Iliya mbo ɓol gan Achab
1 Dam ma kale bergetek, del ge ataa go, Bage ɗiŋnedin jan Iliya go: «Mbo ɓol Achab, ago mbi ɓyare swar mam suwar pal.» 2 Iliya dol tene mbo ɓol Achab.
Kyamal waɗe ya pool suwal Samariya go. 3 Achab tol Obadiya, ndu ge ne dó na ndwara ne gan yàl pal. Obadiya ka ndu ge ne sya Bage ɗiŋnedin vo gḛ ge be to. 4 Ago, swaga ge Yezabel ne ka hun anabi ge Bage ɗiŋnedin ne ma, Obadiya abe anabi ma kis, woy nama ge njal pṵṵl ma zi no pe azi, naa wara anunuwa̰y, ka hon nama kaŋzam ne mam njotɗa no. 5 Achab jan Obadiya go: «Mbo anna suwal go mwaɗak, baal pul ma se, ne maŋgaɗam ma wak go. Tamekyala mo ba ɓol zám ya nde ne tisi ma ne kwara ma pe de, ne da pe, nee má nee tisi ma ne kwara ma nde, na kaage nee á nama hunna uzi to.» 6 A var ta suwal se, Achab he viya̰ le ɗu, Obadiya he na viya̰ le ɗu me.
7 Obadiya ya swaga mborra go, mbo tan tene ne Iliya. Obadiya kwar na tyatyat, gur na koo na ndwara se, ele na go: «A mo, mbi bageyal Iliya ne ɓaa?» 8 Iliya jan na go: «A mbi ne! Mbo jan mo bageyal Achab go, mbi mbo ya go.» 9 Obadiya jan na go: «Mbi te ke ma sone ge mo ba ɓyan mbi Achab tok go, na hṵ mbi uzi ɗaa? 10 Ne dḭl ge Bage ɗiŋnedin, Dok ge mo ne, Bage ne ndwara ne zi, suwal a̰me ɗu, ko swaga a̰me ge mbi bageyal ne teme naa mbo ɓyare mo pe go to, be ga to. Swaga ge a ne gwan’a jan na go, mo ne go to, ka e naa mbe ma, ne suwal mbe ma guni ta go nama be ɓol mo to. 11 Se no, mo jan go, mbi mbo jan mbi bageyal go mo mbo ya go! 12 Ndi swaga ge mbi ma ya̰ mo ya, O̰yom ge Bage ɗiŋnedin ne ma her mo mbo swaga ge mbi ne kwa na to, mbi me, mbi ma̰ mbo jan Achab, ma̰ ɓyare mo, ɓol mo to, ma̰ ga na ndwara mbi ta hunna. Amma mbi mo dore, ne bool ge mbi ne ya day, mbi sya Bage ɗiŋnedin vo. 13 O mbi bageyal, a te be jan mo kaŋ ge mbi ne ke swaga ge Yezabel ne ka hun anabi ge Bage ɗiŋnedin ne ma go to’a? Mbi woy anabi ge Bage ɗiŋnedin ne ma kis, na wara anunuwa̰y ge njal pṵṵl zi pe azi, mbi ka hon nama kaŋzam ne mam njotɗa me. 14 Se no, mo jan go mbi mbo jan mbi bageyal go: ‹Iliya mbo ya go!› Ma̰ hun mbi!» 15 Iliya jan na go: «Ne dḭl ge Bage ɗiŋnedin, Bage naa ge mbal pore ma ne, na ge mbi ne ke na temel mo̰r ne zi, ago ma̰ no mbi ma ɓol Achab.»
