Ta gə́ wɔji dɔ taa na̰ lə diŋgam gə dené lé
Que dit la Bible sur le mariage
1 Ta gə́ seḭ dəjimje mee maktub’g lə sí lé m’a tel kila sí keneŋ ŋga. M’la̰ji məəm’g m’pana: Maji kar diŋgam ɔrɔ rɔ dené el. 2 Nɛ maji kar diŋgam gə́ rara kara taa dené gə́ ɔs dəa-yeḛ nja ləm, dené gə́ rara kara taa ŋgaw gə́ ɔs dəa-yeḛ nja ləm tɔ, yen ɓa mɔdkaiya gə́ rara kara seḭ a kundaje ne rɔ sí keneŋ el. 3 Maji kar diŋgam taa dené gə́ dené təa ləm, dené gə́ rara kara taa ŋgaw gə́ ŋgaw təa ləm tɔ. 4 Dené lé to dəw dɔ rəa el nɛ ŋgabeeje ɓa to dəw dəa, diŋgam kara to dəw dɔ rəa el nɛ dené ləa ɓa to dəw dəa tɔ. 5 Ɔgje na̰ rɔ sí el. Ɓó lé seḭ gaŋgje rɔ sí ŋgəji ndá kara arje meḛ sí asəna keneŋ mba ra tamaji na̰’d waga ɓa a tel kiŋgaje na̰ ɓəi nà banelə malee gə́ ra sí lé Njekurai a kər sí ne.
6 Kwɔji ɓa m’wɔji sí gə́ kwɔji ɓó to ndukun ɓa m’un m’ar sí el. 7 Ma m’ndigi kar dəwje lai ra to gə́ ma bèe, nɛ nana kara iŋga nénoji gə́ goso dəa ya ji Ala’g lé. Nana kara iŋga yeḛ gə́ yo gə yeḛ gə́ nee tɔ.
8 Ma m’ula deḛ gə́ to gə́ ŋgaw-buaje gə njékəisiŋgaje m’pana: Maji kar dee d’isi boa to gə́ ma bèe tɔ. 9 Nɛ ɓó lé d’askəm si boa el ndá maji kar dee taa na̰ ya mbata taa dené gə taa ŋgaw lé maji yaa̰ unda kaw kari ba kula rɔi pər.
10 Deḛ gə́ taa na̰ mba̰ lé torndu Mbaidɔmbaije ɓa m’ula dee ɓó to torndum el. Maji kar dené tḭ gə ŋgabeeje el . 11 Ɓó lé yeḛ tḭ səa ndá maji karee tel iŋga ŋgabeeje gogo, ɓó lé bèe el ndá maji karee si boa. Maji kar diŋgam kara tuba dené ləa el tɔ.
12 Seḭ ges njé gə́ na̰je lé ma nja m’ula sí ta nee ɓó Mbaidɔmbaije el. Ɓó lé ŋgoko̰ sí kára si gə dené gə́ un mée el nɛ dené lé ndigi səa ndá maji karee mbadee el. 13 Dené kara ɓó lé yeḛ si gə ŋgabeeje gə́ un mée el ɓa yeḛ ndigi səa ndá maji karee mbadee el tɔ. 14 Diŋgam gə́ un mée el ɓəi lé mbɔl dɔ dené ɓa yeḛ tel ne dəw gə́ to gə kəmee, dené gə́ un mée el ɓəi kara mbɔl dɔ ŋgabeeje ɓa yeḛ tel ne dəw gə́ to gə kəmee to. Ɓó lé seḭ raje togə́bè ndá ŋgan síje d’a kàr raŋg-raŋg nɛ ɓó lé seḭ raje togə́bè el ndá ŋgan síje d’a kàr el tɔ. 15 Ɓó lé yeḛ gə́ un mée el ɓa ndigi teḛ ndá maji karee teḛ ya. Bèe ɓa yeḛ gə́ diŋgam əsé yeḛ gə́ dené kara d’a tɔ na̰ naŋg ga̰-ga̰ el. Ala ɓar sí mba kar sí j’isi dan nékulrɔ sí’g gə meekulɔm. 16 I dené lé lé i a kar ŋgabi aji kara i gər el. Esé i diŋgam lé lé i a kar dené ləi aji kara i gər el tɔ.
