Ta gə́ Jeju ndoo koso-dəwje dɔ mbal’g lé
1 Loo gə́ koso-dəwje gə́ bula digi-digi d’isi d’aw gə́ rəa’g ndá yeḛ uba dɔ mbal aw tar. Loo gə́ yeḛ si naŋg mba̰ ndá njékwakiláje ree pər gə́ rəa’g tɔ.Jeju si dɔ mbal’g ndoo koso-dəwje ta (5.1) 2 Yeḛ teḛ təa ŋgo un ta ndoo dee ne né pana:
Rɔlel gə́ to gə no̰ lé
Lug 6.20-233 Deḛ gə́ d’ula dɔ dee lé rɔ dee lel dee,
Mbata ɓeeko̰ gə́ dara to ka̰ dee-deḛ ya.
4 Deḛ gə́ d’isi dan kəmndooyoo’g lé rɔ dee lel dee,
Mbata d’a gɔl meḛ dee ɓəi .
5 Deḛ gə́ d’aw yururu lé rɔ dee lel dee,
Mbata d’a kiŋga dɔ naŋg gə́ nékwanduba lə dee ya .
6 Deḛ gə́ mal ra né gə́ gə dɔ najee ra dee asəna gə kṵdaman gə́ tɔl dee əsé ɓoo gə́ ra dee lé rɔ dee lel dee,
Mbata meḛ dee a ndan tub-tub ɓəi .
7 Deḛ gə́ d’oo kəmtondoo lə mar deeje lé rɔ dee lel dee,
Mbata d’a koo kəmtondoo lə dee-deḛ tɔ.
8 Deḛ gə́ meḛ dee àr raŋg-raŋg lé rɔ dee lel dee,
Mbata d’a koo Ala gə kəm dee nda̰-nda̰ ya .
9 Deḛ gə́ gɔl mar deeje d’ɔm dee na̰’d lé rɔ dee lel dee,
Mbata d’a ɓar dee ŋgan-Alaje.
10 Deḛ gə́ mar deeje d’ula kəm dee ndòo mbata néra dee gə́ to gə dɔ najee lé rɔ dee lel dee,
Mbata ɓeeko̰ gə́ dara to ka̰ dee-deḛ ya .
11 Seḭje kara loo gə́ d’a ra sə sí néurti ləm, d’a kula kəm sí ndòo ləma, d’a gaŋgtaje gə́ gə ria-ria kɔm ta sí’g ləm tɔ gə mbam-ma lé ndá arje rɔ sí lel sí ya . 12 Ndaje meḛ sí kaḭ-kaḭ ləm, alje rɔ sí ləm tɔ mbata seḭ a kiŋgaje némeekila lə sí gə́ to dara ɓəi. Mbata njéteggintaje lé d’ula kəm dee ndòo bèe ya ɓa seḭ oreeje goo dee ɓəi .
Seḭ toje kad gə néndogo lə naŋg nee
Mar 9.50, Lug 14.34-3513 Seḭ toje kad gə́ dɔ naŋg nee. Nɛ ɓó lé kad gə́ rii lé tel rii el ndá see ɗi ɓa d’a ra ne karee tel rii gogo ɓəi wa. Yee neelé maji sané kɔ kar dəwje njaa dɔ’g ɓó kəm ra ne né el ŋga .
14 Seḭ toje néndogó gə́ dɔ naŋg nee. Ɓee-boo gə́ to dɔ mbal’g lé see loo-kiya-rəa to ra wa . 15 Néndogó kara d’ɔs pər keneŋ mba dəb ŋgo dɔ’g el nɛ d’ula kagee’g tar d’aree ndogó ne mee kəi’g jol-jol mba kar dəwje lai d’oo ne loo . 16 Maji kar néndogó lə sí kara ndogó kəm dəwje’g jol-jol. Bèe ɓa d’a koo néra maji lə sí ndá d’a kula ne rɔnduba dɔ Bɔ síje gə́ si dara lé ya .
