Dalba̰ lə Jibje lé
1 Mee naḭ gə́ njekɔm’g dɔg-giree-joo gə́ to naḭ Adar lé ndɔ gə́ njekɔm’g dɔg-giree-munda ɓa to ndɔ gə́ d’a gə ra né gə goo ndukun gə́ mbai un ndia dɔg ləm, to ndəa gə́ njéba̰je lə Jibje d’ə̰ji meḛ dee’g mba dum ne dɔ dee ləm tɔ. Nɛ né neelé tel to ɓəd ar Jibje ɓa tel dum dɔ njéba̰je lə dee lé. 2 Jibje mbo̰ dɔ na̰ mee ɓee-booje’g lə dee mee dəb ɓeeko̰je lai gə́ to mee ɓeeko̰’g lə mbai Asuerus lé gə mba rɔ gə deḛ gə́ saŋg loo mba tuji dee lé ndá dəw kára kara ar ges no̰ dee’g el mbata ɓəl gə́ deḛ ɓəl Jibje lé unda koso-dəwje lai badə gaŋg dee. 3 Tɔɓəi mbai dɔ dəb ɓeeko̰je lai ləm, gə njékaa dɔ dəb ɓeeko̰je lé ləm, gə njéguburuɓeeje ləma, gə njéko̰ɓeeje lə mbai ləm tɔ lé d’oso gel Jibje’g mbata ɓəl gə́ deḛ ɓəl Mardose lé unda dee badə gaŋg dee tɔ. 4 Mbata Mardose lé iŋga dɔmoŋ mee kəi’g lə mbai ar ria ɓar mee dəb ɓeeko̰je’g lai mbata dɔmoŋ ləa gə́ ḭ dɔ maree’d gə́ kédé-kédé lé. 5 Jibje tɔl njéba̰je lə deḛ lai gə kiambas d’ar dee d’udu guduru. Deḛ gə́ d’ə̰ji dee bəḭ-bəḭ kara ra sə dee né to gə́ meḛ dee ndigi tɔ. 6 Mee ɓeeko̰’g Susə lé Jibje tɔl dəwje as tɔl-mi (500) ndá 7 deḛ gə́ tḭja gwɔs dee lé ɓa ri dee to nee: Parsadata, gə Dalpon, gə Aspata, 8 gə Porata, gə Adalia, gə Aridata, 9 gə Parmasta, gə Arisai, gə Aridai, gə Bajesata 10 gə́ to ŋgalə Aman gə́ dɔg, yeḛ gə́ to ŋgolə Hamedata gə́ to njeba̰ lə Jibje lé. Nɛ d’ula ji dee d’un ne né el. 11 Mee ndəa’g neelé deḛ d’ula mbai bula lə dəwje gə́ deḛ tɔl dee mee ko̰ɓee gə́ Susə lé. 12 Bèe ɓa mbai ula dené ləa gə́ Este pana: Jibje tɔl dəwje as tɔl-mi (500) mee ko̰ɓee gə́ Susə ləm, gə ŋgalə Aman gə́ dɔg ləm tɔ. See ɗi tɔɓəi ɓa deḛ ra mee dəb ɓeeko̰je’g lə mbai ya ɓəi wa. Né gə́ i dəji lé to ɗi wa. M’a kari ya. See ɗi ɓa i ndigi tɔɓəi wa. I a kiŋga ya. 13 Este tel ilá keneŋ pana: Ɓó lé mbai oo gə́ né gə́ maji kəm ra ndá maji karee un ndia ar Jibje gə́ d’isi Susə lé ra né bèlè to gə́ deḛ ra ɓogenè lé ya ɓəi ləm, maji kar dee ɗar ŋgalə Aman gə́ dɔg lé kar kag’d ləm tɔ. 14 Mbai lé un ndia ar dee ra togə́bè ya tɔ. Godndu neelé d’ila mberee mee ɓee gə́ Susə. Tɔɓəi deḛ ɗar ŋgalə Aman gə́ dɔg lé ya tɔ. 15 Togə́bè ɓa Jibje gə́ d’isi Susə lé mbo̰ dɔ na̰ gɔl kára ya tɔɓəi mee ndɔ gə́ njekɔm’g dɔg-giree-sɔ mee naḭ Adar’g ndá deḛ tɔl dəwje tɔl-munda (300) mee ɓee gə́ Susə ya ɓəi. Nɛ deḛ d’ula ji dee d’un ne né lə dee el. 16 Jibje gə́ raŋg gə́ d’isi dəb ɓeeko̰’g lə mbai lé mbo̰ dɔ na̰ gə mba kaḭ bada dɔ rɔ dee’g. Yee ɓa deḛ d’iŋga ne loo-kwa-rɔ dee. Loo gə́ deḛ taa rɔ dee ji njéba̰je’g lə dee ndá deḛ gə́ d’ə̰ji dee bəḭ-bəḭ lé tɔl dee as tɔl-dɔg-loo rɔ-siri giree-mi (75.000). Nɛ deḛ d’ula ji dee d’un ne né lə dee el. 17 Néje neelé teḛ mee ndɔ gə́ njekɔm’g dɔg-giree-munda mee naḭ Adar’g lé. Jibje d’wa