Kugiya ge Yusuf ne kugi na bá vya ma
1 Yusuf hon bage ne na yàl pal wak go: «Wi naa mbe ma galam ma ne swara mbyatɗa pool inna ge nama ne pal, pá bware ge ndu ge daage ne na galam wak digi. 2 Mo par mbi kop ge ne ɗeere ne fool kaal ge vya ge tok dab galam wak digi, poseya ne na bware ge yat swara.» Bage ne Yusuf yàl pal mbe ke dimma ne Yusuf ne jya̰ na go.
3 Swaga ge swaga ne ko̰y ɗe, a ya̰ nama mborra ne bama kwara ma. 4 A wat ne suwal diŋ ya zum, a gale ne be mbo kaal to pet ɗe, Yusuf jan bage ne na yál pal go: «Kare naa mbe ma pe, wa̰ nama se, jya̰ nama go: ‹Kyaɗa aŋ ba gwan ne mbi sone ge mbi kwaɗa kerra pal ɗaa? 5 Kyaɗa aŋ ba sel kop ge mbi bageyal ne njot kaŋ ne na, ge ne kwa ɗimil ma pe na me ɗaa? Kaŋ ge aŋ ne mbe no, aŋ ke sone.›» 6 Bage ne Yusuf yàl pal mbo wan nama viya̰ zi, jan nama fare mbe ma. 7 A jan na go: «Bageyal, mo te jan i ma fare go ɗaa? I mo dore ma, i ke kaŋ hir ge go mbe no to. 8 Ndi, i te va gwa̰ ne mo bware ge ne gá i galam ma zi ne suwal Kanan ya to’a? I ke ma̰ gyana ge i ba gwan kat sel bware ko dinar ne mo bageyal diŋ ya ɗaa? 9 Ne mo dore ma buwal zi, ndu ge a ne ɓol kaŋ mbe ya ne na tok go, na su dedet, i sḛ ma me, i gá mo̰r ge i bageyal ne.» 10 Ndu mbe jan nama go: «A kwaɗa, na ka dimma ne aŋ ne jya̰ mbe go. Ndu ge a ne ɓol kaŋ mbe ya ne na tok go, na gá mbi mo̰r, aŋ ge may ma aŋ ben uzi.» 11 Ndu ge daage har tene saa na galam eya suwar se, ne hage na wak me. 12 Ndu mbe é pe ɓyare nama galam ma pul, ne ga̰l pe go mbo á ge jyale ta. A mbo ya set kop mbe galam ge Bayami ne zi. 13 A taabe bama ba̰r ma ne bama ta uzi ndwara ke kḭḭmi, ndu ge daage yage na kaŋ ma na kwara pal, a gwan mbo suwal diŋ ya.
Kaɗeya ge Yuda ne Yusuf ta ne Bayami pe
14 Yuda ma ne na bá vya ma a det ya Yusuf go, na sḛ gale ne diŋ, a det kubiya suwar pal na ndwara se. 15 Yusuf jan nama go: «Aŋ te ke ma kaŋ go ɗaa? Aŋ be kwa go, ndu dimma ne mbi go, da ne pool ge ben kaŋ ge ɗimil ma pe zum to’a?» 16 Yuda jan na go: «I gwan jan i bageyal ma̰ gyana ɗaa? I da ne ma fare ge gwan janna iya ɗaa? I ɓol ma̰ ma fare ge ben ta ɗaa? A Dok bḛ ya̰l ge mo mo̰r ma pe zum ne. Ne se no, i gá mo̰r ge i bageyal ne, i sḛ ma, ɓanna ne ndu ge a ne ɓó kop ne na tok go.» 17 Yusuf jan nama go: «Mbi mbya ke no mbe to. Ndu ge a ne ɓó kop na tok go ɗeŋgo, gá mbi mo̰r ne. Aŋ ge may ma, gwa̰ me aŋ bá ta ya be fare.» 18 Yuda ndar tene ya na ta, jan na go: «Mbi bageyal, mo mo̰r kaɗe mo, ya̰ mbi jya̰ mo fare nde! Kaage mo saŋge pore mbi pal to, ago mo dimma ne Faraon go. 19 Mbi bageyal ele na dore ma go: ‹Aŋ bá, ko aŋ ná vya ge ɗogle ya go ɗaa?› 20 I jya̰ i bageyal no go: ‹I bá sabar ya go ɗu, i bá vya ge jyale ge i bá ne tó na sabar ge na ne zi ya go ɗu me, na ná vya su go. A na sḛ gá ne ɗu ne na ná pe go, na bá laar wa̰ na gḛ ge be to›. 21 Mo jya̰ mo dore ma go: ‹Gene me na ya, mbi kwa na ne mbi ndwara›. 22 I jya̰ mo go: ‹Vya mbe varse ne na bá to, kadɗa a ne na bá varse ya, na bá sú sù›. 