Ta ndoo gə́ wɔji dɔ godndu
17 See seḭ ə̰jije meḛ sí’g pajena: Ma m’ree gə mba kudu dɔ godndu əsé gə dɔ ta lə njéteggintaje lé maji kar sí ə̰jije togə́bè el. Ma lé m’ree mba ra karee aw lée’g béréré ɓa. 18 Ma m’ula sí təsərə, dara gə naŋg nee d’a dəs wuduru mba̰ ɓa godndu lé a kudu ɓəi, néje gə́ tḛ́-tḛ́ gə́ tɔs dɔ kandə ta gə́ tḭja keneŋ lé a tuji gə mḭdé el saar kar dəa ɔr njal . 19 Yeḛ gə́ al dɔ godndu gə́ tḛ́-tḛ́ bèe, əsé ndoo mareeje gə mba ra togə́bè kara debee neelé d’a kée gə́ dəw gə́ əḭ el ɓeeko̰ gə́ dara ya. Nɛ dəw gə́ aa dɔ godndu neelé kər-kər ləm, gə ndoo mareeje gə mba kar dee ra togə́bè ləm tɔ ndá debee neelé d’a riba dəa təsərə gə́ dəw gə́ boo ɓeeko̰ gə́ dara lé tɔ. 20 Ma m’ula sí təsərə, ɓó lé meekarabasur lə sí a kunda ka̰ njéndaji-maktubje gə ka̰ Parisiḛje el ndá seḭ a kulaje dɔ sí ɓeeko̰ gə́ dara lé wɔr el.
Ta ndoo gə́ wɔji dɔ oŋg
21 Seḭ ooje ta gə́ d’ula ka síje gə́ ləw pana: I a tɔl dəw el. Yeḛ gə́ tɔl dəw ndá d’a koso səa loo-gaŋg-rəwta’g . 22 Nɛ ma nja m’ula sí woḭ, nana ɓa gə́ ra meeko̰ dɔ ŋgokea̰’g ndá d’a koso səa loo-gaŋg-rəwta’g ya. Yeḛ gə́ taji ŋgokea̰ ɓaree mbə lé ndá d’a koso səa loo-gaŋg-rəwta lə Jibje. Yeḛ gə́ ɓar ŋgokea̰ kɔr ndá pər gehene’g ɓa gə́ bo̰ nérea gə́ a kɔs təa’g. 23 Bèe ndá loo gə́ i ree gə nékar-Ala ləi no̰ loo-nékinjaməs’g ɓa i la̰ji ta teḛ ne dɔ né gə́ ŋgokɔḭ aw ne səi gə ta 24 ndá maji kari ya̰ nékar-Ala ləi no̰ loo-nékinjaməs’g ɔd aw iŋga ŋgokɔḭ ɓó gə ɔmje səa na̰’d yəg ɓa tel ree un nékar-Ala ləi lé ar Ala ɓəi.
25 Maji kari ɔs rɔi ɓad mba kaw kar sí-seḭ gə njeta ləi ɔmje na̰’d yəg ɓa nà loo gə́ seḭ səa naije rəbə ɓəi lé banelə yeḛ a koso səi ta njegaŋ-rəwta’g ləm, njegaŋ-rəwta a koso səi ta njekaa dɔ daŋgai’g ləma, d’a kilai daŋgai’g ndəd ləm tɔ. 26 Ma m’ulai təsərə, lée neelé i a nai keneŋ saar njena a kuga gira ɓaŋgee ŋgər-ŋgər karee godo.
Ta ndoo gə́ wɔji dɔ mɔdkaiya
27 Seḭ ooje ta gə́ deḛ pa kédé pana: I a ndal mɔdkaiya el . 28 Nɛ ma nja m’ula sí, nana ɓa gə́ aa dené gə kəmnda ilá pad ndá mée ndalee jəgm mba̰. 29 Ɓó lé kəmi gə́ dɔkɔl a gə kɔdi loo-kaiya’g ndá ɔs wɔgədɔ ɔr unda piriŋ ilá kɔ mbata kar dəb rɔi tuji kára, maji yaa̰ unda kar dee d’uri gehene’g tuma̰ gə kubururɔi bura . 30 Ɓó lé jikɔli a kɔdi loo-kaiya’g ndá inja gaŋg unda piriŋ ila kɔ mbata kar dəb rɔi tuji kára, maji yaa̰ unda kar dee d’uri gehene gə kubururɔi bura .
31 Ləw ɓa d’ula sí pana: Ɓó lé dəw tuba dené ləa ndá maji karee ar dené ləa lé maktub tḭ-na̰ ɓa yeḛ a kaw ɓəi . 32 Nɛ ma nja m’ula sí, nana ɓa gə́ mbad dené ləa gə́ to kaiya-dené el ɓəi ndá yeḛ nja ɔdee loo-kaiya’g. Tɔɓəi diŋgam gə́ taa dené gə́ maree mbadee lé kara ta mɔdkaiya wa dəa tɔ .
