Njékwakila Jejuje ria dɔ kó tem d’usɔ gə ndɔ-kwa-rɔ
Mar 2.23-28, Lug 6.1-51 Mee ndəa’g neelé Jeju unda mee ndɔ dana gaŋg, to ndɔ-kwa-rɔ. Njékwakiláje lé ɓoo ra dee, ar dee ria barkəmko tem d’usɔ . 2 Parisiḛje d’oo ndá d’ula pana: Aa oo, néra njékwakilaije lé to né gə́ kəm ra ndɔ-kwa-rɔ’g el.
3 Jeju ila dee keneŋ pana: See seḭ turaje ta gə́ to mee maktub gə́ wɔji dɔ Dabid loo gə́ ɓoo tɔlee gə deḛ gə́ d’aw səa lé el wa . 4 Yeḛ andə aw mee kəi-Ala’g o̰ muru gə́ d’unda keneŋ. To muru gə́ to gə kəmee gə́ kəm karee-yeḛ əsé deḛ gə́ d’aw səa lé d’o̰ el nɛ to mba kar njékinjanéməsje ɓa d’o̰ gə kar dee ba . 5 Tɔɓəi ndɔ-kwa-rɔ lé njékinjanéməsje ɓa bṵji ndɔ-kwa-rɔ mee kəi-Ala’g d’al ne ta ta godndu’g lal kar ta wa dɔ dee. See seḭ turaje ta nee mee maktub Godndu’g lé el wa . 6 Togə́bè ɓa, ma nja m’ula sí, né gə́ boi ur dɔ kəi-Ala’g to nee. 7 Ta gə́ mee maktub’g lé pana: Meekɔrjol ɓa taa kəm ɓó nékinjanéməsje el. Ɓó lé seḭ gərje ginee ndá njéra né gə dɔ najee-je lé seḭ a kilaje ta dɔ dee’g el . 8 Mbata Ŋgon-dəw lé yeḛ ɓa gə́ mbai dɔ ndɔ-kwa-rɔ ya.
Dəw gə́ jia wəi wɔ lé aji
Mar 3.1-6, Lug 6.6-119 Loo gə́ d’ḭ lée’g mba̰ ndá Jeju andə mee kəi-kwa-dɔ-na̰’g. 10 Aa oo, diŋgam kára gə́ jia wəi wɔ lé si keneŋ. Deḛ dəji Jeju pana: See godndu lə sí wɔji mba kar njerɔko̰ aji kəbərə ndɔ-kwa-rɔ’g lé wa. Yee ɓa, deḛ ndo̰ ne təa togə́bè gə mba kiŋga ne ta gə́ təa’g ɓó gə səgee ne.
11 Yeḛ ila dee keneŋ pana: See na̰ ɓa mbuna sí’g ɓó lé badə ləa kára ba jia’g ɓa oso godə-bwa’g ndɔ-kwa-rɔ’g ndá see a kunee gə mba kilá raga el wa . 12 Dəw lé see gad laree ur dɔ lar badje’g el wa. Bèe ndá godndu wɔji mba ra maji ndɔ-kwa-rɔ’g lé ya.
13 Tɔɓəi yeḛ ula diŋgam neelé pana: Ndɔji jii ra̰daŋ.
Diŋgam neelé ndɔji jia ra̰daŋ ndá jia tel to kɔgərɔ-kɔgərɔ to gə́ maree ya. 14 Parisiḛje teḛ ɗaga ndá deḛ d’wɔji na̰ ta saŋg ne rəw gə mba tɔlee.
Jeju to kura lə Njesigənea̰
15 Jeju oo gao ndá yeḛ ḭ keneŋ aw gə́ raŋg. Boo-dəwje ndolè gée. Yeḛ aji njérɔko̰je lai ar rɔ dee to kari péd-péd 16 ndá yeḛ ndəji dee bər-bər pana: D’a pa taree kar dəw kára kara oo el, 17 mba kar tapa Esai, njetegginta gə́ yeḛ pa lé aw ne lée’g béréré pana:
18 Aa oo, kura ləm nee gə́ m’ɔree kəm’g lé
M’undá dan kəm’g m’ar məəm lelm dəa’g tɔ.
