1 Salomo̰ o̰ ɓee dɔ ɓeeko̰je’g lai ya tɔɓəi, un kudee ta baa’g saar teḛ ne ɓeeje’g lə Pilistije ləm, saar teḛ ne rəw-nim-ɓee gə́ Ejiptə ləm tɔ. Deḛ ra né d’ar Salomo̰ gə mee ləbje lai gə́ yeḛ si ne kəmba ya .
2 Ndɔje kára-kára lai lé njémeekəije lə Salomo̰ d’usɔ nésɔ gə́ ra gə nduji gə́ ndá léréré as nékwɔji kwɔi-lə-né tɔl-dɔg-loo-jinaikara (9.000) ləm, gə nésɔ gə́ ra gə nduji gə́ kari ba as nékwɔji kwɔi-lə-né tɔl-dɔg-loo-jinaijoo (8.000) ləm, 3 gə bɔ maŋgje gə́ rɔ dee to ndəb-ndəb dɔg ləm, gə bɔ maŋgje gə́ d’aar loo kul dee’g rɔ-joo ləma, gə badje tɔl (100) ləm tɔ, lal tura arkasje ləm, gə da-ndooije ləm, gə tobje ləma, gə yel-kulje gə́ ubu dee to yaa̰ ləm tɔ.
4 Yeḛ o̰ ɓee dɔ ɓeeje lai gə́ to kel tura-baa’g nu, un kudee Tipsa saar teḛ ne Gaja ləm, gə dɔ mbaije lai gə́ d’isi kel tura-baa’g nu ləm tɔ. Ndá meekulɔm to mee ɓeeje’g lai gə́ gugu dəa sub lé. 5 Judaje gə Israɛlje un kudee Dan saar teḛ Beer-Seba lé d’isi gə meekulɔm, ar nana kara si gel kag-nduú’g ləa ləm, gə gel kag-kodé’g ləa ləm tɔ, mee ndɔje lai gə́ Salomo̰ si ne gə kəmee lé ya.
6 Salomo̰ ar dee ra gel-jala kaar kundaje tɔl-dɔg-loo-sɔ (4.000) wɔji ne dɔ pusuje ləa ləm, gə njékundaje tɔl-dɔg-loo dɔg-giree joo (12.000) kaar dee d’isi keneŋ ləm tɔ .
7 Njéguburuɓeje dɔg-gir-dee-joo lé d’unda nésɔ lə mbai Salomo̰ gə nduree-nduree ləm, gə ka̰ dee-deḛ lai gə́ d’a ree sɔ né səa ləm tɔ, nana kara ra kula ləa mee naḭ’g ləa gə́ wɔji dəa ləm, deḛ d’ar né kára kara lal el ləm tɔ. 8 Deḛ d’ar dee ree gə kó-ɔrj gə mu mbata lə kundaje ləm, gə kundaje gə́ ndɔr pusu-rɔje ləm tɔ, loo gə́ mbai si keneŋ, ar nana kara ra gə goo ndukunje gə́ d’un d’aree lé tɔ.
Kəmkàr lə Salomo̰ ur dɔ ka̰ dəwje’g lai
9 Ala ar Salomo̰ kəmkàr ləm, gə boo-gosonégər ləma, ar négərje taa mée pəl-pəl to gə́ nagəra gə́ ta baa-boo-kad’g bèe ləm tɔ. 10 Kəmkàr lə Salomo̰ ur dɔ ka̰ ŋganje gə́ Bər lai ləm, gə ur dɔ kəmkàr’g lə njé gə́ Ejiptə lai ləm tɔ. 11 Kəmkàr ləa al dɔ ka̰ dəw gə́ rara kara ya, ur dɔ ka̰ Etan, dəw gə́ Ejra ləm, gə ka̰ Heman, gə Kalkol, gə Darda gə́ to ŋgalə Maol ləm tɔ, tɔɓəi riɓar ləa taa loo pəl-pəl mbuna ginkoji dəwje gə raŋg gə́ gugu dəa sub lé tɔ . 12 Yeḛ pata goso kəmkàrje as tɔl-dɔg-loo-munda (3.000) ləm, gə gɔl paje as tɔl-dɔg-giree-mi (115) ləm tɔ . 13 Yeḛ pata gə́ wɔji dɔ kagje, un kudee dɔ kag-sɛdrə gə́ Liba̰ saar teḛ ne dɔ gərgənd gə́ uba kaar ndògo-bɔrɔ’g, tɔɓəi yeḛ pata wɔji ne dɔ daje ləm, gə yelje ləm, gə néje gə́ d’ag naŋg ləma, gə ka̰jije ləm tɔ. 14 Dəwje d’ḭ mbuna ginkoji dəwje gə raŋg’g lai ree gə mba koo ta kəmkàrje lə Salomo̰ ləm, dəwje lə mbaije lai gə́ dɔ naŋg nee gə́ d’oo ta gə́ wɔji dɔ kəmkàr ləa lé deḛ kara ree ləm tɔ.