Ta ndoo gə́ wɔji dɔ ndu manrɔ gə rɔkubu
Mat 19.9, Mar 10.11-12, Lug 16.1833 Tɔɓəi seḭ ooje ta gə́ deḛ ndoo sí ləw pana: Seḭ a kubuje rɔ sí gə sḭ el nɛ manrɔ gə́ i a man ne rɔi kar Mbaidɔmbaije lé ndá i a karee ya . 34 Nɛ ma nja m’ula sí, maji kar dəw ubu rəa pai el. I a kubu rɔi gə dara el mbata dara lé to kalimbai lə Ala ya . 35 I a kubu rɔi gə dɔ naŋg nee el mbata dɔ naŋg neelé to nétura-gɔl-kɔm lə Ala tɔ. I a kubu rɔi gə ri Jerusalem el, mbata Jerusalem lé to ɓee-boo lə mbai gə́ boi . 36 Maji kari wa dɔi ubu ne rɔi el mbata i askəm kar yiŋga dɔi kára tel ndul əsé gə ndá gə dɔrɔi el tɔ. 37 Maji kar i pata: Tɔgərɔ ndá tɔgərɔ ya, ɓó wah! ndá wah! ya tɔ. Ɓó lé ta gə́ raŋg gə́ i a kila keneŋ ndá a to ta gə́ ḭ ta njekərgoso’g.
Néndoo gə́ wɔji dɔ dalba̰
Lug 6.29-3038 Ləw ɓa deḛ ndoo sí pana: Kəm ndá tor kəm’g ləm, ŋgaŋ ndá tor ŋgaŋ ləm tɔ . 39 Nɛ ma nja m’ula sí, ɔsje njemeeyèr rəw el. Ta gə́ kɔl ɓa nee: Ɓó lé mari unda mbɔri gə́ dɔkɔl ndá tel mbɔri gə́ dɔgel ila aree unda tɔ. 40 Ɓó lé dəw aw səgi mba taa kubu gə́ kaari’g ndá un kubu ləi gə́ boi yul unda dɔ’g aree tɔ. 41 Ɓó lé dəw buguri gə mba kari aw səa kuruloo kára ndá i a kaw səa kuruloo joo. 42 Yeḛ gə́ kwɔii né ndá aree ɓó ɔgee el. Yeḛ gə́ ndigi tonai lar əsé ndimai né ləi kara tel giri ila aree el tɔ.
Undaje njéba̰je lə sí dan kəm sí’g
Lug 6.27-28Lug 32-3643 Seḭ ooje ta gə́ deḛ pa ləw pana: Seḭ a kundaje marije dan kəm sí’g nɛ njéba̰je lə sí lé seḭ a kwa deeje gə meḛ sí . 44 Nɛ ma nja m’ula sí, undaje njéba̰je lə sí dan kəm sí’g ləm, tɔrje ndu sí dɔ deḛ gə́ d’ɔr sə sí ləm, raje meemaji gə deḛ gə́ d’wa sí gə meḛ dee ləma, raje tamaji mbata lə deḛ gə́ d’ula kəm sí ndòo ləm tɔ. 45 Yen ɓa seḭ a toje ne ŋgan Bɔ síje gə́ si dara lé, mbata yeḛ ar kàr ləa uba dɔ njémeeyèrje’g gə dɔ njémeemajije’g ləm, yeḛ ar ndi ər dɔ njéra né gə́ gə dɔ najee-je gə dɔ njéra né gə́ gə dɔ najee-elje ləm tɔ. 46 Ɓó lé deḛ gə́ d’unda sí dan kəm dee’g ɓa seḭ unda deeje dan kəm sí’g ndá seḭ undaje rɔ sí keneŋ gə́ kunda ɓó to néra gə́ gəd el. See njétaa négədɓeje lé d’unda dəwje dan kəm dee’g togə́bè el wa. 47 Ɓó lé ŋgako̰ síje ya gə kar dee ba ɓa seḭ ra deeje lapia ndá see to néra gə́ al dɔ loo mba̰ ɓa nee wa. See njépole-magəje kara ra togə́bè el wa. 48 Maji kar sí toje njémaji kɔrnjoroŋje to gə́ Bɔ síje gə́ si tar to ne njemaji kɔrnjoroŋ bèe tɔ .
Hateya ge njal pala digi
(Mat 5—7)1 Swaga ge ne kwa naa tabeya, ndé njal pala digi, kat na pe se, na naa ge ame hateya ma mbo ya na ta. 2 Her fare janna, ɗage hate nama go:
Tuli ge fareba
(Kmb 37, Luk 6:20-23)3 Naa ge ne ndil ta a̰se ma a da ne laar saal,
ago muluk ge digi zi ya da ne nama pe.
4 Naa ge ne kḭḭmi zi ma a da ne laar saal,
ago a mbo iyal nama laar.
5 Naa ge suul ma a da ne laar saal,
ago a mbo ame suwar joo.
