1 Yusuf mbo waage Faraon go na bá ma ne na bá vya ma yan ja ne suwal Kanan ya, ne bama gii ma ne bama nday ma, ne bama kaŋ ma mwaɗak, a ka ya suwal Gochen ya go. 2 Abe na bá vya ma naa anuwa̰y mbo ŋgay Faraon. 3 Faraon ele Yusuf bá vya ma go: «Aŋ ke ma temel pe ɗaa?» Nama sḛ ma gwan ne Faraon janna go: «Mo dore ma naa ge koy gii ma ne, dimma ne i bá ma go.» 4 A gwan jan Faraon go: «I mbo ya mbay mo suwal go, ne da pe, baktar ne suwal Kanan pal gḛ ge be to, zám ne kavaar ma pe to. Ya̰ i mbo kat suwal Gochen ya nde.» 5 Faraon jan Yusuf go: «Mo bá ma ne mo ná vya ma mbo ya mo ta.» 6 Suwal Masar mwaɗak ya mo tok go, é mo bá ma ne mo ná vya ma suwal swaga ge kwaɗa go. Nama ka suwal Gochen go. Kadɗa ne mo bá vya ma buwal zi, ndu ge ndwara ndaar ya go ɗe, e na mbi naa ge koy mbi kavaar ma pal.
7 Yusuf gene na bá Yakub ya Faraon ta, Yakub é Faraon wak busu. 8 Faraon ele Yakub go: «Mo ke ya ne del gyana ga?» 9 Yakub jan Faraon go: «Mbi del ge mbi ne ke anna suwar pal da ne del kis para tapolɗu. Mbi del ge mbi ne ke ma woɗege ŋgeɗo, yál zi baŋ, be mbyat ne ge mbi bá ma ne to.» 10 Swaga ge Yakub ne é Faraon na wak busu, mbo ya̰ na. 11 Yusuf é na bá ma ne na bá vya ma ge suwal Masar swaga ge kwaɗa go, suwal ge Ramses ne go, dimma ne Faraon ne ho̰ na wak go. 12 Yusuf hon na bá ma ne na bá vya ma, ne naa ge ne nama yadiŋ ma pet kaŋzam mbyatɗa.
Temel kerra ge Yusuf ne swaga ge baktar ne dé go
13 Baktar mbe ka haŋle ge be to, ago kaŋzam be kat suwal a̰me go to bat. Ge suwal Masar ma ne suwal Kanan go, naa ka ɓyare fitɗa. 14 Yusuf abe bware ge ne suwal Masar ma ne suwal Kanan go ma mwaɗak, erra ne gḛme ge naa ne ka mbo ya yatɗa ma. Kan bware mbe ge Faraon yadiŋ. 15 Swaga ge bware ne á ne suwal Masar ma ne suwal Kanan go ɗe, Masar ma mwaɗak a mbo ya jan Yusuf go: «Ho̰ i kaŋzam nde! Ne bware ne i tok go to pe, mo da ne pool ya̰ i suya ɗaa?» 16 Yusuf jan nama go: «Kadɗa aŋ bware ma to, ho̰ me aŋ kavaar ma, mbi ba hon aŋ kaŋzam.» 17 A gene bama kavaar ma ya hon Yusuf, na sḛ hon nama kaŋzam: tisi ma, ne gii ma, ne kwara ma yé pal. Hon nama kaŋzam del mbe no zi, nama kavaar ma yé pal.
18 Swaga ge del mbe ne kale ɗe, nama sḛ ma a gwan’a na ta del ge azi go, a jan na go: «I bageyal, i woy mo fare a̰me to. I bware ma á go, i kavaar ma gá ge mo ne ma, gá ne zḛ i hon mo i sḛ duur ma ne i swaga ma. 19 Mo te ya̰ i suya gyana, i suwar ma ba gá se baŋ ɗaa? Yá i ne i suwar ma ne kaŋzam. I ba gá mo̰r ge Faraon ne poseya ne i suwar ma. Ho̰ i kaŋ hir, go no i ba kat ne ndwara, i ba su to, i suwar ma ba gá se suli to.» 20 Yusuf yat suwar ma ne Masar ma tok go mwaɗak hon Faraon. Ago Masar ma yá bama swaga gaaso ma uzi, ne da pe baktar mbe ka haŋle gḛ ge be to. A go no suwal Masar mwaɗak gá Faraon ne no. 21 Yusuf é ɓase ma gá Faraon mo̰r ge suwal Masar go mwaɗak. 22 Go no puy ɗe, be yat naa ge tuwaleya ma suwar ma to, ne da pe Faraon njaŋge eya ne nama pe. A ka zam kaŋ bo njaŋgeya ge Faraon ne pal, da ne pe no, a yá bama swaga ma uzi to no.
