NE VARSEYA GO MBO PE AYA GE MULUK GE ISRAYELA NE GO
Koteya ge suwal Sichem go
(2Maa 10:1-15)
1 Robowam mbo suwal Sichem ya, ago Israyela vya ma pet a kote Sichem ya ndwara e na gan. 2 Swaga ge Yerobowam ge Nebat vya ne za̰ fare mbe, ne katɗa suwal Masar ya, ago sya mbo woy tene gan Salomon ndwara zḛ. 3 A dol temel mbo tol Yerobowam ya, ɓanna ne ɓase ge Israyela ne ma pet, a mbo ɓol Robowam, a jan na go: 4 «Mo bá e jug dṵṵl neneg i pal, kadɗa mo ma̰ hat i temel ge mo bá ne e i kerra mbe ya fogor, mo her dṵṵl mbe uzi nde ne i pal, i mbo ke temel dagre ne mo.» 5 Robowam jan nama go: «Aŋ mbo, gwa̰ me ya ɓol mbi dam ge ataa go.» Ɓase ma gwan. 6 Gan Robowam ɓol naa ga̰l ge yuwaleya ge na bá Salomon ne ma, ele nama go: «Aŋ yuwale mbi go, mbi gwa̰ ne naa mbe ma janna gyana ɗaa?» 7 A jan na go: «Kadɗa ma̰ no mo ŋgay nama ya go, mo ho̰ tene da ne nama pe, kadɗa mo vin nama fare ya, mo gwan ne nama fare janna ne ka̰l tuli, nama sḛ ma mbo ga mo naa ge temel ma ne ndwara ɗiŋnedin.»
8 Amma Robowam ya̰ yuwaleya ge naa ga̰l ma ne uzi, gwan mbo ke koteya ne na kaam ge goŋ ma, nama ge a ne kat dagre ne na ma. 9 Jan nama go: «Naa mbe ma jan go, mbi há jug ge mbi bá ne é bama pal fogor nde. Aŋ yuwale mbi go mbi jya̰ nama gyana ɗaa?» 10 Na kaam ge goŋ ma jan na go: «Jya̰ naa ge a ne jan mo go, mo bá é jug dṵṵl bama pal neneg, mo há bama na fogor nde mbe ma go: ‹Mbi tok vya ga̰l waɗe mbi bá swaga pe. 11 Se no mbi bá e jug dṵṵl aŋ pal, mbi me, mbi mbo gwan hat na dṵṵl waɗeya. Mbi bá e aŋ ke temel da ne bol, mbi me, mbi mbo e aŋ ke temel dḛ da ne bol wak walam ›.»
12 Dam ge ataa go, Yerobowam ma ne ɓase ma gwan’a ɓol Robowam dimma ne na sḛ ne jya̰ bama go. 13 Gan Robowam gwan ne ɓase ma fare janna ndaar kaka, ya̰ yuwaleya ge naa ga̰l ma ne ho̰ na uzi. 14 Gwa̰ ne nama fare janna yuwaleya ge bool ma ne pal. Jya̰ nama go: «Mbi bá e jug dṵṵl aŋ pal, mbi me, mbi mbo hat na dṵṵl waɗeya, mbi bá mḛre aŋ da ne bol, mbi me, mbi mbo mḛre aŋ dḛ da ne bol wak walam.» 15 A go no, gan kuri be ge za̰ ɓase ma no.
Kaŋ mbe ma mbo da ne Bage ɗiŋnedin ta ya, ne da pe, fare ge Bage ɗiŋnedin ne jya̰ anabi Ahiya ge suwal Silo ne, ge Yerobowam ge Nebat vya pal na wak wi.
Varseya ge muluk ge Israyela ne
(2Maa 10:16-19)
16 Swaga ge Israyela vya ma ne kwa go gan Robowam be vin bama fare to ɗe, a gwan ne na janna go:
«A ma kaŋ joo ne i ne Dawda ma buwal zi ne ɗaa?
I ne Isay vya ma joo dagre to!
Israyela vya ma, ndu ge daage na gwa̰ di,
aŋ ge Dawda vya ma, aŋ gá ne aŋ muluk.»