Salomo̰ wa dɔ gɔl kəi-si-Ala gə́ to gə kəmee
2SgI 2.2-1515 Iram, mbai gə́ Tir ula kuraje ləa rɔ Salomo̰’g mbata yeḛ oo to gə́ d’wa dəa gə́ ubu d’undá ne gə́ mbai tor bɔbeeje’g mbata kédé lé Iram ndigi Dabid yaa̰ ya. 16 Salomo̰ ar dee d’aw d’ula Iram pana:
17 I gər gao to gə́ bɔm Dabid askəm kunda kəi kar Njesigənea̰, Ala ləa lé el mbata rɔje gə́ njéba̰je ləa d’aḭ ne dəa sub saar loo gə́ Njesigənea̰ ɔm dee gin gɔlee’g lé. 18 Ɓasinè Njesigənea̰, Ala ləm am m’isi lɔm gə looje lai gə́ gugu dɔm ar njéba̰je gə néurtije godo lé. 19 Aa oo, ma m’wɔji mba kunda kəi gə ri Njesigənea̰, Ala ləm, to gə́ Njesigənea̰ pa ne njaŋg ar bɔmje Dabid pana: Ŋgoni gə́ m’a karee taa tori dɔ kalimbai’g ləi lé ɓa a kunda kəi kar rim ɓar dɔ’g . 20 Ɓasinè, maji kari un ndui mba kar dee tuga kag-sɛdrəje gə́ Liba̰ d’am. Kuraje ləm d’a nai gə kuraje ləi na̰’d ndá m’a kari nékoga-dɔ-ji kuraje ləi gə goo kwɔjee gə́ i a kwɔji lé ya, mbata i gər gao mbuna síjeḛ’g lé dəw kára kara gər kinja kagje to gə́ Sido̰je bèe el.
21 Loo gə́ Iram oo taje lə Salomo̰ lé ndá rəa lelee yaa̰ aree pana: Maji kar dɔ ri Njesigənea̰ ai səgərə, yeḛ gə́ ar Dabid ŋgon gə́ njekəmkàr aree to ne mbai dɔ koso-dəwje neelé. 22 Bèe ɓa Iram tel ula kula ar Salomo̰ pana: M’oo ta néje gə́ i ula dee ar dee d’ulam lé ya. M’a ra néje lai gə́ wɔji dɔ kag-sɛdrəje gə kag-siprɛsje to gə́ i ndigi lé ya. 23 Kuraje ləm d’a kodo kagje neelé kḭ ne Liba̰ kaw ne ta baa-boo-kad’g ndá m’a kar dee tɔ dee na̰’d kar dee nun dɔ baa-boo-kad’g saar teḛ ne loo gə́ i a kwɔji’g lé, lé neelé ɓa d’a tudu dee keneŋ ndá i a kodo dee ya. Né gə́ m’wɔji kari am tor kagje’g neelé to nésɔje mbata lə njémeekəije ləm ɓa.
24 Iram ar Salomo̰ kag-sɛdrəje gə kag-siprɛsje yaa̰ to gə́ mee ndigi lé ya tɔ. 25 Bèe ɓa Salomo̰ ar Iram kó mbata lə njémeekəije ləa as nékwɔji kwɔi-lə-né tɔl-dɔg-loo-misa̰ (6.000) ləm, aree ubu koiyo gə́ kas as litər tɔl-dɔg-loo-jinaijoo (8.000) ləm tɔ, yee ɓa gə́ néje gə́ Salomo̰ ar Iram gə ləbee-ləbee ya.
26 Njesigənea̰ ar Salomo̰ kəmkàr to gə́ yeḛ un ne ndia aree lé. Bèe ɓa meelɔm to ne mbuna Iram deḛ gə Salomo̰’g ləm, deḛ joo bɔr manrɔ dee d’ar na̰ ləm tɔ.