rɔ dee ndɔ gə́ njekɔm’g dɔg-giree-sɔ’g ndá deḛ d’aree to gə́ ndɔ muru-gad ləm, gə ndɔ rɔlel ləm tɔ. 18 Nɛ Jibje gə́ d’isi Susə lé to gə́ deḛ mbo̰ dɔ na̰ mee ndɔ gə́ njekɔm’g dɔg-giree-sɔ ndá deḛ d’wa rɔ dee mee ndɔ gə́ njekɔm’g dɔg-giree-mi ɓa deḛ d’aree to ndɔ muru-gad ləm, gə ndɔ rɔlel ləm tɔ. 19 Gelee gə́ nee ɓa Jibje gə́ mee ɓee-kogoje’d gə́ wala gə́ lal ndògo-bɔrɔ lé ndɔ gə́ njekɔm’g dɔg-giree-sɔ mee naḭ Adar’g lé deḛ d’aree to ndɔ rɔlel ləm, gə ndɔ muru-gad ləma, gə ndɔ ra naḭje ləm tɔ, tɔɓəi deḛ d’ula gə nénojije d’ar na̰ yo gə́ nee tɔ.
Tum gə́ deḛ tum gin naḭ kolé mee lé
20 Mardose ndaŋg néje neelé mee maktub’g ndá yeḛ ula ne ar Jibje gə́ d’isi dəb ɓeeko̰je’g lai gə́ to ka̰ mbai Asuerus lé dəb ɓeeko̰je gə́ dəb gə njé gə́ əw tɔ. 21 Yeḛ un ndia ar dee mba kar dee d’aa dɔ ndɔ gə́ njekɔm’g dɔg-giree-sɔ gə ndɔ gə́ njekɔm’g dɔg-giree-mi mee naḭ Adar’g lé gə mba ra naḭ keneŋ gə ləbje kára kára lai ya. 22 To mee ndɔje neelé ɓa deḛ d’iŋga loo-kwa-rɔ dee loo gə́ deḛ taa ne rɔ dee ji njéba̰je’g lə dee ndá d’a ra naḭ gə́ wɔji dɔ kəmndoo gə́ d’isi keneŋ gə́ tel to rɔlel ləm, gə ndɔ némeeko̰ lə dee gə́ tel to ndɔ ra naḭ ləm tɔ. Bèe ɓa ndɔje neelé a to ndɔ muru-gad ləm, gə ndɔ rɔlel ləm, d’a kar na̰ nénojije yo gə́ nee ləma, d’a kai njéndooje né keneŋ ləm tɔ. 23 Jibje manrɔ dee mba ra né gə́ d’un kudee mba̰ ləm, gə né gə́ Mardose un ndia dɔ’g ar dee ləm tɔ. 24 Mbata Aman, ŋgolə Hamedata, dəw gə́ Agag gə́ to njeba̰ lə Jibje wɔji-kwɔji kar deḛ lai d’udu bo̰ ndá yeḛ ila Pur gə mba tɔl dee ne ləm, gə mba tuji dee ne pugudu ləm tɔ . 25 Nɛ Este aw aar no̰ mbai’g ndá mbai ndaŋg maktub un ne ndia mba kar némeeyèr gə́ Aman wɔji mée’g mba tuji ne Jibje lé tel oso dəa-yeḛ’g ya ləm, gə mba kar dee ɗaree ne dɔ kag’d, yeḛ ləm gə ŋganeeje ləm tɔ. 26 Gelee gə́ nee ɓa deḛ d’un ri Purim ɓar ne ndɔje neelé gə goo ri Pur lé. Gə goo taje lai gə́ to mee maktub’g neelé ləm, gə goo néje lai gə́ deḛ ya kara d’oo keneŋ ləma, gə né gə́ teḛ dɔ dee’g ləm tɔ ndá 27 Jibje d’wɔji meḛ dee’g njaŋg, d’un ne ndu dee mbata lə dee-deḛ ləm, mbata lə gel ka lə dee ləma, gə mbata lə deḛ lai gə́ d’a gə kɔm sə dee na̰’d ləm tɔ gə mba kar mee ləbje kára kára lai lé d’a ra naḭ mee ndɔje’g joo neelé gə goo lée gə́ deḛ ndaŋg, gə mee ndəa gə́ d’wɔji njaŋg lé ləm tɔ ɓó dəw a telee raŋg el ŋga. 28 Lé riri kara ndɔje gə́ joo neelé d’a kar meḛ dee olé dɔ dee’g ləm, d’a ra naḭ gə́ wɔji dɔ dee mbuna ginka deeje’d gə́ kédé-kédé ləm, gə mbuna njémeekəije’g lə dee kára kára lai ləm, gə mee dəb ɓeeko̰je’g kára kára lai ləma, gə mee ɓee-booje’g kára kára lai ləm tɔ. Yen ɓa ndɔje lə Purim lé lé riri kara a tuji mbuna Jibje’g nda̰ el ləm, meḛ dee a kwəi dɔ’g mbuna ginka deeje’g nda̰ el ləm tɔ. 29 Yen ɓa Este, dené