23 Yusuf jan ɓase ma go: «Ne ma̰ no mbi yat aŋ yá go ne aŋ suwar ma hon Faraon, kaŋ hir ma no, aŋ da ne pool gar aŋ gaaso ma. 24 Ne gá ne zḛ no, aŋ swaga siyal ma go, aŋ mbo ka hon Faraon ɗu ne anuwa̰y zi, ge anda ma ba gá ge aŋ ne ndwara, ne aŋ kaŋ hir ma pe, ne kaŋzam ge aŋ yàl ma ne ma pe me.» 25 A jan na go: «Mo má i má! I bageyal, ne jo̰ mo kwa i a̰se, i gá mo̰r ge Faraon ne.» 26 Go no, Yusuf njaŋge eya ne suwar ge Masar ne ma pe no go, ne kaŋ siyal ma zi, ɗu ne anuwa̰y zi na ge Faraon ne. A na gá ne ɗiŋ ma̰ no. A suwar ge naa ge tuwaleya ma ne gá bo ne ɗeŋgo be ge kat ge Faraon ne.
Wak siya ge Yakub ne Yusuf ta
27 Israyela mbo ya kat suwal Masar go, Gochen go. Suwal Gochen gá nama joo. A tol ta se, a zuli se lala̰y. 28 Yakub ke suwal Masar go del wol para ɓyalar. Del ge Yakub ne ke dunya zi ma mwaɗak da ne del kis para wara anda para ɓyalar. 29 Swaga ge dam siya ge Israyela ne ne gá gwa ɗe, tol na vya Yusuf, jan na go: «Kadɗa mo tó mbi go mbi mo bá ne ɗe, pá mo tok mbi koo-wul pe zi, guni tene ŋgay laar wanna ne fareba go, mo mbo mbul mbi suwal Masar go to. 30 Swaga ge mbi ne mbo jyatɗa mbi bá ma pe ya, ḭ mbi ne suwal Masar go, mbo mbulla nama taal siya se ya.» Yusuf jan na go: «Mbi mbo ke dimma ne mo ne jya̰ go.» 31 Yakub jan na go: «Guni tene mbi ndwara se.» Yusuf guni tene na ndwara se. Go̰r go, Israyela gur na koo na saŋgal pala zḛ.
1 So Yuseɓ kal ge faa nyi Farao: Pa ɓe ne wee pa ɓe gera gin sǝr Kanaan ge ɓe, gera ɓo ne ŋgaɓ pǝsǝ̃ǝ ɓǝǝ ne ŋgaɓ dǝǝ ɓǝǝ tǝkine fan ɓǝǝ daŋ. Ara no sǝr Gosen. 2 Yuseɓ woo za kǝsyil wee pam dappe ge cuu ra nyi Farao. 3 Farao faa nyi ra: Yeɓ ɓii ye fẽene? Zyiira zah ah faa: Aru ye za pii fan daga pa ɓuu lii. 4 Ru ge ɓo mor kaa mowoo pǝ sǝr nyẽeko. So ru ka ne cok pii ŋgaɓ fan ɓuur a, mor koŋ jok sǝr Kanaan ɓe. Mo soɓ ru kaa sǝr Gosen o. 5 Farao faa nyi Yuseɓ: Pa ɓo tǝkine wee pa ɓo gera ɓo wo ɓo. 6 Sǝr Egiɓ laŋ a pel ɓo. Mo soɓ pa ɓo ne wee pa ɓo mo kaara pǝ cok masãh tǝ sǝr ahe, mo kaara sǝr Gosen. Mo lwaa za ma ne yella kǝsyil ɓǝǝ ɓe, ka mo woo ra rǝk zaluu tǝ za kǝpii fan ma ɓe ne ko.
7 Yuseɓ zaŋ pah ah Yakuɓ ge pel Farao ne ko. So Yakuɓ ẽe Farao. 8 Farao fii Yakuɓ: Syii ɓo kǝɗǝne? 9 Yakuɓ zyii zah Farao faa: Syii gwǝǝ ɓe wo sǝr temere ne jemma sai, zah'nan ɓe me kyaŋ wo sǝr ɓo ne ko ka pǝlli ya, amma a pǝɓeare, dai mǝ pa ɓe ra ya. 10 So Yakuɓ ẽe Farao faɗa, fahfal ah pǝ̃ǝ kal o. 11 Yuseɓ zyeɓ cok kal nyi pam ne wee pamme, nyi cok masãh ah ma kal maki ah pǝ sǝr Egiɓ daŋ nyi ra. Ako ye sǝr Ramse, tǝgbana Farao mo faa nyi ko. 12 Yuseɓ a nyi farel nyi pam ne wee pam tǝkine za yaŋ pah ah ne wee daŋ tǝgbana pãa ɓǝǝra.
