Kuka hi Jesus-d’a
(Gol Mat 4.1-11Mar 1.12-13)
1 Kid’a Jesus mi tcholï avun alum ma Jurdê-nid’a, mi nga oîd’a ki Muzuk ma bei tchod’a ba na; Muzuk máma mi im hur fulâ. 2 Mi le burâ dok fid’i kua, Diable nga mi kugum mi. Kur bur máma pet mi te nga va d’i. Kid’a bur máma dapa, meid’a nde d’i tchumu. 3 Ata yi máma, Diable mi dum ala: Ang le nAlona Goroma ni, ang he vuna mahina d’a wanda ti mbut avuna.
4 Wani Jesus mi hulong dum ala: A b’ir kur mbaktumba hAlonid’a ala: Sana mi kak karid’a ni yam tena hol li.
5 Ata yi máma, Diable mi i ki sed’em akulo yam ahinad’a, atogo hina zak mi tagam leu d’a yam andagad’id’a pet. 6 Mi dum ala: An mba ni hang ad’eng nga wanda pet ki ndjondjoîd’a hi leu ndatid’a pet mi, kayam Alona mi han ahle ndazina pet nabonu. An ndak á hazi mi sama an minima. 7 Kayam ndata, ang le grif kä avoronu ni, ahle ndazina pet a mba arî mangâ.
8 Jesus mi hulong dum ala: A b’ir kur mbaktumba hAlonid’a ala: Ang kud’orî Ma didina Alo mangâ, ni mam tu go ba, ang lum sunda.
9 Diable mi i ki sed’em Jerusalem, mi tinim akulo yam gong nga kud’ora hAlonid’a, mi dum ala: Le ang nAlona Goroma ni, ang ge tang kä, 10 kayam a b’ir kur mbaktumba hAlonid’a ala: Alona mba mi he vuna mi malaika mama kang á ngomongû. 11 A mba vang akulo kabozi kayambala ahinad’a ti dabang aseng nguo d’a.
12 Jesus mi hulong dum ala: A b’ir kur mbaktumba hAlonid’a ala: Ang kuk Ma didina Alo mangâ d’i. 13 Ata yima Diable mi dap vun kuk mamba gu na, mi aram á djup bur ma dingâ.
JESUS MI TCHI WALA WOI ADUK SUMA GALILE-NA
Jesus mi tin ad’u le sun mamba kur Galile
(Gol Mat 4.12-17Mar 1.14-15)
14 Jesus mi hulong kur Galile kad’enga hi Muzuk ma bei tchod’a ba na. Zlam nde yina yam ambas sa nguyuta pet. 15 Nga mi had’azi kur gongîyo mazi suma toka; azi pet a suburumu.
Suma Nazarat-na a noî Jesus
(Gol Mat 13.53-58Mar 6.1-6)
16 Jesus mi mbaza Nazarat kur azì ma mi wul kuana. Mi kal kur gong mazi d’a toka kur bur ma sabatna d’igi nga mi le teteu na. Mi tchol akulo á ndum mbaktumba ki delem akulo. 17 A hum mbaktumba hi ma djok vun Alona Isai-d’a. Mi malad’u, mi fe yima mi dala:
18 Muzu’â hi Salad’ina mi nga kanu,
kayam mi von mbulâ kan mi tinin iran van
ná tchi wal Zla d’a Djivid’a mi suma houd’a.
Mi sunun á tchi wala mi suma a yozi magombina
á tchuguzi akulo,
á mal ir suma duka woyo,
á tchuk suma a nga lazi ndakina akulo,
19 á tchi wala ala biza d’a Ma didina mba mi tak suma mamba woid’a, ti mba wa da’.
20 Jesus mi d’ut mbaktumba, mi hat mi ma le sunda kur gongina, mi kak kä. Suma kur gongina pet a so irazi kamu. 21 Mi nde mi dazi ala: Zla d’a a b’irit kur mbaktumba hAlona d’a agi humut inid’a, ti ndak wa memet.