lə mbai gə́ to ŋgolə Abisayil gə Mardose gə́ to Jip lé d’ɔs ne rɔ dee ɓad ndaŋg maktub gə́ njekɔm’g joo mba kar ta gə́ to mee maktub gə́ ndaŋg kédé gə́ wɔji dɔ Purim lé to ne njaŋg ya. 30 Deḛ d’ula gə maktub lé d’ar Jibje gə́ d’isi dəb ɓeko̰je’g lə Asuerus gə́ tɔl dəa rɔ-joo giree-siri (127) lé. Taje gə́ to keneŋ wɔji dɔ meelɔm ləm, gə ginkoji ləm tɔ 31 mba kar dee ra naḭ mee ndɔ gə́ wɔji dɔ Purim neelé mee ndəaje gə́ d’wɔji njaŋg to gə́ Mardose gə́ to Jip gə Este gə́ to dené lə mbai lé gɔl dɔ taree d’ar dee ləm, to gə́ deḛ kara d’un ndu dee dɔ’g mbata lə dee-deḛ ləma, gə mbata lə ŋgaka deeje ləm tɔ, gə goo kɔg-mee-ɓoo lə dee ləm, gə goo ndu no̰ lə dee ləm tɔ. 32 Togə́bè ɓa ndukun gə́ Este un ar dee tum ne gin naḭ Purim lé to ne njaŋg ndá deḛ ndaŋg taree mee maktub’g ya tɔ.
Gele ta ge Yuda ma ne
1 Dam wol para ataa ge saba wol para azi ne go, ndwara go, saba Adar, dam ge eya ge gan ne go, ge go Yuda ma naa ge ho̰l ma há nama pal ne mbya ɗe, fare mbe er. Yuda ma saŋge hal bama naa ge ho̰l ma pal. 2 Ge suwal ge gan Zerses ne ma go pet, Yuda ma kote ta digi, ndwara det naa ge ne ɓyare ke bama yál ma. Ndu a̰me be mbyat mḛ nama ndwara zḛ to, ne da pe, naa ka sya nama vo. 3 Naa ga̰l ge suwal ne ma pet, ne gan paca ma, ne naa ge ne dó bama ndwara ne suwal pal ma, ne gan naa ga̰l ge temel ma pet, a ka ɗaŋge Yuda ma pe, ne da pe, a ka sya Murtukay vo. 4 Ago, Murtukay saŋge ndu ga̰l ge hormo ge gan yadiŋ, na dḭl gá tolla suwal ma go pet. Murtukay ka zam zḛ zḛ.
5 Yuda ma hun bama naa ge ho̰l ma uzi pet, a burmi nama pe uzi. A ke bama naa ge ho̰l ma kaŋ ge bama laar ne ɓyare. 6 Ge suwal ga̰l Susa go ɗeŋgo, Yuda ma hun naa sonmo kikis anuwa̰y. 7 A hun Parchandata, Dalfon, Aspata 8 Porata, Adaliya, Aridata, 9 Parmacheta, Arisay, Ariday, ne Vayzata me. 10 Pet Haman ge Hammedata vya, bage ho̰l ge Yuda ma ne vya ma, naa wol. Amma a be pál nama kaŋ ma to. 11 Dam mbe go juju, isiya ge naa ge a ne hṵ nama suwal ga̰l Susa go ma det ya gan ta.
12 Gan jan na gwale Ester go: «Ge suwal Susa diŋ ɗeŋgo, Yuda ma hṵ naa sonmo kikis anuwa̰y poseya ne Haman vya ma wol. Ge suwal ge ne gan muluk zi ge may ma go ɗe, a hun naa ma̰ gyana ga ɗaa! Mo gwan ɓyare ma kaŋ iya ɗaa? Mbi ma̰ gwan hon mo na! Mo gwan ɓyare da ɗaa? Mbi ma̰ ke mo na!» 13 Ester gwan ne na janna go: «Kadɗa gan vin vin, kwap, na ya̰ Yuda ge ne suwal Susa diŋ ma gwan ke eya mbe pal dimma ne ma̰ no go, a pe Haman vya ge wol mbe ma uwara pal digi me.» 14 Gan vin, nama ke mbe go. A oy eya ge suwal Susa diŋ, a pel Haman vya ge wol mbe ma digi me. 15 Uwale, Yuda ge ne suwal Susa go ma kote ta digi, dam wol para anda ge saba Adar ne go, a gwan hun naa sonmo ta kikis ataa ge Susa go. Go no puy ɗe, a be pál nama kaŋ ma to.
