Absalɔm tel ree Jerusalem gogo
1 Joab, ŋgolə Seruja oo to gə́ mee mbai to dɔ Absalɔm’g yaa̰ ya ɓəi. 2 Ndá yeḛ ula kula Tekoa ar dee saŋg dené kára gə́ to njekəmkàr aree ree rəa’g ndá Joab ulá pana: Maji kari ra rɔi asəna gə njekwa ndòo yoo bèe. I a kula kubu-kwa-ndòo rɔi’g ləm, i a ndəm ubu el asəna gə dené gə́ wa ndòo yoo ləw ba bèe ləm tɔ. 3 I a kaw ne rɔ mbai’g ndá i a kulá ta to gə́ bèe-bèe.
Yen ŋga Joab ɔm taje gə́ kəm karee pa lé təa’g. 4 Dené gə́ Tekoa lé aw pata ar mbai lé. Yeḛ oso naŋg bəbərə unda barmba dəb kəmee naŋg ndá yeḛ pana: Ǝi mbai, maji kari la səm ya kari!
5 Mbai lé dəjee pana: See ɗi ɓa rai wa.
Yeḛ tel ilá keneŋ pana: Oiyo, ma m’to njekəisiŋga mbata ŋgamje wəi. 6 Kura ləi gə́ dené lé ŋganeeje gə́ diŋgam deḛ joo. Deḛ joo lé kɔl na̰ mee ndɔ’g ndá dəw gə́ njekaḭ dee naa godo, ar yeḛ gə́ kára unda maree tɔlee. 7 Tɔɓəi aa oo, njénojije ləm lai d’ḭ d’oma̰ gə kura ləi gə́ dené pana: Maji kam m’ya̰ njetɔl ŋgokea̰ lé m’ar neḛje. Neḛ ndigi tɔleeje mbata lə ŋgokea̰ gə́ yeḛ tɔlee lé tɔ, neḛ ndigi tujije njenénduba ya. Yee ɓa d’a gə ra mba tɔl kɔr pər ləm gə́ nai ləm, deḛ ndigi kar ri ŋgabmje əsé ri ŋgon məəm godo dɔ naŋg nee ləm tɔ.
8 Mbai ula dené lé pana: Ɔd aw mee kəi’g ləi. M’a kun ndum kwɔji ne dɔi ɓəi.
9 Dené gə́ Tekoa lé ula mbai lé pana: Ǝi mbai ləm, bo̰ néra gə́ majel neelé a kɔs tam-ma’g gə ta njémeekəije’g lə bɔmje ɓó mbai gə kalimbai ləa lé ta kára kara a kwa dɔ dee-deḛ el.
10 Mbai lé ulá pana: Ɓó lé dəw kára ila ta dɔi’g ndá maji kari ree səa rɔm’g. Bèe ɓa yeḛ a tel ɓar rii gogo el.
11 Yeḛ pana: Maji kar mbai ar mée olé dɔ Njesigənea̰, Ala’g lé ləa gə mba kar njedalba̰ məs ila tuji dɔ maree’g gə mba tuji ne ŋgonəm el!
Ndá yeḛ ilá’g pana: Njesigənea̰ si kəmba ya! Yiŋga dɔ ŋgoni kára kara a koso naŋg el.
12 Dené lé pana: Mbai ləm, maji kari ya̰ loo ar kura ləi gə́ dené pata kára ya ɓəi.
Ndá yeḛ pana: Pa ta ya.
13 Dené lé pana: See gelee ban ɓa i ə̰ji ta gə́ togə́bè dɔ koso-dəwje’g lə Ala wa, mbata ta gə́ mbai pa lé ar ta wa dɔ mbai ya loo gə́ yeḛ tel ɓar yeḛ gə́ yeḛ tubá lé aree tel ree el. 14 Lé riri kara j’a kwəi gə́ kwəi ya ndá j’a to kasəna gə mán gə́ ula naŋg gə́ askəm tel mbo̰ na̰ gogo el. Ala ɔr kəmə lə dəw el nɛ yeḛ ndigi mba kar njekaḭ lé si əw kəmee’g loo-kaḭ’g ləa el. 15 Ɓasinè ɓó lé ma m’ree m’pata néje neelé m’ar mbai ləm ndá to mbata dəwje d’ɔm ɓəl dɔm’g. Togə́bè ɓa kura ləi gə́ dené pana: Ma m’ndigi kula mbai taree. Banelə mbai a ra né gə́ kura ləa gə́ dené pa lé ya. 16 Oiyo, mbai a koo ta lə kura ləa gə́ dené gə mba kɔree ne ji dee’g saŋg loo gə mba kar síjeḛ gə ŋgonəm gə́ diŋgam gə́ n’toje gə́ ka̰ Ala j’udu. 17 Kura ləi gə́ dené pa pana: Maji kar tapa mbai ləm lé am loo-kwa-rɔm ya. Mbata mbai ləm tɔ asəna gə kura lə Ala gə́ dara bèe gə́ njegər loo kɔr kəm né gə́ maji gə né gə́ majel lé. Bèe ɓa maji kar Njesigənea̰, Ala ləi nai səi ya !