M’a kɔm ndiləm dəa’g yəm
Ndá yeḛ a kila mber ta gə́ to gə dɔ najee lé kar ginkoji dəwje gə raŋg .
19 Yeḛ a maḭ el ləm, ndia a ɓar wəl-wəl el ləma,
Dəw kára kara a koo ndia mba̰-rəwje’g el ləm tɔ.
20 Ŋgawlal gə́ mbəl lé yeḛ a korè tɔ el ləm,
Kúla pər gə́ o̰ jḛ̀ lé kara yeḛ a kunda tɔl el ləm tɔ
Saar mba kar ta gə́ to gə dɔ najee a dum ne dɔ loo dɔ naŋg nee ya.
21 Ginkoji dəwje-dəwje gə raŋg lé meḛ dee a to yel dɔ ria’g.
See Njekurai tḭ gə rəa wa
Mar 3.22-30, Lug 11.14-2322 Deḛ d’aw gə dəw gə́ ndil gə́ majel rəa ar kəmee tɔ ləm, ar gwɔsee udu ləm tɔ lé rɔ Jeju’g. Ndá Jeju ajee aree pata ləm, aree oo loo ləm tɔ. 23 Boo-dəwje lai neelé kaar dee wa dee paḭ ar dee pana: See yeḛ gə́ aar neelé see to gə́ ŋgon Dabid el wa.
24 Parisiḛje lé d’oo ta gə́ deḛ pa lé ndá d’ila dee keneŋ pana: Mbɔl dɔ Beeljebul, mbai lə ndilje gə́ majel lé ɓa diŋgam neelé tuba ne ndilje gə́ majel meḛ dəwje’g ya .
25 Jeju gər takə̰ji lə dee gə́ nai meḛ dee’g ɓəi lé ndá yeḛ ula dee pana: Ɓeeko̰ gə́ rara kara ɓó lé d’ɔm meḛ dee na̰’d el ndá d’a kḭ gə na̰ tuji na̰. Ɓee-boo gə́ rara əsé kəi gə́ rara kara ɓó lé d’ɔm meḛ dee na̰’d el ndá d’a si el tɔ. 26 Ɓó lé Njekurai ya tuba Njekurai ndá yeḛ nja tḭ gə rəa, bèe ŋga see ɓeeko̰ ləa a to loo gə́ ra gə́ ɓəi wa. 27 Ma nja, ɓó lé ma m’tuba ndilje gə́ majel gə siŋgamoŋ lə Beeljebul ndá see siŋgamoŋ lə na̰ ɓa ŋgan síje lé tuba ne ndilje gə́ majel ɓəi wa. Togə́bè ɓa deḛ nja d’a to njékɔrkəmtaje lə sí. 28 Lé siŋgamoŋ lə Ndil Ala lé ɓa ma m’tuba ne ndilje gə́ majel ndá ɓeeko̰ lə Ala lé ula iŋga sí mba̰ ya.
29 Esé ɓó lé dəw a tɔ njesiŋgamoŋ gə kúla njim-njim el ndá see a kandə kuru mee kəi’g ləa gə mba ɓogo néje ləa to gə́ banwa. A teá kédé ɓa a tɔ kée ɓəi.
30 Yeḛ gə́ nai səm el ndá yeḛ to njetɔlm. Dəw gə́ mbo̰ dee səm dɔ na̰’d el ndá yeḛ to njejané dee . 31 Gelee gə́ nee ɓa ma m’ula sí ya: Kaiya gə́ rara gə́ dəwje ra əsé ndɔl gə́ rara gə́ dəwje d’ila kara Ala a koo loo kar mée ti mbidi dɔ’g ya. Nɛ yeḛ gə́ a kila ndɔl dɔ Ndilmeenda’g ndá Ala a koo loo kar mée ti mbidi dɔ’g nda̰ bèe el. 32 Nana ɓa gə́ ila ta dɔ Ŋgon-dəw’g lé ndá Ala a koo loo kar mée ti mbidi dɔ’g ya. Nɛ nana ɓa gə́ a kila ndɔl dɔ Ndilmeenda’g ndá Ala a koo loo kar mée ti mbidi dɔ’g wəl nee el ləm, əsé ləbje gə́ a gə teḛ el ləm tɔ .