17 Nɛ maji kar nana kara njaa gə panjaa ləa gə́ Mbaidɔmbaije tɔjee loo gə́ Ala ɓaree keneŋ. Yee gə́ bèe ɓa m’un ndum m’ar Eglisəje gə́ loo lai. 18 See dəw kára to gə́ njekḭja tamɔdee mba̰ ɓa ɓaree wa. Bèe ndá maji karee si gə njekḭja tamɔd ya. See dəw kára lal kinja tamɔdee ɓa ɓaree wa. Bèe ndá maji karee si lal kinja tamɔdee ya tɔ. 19 Tamɔdə gə́ kinja kara to né el ləm, kinja tamɔd el kara to né el ləm tɔ. Ra torndu Ala ɓa to gə́ né gə́ gəd ya. 20 Maji kar nana kara sí loo-siée gə́ Ala lé ɓaree keneŋ. 21 See i to ɓər ɓa Ala ɓari lé wa. Bèe ndá jɔg rɔi el, ɓó lé d’ɔri d’ilai tar ndá ɔd aw loo ləi. 22 Mbata ɓər gə́ Mbaidɔmbaije ɓaree lé yeḛ tel to ŋgonkoji lə Mbaidɔmbaije, nɛ ŋgonkoji gə́ yeḛ ɓaree lé tel to ɓər lə Kristi tɔ ŋga. 23 Yeḛ uga sí gə né gə́ gadee dum ndogo. Bèe ndá tel ulaje rɔ sí ɓər’g lə dəwje el ŋga. 24 Ŋgakɔmje, maji kar nana kara si loo-siée no̰ Ala’g loo gə́ yeḛ ɓaree keneŋ.
25 Deḛ gə́ d’aw boa lé diŋgam əsé dené kara m’oo ndu Mbaidɔmbaije gə́ teḛ wɔji dɔ dee el. Ta gə́ m’a gə kula sí lé kəm taa ya mbata gə goo takə̰ji lə dəw lé meekɔrjol lə Mbaidɔmbaije ɓa m’iŋga gə goo ŋgonkoji ləm ya.
26 Ma m’ə̰ji məəm’g m’pana: Maji kar diŋgam si loo-siée’g ya mbata kàr néurti nai dəb ba. 27 See i taa dené mba̰ wa. Ndá gə tḭ səa el. See i taa dené el ɓəi wa. Ndá saŋg dené el tɔ. 28 Ɓó lé i taa dené ndá i ra gə́ né kaiya el. Ŋgoma̰də gə́ taa ŋgaw kara yeḛ ra gə́ kaiya el tɔ. Nɛ deḛ gə́ taa na̰ lé d’a kiŋga némeeko̰ dɔ naŋg nee. Yee ɓa, ma m’pa m’gaŋg ne rəbee gə mbata lə sí ya.
29 Ŋgakɔmje, aa ooje, ta gə́ ma m’ula sí ɓa nee: Ndəa lé nai dəb ba ŋga. Bèe ndá un kudee ɓasinè lé maji kar deḛ gə́ to gə́ njédenéje lé d’isi d’asəna gə ŋgaw-buaje ləm, 30 deḛ gə́ no̰ lé maji kar dee d’isi d’asəna gə dəwje gə́ no̰ el ləm, deḛ gə́ d’al rɔ dee lé maji kar dee d’isi d’asəna gə dəwje gə́ d’al rɔ dee el ləm, deḛ gə́ njéndogo néje lé maji kar dee d’isi d’asəna gə dəwje gə́ né lal dee ləma, 31 deḛ gə́ d’un néje gə́ dɔ naŋg ra ne kula lé maji kar dee d’isi d’asəna gə dəwje gə́ d’ar néje gə́ dɔ naŋg nee wa meḛ dee yaa̰ el ləm tɔ. Mbata dɔ naŋg neelé a gə tel wagəsa ɓəi.