18 Mbai tel ila dené’g lé pana: Maji kari iya səm dɔ né gə́ m’a gə dəjii lé el.
Dené lé tel ilá keneŋ pana: Maji kar mbai ləm pata ya!
19 Mbai lé dəjee pana: Taje lai neelé see Joab ɔm səi na̰’d keneŋ el wa.
Ndá dené lé tel ilá keneŋ pana: Ǝi mbai ləm, tɔgərɔ i si kəmba ya, ta gə́ mbai ləm pa lé to lée’g ya ɓó loo maḭyee godo ŋga. Tɔgərɔ ya, Joab ya ɓa un ndia am ləm, yeḛ ɔm taje lai neelé ta kura’g ləi gə́ dené ləm tɔ. 20 To mba kun ta né neelé pa gə gosee ɓa kura ləi Joab ra ne né neelé gə mbəa. Nɛ mbai ləm tɔ njekəmkàr asəna gə kura lə Ala gə́ dara bèe mba gər ne néje lai gə́ dəs dɔ naŋg nee lé ya.
21 Mbai ula Joab pana: Aa oo, ma m’ndigi ra né neelé ya. Bèe ndá aw ar basa gə́ to Absalɔm lé tel ree ya.
22 Joab oso bəbərə unda barmba dəb kəmee naŋg ndá yeḛ pidi mbai lé. Tɔɓəi yeḛ pana: Ǝi mbai ləm, kura ləi gər ɓogənè to gə́ m’taa kəmi rəgm ya mbata mbai ra né gə goo ta gə́ kura ləa pa lé ya.
23 Togə́bè ɓa Joab ḭ aw Gesur ndá yeḛ tel ree gə Absalɔm Jerusalem tɔ. 24 Nɛ mbai lé pana: Arje Absalɔm aw kəi ləa ɓó yeḛ a koo kəm el.
Togə́bè Absalɔm tel aw kəi ləa ndá yeḛ oo kəm mbai lé el tɔ.
Dabid tel ɔm na̰’d gə Absalɔm
25 Mbuna Israɛlje’g lai lé dəw gə́ ria ɓar ur dɔ Absalɔm’g mbata kura gə́ yeḛ kura yaa̰ lé godo, un ŋgira gɔlee’g naŋg saar teḛ dəa’g tar lé rəa ya̰ maree kára kara el. 26 Loo gə́ yeḛ ndisa dəa ndá kwɔi lə yiŋga dəa gə́ yeḛ ndisa lé al dɔ nékwɔji kwɔi-lə-né joo gə goo nékwɔji né lə mbai lé. Mbata mee ləb kára ndá yeḛ ndisa dəa gɔl kára-kára mbata yiŋga dəa lé wɔiee yaa̰. 27 Absalɔm oji ŋganje gə́ diŋgam munda gə yeḛ gə́ dené kára tɔ. Yeḛ gə́ dené lé ria lə Tamar, yeḛ to ŋgoma̰də gə́ ma̰də yaa̰ tɔ.
28 Absalɔm si Jerusalem as ləb joo lal koo kəm mbai ya. 29 Yeḛ ula kula dəji Joab mba karee ulá rɔ mbai’g nɛ Joab ndigi kaw rəa’g el saar. Yeḛ tel dəjee njekɔm’g gɔl joo ndá Joab mbad ree ya ɓəi. 30 Yen ŋga Absalɔm ula kuraje ləa pana: Aa ooje, ndɔ lə Joab to mbɔr kama’g. Ko-ɔrj to keneŋ. Awje aw ilaje pər keneŋ.