22 Azi pet tazi lazi djivid’a kamu, a le atchap yam zla d’a suma d’a nga d’i ndavunamba, a dala: Mam mi Josef goroma d’uo zu?
23 Mi dazi ala: Dam agi mba dan zla d’a d’ogol la wanda ala: Dokdorâ, ang sut tangû. Ahle suma ang lazi kur Kapernayum suma ami humuzi ang lazina, ang lazi ka hî kur aziyang mi.
24 Mi dazi kua ala: Gagazi, ma djok vun Alona, suma a nga hum ngola yam ambazam mbi. 25 Wani gagazi, an nga ni dagiya, adjeu arop suma modonod’a ablaud’a a nga yam andaga d’a Israel-la kur atchogoid’a Elie-d’a, kid’a alona se d’uo bizad’a hindi ki tilâ karagayad’a. Baktara d’a ngola nde yam andagad’a pet. 26 Alona mi sun Elie nga mi sa tu adigazi d’i, ni mi modono d’a Sarepta d’a kur ambas sa Sidon-nda hol. 27 Suma libina ablaud’a a nga yam andaga d’a Israel-la kur atchogoid’a hi ma djok vun Alona Elise-d’a, wani mi yak nga libina hi sa woi tu adigazi d’i, ni hi Näman ma Siri-na hol.
28 Ata yima suma kur gongina pet a hum zla ndatina, a mbut ayîna, 29 a tchol akulo, a digim abu bugol azina, a i ki sed’em ata yima ndingâ, yima a min azina kuana, kayam azi zud’umï kä ki delemu. 30 Wani mi kal adigazi mi iya.
Jesus mi dik muzuk ma tchona woi kur sana
(Gol Mar 1.21-28)
31 Jesus mi mbaza kur azì ma ngol ma Kapernayum ma kur Galile-na, mi had’azi kur bur ma sabatna. 32 Azi le atchap yam hat mamba, kayam nga mi had’azi kad’enga. 33 Mi fe sana kur gong mazi d’a toka mi nga ki muzuk ma tchona kurumu. Sa máma mi er ad’um akulo ala: 34 Hei, Jesus ma Nazarat-na, vama ndolong ki ami ni me ge? Ang mba á bami woi zu? An wang tetet, angî Ma bei tcho ma Alona sunungîna.
35 Jesus mi ngobom ala: Ang ba! Ang nde woi kurumu. Ata yima muzuk ma tchona mi gum kä adigazina, mi nde woi kurumu, mi lum nga va d’i. 36 Azi pet a le atchap, a de tazi ala: Zla ndata ni zla d’a nana na ge? Kayam mi he vuna mi muzuk ma tchona kad’enga, mi ndabua. 37 Zlam nde yina kur ambas ndata pet.
Jesus mi sut suma tugud’eid’a ablaud’a
(Gol Mat 8.14-17Mar 1.29-34)
38 Jesus mi tcholï kur gong nga toka hi Juif-fîd’a, mi kal avo hi Simon. Simon akunomba tat nga d’i kumurut ngola. Azi tchen Jesus ala mi tcholot akulo. 39 Mi hud’o kä kad’u, mi dat ala: Ta d’a kumura, ndak aragu! Tat ta kumura ti arat mi. Ti tchol atogo zak, nga d’i lazi sunda.
40 Kid’a afata nik dad’a, suma pet suma a nga ki tugud’eid’a tetengâ, a mbamziya. Mi tin abom kazi tutu pet, mi sud’uziya. 41 Muzuk ma tchona ablaud’a a buzuk kei kur suma, a er ad’uzi akulo ala: Angî Alona Goroma! Wani Jesus ngoboziya, mi arazi nga lovota á de zlad’a d’i, kayam azi wum ala mam mi Mesi.