16 Obadiya mbo, mbo ɓol Achab, jan na fare mbe ma. Achab mbo ɓol Iliya. 17 Swaga ge Achab ne ɓó Iliya, jan na go: «Te mo ge ne iigi Israyela ne ɓaa?» 18 Iliya jan na go: «A be mbi, mbi iigi Israyela ne to, a aŋ ne aŋ vuwal pe go, aŋ saŋge eya ge Bage ɗiŋnedin ne ma aŋ go̰r ne, aŋ mbo uware dok Baal no. 19 Se no, kote Israyela vya ma ya mbi ta mwaɗak njal Karmel pe go, mo kote anabi kikis anda para wara anuwa̰y ge Baal ne ma ya poseya ne anabi kikis anda ge dok Achera ne ma ya me, nama ge a ne zam kaŋzam ne Yezabel tok go ma.»
Ɓol ta ge Iliya ma ne anabi ge Baal ne ma njal Karmel go
20 Achab dol temel tol Israyela vya ma ya pet, kote anabi ma ya njal Karmel go me. 21 Iliya ɗage digi ɓase ma ndwara go pet, jan nama go: «A ma del dḛ aŋ ba ga be ge yalla le may, ne le may me ɗaa? Kadɗa go Bage ɗiŋnedin a Dok ge fareba ne, mbo me na pe go, amma kadɗa Baal no a dok ge fareba ne, mbo me na pe go me.» Ɓase ma gwan ne na fare janna pal to. 22 Iliya gwan jan nama go: «Mbi ga ne hini ɗu anabi ge Bage ɗiŋnedin ne, amma anabi ge Baal ne ma ya go naa kikis anda para wara anuwa̰y. 23 Nama wa̰ i nday pool digli ma ya azi, anabi ge Baal ne ma tá ɗu, nama vya̰ na, nama pò na se, nama ka̰ na duur ma uwara pal be ge e ol to. Mbi me, mbi ma wan nday ge ɗu, mbi vyan na, mbi nṵsi na duur ma uwara pal be ge e ol to me. 24 Aŋ tó aŋ dok, mbi tol Bage ɗiŋnedin me. Dok ge ma̰ za̰ kaɗeya ya, teme ol ya se, a na sḛ Dok ge fareba ne.» Ɓase ma pet a vin, a jan go, fare mbe kwaɗa.
25 Iliya jan anabi ge Baal ne ma go: «Tá me nday digli ɗu, ke me na temel. Aŋ gale e pe ne ɓya, ne da pe, aŋ ɓase, tó me aŋ dok, amma aŋ e ol to.» 26 A wan nday pool ge a ne ho̰ bama na, a ke tuwaleya, a ka tol Baal. Ne cya̰wak tek ɗiŋ mbo gyala pala, a ka janna go: «O! Baal gwa̰ ne i vinna!» A ka yal kaŋ ndalla goŋle twal tuwaleya ge bama ne ke na se, amma a za̰ ka̰l a̰me to. 27 Swaga yan gyala pala, Iliya ɗage cot nama, janna go: «Aŋ oy digi ndaar, ne jo̰ a dok ne, tamekyala dwat ne go dwat, ko ke ne go temel a̰me, tamekyala mbo ya gwasal, ko fí ne go dam, ma̰ kore.» 28 Anabi mbe ma ka á ta se oyya, ne hada ge nama ne go, a ka vyan ta se ne wa̰le ma, ne kaŋ walam ma me, ɗiŋ swama ga so nama ta. 29 Swaga ge gyala pala ne kale, a gwan á ta oyya waɗeya swaga tol Baal go ɗiŋ mbo gyala tok. Amma a za̰ ka̰l a̰me to, ko vinna, ko kaŋ ŋgayya a̰me to bat. 30 Iliya jan ɓase ma go: «Mbo me ya mbi ta zi gwa!» Ɓase ma pet a ndar ta ya na ta zi. Gwan sin twal tuwaleya ge Bage ɗiŋnedin ne ge ne gu se digi. 31 Iliya abe njal ma ya wol para azi, isiya pehir ge Yakub vya ma ne pal. A Yakub ge Bage ɗiŋnedin ne jya̰ na go, mo dḭl mbo gá Israyela . 32 Ne njal mbe ma, sin twal tuwaleya ge Bage ɗiŋnedin ne. Al twal tuwaleya pe goŋleya se, ndwara ame mam litre tapolɗu go. 33 Nṵsi uwara twal tuwaleya pala digi, por nday pool digli se, nṵsi na duur ma kanna uwara mbe pal digi. 34 Jan nama go: «Wi me tool ma anda ne mam, ka̰ me nama ge tuwaleya ge tilla uzi ma ne uwara ma pal.» A ke mbe go tem. jan nama ge ndwara azi, a gwan ke mbe go, jan nama ge ndwara ataa, a gwan ke mbe go uwale. 35 Mam so twal tuwaleya ziyar ma se, wi tuul mbe.