Ndá kuraje lə Absalɔm d’aw d’ila pər ndɔ’g lé ya tɔ. 31 Léegəneeya Joab ḭ aw rɔ Absalɔm’g mee kəi’g ləa. Ndá Yeḛ dəjee pana: See gelee ban ɓa kuraje ləi d’aw d’ila pər ndɔ’g ləm lé wa.
32 Absalɔm tel ila Joab’g pana: Aa oo, ma m’ula kula rɔi’g m’pana: Maji kari ree nee am m’ulai rɔ mbai’g gə mba kari dəjee pana: See mbata ɗi ɓa am m’ḭ ne Gesur m’ree né nee wa. Kam m’nai maji unda ree ləm gə́ m’ree ya. Ɓasinè ma m’ndigi koo kəm mbai lé, ŋga ɓó lé oo néra gə́ majel gə́ to rɔm’g ndá kəm karee am m’wəi ya.
33 Joab aw rɔ mbai’g ndá yeḛ ndaji ta neelé aree oo tɔ. Bèe ɓa mbai lé ɓar Absalɔm aree aw rəa’g ndá Absalɔm lé unda barmba dəb kəmee naŋg nea̰’g. Ndá Mbai lé il ɓɔl Absalɔm tɔ.
Gwanna ge Absalom ne ya Ursalima go
1 Yowab ge Seruya vya kwa go gan dulwak ne Absalom pal to. 2 Tol gwale a̰me ge zwama ne suwal Tekowa ya, jan na go: «Wa̰ kḭḭmi, mo kan kasigir ma mo ta, ɗusi tene ne kaŋ ge hur tuli ma to. Ke tene dimma ne gwale ge ne wan kḭḭmi ya kaal go. 3 Go mbe no, mo ba mbo ɓol gan, mo ba jan na fare ge mbi ma̰ yuwale mo ya.» Yowab yuwale na ge na ba mbo jan gan. 4 Gwale ge suwal Tekowa mbe mbo ɓol gan, gur na koo na ndwara se, jan na go: «O gan, sya mbi ko̰r!» 5 Gan ele na go: «A ma fare ɓó mo ne!» Na sḛ gwan ne na janna go: «Mbi obe su go, mbi gá ne go kumur. 6 Mbi ka da ne vya sonmo ma azi. Ge ful zi ya, a ɓó gool ta buwal zi no, ndu be kat ge wan nama uzi to, ge ɗu hṵ na kon no. 7 Naa ge ne i vuwal pe go ma ɗage mbi ta no pet go, mbi ho̰ bama na, bama ba hun na ne na ne hṵ na ná vya pe. Bama ba̰ na ge ne mbya zam joo uzi. Swaga ke go mbe no, a ɓyare ban na ge ne gá ne mbi pe ɗu kikit uzi. A ɓyare burmi mbi obe dḭl ne suwar pal go uzi.» 8 Gan jan gwale mbe go: «Mbo di. Mbi ma̰ hon wak ne mo pe.» 9 Gwale mbe jan gan go: «O gan, mbi bageyal, sone mbe na ka i ne mbi hir ma pal, na ka mo pal, ko mo muluk pal to.» 10 Gan jan na go: «Kadɗa ndu a̰me jan mo fare ya, gene na ya mbi ta. Na sḛ mbo gwan ke mo fare a̰me ne go̰r go tá to bat.» 11 Gwale gwan jan na go: «Ya̰ gan guni tene ne dḭl ge Bage ɗiŋnedin Dok ge na ne go, ndu ge ne mbya gele mbi vya, na gwan hun mbi vya ge ne gá ɗu kikit ne mbi pe uzi to.» Gan jan na go: «Ne dḭl ge Bage ɗiŋnedin ne, mo vya pala susu go ɗu puy mbo det suwar zi to.»