Jesus mi tchi wala kur Jude
(Gol Mar 1.35-39)
42 Kid’a yina fo dad’a, Jesus mi tchol mi i abageya. Ablau suma a nga halamu, a fumu, a min d’elem kayam mi arazi d’i. 43 Wani mi dazi ala: Djivid’a an i tchi wal Zla d’a Djivi d’a yam leud’a hAlonid’a kur azì ma nglo ma dingâ mi. Ni kayam ndata ba, Alona mi sununïya. 44 Mi tchi wala kur gongîyo suma toka teteng kur ambas sa Jude-d’a.
إِبْلِيس جرّب المسيح
1 وَ عِيسَى قَبَّلْ مِنْ بَحَرْ الْأُرْدُنْ مَلَانْ بِالرُّوحْ الْقُدُّوسْ. وَ الرُّوحْ الْقُدُّوسْ قَاعِدْ يُقُودَهْ وَ وَدَّاهْ فِي الْخَلَاءْ. 2 وَ فِي مُدَّةْ 40 يَوْم، إِبْلِيسْ قَاعِدْ يِجَرِّبَهْ. وَ فِي كُلَّ الْمُدَّةْ دِي، عِيسَى مَا أَكَلْ شَيّءْ. وَ فِي الأَخِيرْ هُو بِقِي جِيعَانْ.
3 وَ إِبْلِيسْ حَجَّى لَيَّهْ وَ قَالْ: «كَنْ صَحِيحْ إِنْتَ إِبْن اللّٰهْ، شِيلْ حَجَرْ مِنْ الْحُجَارْ دَوْل وَ قُولْ لَيَّهْ يَبْقَى لَيْك أَكِلْ.» 4 وَ عِيسَى رَدَّ لَيَّهْ وَ قَالْ: «مَكْتُوبْ فِي كِتَابْ اللّٰهْ: <الْإِنْسَانْ مَا يِعِيشْ بِالْأَكِلْ وِحَيْدَهْ.>»
5 وَ إِبْلِيسْ وَدَّاهْ فِي بَكَانْ عَالِي وَ فِي وَكِتْ قِصَيِّرْ بَسْ وَصَّفْ لَيَّهْ كُلَّ مَمَالِكْ الدُّنْيَا. 6 وَ قَالْ لَيَّهْ: «نَجْعَلَكْ حَاكِمْ فَوْقهُمْ كُلُّهُمْ وَ نَنْطِيكْ كُلَّ السُّلْطَةْ وَ الدَّرَجَةْ هَنَا الْمَمَالِكْ دَوْل. أَشَانْ عِنْدِي سُلْطَةْ فَوْقهُمْ وَ نَقْدَرْ نَنْطِيهَا لِأَيِّ نَادُمْ النِّدَوْرَهْ. 7 كَنْ تَسْجُدْ لَيِّ بَسْ، دَا كُلَّ كَيْ يَبْقَى هَنَاكْ.» 8 وَ عِيسَى رَدَّ لَيَّهْ وَ قَالْ: «مَكْتُوبْ فِي الْكِتَابْ: <لِلّٰهْ إِلٰـهَكْ بَسْ تَسْجُدْ وَ لَيَّهْ هُو وِحَيْدَهْ بَسْ تَعَبُدَهْ.>»
9 وَ إِبْلِيسْ وَدَّاهْ فِي مَدِينَةْ الْقُدُسْ وَ خَطَّاهْ فَوْق فِي رَاسْ بَيْت اللّٰهْ. وَ قَالْ لَيَّهْ: «كَنْ صَحِيحْ إِنْتَ إِبْن اللّٰهْ، نُطّ مِنْ هِنِي وَ أَقَعْ تِحِتْ 10 أَشَانْ فِي الْكِتَابْ مَكْتُوبْ:
<اللّٰهْ يَامُرْ مَلَائِكَتَهْ
أَشَانْ يَحْفَضَوْك.