Swaga mbe go, Israyela vya ma ɗage, a gwan di. 17 Robowam gá ke muluk ge Israyela vya ma ge a ne ka ne Suwal ge Yuda ne ma go pal ɗeŋgo. 18 Dam a̰me ɗu, gan Robowam teme Adoram, ga̰l ge naa ge syal kaŋ ma ne mbo Israyela vya ma ta syal kaŋ, amma a mbal na ne njal, a hun na uzi. Gan Robowam ɓol viya̰ ge ɓurra, ndé na pus pore, gwan só ya Ursalima diŋ. 19 A go no Israyela vya ma gá ho̰l ne hir ge Dawda ne no, ɗiŋ ne se no.
20 Swaga ge Israyela vya ma ne za̰ go Yerobowam gwan ja (ne suwal Masar) ya ɗe, a e temel tol na ya swaga koteya go, a e na gan, Israyela vya ma pal pet. A pehir ge Yuda ne ɗeŋgo gá yàl ge Dawda ne pe go ne.
21 Swaga ge Robowam ne dé ya Ursalima diŋ, kote pehir ge Yuda ne ma, ne pehir ge Bayami ne ma ya mwaɗak, naa pool dudubu kis para wara tiimal, pet naa ge pateya ma. Koteya nama ya ndwara mbo det Israyela vya ge may ma pore ndwara gwan ne nama ya na ge Salomon vya muluk pe se. 22 Dok jan anabi Chemaya ndu ge Dok ne go: 23 «Jya̰ Robowam ge Salomon vya, gan ge Yuda ne poseya ne pehir ge Yuda ne ma, ne pehir ge Bayami ne ɓanna ne naa ge may ma go: 24 ‹Bage ɗiŋnedin jan go: Aŋ mbo mbal aŋ ná vya, Israyela vya ma pore to. Ndu ge daage na gwa̰ na yadiŋ. Ago kaŋ mbe no mbo da ne mbi ta ya›.» A za̰ fare ge Bage ɗiŋnedin ne, a gwan bama yàl ma diŋ ya dimma ne fare ge Bage ɗiŋnedin ne ne jya̰ go.
25 Yerobowam sin suwal Sichem gulum ga̰l ma digi, ge njal Efrayim pala digi, kat na go. Ya̰ Sichem, gwan mbo sin suwal Penuwel gulum ga̰l ma digi.
Sone ge Yerobowam ne
26 Yerobowam jan tene go: «Se no, mbi muluk da ne pool gwan mbo Dawda vya tok ya, 27 kadɗa mbi naa mbe ma no a gwan mbo Ursalima ya, mbo ke tuwaleya ge zok ge Bage ɗiŋnedin ne zi. Ago naa mbe ma haŋgal mbo gwan é ge bama bageyal, Robowam, gan ge Yuda ne pal, a mbo hun mbi, a gwan mbo Robowam gan ge Yuda ne pe ya.» 28 Swaga ge Yerobowam ne ɓo yuwaleya ɗe, ɗeere nday ma ne dinar azi, jan ɓase ma go: «Mborra ge aŋ ne gyala pal tetew Ursalima ya mbyat aŋ ya go! O, Israyela, dok ma ge a ne ndage aŋ ne suwal Masar diŋ ya zum ma no 29 E ge ɗu ge Betel go, e ge may ge Dan go me. 30 A go no ge Yerobowam ne e naa wat sone zi. Ɓase ma ɗame nday ge may mbe ɗiŋ mbo Dan. 31 Yerobowam sin zok sḭḭm ma ge swaga haal ma digi, tál naa ge ke tuwaleya ma ne ɓase ma buwal zi, be hir ge Levi vya ma ne zi to. 32 Yerobowam e dam vḛso ge dam wol para anuwa̰y ge saba ge tiimal ne go, dimma ne dam vḛso ge a ne ka ke na Yuda go go, na sḛ me ka ke tuwaleya ge twal tuwaleya pal. No a kaŋ ge na sḛ ne ka kerra Betel go ne. Ka ke tuwaleya hon na nday ge na ne ɗeere ma. Tál naa ge ke tuwaleya ma ne na swaga sḭḭm ge na ne sḭ ma pe me. 33 Dam wol para anuwa̰y ge saba ge tiimal ne go, dam vḛso ge na sḛ ne e na ne na pala ne Israyela vya ma pe, Yerobowam mbo Betel ya ndwara mbo til dukan twal tuwaleya ge na ne sḭ na pal.