36 Le gyala tok, swaga ge a ne ke tuwaleya ge gasamal go, anabi Iliya ndar tene ya̰ jan go: «O! Bage ɗiŋnedin, Dok ge Abraham ne, ge Isaku ne, ge Israyela ne, ya̰ a kwa ma̰ no, suwal Israyela go tyatyat go, mo Dok ne, mbi me, mbi mo dore ne, mbi ke kaŋ mbe ma no mo wak honna pal. 37 Gwa̰ ne mbi vinna. O! Bage ɗiŋnedin gwa̰ ne mbi vinna, ne da pe, ɓase mbe ma no, nama kwa tyatyat go, a mo Bage ɗiŋnedin, Dok ge fareba ne, mo Bage ne saŋge nama dulwak ma ya se ne.» 38 Ol ge Bage ɗiŋnedin ne det ne digi zi ya, til tuwaleya ge tilla uzi ma ne uwara ma, zon njal ma ne suwar, fya̰ mam ge ne tuul se. 39 Swaga ge ɓase ma ne kwa kaŋ mbe ma no, a gur bama koo ma se, a jan go: «Bage ɗiŋnedin a Dok ne! Bage ɗiŋnedin a Dok ne!» 40 Iliya jan nama go: «Wa̰ me anabi ge Baal ne ma, na kaage ndu a̰me ɗu na má tene to!» A wan nama. Iliya gene nama mbo baal ge Kichon ne seɗe ya, vyan nama uzi mwaɗak.
Mam gwan e pe swara
41 Iliya jan Achab go: «Mbo ya, za kaŋzam mo njot, ago mam tun’a go.» 42 Achab mbo zam kaŋzam ne njotɗa. Amma Iliya nde mbo njal Karmel pala digi ya, gur na koo se, cwage na pala na koo ma buwal zi , 43 jan na dore go: «Ndé digi, ndi swaga le ge maŋgaɗam ga̰l yuwam pal ya.» Na sḛ ndé digi, ndil swaga jan go: «A̰me to.» Iliya dwage na janna mbe go ɗiŋ ndwara ɓyalar: «Gwa̰!» 44 Ge ndwara ɓyalar go ɗe, na sḛ jan na go: «Ndi pḭr vya no zwalal her ja digi ne le ge maŋgaɗam ga̰l yuwam ya, na sḛ a dimma ca ne tok pul ge ndu ne go ga.» Iliya jan na go: «Mbo jan Achab go, na ha tene vwal na pus na tisi ma pe go, mbo diŋ, na kaage mam swarra na tele na to.» 45 Ne swaga ma go pet pḭr sebe se pisil ɗeɗel, saam ɗage kwalla ya, mam swar ga̰l nog. Achab ndé na pus go, mbo suwal Jizreel ya. 46 Bage ɗiŋnedin hon Iliya pool, Iliya vwal bit na pul go, sya Achab ndwara zḛ ya ɗiŋ mbo Jizreel ya.