11 يِشِيلُوكْ فِي إِيدَيْهُمْ
أَشَانْ رِجِلَيْنَكْ مَا يِنْطَقَّوْا فِي حَجَرْ.>»
12 وَ عِيسَى رَدَّ لَيَّهْ وَ قَالْ: «وَ الْكِتَابْ يُقُولْ: <مَا تِجَرِّبْ اللّٰهْ إِلٰـهَكْ.>»
13 وَ إِبْلِيسْ كَمَّلْ مِنْ جَرِّبِينْ عِيسَى، هُو فَاتْ خَلَّاهْ أَشَانْ لَحَدِّي يَلْقَى فُرْصَةْ آخَرَةْ.
14 وَ عِيسَى قَبَّلْ فِي دَارْ الْجَلِيلْ مَلَانْ بِقُدْرَةْ الرُّوحْ الْقُدُّوسْ. وَ خَبَرَهْ أَنْسَمَعْ فِي كُلَّ الْبَلَدْ. 15 وَ عِيسَى قَاعِدْ يِعَلِّمْ النَّاسْ فِي بُيُوتْ الصَّلَاةْ وَ كُلُّهُمْ شَكَرَوْه.
المسيح أبوه في حِلِّته
16 وَ عِيسَى جَاءْ فِي حِلِّتَهْ النَّاصِرَةْ الرَّبَّوْه فَوْقهَا. وَ مَشَى فِي بَيْت الصَّلَاةْ يَوْم السَّبْت مِثِلْ فِي عَادْتَهْ. وَ قَمَّ فَوْق أَشَانْ يَقْرِي لِلنَّاسْ. 17 وَ أَنْطَوْه كِتَابْ النَّبِي إِشَعْيَا. وَ هُو فَتَحْ الْكِتَابْ وَ لِقِي الْبَكَانْ الْمَكْتُوبْ فَوْقَهْ الْكَلَامْ الْبُقُولْ:
18 <رُوحْ اللّٰهْ قَاعِدْ فَوْقِي
أَشَانْ اللّٰهْ مَسَحَانِي وَ خَصَّصَانِي
لِنِبَشِّرْ الْمَسَاكِينْ.
هُو رَسَّلَانِي أَشَانْ نَعْلِنْ بِالْحُرِّيَّةْ لِلْمَسَاجِينْ
وَ نِفَتِّحْ عُيُونْ الْعَمْيَانِينْ
وَ نِحَرِّرْ الْمَظْلُومِينْ
19 وَ نَعْلِنْ سَنِةْ نِعْمَةْ اللّٰهْ.>

20 وَ سَدَّ الْكِتَابْ وَ قَبَّلَهْ لِلْخَدَّامْ وَ قَعَدْ تِحِتْ قِدَّامْهُمْ. وَ كُلَّ النَّاسْ الْقَاعِدِينْ فِي بَيْت الصَّلَاةْ خَاطِّينْ بَالْهُمْ لَيَّهْ. 21 وَ بَدَا يِعَلِّمْهُمْ وَ قَالْ: «الْيَوْم بَسْ، الْكَلَامْ الْمَكْتُوبْ دَا تَمَّ وَكِتْ إِنْتُو قَاعِدِينْ تَسْمَعَوْه.»
22 وَ كُلُّهُمْ شَكَرَوْه وَ أَلْعَجَّبَوْا مِنْ كَلَامَهْ الْحَلُو. وَ قَالَوْا أَمْبَيْنَاتْهُمْ: «هَا، دَا مَا وِلَيْد يُوسُفْ وَلَّا؟» 23 وَ بَتَّانْ حَجَّى لَيْهُمْ وَ قَالْ: «أَكِيدْ تُقُولُوا لَيِّ الْمَثَلْ الْمَعْرُوفْ الْبُقُولْ: ‹يَا دَكْتَوْر، دَاوِي نَفْسَكْ.› سِمِعْنَا بِكُلَّ الْخِدْمَةْ السَّوَّيْتهَا فِي حِلَّةْ كَفَرْ نَاحُومْ. سَوِّي نَفْس الشَّيّءْ هِنِي فِي حِلِّتَكْ!»