32 Néje gə́ naŋg nee gə́ tɔ sí gag-gag lé ma m’ndigi bɔr dɔ sí’g gə́ gogo. Yeḛ gə́ taa dené el lé né lə Mbaidɔmbaije ɓa wa mée ləm, yeḛ saŋg loo gə mba taa kəmee ləm tɔ. 33 Yeḛ gə́ taa dené mba̰ lé néje gə́ dɔ naŋg nee ɓa wa mée ləm, Yeḛ saŋg loo gə mba kar mee dené ləa lelee ləm tɔ. 34 Yee ɓa mée to ne joo ya. Ka̰ dené gə́ taa ŋgaw gə ŋgoma̰də gə́ taa ŋgaw el ɓəi lé kara to ɓəd-ɓəd togə́bè ya tɔ. Yeḛ gə́ taa ŋgaw el lé néje lə Mbaidɔmbaije ɓa wa mée. Yee ɓa gə́ néje lə Mbaidɔmbaije gə́ a kar darəa gə ndilee àr ne raŋg-raŋg ya. Yeḛ gə́ taa ŋgaw lé néje gə́ dɔ naŋg nee ɓa wa mée mbata yeḛ saŋg loo mba kar mee ŋgabeeje lelee tɔ.
35 Ma m’ula sí ta neelé gə mba kaa ne dɔ sí ɓó mba kiya sí ne gum el. Ma m’ndigi kɔr sí kɔm sí dan né gə́ maji’g gə mba kar sí tia̰je rɔ Mbaidɔmbaije’g ɗigi-ɗigi ɓó kar né jɔg sí keneŋ el.
36 Lé nana ɓa oo ləb taa ŋgaw lə ŋgonee gə́ ma̰də dən mba̰ ɓa ə̰ji ta mée’g pana: Maji karee taa ŋgaw ndá yeḛ askəm ra né gə́ mée wɔji ya ɓó to kaiya gə́ yeḛ ra el. Maji karee ya̰ ŋgonee aree taa ŋgaw né ləa. 37 Nɛ yeḛ gə́ ə̰ji ta mée’g pana: N’a ŋgəm ŋgon neḛ gə́ ma̰də karee taa ŋgaw el, ɓó lé yeḛ nja wɔji mée’g njaŋg ɓó to tapa dəwje ɓa taa el nɛ to né gə́ yeḛ nja ndigi ndá to né gə́ maji gə́ yeḛ ra lé tɔ. 38 Bèe ndá yeḛ gə́ ar ŋgonee gə́ ma̰də taa ŋgaw lé ra maji ya, nɛ yeḛ gə́ ar ŋgonee gə́ ma̰də taa ŋgaw el lé kea̰-yeḛ to maji undá tɔ.
39 Dené gə́ rara ɓa gə́ ŋgabeeje si kəmba ɓəi ndá godndu lé tɔ dee na̰’d nəji ɓəi. Nɛ ɓó lé ŋgabeeje wəi ndá yeḛ aw kari ba gə mba taa ŋgaw to gə́ mée wɔji. Nɛ maji karee ra gə goo torndu Mbaidɔmbaije ɓa. 40 Gə́ məəm-ma’g lé m’pana: Ɓó lé yee si gə́ njekəisiŋga lé to rɔlel unda taa ngao gə́ ra̰g. Ma lé m’oo to gə́ m’pa gə goo ka̰ Ndil Ala ya.