6 Naa ge ne kyamal, ne mam njuwal ne dosol pe ma a da ne laar saal,
ago a mbo huri.
7 Naa ge ne dulwak kwa naa a̰se ma a da ne laar saal,
ago a mbo kwa nama a̰se.
8 Naa ge dulwak harcal ma a da ne laar saal,
ago a mbo kwa Dok.
9 Naa ge ne e naa kat swaga halas ma a da ne laar saal,
ago a mbo tol nama Dok vya ma.
10 Naa ge a ne ke nama yál ne dosol pe ma a da ne laar saal,
ago muluk ge digi ya da ne nama pe.
11 Aŋ da ne laar saal kadɗa naa kadɗa ka sal aŋ, a ka ker aŋ yál, a ka kun fare hir ge daage aŋ pal ne mbi pe. 12 Ke me laar saal, ke me tuli, ne da pe tok-koyom ge aŋ ne mbo kat ɓaŋlaŋ digi zi ya. Ago a ke ne anabi ge aŋ ndwara zḛ ma yál mbe go no .
Aŋ yuwam, ne kwaya̰l ge dunya ne
(Mar 9:50, Luk 14:34-35)13 Aŋ yuwam ge dunya ne, amma kadɗa yuwam ban na camam ya, a mbo gwan nṵsi na da ne da ɗaa? Ne gá ne zḛ no, a kan na zum uzi ya, naa mbo viya̰ na pal. 14 Aŋ kwaya̰l ge dunya ne. Suwal ge ne sḭ́ ne njal pala digi, ne pool ge kat woyya to. 15 A e ɗuli ol go a kubi na puwa̰l ga̰l zi to, amma a e na ɗuli kal digi, ne da pe, na ho̰ kwaya̰l naa ge ne zok zi ma ta pet. 16 Go no me, kwaya̰l ge aŋ ne na zḛ́ naa ta pet, ne da pe nama kwa aŋ temel ge kwaɗa ma, nama uware aŋ Bá ge ne digi zi ya.
Hateya eya ma pal
17 Dwá me go mbi mbo ya burmi eya ge Musa ne ma, ne hateya ge anabi ma ne to. Mbi mbo ya da burmi ya pe to, amma ne wak wiya pe. 18 Fareba mbi jan aŋ: Tek ge go pḭr ma ne suwar be kale to, ko iyota , ko kaŋ vya ge jyale cecḛ mbo gul ne eya ge Musa ne zi uzi to bat, ɗiŋ kaŋ ma wak wi pet. 19 Ne pe no, ndu ge ne mbo yele wak honna ge ne waɗe jyale cecḛ pala ya, hate naa nama ke go me, a mbo tol na jyale cecḛ ge muluk ge digi zi ya. Amma ndu ge ne ke mborra ya nama pal, hate naa nama ke go me, a mbo tol na ndu ga̰l ge muluk ge digi zi ya. 20 Mbi jan aŋ go, kadɗa dosol ge aŋ ne be waɗe ge naa ge njaŋgeya ma ne Farisi ma ne to, aŋ mbo wat muluk ge digi zi ya zi to bat.
Hateya ne pore kerra pe
21 Aŋ za̰, a jya̰ naa ge zaŋgal ma go: Mo gale hun siya ɓaca . Ndu ge ne hun siya ya, a mbo gene na ya naa ge kun sarya ma ndwara se. 22 Amma mbi, mbi jan aŋ go: Ndu ge ne saŋge pore ya na ná vya pal, a mbo gene na ya naa ge kun sarya ma ndwara se. Ndu ge ne sal na ná vya ya: «Daal», a mbo gene na ya Yuda ma naa ga̰l ge kun sarya ma ndwara se. Ndu ge ne sal na ná vya ya dale, mbya a dol na ol jahanama zi. 23 Kadɗa mo mbo ja twal tuwaleya wak go tyare mo tuwaleya, mo dwat ne huur ge aŋ ne mo ná vya buwal zi, 24 ya̰ mo tuwaleya twal tuwaleya wak go, mo gwan mbo pore tene ne mo ná vya gale ɓya, mo ba ɗage gwan’a tyare mo tuwaleya gale.
25 Há tene avun cap za̰ tene ne mo kon ge ho̰l tek ge aŋ ne na gale ne viya̰ go mborra, ne da pe, na kaage na gene mo mbo naa ge kun sarya ma ta, naa ge kun sarya ma ho̰ mo naa ge koy daŋgay ma tok go ɗo, nama sḛ ma dó mo daŋgay zi to. 26 Fareba, mbi jan mo: Mo mbo ndage ne swaga mbe zi ya zum to, kadɗa mo be á bware ge ne mo pal potɗa mwaɗak to.