24 وَ قَالْ لَيْهُمْ: «نُقُولْ لَيْكُو الْحَقّ، مَا فِي نَبِي الْيَقْبَلَوْه فِي حِلِّتَهْ حَلَالَهْ. 25 لَاكِنْ بِالصَّحِيحْ نُقُولْ لَيْكُو، تَعَرْفُوا كَدَرْ فِي زَمَنْ النَّبِي إِلِيَاسْ، اللّٰهْ دَحَرْ الْمَطَرْ مَا يُصُبّ تَلَاتَةْ سَنَةْ وَ سِتَّةْ شَهَرْ وَ بِقِي جُوعْ شَدِيدْ فِي كُلَّ الْبَلَدْ. وَ فِي إِسْرَائِيلْ فِيَّهْ عَوِينْ كَتِيرَاتْ أَرَامِلْ 26 وَ لَاكِنْ اللّٰهْ مَا رَسَّلْ إِلِيَاسْ لِأَيِّ وَاحِدَةْ مِنْ الْعَوِينْ دَيْل. اللّٰهْ رَسَّلَهْ فِي حِلَّةْ صَرَفَةْ فِي بَلَدْ صَيْدَا لِمَرَةْ آخَرَةْ أَرْمَلَةْ. 27 وَ فِي زَمَنْ النَّبِي أَلْيَسَعْ، فِي نَاسْ كَتِيرِينْ فِي بَلَدْ إِسْرَائِيلْ الْعِنْدُهُمْ جِدَامْ وَ نَادُمْ وَاحِدْ مِنْهُمْ مَا لِقِي الْعَافَيْ، إِلَّا نَعَمَانْ السُّورِي بَسْ لِقِي الْعَافَيْ.»
28 وَ وَكِتْ سِمْعَوْا الْكَلَامْ دَا، كُلَّ النَّاسْ الْفِي بَيْت الصَّلَاةْ زِعِلَوْا زَعَلْ شَدِيدْ. 29 وَ قَمَّوْا سَاقَوْه مِنْ الْحِلَّةْ وَ وَدَّوْه فِي طَرَفْ الْحَجَرْ الْحِلِّتْهُمْ مَبْنِيَّةْ فَوْقَهْ أَشَانْ يَرْمُوهْ وَ يَكْتُلُوهْ. 30 وَ لَاكِنْ هُو شَقَّاهُمْ مِنْ أُسُطْهُمْ وَ فَاتْ.
المسيح طرد شَيْطان من نادم
31 وَ عِيسَى مَشَى فِي كَفَرْ نَاحُومْ وَ هِي حِلَّةْ وَاحِدَةْ فِي دَارْ الْجَلِيلْ. وَ يَوْم السَّبْت، هُو قَاعِدْ يِعَلِّمْ النَّاسْ. 32 وَ النَّاسْ أَلْعَجَّبَوْا بِلْحَيْن مِنْ تَعْلِيمَهْ أَشَانْ هُو قَاعِدْ يِحَجِّي بِالْقُدْرَةْ الْاللّٰهْ أَنْطَاهَا لَيَّهْ.
33 وَ فِي بَيْت الصَّلَاةْ، نَادُمْ وَاحِدْ قَاعِدْ وَ هُو مُشَوْطِنْ. عِنْدَهْ شَيْطَانْ فَسِلْ. وَ هُو عَاطْ بِحِسّ عَالِي وَ قَالْ: 34 «هَايْ! يَا عِيسَى مِنْ النَّاصِرَةْ، تِدَوْر مِنِّنَا شُنُو؟ جِيتْ هِنِي أَشَانْ تَهْلِكْنَا وَلَّا؟ أَنَا نَعَرْفَكْ. إِنْتَ بَسْ الْقُدُّوسْ الْاللّٰهْ رَسَّلَهْ.» 35 لَاكِنْ عِيسَى كَشَّ لَيَّهْ وَ قَالْ: «أَسْكُتْ وَ أَمْرُقْ مِنَّهْ!» وَ الشَّيْطَانْ رَمَى النَّادُمْ فِي أُسْط النَّاسْ. وَ خَلَاصْ مَرَقْ مِنَّهْ. وَ النَّادُمْ دَا، مَا لِقِي أَيِّ وَجَعْ.