Tapa dəw ɓa i a koo ne mée ɓəi
Lug 6.43-4533 Ɓó lé kandə kag maji ndá seḭ pajena rɔ kag maji tɔ, əsé ɓó lé kandə kag majel ndá seḭ pajena rɔ kag majel tɔ. Mbata kandə kag ɓa deḛ gər ne rɔ kag ya . 34 Seḭ ŋgan li-meewaije, see loo gə́ ra ɓa seḭ a kooje loo kar ta néje gə́ maji a teḛ ta sí’g keneŋ wa seḭ gə́ toje njémeeyèrje. Né gə́ taa mee dəw yal-yal ɓa taree teḛ təa’g ɓəi . 35 Dəw gə́ maji gə́ si gə néje gə́ maji lé ndá a teg némajije ləa gə́ raga. Dəw gə́ njemeeyèr gə́ si gə néyèrje ləa ndá a teg néyèrje ləa gə́ raga tɔ. 36 Ma m’ula sí təsərə, ndɔ gaŋg-rəwta lé tapa dəwje gə́ deḛ pa gə́ sin-sin lé d’a teg wad-wad. 37 Mbata tapai gə́ teḛ tai’g ɓa d’a kɔr ne ta dɔi’g əsé tapai gə́ teḛ tai’g ɓa d’a kila ne ta dɔi’g tɔ.
Jeju mbad ra némɔri kar Parisiḛje
Mar 8.11-12, Lug 11.29-3238 Njéndaji-maktubje gə́ na̰je deḛ gə Parisiḛje d’ulá pana: Mbai, jeḛ ndigi kari ra némɔri ar sí j’oo .
39 Yeḛ ila dee keneŋ pana: Ginka dəwje gə́ to njémeeyèrje gə njékaiyaje lé deḛ dəji némɔrije gə́ mba koo. Nɛ ka̰ njetegginta Junas ɓa d’a koo ɓó d’a koo némɔri gə́ raŋg el ŋga . 40 To gə́ Junas to ne mee ka̰ji-boo’g ndəa munda, dan kàrá gə loondul’g ndá Ŋgon-dəw lé a to mee bwa’g naŋg ndəa munda dan kàrá gə loondul’g togə́bè tɔ . 41 Njé gə́ Ninibə d’a kunda loo teḛ gə ginka dəwje gə́ nee na̰’d ndɔ gaŋg-rəwta’g lé ndá d’a gaŋg-rəwta dɔ dee’g mbata takɔr lə Junas gə́ ar dee d’wa ne ndòo rɔ dee dɔ kaiya’g lə dee. Aa ooje, yeḛ gə́ aar neelé ur dɔ Junas’g . 42 Mbai gə́ dené gə́ si gə́ kel dɔkɔl a kunda loo teḛ gə ginka dəwje gə́ nee na̰’d ndɔ gaŋg-rəwta’g lé ndá yeḛ a kila ta dɔ dee’g mbata yeḛ nja ḭ gwɔi naŋg’d mba koo ta kəmkàr lə Salomo̰. Aa ooje, yeḛ gə́ aar neelé ur dɔ Salomo̰’g .
Ndil gə́ yèr lé tel andə mee dəw’g ɓəi
Lug 11.24-2643 Loo gə́ ndil gə́ yèr teḛ mee dəw’g ndá mée ɔsee ɓɔḭ-ɓɔḭ aree yeḛ uru mee loo gə́ tudu’g unda tar gaŋg ila mbir-mbir saŋg loo gə mba kula dəa keneŋ, nɛ saŋg pi. 44 Yen ɓa yeḛ pana: N’a tel kaw dɔ gɔl neḛ’g kəi gə́ n’ḭ keneŋ kédé lé. Nɛ loo gə́ yeḛ tel keneŋ tən mee kəi lé ndá yeḛ oo mée to wəl ləm, d’wa mee rəw-rəw ləma, ndaŋg néje keneŋ mèr ləm tɔ. 45 Togə́bè yeḛ ɔd aw ndá iŋga ndilje gə́ yèr gə́ d’ur dəa-yeḛ’g ya ɓəi siri, ɔm dee dəa’g. Deḛ d’andə mee kəi’g neelé ra ɓee keneŋ ndá diŋgam neelé mée majel unda nje gə́ kédé. Ginka dəwje gə́ nee gə́ to njémeeyèrje lé deḛ kara d’a to togə́bè tɔ.