Elias zyaŋ ne Obadias
1 Fahfal syii sai mo pǝ̃ǝ kalle, Dǝɓlii faa ɓǝ nyi Elias faɗa: Mo ge cuu suu ɓo nyi Akaɓ, me ga tǝ bam ge tǝ sǝrri.
2 Elias kal ka ga cuu suu ah nyi Akaɓ. Amma koŋ wǝ ɓo sǝr Samaria pǝ'manne. 3 Akaɓ ɗii dǝɓ ki a ɗii ne Obadias, dǝɓ ah dǝɓlii faadal yaŋ goŋ yo, a ɗuu Dǝɓlii pǝlli. 4 Comki kǝpel Jesabel kyeɓ ka ik profetoen ga lal daŋ, amma Obadias woo ra mok pǝ yii, maki ah jemma dappe, pǝ cok maki ah laŋ jemma dappe, wol ra gŋ ne farel tǝkine bii zwanne. 5 So Akaɓ faa nyi Obadias: Mo ge na ge kyãh pǝ sǝr daŋ, kah pee ne kah el daŋ, ɗah maki na ga lwaa wom gŋ ka nyi nyi pǝr tǝkine facwǝ̃ǝ no ne? Mor ka faɓal mo wuk jol man ka. 6 Woŋra cok ka ga kyãh gŋ. Akaɓ ɓaŋ fahlii maki ah kal syak ahe, Obadias laŋ ɓaŋ fahlii ki kal syak ah ta.
7 Ne cok Obadias mo ɓaŋ fahlii ganne, ge zyaŋ ne Elias. Obadias tǝ ko, so lee ge sǝŋ pel ah faa: Amo ye nyẽe ne dǝɓlii ɓe Elias? 8 Elias zyii zah ah faa: Ame yo. Mo ge faa nyi goŋ Akaɓ ame no nyeeno. 9 Amma Obadias faa: Me joŋ faɓe' fẽe ɓo ka mo soɓ me ge jol Akaɓ mor ka mo iko me pǝ wul ne? 10 'Manna, tǝgbana Dǝɓlii Masǝŋ ɓo mo no sǝŋ, kǝsyil za maki ah ne sǝr goŋ maki ah nyee mai dǝɓlii ɓe mo pepee ge ka kyeɓ mo gŋ ya kǝka. Ne cok mo faara nyi ko: Ka nyee ya ɓe, so a haa zah ne goŋ moo ne za sǝr mai mo lwaara mo gŋ ya ko. 11 Zǝzǝ̃ǝ mo faa, me ge faa nyi ko, amo no nyeeno. 12 So me zol gin wo ɓo ɓe, maki Tǝ'yak Dǝɓlii a ɓaŋ mo kal ne ko, me ka so tǝ cok ga ɓo ya, me ga faa nyi Akaɓ ako ka so lwaa mo ya, so a ga i me pǝ wulli. Amma ame, me ɗuu Dǝɓlii daga laŋ ɓe. 13 Wala faara ɓǝ fan mai me joŋ ne cok Jesabel mo ik profetoen pǝ wul nyi mo ya ne? Me woo profetoen Dǝɓlii temere, me mok ra pǝ yii jemma dappe jemma dappe, me wol ra gŋ ne farel tǝkine bii daŋ. 14 Amma zǝzǝ̃ǝ mo so tǝ faa nyi me, me ge faa nyi goŋe, amo no nyeeno. A ga i me pǝ wulli.
15 Elias zyii zah ah faa: 'Manna, tǝgbana Dǝɓlii ma ne swah daŋ mai me tǝ joŋ yeɓ ah mo no sǝŋ, tǝ'nah me ga cuu suu ɓe nyi Akaɓ. 16 So Obadias zol kal ge wo Akaɓ faa ɓǝ ah nyi ko. Akaɓ so kal ka ga zyaŋ ne Elias.