36 وَ كُلَّ النَّاسْ أَلْعَجَّبَوْا بِلْحَيْن وَ قَالَوْا أَمْبَيْنَاتْهُمْ: «الْمُعَلِّمْ دَا كَلَامَهْ دَا كِكَّيْف؟ عِنْدَهْ سُلْطَةْ وَ قُدْرَةْ لَحَدِّي يَامُرْ الشَّوَاطِينْ وَ يَمُرْقُوا مِنْ الْمُشَوْطِنِينْ!» 37 وَ خَبَرَهْ شَتَّتْ فِي كُلَّ الدَّارْ دِي.
المسيح في بيت سِمْعَان
38 وَ عِيسَى مَرَقْ مِنْ بَيْت الصَّلَاةْ وَ مَشَى فِي بَيْت سِمْعَانْ. وَ نَسِيبْتَهْ لِسِمْعَانْ عِنْدَهَا وِرْدَةْ شَدِيدَةْ. وَ سَأَلَوْا عِيسَى لِيَشْفِيهَا. 39 وَ هُو مَشَى وَقَفْ فِي جَنْب الْبَكَانْ الْهِي رَاقْدَةْ فَوْقَهْ وَ كَشَّ لِلْوِرْدَةْ وَ الْوِرْدَةْ خَلَّتْهَا. وَ طَوَّالِي هِي قَمَّتْ وَ ضَيَّفَتْهُمْ.
المسيح داوى ناس كتيرين
40 وَ فِي الْمَغْرِبْ، كُلَّ النَّاسْ الْعِنْدُهُمْ نَادُمْ مَرْضَانْ كَنْ عِنْدَهْ أَيِّ مَرَضْ، جَابَوْه لِعِيسَى. وَ هُو خَطَّ إِيدَهْ فَوْق أَيِّ مَرْضَانْ وَ شَفَاهْ. 41 وَ شَوَاطِينْ مَرَقَوْا مِنْ نَاسْ كَتِيرِينْ وَ عَاطَوْا وَ قَالَوْا: «إِنْتَ إِبْن اللّٰهْ.» لَاكِنْ هُو كَشَّ لَيْهُمْ وَ دَحَرَاهُمْ مَا يِحَجُّوا أَشَانْ هُمَّنْ يَعَرْفُوا كَدَرْ هُو الْمَسِيحْ.
42 وَ وَكِتْ الْوَطَاةْ أَصْبَحَتْ، هُو مَرَقْ وَ مَشَى فِي بَكَانْ مَا عِنْدَهْ نَاسْ. وَ النَّاسْ فَتَّشَوْه وَ جَوْا لَيَّهْ وَ دَوَّرَوْا يَدْحَرَوْه مَا يَمْشِي يِخَلِّيهُمْ. 43 لَاكِنْ هُو قَالْ لَيْهُمْ: «وَاجِبْ نِبَلِّغْ بِشَارَةْ مَمْلَكَةْ اللّٰهْ فِي حِلَّالْ آخَرِينْ كُلَ. فِي شَانْ دَا بَسْ اللّٰهْ رَسَّلَانِي.» 44 وَ هُو رَايِغْ فِي دَارْ الْيَهُودِيَّةْ وَ قَاعِدْ يِبَشِّرْ النَّاسْ فِي بُيُوتْ الصَّلَاةْ.