12 Gwale mbe gwan jan gan go: «Gan, mbi bageyal, ho̰ mbi viya̰ jan mo fare a̰me ta ɗu!» Gan jan na go: «Jya̰ mo fare!» 13 Gwale mbe jan go: «Mo te ke fare ge go mbe ɓase ge Dok ne ma pal gyana ɗaa? Ne fare ge mo ne jya̰ no ɗe, mo ke ya̰l, ne mo ne yá̰ ndu ge mo ne ya̰ na kat mbay ne zum ya be ge gwan ne na ya suwal diŋ to pe. 14 Nee pet nee su su, a dimma ne mam ne kan suwar zi ndu ne day gwan abe na digi to go. Dok gwan ɗage ne ndu ge su ya digi to, amma ɓyare go ndu ge ne mbo kat mbay uzi ya, na ka uzi ya kaal tata ne na to. 15 Kadɗa mbi mbo ya jan gan fare mbe ma no ɗe, ago naa ho̰ mbi vo. Mbi jya̰ tene no go, mbi ma̰ jan gan fare mbe ma ya ɗe, na sḛ ma̰ ke fare janna ge mbi ne pal. 16 Gan ma̰ za̰ mbi, ma̰ zur i ne mbi vya ne ndu ge ne ɓyare hun i ne joo ge Dok ne go uzi. 17 Mbi jya̰ go: Fare janna ge mbi bageyal gan ne iyal naa laar. Ago mbi bageyal gan a dimma ne maleka ge Dok ne go, kwa varse kwaɗa ma ne sone buwal kwa. Bage ɗiŋnedin Dok ge mo ne, na ka poseya ne mo.»
18 Gan jan gwale mbe go: «Mbi ɓyare ele mo fare, woy mbi a̰me to.» Gwale mbe jan na go: «Bageyal, gan, jya̰ mo fare!» 19 Gan jan na go: «Yowab ne fare mbe zi to ɗaa?» Gwale gwan ne na janna go: «Ne jo̰ mbi bageyal gan da ne ndwara, ndu ne pool lase mo ne fare to. A mo dore Yowab ho̰ mbi wak ne, pá fare mbe ma mbi wak zi ne. 20 A ndwara er fare ma, mo dore Yowab ke fare mbe no. Amma mbi bageyal a zwama dimma ne maleka ge Dok ne go, kwa kaŋ ge ne ke ne suwar pal ma kwa pet.»
21 Gan jan Yowab go: «Mbi vin’a ke dimma ne mo ne ɓyare go. Mbo gwan ne Absalom ya.» 22 Yowab gur na koo suwar pal gan ndwara se, gwan ne gugu hon na, jan na go: «Mo dore kwa ma̰ ya go go, mbi dé mo ndwara zi kwaɗa, ne jo̰, mbi bageyal gan ke fare janna ge mbi ne pal.»
23 Yowab mbo suwal Gechur ya, gwan ne Absalom ya Ursalima go. 24 Amma gan jan go: «Na gwa̰ na ya, na mbo ya na ndwara go to.» Go no, Absalom mbo ne na ya, gwan mbo ya gan ndwara go to.
Dawda pore Absalom
25 Ge suwal Israyela go pet, ndu a̰me ge dore ge a ne dore na dimma ne Absalom go to: ne na koo se ɗiŋ mbo na pala digi, a ɓol sáso a̰me na ta to. 26 Ka sot na pala del zi ndwara ɗu, ago na pala susu ka ke na dṵṵl. Na pala susu dṵṵl ka waɗe kilo azi go, ŋgayya ge gan ne. 27 Absalom tó vya sonmo ma ataa ne vya gwale ɗu. Na vya gwale mbe dḭl Tamar, ka kale ge be to.
28 Absalom kat Ursalima diŋ, ɗiŋ del azi be ge kwa gan ndwara. 29 Absalom é temel tol Yowab, na ba dol na mbo gan ta. Yowab kuri be mbo ya na ta. Gwan é temel ge ndwara azi, go no puy ɗe, Yowab kuri. 30 Absalom jan na dore ma go: «Yowab gaaso ge gḛme ge fogor ne ya mbi ziyar go gwa, mbo me dun na ol.» Absalom dore ma dun gaaso mbe ol. 31 Se se no, Yowab ɗage mbo ɓol Absalom na diŋ, ele na go: «Mo dore ma te dṵ mbi gaaso ol gyana ɗaa?» 32 Absalom gwan ne Yowab janna go: «Mbi é temel tol mo go mo mbo ya, mo kuri no. Mbi ɓyare dol mo mbo gan ta, mo mbo jan na go: ‹Mbi gwa̰ ne suwal Gechur ya da ne da pe ɗaa? A kwaɗa ge mbi kat te ya gale. Se no, mbi ɓyare mbo ɓol gan, kadɗa mbi ke sone a̰me ya go, na hṵ mbi uzi.›» 33 Yowab mbo ɓol gan, wan na fare mbe ma pe. Gan e temel tol Absalom, Absalom mbo ya na ta, gur na koo na ndwara se, gan abe na na sḛ zi.