Za Israel urra ɓǝ
(2 KeeƁ 10:1-19)
1 Rehoboam kal ge Sikem, mor za Israel daŋ taira kal ge ɓo gŋ ka kan goŋ ne ki gŋ. 2 Amma ka Jeroboam we Nebat no sǝr Egiɓ ba, ɗuu gal goŋ Salomo kal ge ɓo gŋ kŋ. Ne cok Jeroboam mo laa ɓǝ ah ge, a ne 'yah ka kaa sǝr Egiɓ. 3 Amma peera za ge ɗiira ko gŋ ge ne ko. So Jeroboam tǝkine pãa za Israel daŋ faara ɓǝ nyi Rehoboam naiko: 4 Pa ɓo joŋ ru tǝgbana byakke, amma mo tǝr ɓǝ gaɓ pa ɓo ge lalle, mor ɓǝ ah gaɓ ru pǝlli. Mo joŋ nai ɓe, ru ga syee mor ɓo. 5 Zyii zah ɓǝǝ faa: We ge yaŋ o, we ge kaa zah'nan sai ka we pii soo ge wo ɓe. Za zolra kalle.
6 So goŋ Rehoboam faa ɓǝ ne zaluu mai mo yea tǝ joŋra yeɓ ne pah ah Salomo ne cok ka ɓah wun a ba, fii ra faa: Awe 'yah ka me zyii ɓǝ fẽe zah za mai mo fiira fii ɓo zah ɓe ne? 7 Zyiira faa nyi ko: Tǝ'nah mo tǝ ga yea na dǝɓ yeɓ zai ɓe, mo faa ɓǝ 'nyah nyi ra ɓe, a ga ciŋra za yeɓ ɓo ga lii ga lii.
8 Amma goŋ soɓ ɓǝ mai zaluu mo faara nyi ko myah ge lalle, so kal ge fii wee tǝbanna, palyaŋ ah mai mo joŋra laŋ zahki. 9 Faa nyi ra: Za rai fiira me ɓo ne ɓǝ ka me tǝr ɓǝ gaɓ mai pa ɓe mo yea tǝ joŋ wo ɓǝǝ ge lalle, awe foo ɓo ka na zyii zah ɓǝǝ ɗǝne? 10 Tǝbanna palyaŋ ah ra mai mo joŋra laŋ zahki faara nyi ko: Mo faa nyi za mai mo faara ɓǝ nyi mo, pa ɓo yea tǝ joŋ ru na byakke, amma mo tǝr ɓǝ gaɓ ah ge lal sye, mo faa nyi ra: Welam laŋ jol ɓe a pǝ'man kal zahkpem jol pa ɓe ɓe. 11 Pa ɓe kan faswaa mayǝk tǝtǝl ɓiiri, amma ma ɓe me so ga ɓoo faswaa ga nyi we gŋ faɗa. Pa ɓe lai we ne bǝrǝǝ makolle, amma ma ɓe me ga lai we ne bǝrǝǝ mazahyakke.
12 Ne zah'nan sai ah Jeroboam ne za daŋ gera wo Rehoboam tǝgbana mo faa ɓo nyi ra: Zah'nan sai mo joŋ ɓe, ka we pii soo ge wo ɓe. 13 Goŋ zyii ɓǝ zah za pǝgaɓ sǝ, soɓ ɓǝ mai zaluu mo faara nyi ko myah ge lalle, 14 faa ɓǝ nyi ra tǝgbana mǝ wee tǝbanna mo faa nyi ko: Pa ɓe kan faswaa mayǝk tǝtǝl ɓiiri, amma ma ɓe me so ga ɓoo faswaa ga nyi we gŋ faɗa. Pa ɓe lai we ne bǝrǝǝ makolle, ma ɓe me ga lai we ne bǝrǝǝ mazahyakke.
15 Goŋ zyii laa ɓǝ faa za mo faara nyi ko ya, mor Dǝɓlii ye fer ɓǝ ahe, ka mo baako ɓǝ faa ah mai mo faako nyi Jeroboam we Nebat ne zah Ahija dǝɓ Silo.
Goŋ Israel woŋ gwa
16 Ne cok za Israel mo kwora goŋ laa zah ɓǝǝr a, zyiira zah ah faa: Zah fan ma man wo David ko ye fẽene? Na ka ne faren wo we Isai ya, ɓǝ man tai ki yao. Za Israel, na pii soo ge yaŋ man o, amo we morsǝ̃ǝ David, zǝzǝ̃ǝ mo kaa goŋ ɓo o. Za Israel so myahra kal fah yaŋ ɓǝǝra, soɓra Rehoboam. 17 Amma za Israel mai mo kaara ɓo yaŋ maluu ah ra sǝr Yuda ye Rehoboam kaa goŋ tǝ ɓǝǝ to. 18 Ne cok ahe, goŋ Rehoboam pee Adoram dǝɓlii za mai mo ɓaŋra ra ge ɓo tǝ yeɓ ne swah ge wo za Israel ma zahban tǝ jemma. Amma ge ɓaara ko ne tǝsal pǝ wulli. 19 Za Israel zyii syeera mor swah ma morsǝ̃ǝ David yao, ŋhaa dai tǝ'nahko.