Ko̰ Jejuje deḛ gə ŋgakea̰je
Mar 3.31-35, Lug 8.19-2146 Loo gə́ Jeju si ula boo-dəwje ta gə kəmee gə́ kédé-kédé ɓəi ndá kea̰je gə ŋgakea̰je d’aar raga saŋgee mba kwɔji səa ta. 47 Dəw kára ulá pana: Kɔḭ gə ŋgakɔḭje d’aar raga d’aar dəjii.
48 Jeju ila dəw gə́ njekula’g neelé pana: See na̰ ɓa’d kɔmje əsé see na̰je ɓa’d ŋgakɔmje ɓəi wa.
49 Yen ɓa yeḛ ula jia ndiŋ gə́ dɔ njékwakiláje’g pana: Aa ooje, kɔmje gə ŋgakɔmje ɓa d’aar nee. 50 Mbata nana ɓa gə́ ra torndu Bɔm gə́ si dan dara’g dana bab ndá yeḛ ɓa gə́ ŋgokɔm ləm, gə kɔnanəm ləma, gə kɔmje ləm tɔ.
Swara pala halla
(Mar 2:23-28, Luk 6:1-5)1 Dam mbe ma pul zi, Jeso ka kaleya gaaso ge gḛme ne zi dam ɗigliya go. Na naa ge ame hateya ma ka kyamal, a ɗage hal swara pala guɗi, a ka sulla . 2 Swaga ge Farisi ma ne kwa no, a jan na go: «Ndi, mo naa ge ame hateya ma ke kaŋ ge ne mbya kerra dam ɗigliya go to .» 3 Amma Jeso jan nama go: «Aŋ be isi fare ge Dawda ne ke, swaga ge a ne na naa ma ne ka kyamal to’a? 4 Gyana gyana ge a ne wá zok ge Dok ne zi, ge a ne zá katugum ge mbegeya ma, na ge na sḛ, ko na naa ma ne mbya zam nama to, ɗeŋgo a naa ge ke tuwaleya ma zam nama ne . 5 Ko aŋ be isi ne maktub eya zi go, dam ɗigliya go, naa ge ke tuwaleya ma, ge zok ge mbegeya zi a koy dam ɗigliya to, amma a isi na nama pal go na ya̰l ne to to’a? 6 Amma mbi jan aŋ go, kaŋ ge waɗe zok ge mbegeya ne ga̰l ya go go. 7 Aŋ te wá̰ fare ge ne jan go: ‹Mbi laar wa̰ kwa a̰se, a be tuwaleya to › pe wan ɗe, aŋ te ya kun fare naa ge be fare to mbe ma no pal to. 8 Ago Vya ge ndu ne ya dam ɗigliya pal.»