Salomo̰ wa dɔ gɔl kula mee ɓee
2SgI 1.18, 2SgI 2.12SgI 16-1727 Mbai Salomo̰ ɔr dəwje gə́ njéra kula gə́ raje mbuna Israɛlje’g lai, deḛ bula d’as tɔl-dɔg-loo-rɔ-munda (30.000). 28 Yeḛ ula dee Liba̰ tɔl-dɔg-loo-dɔg (10.000) ar dee taa tor na̰ gə naḭ dee naḭ dee, deḛ ra naḭ kára Liba̰ ləm, deḛ ra naḭ joo ɓee lə dee ləm tɔ. Adoniram ɓa gə́ njekaa dɔ njéra kula gə́ raje neelé . 29 Salomo̰ aw gə dəwje gə́ raŋg ya tɔɓəi gə́ to njékodo nékodoje d’as tɔl-dɔg-loo-rɔ-siri (7.000) ləm, deḛ gə́ njétɔl mbalje d’as tɔl-dɔg-loo-rɔ-jinaijoo (8.000) gə́ d’isi mee mbal’g ləm tɔ, 30 lal tura njékaa dɔ néje gə́ bula d’as tɔl-dɔg-loo-munda gə dɔ dee tɔl-munda (3.003) gə́ Salomo̰ ɔr dee mba kaa dɔ kulaje ləm, gə mba koo goo njékulaje ləm tɔ. 31 Mbai lé un ndia ar dee tɔr biri mbalje gə́ boi-boi gə́ maji péd-péd gə́ to asəna gə mbalje gə́ tɔl bèe mba tum ne gin kəi lé. 32 Njékulaje lə Salomo̰ ləm, gə njékulaje lə Iram ləma, gə njé gə́ Gebal ləm tɔ lé to njétɔl biri mbalje neelé ləm, d’wa dɔ gɔl kagje gə mbalje gə mba kunda ne kəi lé ləm tɔ.
1 Uwale, Salomon ka ke muluk ge suwal ge ɗogle ma pal, ne maŋgaɗam ga̰l Efrat wak ya ɗiŋ mbo suwal ge Filistiya ma ne ya, ɗiŋ det warbe ge suwal Masar ne ya. A ka gene na bama kaŋ tyareya ma ya. Salomon ke muluk suwal mbe ma pal na dam ma pul zi mwaɗak.
2 Dam ge daage zi, Salomon ka ɓol kaŋzam ne na yàl pe. Swáma peɗem kor tapolɗu, ne swáma ge baŋ kor wara myanaŋgal me, 3 ne nday pool ge so̰o̰l ma wol, ne ge baŋ ma wara azi me, ne gii ma kis, be ge isi seŋgre ma, ne maaɗe ma, ne mbii ma, ne kaŋ saam ge so̰o̰l ma.
4 Salomon ka ke muluk ge suwal ge ne maŋgaɗam Urdun le may ya ma pal mwaɗak, ne Tifsa go ɗiŋ mbo Gaza. Gan ge suwal mbe ma no pet, a gwa̰ ne bama pala na pe se. A ne Suwal ge ne na ziyar go ma pet, a ka halas. 5 Na muluk zi, naa ge ne Yuda go ma, ne ge ne Israyela go ma, ne Dan ya ɗiŋ mbo Beer-Cheba a ka halas. Ndu ge daage ga katɗa halas na oyo̰r ma, ne na fere ma pe zi. 6 Salomon ka da ne kir ge vwal tisi ma dudubu wara anda ne na tisi ge zwal pus pore ma pe, ne naa ge njaŋge tisi ma dudubu wol para azi me.
7 Naa ga̰l ge ndil suwal ma, a ka dol bama ndwara gan Salomon yàl pal. A ka hon na kaŋzam bama saba ma go mwaɗak, ne da pe, na kaage kaŋzam na woɗege na yàl to bat. 8 A ka teme gḛme ge fogor ma, ne zám ne tisi ge zwal pus pore ma ne ge ndwarra ma pe, ge bama swaga ma go, bama dam ma pal, wak honna pal tetem me.
Pateya ne ɗalla ge gan Salomon ne
9 Dok hon Salomon zwama, ne fare kwarra, ne ɗalla gḛ ceɗed dimma ne kafeɗem ge ne maŋgaɗam ga̰l yuwam wak go go. 10 Zwama ge Salomon ne waɗe zwama ge Arab ma naa ge zwama ma ne, ne zwama ge Masar ma naa ge zwama ma ne uzi. 11 Zwama ge na ne waɗe naa pet, ko ndu dimma ne Etan ge ne pehir ge Zera ne zi, ko Heman, ne Kalkol, ne Darda ge Mahol vya ma, na zwama waɗe nama waɗe. Pateya ge na ne dasare na naa ge suwal warbe ma ta go pet. 12 Na sḛ ke fare sḭ ma dudubu ataa, e kaŋ mballa pe hini hini dubu ɗu ne para anuwa̰y. 13 Jya̰ fare ma ge uwara ma pal go, ne uwara sedre ge Liban ne ya ɗiŋ mbo ya hisop ge ne ɗage pyar ne gulum pe se digi pal, jya̰ fare ma ge kaŋ kavaar ma pal, ne njoole ma pal, ne kaŋ kavaar ge ne sar ne bama pul ma pal, ne sii ma pal me. 14 Pehir ma hini hini, a ka mbo ya ndwara za̰ ɗalla ge Salomon ne. Gan ma ge ne swaga ma go, ge a ne za̰ na fare ma, a ka mbo ya na ta ndwara za̰ na fare janna ge ɗalla ma.