Fare gwanna ge fare eleya ge sanna ne pal
(Mat 19:3-12)
1 Ge fare ge aŋ ne njaŋge pal, ke ya kwaɗa ndu son na abe tene uzi ne gwale ta. 2 Amma, ne o̰y pe, ndu son ge daage na ka ne na gwale, ndu gwale ge daage na ka ne na obe me. 3 Kaŋ ge obe ne mbya ke na gwale, na ke na, gwale na ke ne na obe go no me. 4 Ndu gwale ne pool ne na duur pal to, a na obe. Go no me, ndu son ne pool ne na duur pal to, a na gwale. 5 Na kaage ndu a̰me na kuri na kon to, kadɗa kuriya ya go, na ka za̰ ta zi, swak baŋ, ne da pe aŋ ba hon ta ne kaɗeya pe. Ne go̰r go aŋ ba gwan’a ɓan dagre, na kaage Saytan ɓo viya̰ kugi aŋ ne wan ta to ge aŋ ne pe to. 6 Swaga jan aŋ fare mbe no go, mbi hon aŋ dwatɗa baŋ, mbi ke aŋ pool to. 7 Mbi ɓyare go naa sonmo ka dimma ne mbi go. Amma ndu ge daage da ne na bobo ge na ne ne na pala ne Dok ta, ndu a̰me ɓol ge no, ge may ɓol ge may me.
8 Ne nama ge ne ka yàl to ma pe, ne kumur ma pe me, mbi jan go, na ke ya kwaɗa nama ka dimma ne mbi go. 9 Amma kadɗa a day wan ta to, nama ka yàl, a golgo nama ka yàl, ge nama ka ɗaabeya ne ene ge duur ne.
10 Amma ne nama ge ne ka yàl ma pe, a be mbi hon wak ne to, a Bageyal: Na kaage ndu gwale na ya̰ na obe to bat. 11 Kadɗa na ya̰ na obe ya, na gwan kat yàl to. Katɗa to, nama ne na obe nṵsi ta buwal. Na kaage ndu son na ya̰ na gwale to bat.
12 Ne nama ge ne gá ma, a be Bageyal to, a mbi jya̰ ne: Kadɗa ná vya ge son a̰me da ne gwale ge ne ho̰ fareba to, kadɗa gwale mbe vinna kat ne na, na ya̰ na to bat. 13 Kadɗa gwale da ne obe ge ne ho̰ fareba to, kadɗa na obe vinna kat ne na, na saa tene ne na to bat. 14 Ago obe ge ne ho̰ fareba to a mbegeya ne na gwale pe, gwale ge ne ho̰ fareba to a mbegeya ne na obe pe. Te go to, aŋ vya ma harcal to, ne se no a mbegeya. 15 Amma kadɗa bage ne ho̰ fareba to ɓyare saa tene, na saa tene. Ná vya ge son ko ná vya ge gwale a be vwalla ne no mbe pe to. Ago Dok tó aŋ ya da ne katɗa halas pe. 16 Gwale, mo kwa da ne da go mo mbo má mo obe ɗaa? Obe, mo kwa da ne da go mo mbo má mo gwale ɗaa?
17 Ɗeŋgo, ndu ge daage na ke mborra ge varra ge Bageyal ne va na pal, dimma ne Dok ne tó na ya go. Ge swaga koteya ge ɓase ge Dok ne ma zi pet, mbi hon wak mbe go no. 18 A tó ndu a̰me ya ba̰y vyanna zi’a? Na woy na ba̰y vyanna to. A tó ndu a̰me ya ba̰y vyanna to zi’a? Na gwan vyan ba̰y to. 19 Ba̰y vyanna be a̰me pe ne to, ba̰y vyanna to a be a̰me pe ne to me. Kaŋ ge ne mbya kerra a koy wak honna ge Dok ne. 20 Ndu ge daage na ka dimma ne a ne tó na ya go. 21 Swaga ge a ne tó mo ya, mo ka mo̰r’a? Sṵ tene to. Ko ne jo̰ mo da ne pool ge hat suli puy ɗe, ke mo temel zo. 22 Ago mo̰r ge a ne tó na ya Bageyal zi, a suli Bageyal zi. Go no me, ndu ge suli ge a ne tó na ya, a mo̰r ge Kris ne. 23 A zu aŋ da yé gḛ, saŋge me mo̰r ge naa dasana ma ne to. 24 Ná vya ma, ndu ge daage na ka Dok ndwara se dimma ne a ne tó na ya go.