Jeso zon ndu ge tok looɗol
(Mar 3:1-6, Luk 6:6-11)9 Jeso ɗage ne swaga mbe go, mbo nama Sinagog zi ya. 10 Ndi, ndu a̰me ge tok looɗol ne swaga mbe zi, a ele Jeso go: «Da ne na viya̰ go ge a zon ndu dam ɗigliya go ɗaa?» A ele na fare mbe no ndwara her na pe. 11 Jan nama go: «A wuɗi ne aŋ buwal zi, kadɗa na tame ɗu kikit, na tame mbe detɗa tuul se dam ɗigliya go, wan na ma̰ ya digi to ɗaa? 12 Ndu dasana waɗe tame gyana ga! Ne da pe no ɗe, da ne na viya̰ go ge a ke kaŋ ge kwaɗa ne ndu dam ɗigliya go.» 13 Swaga mbe go, Jeso jan ndu mbe go: «Mwaɗe mo tok se!» Mwaɗe na tok se, na tok mbe zon kwaɗa dimma ne ge may go. 14 Swaga ge Farisi ma ne wá ya zum, a ke koteya na pal, ne da pe bama ɓó viya̰ ge ban na uzi. 15 Amma swaga ge Jeso ne kwa no, ŋgwate uzi ya ne swaga mbe go, naa gḛ a kare na pe ya, zon nama pet. 16 Wan nama togor na kaage nama dya̰ na pe zum naa ta to. 17 Ke go no, ne da pe fare ge anabi Isaya ne jya̰ wak wi, jya̰ go:
18 «Ndi, mbi dore ge mbi ne tá na,
na ge mbi laar ne wa̰ na,
ge mbi sḛ ne ke tuli ne na.
Mbi mbo kan mbi O̰yom na pal,
mbo waage pehir ge ɗogle ma fare ge dosol .
19 Mbo ke gool to bat,
mbo oy digi ne ka̰l ndaar to bat,
Ndu a̰me mbo za̰ na ka̰l viya̰ ma go to bat.
20 mbo hál teer ge lwarra se to bat,
mbo piri ol wak ge gale ne ɗusi uzi to bat,
ɗiŋ e dosol halla.
21 Pehir ge ɗogle ma pet
a mbo kan bama saareya na pal.»
Jeso zon ɓaal ma ne gisil
(Mar 3:20-27, Luk 11:14-23)22 A gene na ndu a̰me ge ne o̰yom ge seŋgre ya, ndu mbe ka ɓaal ne gisil me. Na sḛ zon na, gá far wak ne kwa swaga me. 23 Ɓase ma pet a ke ajab, a ka janna go: «Te be Dawda vya mbe ne to’a?» 24 Swaga ge Farisi ma ne za̰ fare mbe, a ka janna go: «Ndu mbe yan o̰yom ge seŋgre ma da ne pool ge Beelzebul ne, ndwara go ga̰l ge o̰yom ge seŋgre ma ne .» 25 Swaga ge ne kwa nama dwatɗa ma, jan nama go: «Muluk ge daage pet ge ne kat varseya, ge a ne ke ho̰l ta buwal zi burmi uzi, suwal ge daage, ko yàl ge daage ge ne kat varseya, ge a ne kat ke ta ho̰l mḛ́ to. 26 Kadɗa Saytan yan Saytan ne ɗe, varse varse ho̰l tene pal. Go mbe no ɗe, na muluk mḛ́ ma gyana ɗaa? 27 Kadɗa mbi yan o̰yom ge seŋgre ma da ne pool ge Beelzebul ne ɗe, aŋ vya ma sḛ a yan nama da ne ma pool ɗaa? Ne pe no ɗe, a mbo gá aŋ naa ge kun sarya ma. 28 Amma kadɗa mbi yan o̰yom ge seŋgre ma da ne O̰yom ge Dok ne ɗe, ago muluk ge Dok ne det ja aŋ ta. 29 Ko ndu a̰me da ne pool wat ndu ge pool diŋ, goole na kaŋ ma, be ge vwal na vwal ɓya to ɗaa? Vwal na vwal ɓya, ba ɗage abe na kaŋ ma ne na diŋ. 30 Ndu ge dagre ne mbi to, a ho̰l ne mbi, ndu ge ne kote poseya ne mbi to, a bage kar uzi ne. 31 Ne pe no, mbi jan aŋ go: Sone ge daage, ko salla ge ndu ne sal Dok, a mbo pore na, amma ndu ge ne sal O̰yom ge Dok ne, a mbo pore na to bat. 32 Ndu ge daage pet ge ne jan fare ho̰l ne Vya ge ndu ne ya, a mbo pore na, amma ndu ge daage pet ge ne jan fare ho̰l ne O̰yom ge mbegeya, a mbo pore na to bat, ko zaman mbe no zi, ko zaman ge ne mbo ya zi.