Salomon vwal na wak ne Hiram gan ge suwal Tir ne
15 Hiram gan ge suwal Tir ne, teme na naa ge temel ma mbo ɓol Salomon, ne da pe, zá̰ go, a é Salomon gan na bá byalam go. Ago ne zaŋgal day, Hiram laar wa̰ Dawda wan. 16 Salomon teme naa mbo jan Hiram go: 17 «Mo kwa mbi bá Dawda, na sḛ be day sin zok ne Bage ɗiŋnedin Dok ge na ne pe to, ne pore ge ne ka mballa pe, ɗiŋ Bage ɗiŋnedin cwage na naa ge ho̰l ma pala na pe se no mwaɗak. 18 Se no, Bage ɗiŋnedin Dok ge mbi ne hon mbi ɗigliya ya go swaga ma go pet, mbi naa ge ho̰l ma ga to, kaŋ a̰me ge iigi mbi to me. 19 Ndi, mbi dwat sin zok ne Bage ɗiŋnedin Dok ge mbi ne pe, dimma ne na sḛ ne jya̰ mbi bá Dawda go: ‹Mo vya ge mbi ne mbo é na ya mo hool gan pal, mo byalam go, a na sḛ mbo sin zok ne mbi pe ne›. 20 Se no, ho̰ viya̰ go, a sya mbi uwara ga̰l sedre ge suwal Liban ne ma ya nde. Mbi naa ge temel ma mbo ke temel dagre ne mo naa ge temel ma. Halla ge mo ne pal, mbi mbo pot mo naa ge temel ma bware. Ago mo kwa kwa go, ndu a̰me ne i buwal zi ge kwa uwara syalla dimma ne aŋ ge Sidon ma go to.»
21 Swaga ge Hiram ne za̰ Salomon fare janna ma, ke laar saal ge be to, jan go: «Wak busu na ka ma̰ no Bage ɗiŋnedin ge ne ho̰ Dawda vya ɗalla ndwara ɗame naa ge ɓase mbe ma no pal!» 22 Hiram teme naa mbo jan Salomon go: «Mbi za̰ fare ge mo ne jya̰ mbi ya. Mbi mbo hon mo uwara sedre ma ne uwara sipres ma ɓyareya ge mo ne pal. 23 Mbi naa ge temel ma mbo in uwara mbe ma ne suwal Liban ya mbo ya maŋgaɗam ga̰l yuwam wak se, a vwal nama mam go, a sor ne nama ya ɗiŋ swaga ge mo ne ɓyare go nama ka̰ uwara mbe ma go. Go no mo naa ge temel ma ba ga in nama. Kaŋ ge mbi ne ɓyare ne mo ta, ago mo ho̰ mbi kaŋzam ne mbi yàl pe.»
24 Ago no, Hiram ho̰ Salomon uwara sedre ma ne uwara sipres laar ɓyareya ge na ne pal no. 25 Salomon me ɗe, del ne del, ka hon Hiram gḛme kor dudubu wara azi, ne num olive ge siŋli litre dudubu tiimal ne na yàl pe me. 26 Bage ɗiŋnedin ho̰ Salomon zwama dimma ne na sḛ ne jya̰ na go. Salomon ma ne Hiram buwal kat tuli, nama sḛ ma ke wak tuli ta buwal zi.
Nṵsiya ne zok ge mbegeya sinna pe
(2Maa 2:2-15)27 Gan Salomon twat naa ge ke temel ma ne Israyela vya ma buwal zi, naa dudubu tapolɗu. 28 Saba ge daage zi, ka teme naa mbo ke temel suwal Liban ya dudubu wol. A ka ke temel saba ɗu suwal Liban ya, saba azi bama yàl ma diŋ me. Adoniram ka ga̰l ge naa ge temel ma ne. 29 Uwale, Salomon ka ne naa ge in kaŋ ma dudubu wara ɓyalar, ne naa ge cer njal ma dudubu wara tiimal me. 30 Be ge isi naa ge Salomon ne é nama ne dol ndwara temel pal ma to. Nama mbe ma no, a ka naa ga̰l ge ndil suwal ma pe se. Nama isiya dudubu ataa ne para kikis ataa. 31 Gan ho̰ wak go, a twá njal ge ga̰l ge siŋli ma, a cé nama ne zok pe dolla pe. 32 Salomon naa ge temel ma, ne Hiram naa ge temel ma, poseya ne naa ge cer njal ge ne suwal Gebal go ma, a syal uwara ma, ne cer njal ma ne zok sinna pe.