23 Mo jya̰ i no go: ‹Kadɗa aŋ bá vya ge tok dab mbe mbo ja ne aŋ dagre to, aŋ ne pool ge kwa mbi ndwara to bat›. 24 Swaga ge i ne gwa̰ mo dore ge i bá ta ya, i wa̰ na fare ge mo ne jya̰ i ma pe. 25 Swaga ge i bá ne jya̰ i go, i gwa̰ mbo yat kaŋzam ya nde ɗe, 26 i gwa̰ ne na janna no go: ‹I ne pool ge gwanna be ge i bá vya ge jyale to. I da ne pool gwanna, amma i ne pool ge kwar ndu mbe ndwara to, kadɗa i bá vya ge jyale mborra dagre ne i to›. 27 Mo dore ge i bá jya̰ i no go: ‹Aŋ kwa kwa go, mbi gwale tó mbi vya sonmo ma azi, 28 ge ɗu ɗage ne mbi ta, mbi dwat go kavaar ga̰l wa̰ na ne, ɗiŋ ma̰ no, mbi be gwan kwar na to. 29 Kadɗa go aŋ gwan wan ge no mbe iya ɗe, tamekyala, kadɗa swagal a̰me ɓol na ya aŋ swaga mborra go, aŋ mbo é mbi wat taal zi ne kḭḭmi›. 30 Ne se no ɗe, kadɗa mbi gwanna mbo i bá ta ya be ge vya mbe kat dagre ne i to! Na laar wa̰ na gḛ ge be ɗo to, 31 ma̰ su, kadɗa na kwa na ya dagre ne i to. Ago i ma̰ e i bá wat taal zi ne kḭḭmi. 32 Ago mbi ge mo dore mbi ho̰ tene ne vya mbe no pe mbi bá ta, mbi jya̰ mbi bá go: ‹Kadɗa mbi gwan ne vya mbe ja hon mo to, mbi gá ndu ge ya̰l mo ndwara se ne ndwara dedet›. 33 Se no ɗe, mbi kaɗe mo, ya̰ mbi gá mo mo̰r vya mbe byalam go, amma ya̰ vya mbe gwanna ne na bá vya ma. 34 Mbi ne pool gwan mbi bá ta ya be ge vya mbe to to. Ya̰ mbi kwa yál ge mbi bá ne mbo njotɗa ne mbi ndwara to.»
Ɓǝ tahsah mai mo muŋ
1 So Yuseɓ faa nyi wakiili ahe: Mo woo farel bar dah za rai nǝn korro ɓǝǝ moo gak ɓaŋ, ka mo so maa lak zune daŋ ge nyi zah dah ahe. 2 Mo maa tahsah ɓe ma vãm solai ge zah dah kahkǝr tǝkine lak lee sor ah daŋ. Dǝɓ ah joŋ tǝgbana Yuseɓ mo faa nyi ko. 3 Zah'nan mo cee o, nyira fahlii nyi za rai ne korro ɓǝǝ daŋ. 4 Ne cok mo pǝ̃ǝra gin tǝgǝǝ yaŋ, ka ara ka pǝɗǝk ya ba, Yuseɓ faa nyi wakiili ahe: Mo ur mo ɗuu ge mor zai, mo lwaa ra ɓe, mo faa nyi ra: We so soo ɓǝ sãh ne ɓǝɓe' mor fẽene? 5 Fan mai dǝɓlii ɓe moo zwan fan gŋ ne mai moo ẽe fan ma ga joŋ pel gŋ ye ka ne ? Fan mai we joŋ ɓo nyeeko we joŋ faɓe' ɓe.
6 Ne cok wakiili mo ge dai mor ɓǝǝra, faa ɓǝ nyẽe nyi ra. 7 So faara nyi ko: Dǝɓlii ɓuu faa ɓǝ mai nai mor fẽene? Masǝŋ mo cak byak ɓo ra ne fahlii ka joŋ fan ma morãiko. 8 Mo ẽe lak mai ru lwaa zah dah korro ɓuu ru woo gin sǝr Kanaan gee mo ne ko. A so joŋ ɗii ka ru kiŋ vãm solai wala vãm kaŋnyeeri yaŋ dǝɓlii ɓo ne? 9 Dǝɓ mai moo ga lwaa tahsah jol ah kǝsyil ɓuuru, a ga wuu. Aru laŋ ru ga ciŋ byak dǝɓlii ɓo. 10 So faa: Pǝsãhe, ɓǝ ah mo yea tǝgbana ɓǝ faa zah ɓiiri, dǝɓ mai dǝɓ moo ga lwaa tahsah jol ah a ga ciŋ byak ɓe, amma tǝcoŋ ɓii we ga yaŋ. 11 Hǝǝra ɗǝr dah korro ɓǝǝ ge sǝŋ gwari. Zune daŋ wǝǝ zah dah ahe. 12 Wakiili kal ne mgbai ahe. Tǝŋ gin tǝ welii ŋhaa ge vǝr tǝ kahkǝrri, ge lwaara tahsah ah pǝ dah Benyaamin. 13 Ɓǝ ah nǝǝ zahzyil ɓǝǝ pǝlli, so ŋgǝ̃ǝra mbǝro ɓǝǝra, zune daŋ ɓaŋ dah ge tǝ korro ahe, pii soora ge tǝgǝǝ yaŋ.