20 Ne cok za Israel mo laara Jeroboam pii soo ge ɓe, peera pee ge ɗii ko ge wo za pãa mo tai ɓo, kanra goŋ ne ki tǝtǝl za Israel. Za ma syee mor yaŋ David kǝka, sai ban Yuda to.
21 Rehoboam ge yaŋ Jerusalem, tai za Yuda ne ban Benyaamin daŋ, za sal ma syesyen ah 180.000, mor ka ga ruu sal ne za Israel ka mo ɗiira ko ne goŋe. 22 Amma ɓǝ faa Dǝɓlii ge wo Semaja profeto Masǝŋ faa: 23 Mo faa nyi Rehoboam we Salomo goŋ Yuda ne za Yuda tǝkine tǝcoŋ za Benyaamin daŋ sye: 24 Dǝɓlii faa: We ge ka we ruu sal ne wee pa ɓii za Israel ka. We pii soo, zune daŋ mo ge yaŋ ahe, mor ɓǝ mai ur gin wo ɓe ye ge ɓo. Laara ɓǝ faa Dǝɓlii, so pii soora tǝgbana ɓǝ faa Dǝɓlii mo faa.
25 Jeroboam zyeɓ yaŋ Sikem ma tǝwaa Efraim pǝsãhe, so kaa gŋ. So ur gin gŋ ge vuu Penuel.
Faɓe' Jeroboam
26 Comki Jeroboam foo ɓǝ pǝ zahzyil ah faa: Zǝzǝ̃ǝ maki za ɓe ga pii soo ga wo goŋ ma morsǝ̃ǝ David. 27 Zai moo gara yaŋ Jerusalem ka ga joŋ syiŋ pǝ yaŋ Dǝɓlii ga lii nai ɓe, zahzyil ɓǝǝ ga pii soo ga mor dǝɓlii ɓǝǝ Rehoboam goŋ Yuda, so a ga ira me pǝ wulli, a so jinra ga mor goŋ Yuda. 28 Goŋ lwaa ɓǝ foo maki ahe, coo wee dǝǝ gwa ne vãm kaŋnyeeri. So faa nyi zana: Awe gaɓ ne ga yaŋ Jerusalem pǝlli. Kii ɓe. Za Israel, masǝŋ ɓii mai mo pǝ̃ǝ gin sǝr Egiɓ ne we nyẽeno.
29 Jeroboam ɓaŋ we dǝǝ vaŋno ge kan Betel, ɓaŋ maki ah laŋ ge kan Dan. 30 Za a gara pel ma Betel tǝkine ma Dan daŋ. Ɓǝ mai Jeroboam mo joŋni, a ɗii ne faɓe' Jeroboam.
31 So Jeroboam vuu cok joŋ syiŋ camcam tǝgee sǝŋ, syen za joŋzahsyiŋ mor yeɓ ah kǝsyil za daŋ mai ara ye mo ka wee Lewi ya. 32 Ne fĩi patǝ nama ah ne zah'nan jemma tǝtǝl dappe pǝ fĩi ah Jeroboam joŋ fĩi ne tǝgbana fĩi mai moo joŋra kǝsyil za Yuda, ŋgom fan joŋ syiŋ ne pǝ cok joŋ syiŋrĩ, so ge joŋ Betel nai ta, ŋgom fan joŋ syiŋ ne wo wee dǝǝ mai mo cooko. Ge rǝk za joŋzahsyiŋ pǝ cok mai mo vuu ge ɓo sǝŋ Betel ta.
Profeto Masǝŋ faa ɓǝɓe' tǝ cok joŋ syiŋ Betel
33 Ne cok zah'nan fĩi , zah'nan jemma tǝtǝl dappe pǝzyil fĩi patǝ nama ah ako ye mo nǝǝ ɓo ne tǝtǝl suu ah mo ge daini, Jeroboam yee ge pǝ cok joŋ syiŋ mai mo vuu ɓo Betel ka joŋ syiŋ tǝǝ ɓǝrdi gŋ.