Elias pii soo ge wo Akaɓ
17 Ne cok Akaɓ mo kwo Elias, faa nyi ko: Amo pa ɓeɓ za Israel, mo ge ɓe ne? 18 Elias zyii faa nyi ko: Ame ye ka pa ɓeɓ za Israel a, amma amo ne za yaŋ pa ɓo we ye ɓeɓɓe, mor we soɓ ɓǝ faa Dǝɓlii, amo so kal tǝ syee mor masǝŋ Ba'al ra. 19 Amma zǝzǝ̃ǝ mo pepee mo tai za Israel daŋ ge wo ɓe tǝwaa Karmel, mo tai profetoen Ba'al temere nai ne jemma dappe, tǝkine profetoen Astarte temere nai mai moo renra farel ne Jesabel.
Syiŋ ma joŋ tǝ waa Karmel
20 Akaɓ pepee ɗii za Israel daŋ, tai profetoen rai daŋ ge tǝ waa Karmel. 21 So Elias uu pel za faa: We ga soɓ ɓǝ foo matǝ gwa gwa nekẽne? Dǝɓlii ye mo Masǝŋ ɓe, we syee mor ahe, amma ako ye mo Ba'al ɓe laŋ, ka we syee mor ahe. Amma za zyiira ɓǝ ki zah ah koo vaŋno ya. 22 Elias so faa nyi zana: Profeto Dǝɓlii mai mo coŋ ɓo ako ye me syak ɓe to, amma profetoen Ba'al ara temere nai ne jemma dappe. 23 Me 'yah we nyi ŋgǝǝri nyi me gwa, ka mo nǝǝra vaŋno hǝǝ kan ge tǝ cok joŋ syiŋrĩ, amma ka mo ɓoora wii mor ah ka. Ame laŋ me ga zyeɓ ŋgǝǝri maki ahe, me ga kan ga tǝ zahwii, ame ka ɓoo wii mor ah ya ta. 24 Ka we ɗii tǝɗii masǝŋ ɓiiri, ame laŋ me ga ɗii tǝɗii Dǝɓlii. Masǝŋ mai mo zyii ɓǝ ah ge ne wii ɓe, ka ako ye Masǝŋ matǝ goŋga. Za daŋ zyiira faa: Ɓǝ mai a pǝsãhe.
25 Elias so faa nyi profetoen Ba'al: We nǝǝ ŋgǝǝri ma ɓii o, ka we joŋ ne kǝpelle, mor awe pǝpãare, we ɗii masǝŋ ɓiiri, amma we ɓoo wii nyi syiŋ ka. 26 Ɓaŋra ŋgǝǝri ma ɓǝǝra, zyeɓra, so ɗiira tǝɗii Ba'al daga zah'nan ŋhaa com kǝsyitǝtǝlli, a faara: Ba'al, mo zyii zah ɓuuru. Amma laara ɓǝ faa ya, zyii ɓǝ ya. A zwǝǝra ga sǝŋ pel cok joŋ syiŋ mai mo zyeɓra ɓo. 27 Ne cok com mo ge uu kǝsyitǝtǝlli, Elias syak ra faa: We ɗii ko ne swahe, mor masǝŋ yo, maki a yea ma tǝ foo ɓǝ, wala a kal ga ma fah fakor ne? Wala kal ge ɓo gwǝǝ ne? Koo ɗah a tǝ nǝm ne? Ka mo kpiŋko. 28 Ɗiira ko ne kyaŋ pǝ'manne, ɗeara suu ɓǝǝ ne nyahe, curra suu ɓǝǝ ne zǝǝ tǝgbana zahsyiŋ ɓǝǝra, ŋhaa syim ɓǝǝ ɗuuni. 29 Ne cok com mo pǝ̃ǝ kǝsyitǝtǝlli, ɓyaŋra ɓǝ pǝlli ŋhaa dai cok joŋ syiŋ ma ne lilli, laara ɓǝ faa ki ya, zyii ɓǝ ya, laŋ cok ya.