16 Yuda ma ge ne suwal ge may ma go, a kote ta digi ndwara ɗaŋge ta pe. A hun bama naa ge ho̰l ma, naa ge ne ɓyare bama to ma, naa dudubu wara ɓyalar para anuwa̰y. Amma a be pál nama kaŋ ma to. 17 A ke no dam wol para ataa ge saba Adar ne go. Dam wol para anda go, a ɗigli ta, a her dam mbe dam vḛso ne laar saal. 18 Amma Yuda ge ne suwal ga̰l Susa diŋ ma, a kote ta digi ɗaŋge ta pe dam wol para ataa ma ne dam wol para anda go, a gá ɗigli ta dam wol para anuwa̰y go no, a hé dam mbe dam vḛso ne laar saal no me. 19 Da ne pe no, Yuda ma ge ne ka ne suwal ge ne ful zi go ma pet, a he dam wol para anda ge saba Adar ne, dam ke laar saal ne vḛso no, a ka teme ta bobo ma no me.
Pe dolla ge dam vḛso purim ne
20 Murtukay njaŋge kaŋ mbe ma pet, teme maktub mbe ma hon Yuda ma, ge ne gan Zerses suwal ma go pet, ko nama ge gwa ma, ko ge kaal ya ma, 21 Janna go, nama ka ke vḛso del ge daage zi, dam wol para anda ma ne dam wol para anuwa̰y ge saba Adar ne go. 22 Ago, dam mbe ma no go, Yuda ma hṵ bama naa ge ho̰l ma uzi, nama saba ge kḭḭmi saŋge saba ge laar saal no, nama yál saŋge vḛso kerra no me. Dam mbe ma go, ndu ge daage teme bobo ma hon na kaam ma ne naa ge a̰se ma. 23 Yuda ma vin fare ge Murtukay ne njaŋge bama na ne vḛso kerra pe, a gá ke mbe go, gá nama hada no.
24 Ago Haman ge Hammedata vya, ndu ge ne vuwal pe ge Agag ne zi, bage ho̰l ge Yuda ma ne, e na dwatɗa zi go na burmi Yuda ma pe uzi. Uusi baare ge a ne tol na «Purim» ndwara hé dam ge burmi Yuda ma pe uzi. 25 Swaga ge fare mbe ne dé ya gan ta ɗe, gan ho̰ wak njaŋge maktub no go, dwatɗa ge na ne ge sone Yuda ma pal mbe na saŋge na pal, a pe nama ne na vya ma uwara pala digi. 26 Da ne pe no, a tó dam mbe ma no «Purim», ndwara go baare uusiya.
Da ne pe no me, fare janna ge maktub mbe ne pal, ne kaŋ ge bama ne kwa pal, ne kaŋ ma ge ne dé ya bama pal ma pe me, 27 Yuda ma vḭ ta no go, dam vḛso mbe na gá kaŋ hada ne bama pe, ne bama vya ma pe, ne nama ge ne mbo ɓan ta ya ne bama pe me. Bama ka ke vḛso dam mbe go, njaŋgeya pal, del ne del, dam ma ge a ne é na kerra pal tem. 28 A ka koy ke vḛso dam mbe ma pal, doŋ pe ma ne doŋ pe ma, ge hir ge daage go, ne suwal ge ne gan muluk zi ge daage go pet. Ago Yuda ma ne bama vya ma ka koy vḛso purim mbe no kerra ɗaɗak, na kaage bama vyale na be kerra to.
29 Gan gwale Ester ge Abihay vya ma ne Murtukay ge Yuda, ne pool ge bama ne, a njaŋge maktub ge ndwara zi ndwara hon maktub ge ne njaŋge ne dam vḛso purim pe pool. 30 A teme maktub mbe ma hon Yuda ma ge ne suwal ge kis para wara azi para ɓyalar ge ne muluk ge gan Zerses ne zi ma go. Ka fare ge halas ma ne fareba pal. 31 Maktub mbe jya̰ nama go nama ka ke vḛso ge purim ne na swaga ma go tetem dimma ne Murtukay ge Yuda ma ne gan gwale Ester ne jya̰ nama go, dimma ne nama ne nama vya ma ne ke na dam ge a ne wa̰ asiyam ma ne sun ta go go me. 32 Maana ge Ester ne dó dam vḛso Purim pe ne, da ne pe no, a njaŋge na maktub zi no.