33 Kadɗa uwara kwaɗa, tol kwaɗa, kadɗa uwara sone, tol sone. Ago naa kwa uwara kwaɗa da ne na tolla ta. 34 Gole vya ma, aŋ ge sone ma, aŋ ke ma̰ gyana ɗo aŋ ba jan fare ge kwaɗa ɗaa? Ago wak jan fare ge dulwak ne ŋgursi na. 35 Ndu ge kwaɗa ndage kaŋ ge kwaɗa ma ne na swaga koy kaŋ ge kwaɗa zi ya. Ndu ge sone ndage kaŋ ge sone ma ne na swaga koy kaŋ ge sone zi ya. 36 Amma mbi jan aŋ: dam sarya go, ndu ge daage mbo gene na fare janna ge baŋ yak ma ya Dok ndwara se. 37 Ago fare janna ge mo ne pal a mbo ben mo, fare janna ge mo ne pal me a mbo wan mo ne fare.»
Farisi ma ɓyare kaŋ ŋgayya
(Mar 8:11-12, Luk 11:29-32)38 Naa ge njaŋgeya a̰me ma ne Farisi a̰me ma jan na go: «Bage hateya, i ɓyare go mo ke i kaŋ ŋgayya a̰me i ba kwa.» 39 Jeso jan nama go: «Doŋ pe ge sone ge a ne saŋge Dok bama go̰r ma ɓyare kaŋ ŋgayya a̰me, amma a mbo ke nama kaŋ ŋgayya a̰me to, mbo kat kaŋ ŋgayya ge anabi Jonas ne ɗeŋgo. 40 Dimma ne Jonas ne ke dam ataa sii ga̰l laar zi go, Vya ge ndu ne mbo ke dam ataa suwar zi me . 41 Dam sarya go, naa ge suwal Ninive ma mbo ɗage mḛya poseya ne doŋ pe mbe no, a mbo kun fare na pal, ne da pe, a gwa̰ ya Dok ta swaga ge Jonas ne ka waage nama fare go. Ndi, ndu ge waɗe Jonas ya go go . 42 Dam sarya go, gan gwale ge mbii ge mbo ɗage mḛya poseya ne doŋ pe mbe no me, mbo kun fare na pal, ne da pe, na sḛ ɗage ne suwar pe ndegɗe ya mbo ya za̰ zwama ge Salomon ne. Ndi, ndu ge waɗe Salomon ya go go uwale .
43 Swaga ge o̰yom ge seŋgre ne ndage ne ndu zi, mbo ɓyare swaga ɗigli tene ge babur pul ge be mam go, amma ɓol to. 44 Jan tene go: ‹Mbi gwan mbo mbi zok ge mbi ne ndage ne na zi ya zum ya.› Swaga ge ne gwan’a, set na pul baŋ, gisiya ɗaŋɗaŋ, nṵsiya ndanda. 45 Go no, gwan mbo abe o̰yom ge sone gḛ ma ya na pe go ɓyalar, a gwan’a na zi, a gá kat na zi. Ndu mbe katɗa ge hṵsi no mbo gwan saŋge sone gḛ waɗe ge dḛ zaŋgal. Mbo kat go no me ne doŋ pe ge sone mbe no.»
Jeso ná ma ne na ná vya ma
(Mar 3:31-35, Luk 8:19-21)46 Jeso ne swaga wan naa fare pe go gale, na ná ma ne na ná vya ma mbo ya mḛya zum, a ka ɓyare jan na fare. 47 [Ndu a̰me jan na go: «Mo ná ma ne mo ná vya ma mḛ ya zum, a ɓyare jan mo fare.»] 48 Jeso gwan ne ndu ge ne jya̰ na fare janna go: «Mbi ná wuɗi ne, mbi ná vya ma wuɗi ma ne ɗaa?» 49 Tyare na tok na naa ge ame hateya ma ta, jan go: «Mbi ná ma ne mbi ná vya ma no! 50 Ndu ge daage pet ge ne ke laar ɓyareya ge mbi Bá ge ne digi zi ne, a mbi ná vya ge son ne, a mbi ná vya ge gwale ne, a mbi ná ne me.»