30 So Elias faa nyi za daŋ: We tǝɓ ge wo ɓe. Za daŋ tǝɓra ge wol ah gwari. So Elias zyeɓ cok joŋ syiŋ Dǝɓlii mai mo yea 'wal ge ɓo sǝŋ. 31 Woo tǝsal jemma tǝtǝl gwa tǝgbana pãa ban wee Yakuɓ mai Dǝɓlii mo faa nyi ko: A ga ɗiira mo ne Israel. 32 Vuu cok joŋ syiŋ ne tǝsal ah pǝ tǝɗii Dǝɓlii, cii lak kah ah ryaŋ ɓoo kǝsyil ne ko, 'ah ah a meetǝr vaŋno. 33 So lǝǝ zahwii ge wo ki, ŋgoŋ ŋgǝǝri ɓaŋ sor ge tǝ zahwii ahe. So faa: We bea bii baa daŋ nai ka we sah ge tǝ syiŋ suŋwii tǝkine zahwii. Joŋra nooko. 34 So faa nyi ra: We joŋ patǝ gwa ah ɗao faɗa. So sahra patǝ gwa ahe. So faa: We joŋ sai ah ɗao. So joŋra patǝ sai ahe. 35 Bii ɗuu ryaŋ cok joŋ syiŋ cyõ, baa lak mo cii ɓo ta.
36 Cok com joŋ syiŋ ma ne lil mo ge dai o, profeto Elias tǝɓ ge gwari faa: Dǝɓlii Masǝŋ Abraham ne Isak ne Israel, mo soɓ ka za mo tǝra tǝ'nahko, amo ye Masǝŋ kǝsyil za Israel, ame ye dǝɓ yeɓ ɓo, ame joŋ fan mai daŋ tǝgbana mo faa ɓo. 37 Mo zyii zah ɓe Dǝɓlii, mo zyii zah ɓe, ka za mai mo tǝra mo Dǝɓlii, ka mo fer zahzyil ɓǝǝra. 38 So Dǝɓlii pee wii ah ge sye syiŋ ah ne zahwii ne tǝsal tǝkine vuuri, wii so zwǝ bii mai mo pǝ lak ahe. 39 Ne cok za daŋ mo kwora naiko, leara ge sǝŋ ne ɓǝrri, faara: Dǝɓlii ako ye Masǝŋ, Dǝɓlii ako ye Masǝŋ. 40 Elias faa nyi ra: We gbah profetoen Ba'al, mor ka koo vaŋno laŋ mo lwaa ǝ̃ǝ ka. Gbahra ra, Elias kal ge kah el Kison ne ra, ge ŋgom sol ɓǝǝ gŋ ge lalle.
Elias juupel mor bamme
41 So Elias faa nyi Akaɓ: Mo ge re farel tǝkine zwan bii, mor me laa bam tǝ haŋni. 42 Ne cok Akaɓ mo kal ka ga ren farel tǝkine zwan bii, Elias yee kal ge tǝwaa Karmel, ge ɗǝŋ ge tǝ sǝrri, maa tǝtǝl ah ge tǝgǝǝ ɓalle. 43 So faa nyi dǝɓ yeɓ ahe: Mo gyo, mo ẽe cok ge fah kǝ mabii ɗǝ. Dǝɓ ah kal ge ẽe cokki. So faa: Me kwo fan ki ya. Elias faa nyi ko: Mo ge na mai zahlǝŋ rǝŋ. 44 Ne zahlǝŋ rǝŋ ah dǝɓ yeɓ ah faa: Me kwo swãh bam pǝlaŋ tǝgbana pǝlam jol dǝfuu, zoo gin tǝ mabii. So Elias faa: Mo ge faa nyi Akaɓ sye: Mo zyeɓ muŋta nyi pǝr ah mo geko, mor ka bam mo cak ko ka. 45 Ne cok ah sǝ, swãh foo sǝŋ tǝnjǝŋ tǝkine zyak daŋ. Bam kal ne tan pǝ'manne. Akaɓ yee muŋta pǝr ah kal ge Jezereel. 46 Amma Dǝɓlii nyi swah nyi Elias, ɗuu kal pel Akaɓ ŋhaa ge dai Jezereel kǝpelle.