14 Yuda ne wee pah ah danra ge yaŋ Yuseɓ, ka Yuseɓ no yaŋ ba. Keara ge sǝŋ pel ahe. 15 Yuseɓ fii ra: Yeɓ fẽe we joŋ ɓii ko ne? We tǝ sõone dǝɓ ma na me a tan fan mai mo ga joŋ pel a ne? 16 Yuda zyii faa: Ru so faa ɓǝ fẽe nyi dǝɓlii ɓuu ne? Ru ga faa ɗǝne? Ru so ga cuu suu ɓuu na za tǝ njaŋ ne fẽene? Masǝŋ joo faɓe' ɓuu ɓe. Aru daŋ ru ciŋ byak dǝɓlii ɓuu ɓe, aru tǝkine dǝɓ mai mo lwaara tahsah jol ah daŋ. 17 Yuseɓ zyii faa: Masǝŋ mo cak me ne joŋ ah naiko. Dǝɓ mai mo lwaara tahsah jol ah ye ga ciŋ byak ɓe. Amma tǝcoŋ ɓii we pii soo ge wo pa ɓii jam.
Yuda pǝǝ Yuseɓ mor Benyaamin
18 So Yuda tǝɓ ge wo Yuseɓ, faa: Oseni dǝɓlii, mo soɓ me faa ɓǝ nyi mo vaŋno ɗao, mo ɓaŋ kpãh tǝ ɓe ka, mor amo tǝgbana Farao. 19 Dǝɓlii ɓe, mo fii ru mo faa: Pa ɓii no ne? Wala naa pa ɓii maki ah no ne? 20 Ru zyii zah dǝɓlii ɓuu faa: Ru no ne pa ɓuuru, tam ɓe, we maki ah no pǝlaŋne, ako byaŋ tǝ tamme. Naa mah wel ah wǝ ɓe. Ako coŋ ɓo mor mah ah syak ahe. Pa ɓuu laŋ a 'yah ko pǝlli. 21 So mo faa nyi ru: We gee me ne ka me ẽe ne nahnǝn ɓe ɗǝ. 22 Ru zyii zah ɓo ru faa: We nyẽe ka gak soɓ pam ya, amma mo soɓ pam ɓe, pah ah ga wuu. 23 So mo faa nyi ru: Naa pa ɓii malaŋ mo ge ne we ya ɓe, we ka fǝ̃ǝ ge pel ɓe yao. 24 Ne cok ru ge wo pa ɓuuru, ru kee ɓǝ zah ɓo nyi ko. 25 Pa ɓuu so faa: We pii soo ge lee farel mor man biŋ ɗǝ. 26 Amma ru zyii faa: Ru ka gak gan a. Naa pa ɓuu malaŋ moo ga ne ru ɓe, ru ganne. Amma mo geko ne ru ya ɓe, ru ka gak ga pel dǝɓ ah ya. 27 So pa ɓuu faa nyi ru: We tǝ, mawin ɓe bem wee wǝǝ ne me gwa. 28 Maki ah pǝ̃ǝ gin wo ɓe kalle, me faa 'manna fafyãh gbǝ ko ɓe. Mor me so kwo nahnǝn ah taa yao ŋhaa tǝ'nahko. 29 We ɓaŋ mai jol ɓe faɗa ɓe, so ɓǝɓe' mo ge lwaa ko ɓe, ɓǝ ah ga joŋ me wǝ gwari. 30 Zǝzǝ̃ǝko ru pii soo ge wo pa ɓe, so we nyẽe cee ɓǝǝ mo ge ɓo tǝki mo ka ne ru ya ɓe, 31 a ga wuu. Ka aru laŋ ru ga joŋ pa ɓuu wǝ gwari 'manna. 32 Mor ame zyii zah pa ɓe tǝ ɓǝ we nyẽe faa: Me pii soo ge mo ne ya ɓe, ka me yea wo ɓo na pa joŋ ɓǝɓe' zah'nan Masǝŋ daŋ. 33 Amma zǝzǝ̃ǝko pǝram mo soɓ byak ɓo kaa pǝ cok wee ko, ka mǝ ah mo piiko soo ge yaŋ ne wee pah ah o. 34 We nyẽe mo ka ne me ya ɓe, me pii soo ga wo pa ɓe suu ɗǝne? Me 'yah me kwo ɓǝ gaɓ mai mo ga ge tǝ pa ɓe ya.