Koŋ malii wuu
13 Farel pee wo sǝr daŋ, mor koŋ wǝ ɓo pǝ'manne, koŋ ah jok za sǝr Egiɓ ne Kanaan daŋ. 14 Yuseɓ tai lak sǝr Egiɓ tǝkine ma sǝr Kanaan daŋ ne sor mai za mo lea jol ahe, so a woo lak ah ga yaŋ Farao ne ko. 15 Ne cok lak sǝr Egiɓ ne ma sǝr Kanaan mo vǝr o, Egiɓien daŋ gera wo Yuseɓ faara: Mo nyi farel ru, ru ga wuk tǝ nǝn ɓo nai mor fẽene? Mor lak vǝr ɓe. 16 So Yuseɓ faa nyi ra: Lak mo kǝkao ɓe, we nyi faɓal ɓii nyi me o, me ga nyi farel we zahwaa ahe. 17 A nĩira lak ɓal ɓǝǝ gin nyi Yuseɓ ne ko. So Yuseɓ a nyi farel nyi ra zahwaa pǝrri, zahwaa gwii ne dǝǝ tǝkine korro daŋ, wol ra ne farel syii ah moo zahwaa lak ɓal ɓǝǝra.
18 Ne cok syii moo mo vǝr o, gera wo Yuseɓ syii ki ah faara: Lak ɓuu vǝr ɓe. Faɓal ɓuu laŋ ciŋ mǝ dǝɓlii ɓuu ɓe. Ru ka gak muŋ ɓǝ ah pel dǝɓlii ɓuur a, fan ki coŋ pel dǝɓlii ɓuur ao, sai suu ɓuu ne 'wah ɓuu ye coŋ ɓo to. 19 Mo soɓ ru wuk ka, mo soɓ 'wah ɓuu ciŋ cok kol ka ta. Mo lee ru ne 'wah ɓuu daŋ ne farel ka ru ciŋ byak Farao ne 'wah ɓuu daŋ o. Amma mo nyi nah fan nyi ru ka ruuni, mor ka ru wuk ka 'wah ɓuu mo ciŋ nyiŋ ka.
20 Yuseɓ lea 'wah sǝr Egiɓ daŋ nyi Farao. Koo zune kǝsyil Egiɓien daŋ lee fan ne 'wah ahe, mor koŋ tǝ gaɓ ra. So 'wah sǝr ah daŋ ciŋ mǝ Farao. 21 Yuseɓ tai za ge pǝ yaŋ maluu camcam, joŋ nai tǝ sǝr Egiɓ daŋ . 22 Sai lea 'wah za joŋzahsyiŋ ya to, mor Farao bǝǝ zah fan ma ɓǝǝ nyi ɓo nyi ra, a renra mai Farao mo nyi nyi ra, mor ah leara fan ne 'wah ɓǝǝr a. 23 So Yuseɓ faa nyi zana: We ẽe, me lea we ne 'wah ɓii daŋ nyi Farao ɓe, we nyiŋ nah fan we ruu 'wah o. 24 Fakpãhpǝǝ daŋ we ɓaŋ vaŋno pǝzyil dappe ah we nyi Farao. Tǝcoŋ ah matǝ nai ah ra we soɓ mor ruu pǝ 'wah ne mor farel ɓii ne mǝ za yaŋ ɓii tǝkine wee ɓiiri. 25 Zyiira faa: Mo ǝ̃ǝ ru ɓe, ru lwaa ɓǝ 'nyah wo dǝɓlii ɓuu laŋ ɓe, ru ga yea na byak Farao. 26 Yuseɓ ye kan ɓǝ lai mai sǝr Egiɓ ŋhaa tǝ'nahko, za nyira vaŋno pǝzyil dappe ah nyi Farao. Sai 'wah za joŋzahsyiŋ to mǝ goŋ ye ka.
Yakuɓ faa ɓǝ cii wul suu ahe
27 Za Israel kaara sǝr Gosen pǝ sǝr Egiɓ. Lwaara zah cok ma ɓǝǝ gŋ, bemra weere, ɓoora ge pel pǝlli. 28 Yakuɓ kaa sǝr Egiɓ syii jemma tǝtǝl rǝŋ. Yakuɓ kyaŋ syii wo sǝr temere ne jemma nai tǝtǝl rǝŋ. 29 Ne cok zah'nan wul ah mo ge gwari o, ɗii nan ah Yuseɓ faa nyi ko: Me lwaa ɓǝ 'nyah ɓo wo ɓo ɓe, mo maa jol ɓo ge mor ɓe, mo haa zah nyi me ka mo joŋ gboŋgboŋ tǝkine ɓǝ sãh wo ɓe, oseni mo cii me sǝr Egiɓ ka. 30 Amma ne cok me wǝ ɓe, ka mo ɓaŋ me gin sǝr Egiɓ ge cii pǝ pal kah pa ɓe ra. Yuseɓ zyii faa: Me ga joŋ tǝgbana ɓǝ faa ɓo. 31 Yakuɓ faa: Mo haa zah nyi me. Yuseɓ haa zah nyi ko. So Yakuɓ ɗǝŋ juupel tǝ ɗee ahe, joŋ osoko.