Ne naa ge ne ka yàl to ma pe
25 Ne dore ma ne kale ma pe, mbi be ɓol wak honna da ne Bageyal ta to, amma a mbi hon mbi dwatɗa ne, mbi ge ne kwa a̰se ge Bageyal ne zi, ne saŋge ndu ge naa ne mbya vin na fare.
26 No a kaŋ ge mbi ne ndil na kwaɗa ne, ne haŋle ge ma̰ mbe ma no pe, a kwaɗa go ndu na ka yál to. 27 Mo san gwale ya go’a? Gwan yan na to. Mo be san gwale to’a? Ɓyare gwale to. 28 Amma kadɗa mo ka yàl, mo be ke sone to. Kadɗa vya kale ko vya dore kat yàl ya, be ke sone to. Amma nama ge ne kat yàl ma a mbo ɓol tiiɗiya duur zi, da ne pe mbi ɓyare foge aŋ no.
29 Ná vya ma, za̰ me fare ge mbi ne jan no: Ago swaga terse go, ne gá ne zḛ no, nama ge ne gwale ma, nama ndi ta dimma ne nama ne be kat yàl to go, 30 nama ge a ne fyal ma, dimma ne bama fyal to go, nama ge a ne ke tuli ma, dimma ne bama ke tuli to go, nama ge ne yat ma, dimma ne bama ne a̰me to go, 31 nama ge ne za̰ dunya tuli ma, dimma ne bama ne za̰ tuli a̰me to go. Ago dunya ge ma̰ mbe no mbo kale uzi. 32 Amma mbi ɓyare go aŋ iigi ta ne fare a̰me pe to. Ndu ge ne ka yàl to iigi tene da ne temel ge Bageyal ne pe, ɓyare ke Bageyal sḛ tuli. 33 Amma ndu ge ne ka yàl iigi tene da ne fare ge dunya ne pe, ɓyare go na ke gyana ɗo na ba ke na gwale sḛ tuli de. 34 Na sḛ a̰re a̰re. Ago gwale ge ne ka yàl to, ko vya kale, iigi tene da ne temel ge Bageyal ne pe, ne da pe na mbegeya duur zi ne O̰yom zi me. Amma gwale ge ne obe iigi tene da ne fare ge dunya ne pe, ɓyare go na ke gyana ɗo, na ba ke na obe sḛ tuli de.
35 Mbi jan aŋ fare mbe ma no da ne kwaɗa ge aŋ ne pe, mbi hul be faɗe ne aŋ pe to, amma a ndwara go aŋ ke fare ge ne na viya̰ go, aŋ wa̰ ta temel ge Bageyal ne zi ne dulwak ɗu.
36 Kadɗa vya dore da ne ene gḛ na kondore ta, kat ge be ge day wan tene to, ne jo̰ nama kondore kerra mbe gale zam zḛ, nama ka yàl dimma ne na ne ɓyare go, be ke sone to. 37 Amma kadɗa vya dore mbe vin tene ya na dulwak zi, be ge ndu a̰me e dṵṵl na pal ne zum ya to, kadɗa na vḭ tene go na kat yàl to, na da ne pool wan tene, ke kwaɗa. 38 Go no, ndu ge ne kat yàl ne na kondore ke kwaɗa, amma ndu ge ne kat yàl ne na kondore to ke kwaɗa waɗeya.
39 Gwale vwa vwal ne na obe tek ge na sḛ gale da ne na ndwara. Amma kadɗa na obe su ya, na sḛ gá suli, da ne pool ge kat yàl ne ndu ge na laar ne ɓyare, na ka Bageyal zi ɗeŋgo. 40 Amma da ne laar saal waɗeya kadɗa na kat baŋ mbe go no. No a mbi dwatɗa ne, mbi dwat go mbi da ne O̰yom ge Dok ne me.