Hateya ne voɗom kerra pe
27 Aŋ za̰ go a jya̰ go: Mo gale fi ne mo kon gwale ɓaca . 28 Amma mbi, mbi jan aŋ go: Ndu ge daage pet ge ne ndil ndu gwale ya ɗiŋ ke ene ne na pe, na sḛ fi ne na ya fi zo na dulwak zi. 29 Kadɗa mo ndwara fa̰ ge matoson é mo ke sone, zwagle na, mo dol na uzi ya ne mo ta, a golgo mo ban kaŋ vya ŋgeɗo ne mo duur ta, ge a te ya dol mo sḛ duur gijim Jahanama zi. 30 Kadɗa mo tok matoson é mo ke sone, kṵ na, mo dol na uzi ya ne mo ta, a golgo mo ban kaŋ vya ŋgeɗo ne mo duur ta, ge a te ya dol mo sḛ duur gijim Jahanama zi.
Hateya ne saa ta yàl katɗa zi pe
(Mat 19:9, Mar 10:11-12, Luk 16:18)31 Uwale, a jan go: Ndu ge ne yan na gwale, na ho̰ na maktub yanna na tok go . 32 Amma mbi, mbi jan aŋ go: Ndu ge daage pet ge ne yan na gwale ya, ɗeŋgo kadɗa da ne zina kerra pe to, é na mbo ke zina, uwale ndu ge ne san gwale ge a ne yá̰ na, ke zina.
Hateya guni ta pal
33 Aŋ za̰ uwale go, a jya̰ aŋ naa ge zaŋgal ma go: Mo gale yele wak tuli ge mo ne ke pala ɓaca. Amma wi wak tuli ge mo ne ke na ne guniya Bageyal ndwara se wak . 34 Amma mbi, mbi jan aŋ go: Guni me ta to bat, ko ne pḭr ne digi, ago a swaga katɗa ge Dok ne ne, 35 ko ne suwar ne se, ago a na swaga e koo ne, ko ne Ursalima, ago a suwal ge gan ga̰l ne ne. 36 Guni tene ne mo pala to bat, ago susu myalam ɗu kikit puy, mo ne pool ge saŋge na saal ko pisil to bat. 37 Fare janna ge aŋ ne ma ka «O̰, ne o̰», «to, ne to», kaŋ ge ne kan’a pal mbo da ne bage sone ta ya.
Hateya geleya pal
(Luk 6:29-30)38 Aŋ za̰ go a jya̰ go: Ndwara fa̰ ne ndwara fa̰ byalam go, kiya̰r ne kiya̰r byalam go . 39 Amma mbi, mbi jan aŋ go: Pili me ta ne ndu ge sone to bat. Amma kadɗa ndu yar mo ya mo gasa le matoson go, saŋge na le ge may me. 40 Kadɗa ndu a̰me ɓyare gene mo swaga sarya go na ba ame mo ba̰r ge pul zi ge, ho̰ na mo ba̰r ga̰l me. 41 Kadɗa ndu a̰me ke mo ya ne pool go mo mbo kilometer ɗu, ke azi poseya ne na. 42 Ho̰ ndu ge ne kaɗe mo, ndu ge ne ɓyare kaŋ gobeya ne mo tok go, kaage mo kuri na to.
Hateya laar wanna pal
(Luk 6:27-28Luk 32-36)43 Aŋ za̰ go a jya̰ go: Mo laar na wa̰ mo kon, mo kwane mo ndu ge ho̰l . 44 Amma mbi, mbi jan aŋ go: Aŋ laar na wa̰ aŋ naa ge ho̰l ma, kaɗe me ne naa ge ne ke aŋ yál ma pe. 45 Go no, aŋ mbo kat aŋ Bá ge ne digi zi ya vya ma. Ago na sḛ é na gyala ndwarra naa ge sone ma ne naa ge kwaɗa ma pal, ka swar mam ya naa ge dosol ma ne naa ge dosol to ma pal. 46 Ago kadɗa aŋ laar wan nama ge nama laar ne wa̰ aŋ ma ɗeŋgo, aŋ mbo ɓol ma tok-koyom ɗaa? Naa ge tyare kaŋ ma te ke go me to’a? 47 Kadɗa aŋ san aŋ ná vya ma wak ɗeŋgo ɗe, aŋ ke ma kaŋ ge ne waɗe ajab ɗaa? Naa ge dunya ma te ke go me to’a? 48 Ka me ɗeŋger dimma ne aŋ Bá ge ne digi zi ya ne ka ɗeŋger go .
