Ojee to mbai gə́ Israɛl
1 Mee ləb ko̰ɓee’g lə Akas, mbai gə́ Juda gə́ njekɔm’g dɔg-giree-joo lé ɓa Ojee, ŋgolə Ela si Samari un kudu ko̰ ne ɓee dɔ Israɛlje’g. Yeḛ o̰ ɓee ləbee jinaikara. 2 Yeḛ ra né gə́ majel kəm Njesigənea̰’g nɛ lé togə́bè kara nérea asəna gə ka̰ mbaije gə́ Israɛl gə́ kédé nea̰’g lé el. 3 Salmanasar, mbai gə́ Asiri ḭ aw rɔ səa ndá tədee rɔ, bèe ɓa Ojee ula dəa nea̰’g ləm, uga lar-gədɓee aree ləm tɔ. 4 Nɛ mbai gə́ Asiri oo to gə́ ta kula njuma̰ to mee kəi’g lə Ojee: mbata Ojee lé ula njékaḭkulaje rɔ mbai gə́ Ejiptə gə́ ria lə Sɔ ləm, yeḛ mbad kuga mbai gə́ Asiri lé lar-gədɓee gə́ gə ləb-ləb lé ləm tɔ. Bèe ɓa mbai gə́ Asiri lé wá təa gə kúla lar ilá daŋgai’g. 5 Tɔɓəi mbai gə́ Asiri aw gə mee ɓeeje lai ləm, yeḛ ɔr rɔ aw rɔ ɓee gə́ Samari aḭ dəa kɔr-kɔr as ləb munda. 6 Loo gə́ ləb ko̰ɓee lə Ojee as jinaikara ndá mbai gə́ Asiri taa ɓee gə́ Samari, tɔɓəi yeḛ wa Israɛlje ɓər aw sə dee Asiri. Yeḛ ar dee d’isi Halah ləm, gə mbɔr Habor, baa gə́ Gosan’g ləma, gə mee ɓee-booje’g lə Medəje ləm tɔ.
Néje gə́ ar tuji oso ne dɔ ɓeeko̰’g lə Israɛlje lé
7 Néje neelé teḛ dɔ Israɛlje’g mbata deḛ ra kaiya d’ɔs ne Njesigənea̰, Ala lə dee gə́ ar dee d’unda loo mee ɓee gə́ Ejiptə teḛ lé rəw ləm, gə mbata deḛ pole magəje ləm tɔ. 8 Deḛ ndaji néjiɓeje lə ginkoji dəwje gə raŋg gə́ Njesigənea̰ tuba dee no̰ dee’g kédé ləm, gə néjiɓeje gə́ mbaije gə́ Israɛl ra lé ləm tɔ. 9 Israɛlje ra néje gə́ majel gə goo ŋgəḭ d’ɔs ne Njesigənea̰, Ala lə dee rəw. Deḛ d’unda dɔ looje gə́ ndəw mee ɓee-booje’g lə deḛ lai, un kudee dɔ kəije gə́ ŋgal gə́ duu dɔ loo gə́ to loo-kaar njéŋgəmlooje saar teḛ ne dɔ ɓee-booje gə́ ndògo-bɔrɔ gugu dɔ dee sub. 10 Deḛ d’unda néndajije gə magəje dɔdərlooje’g lai gə́ ndəw ləm, gə gel kagje’g lai gə́ təb ləm tɔ mbata lə dee . 11 Lée neelé ɓa deḛ roo néje gə́ ə̰də sululu keneŋ dɔ looje gə́ ndəw’g lai to gə́ ginkoji dəwje gə raŋg gə́ Njesigənea̰ tuba dee no̰ dee’g kédé ra lé, yee ɓa néra deeje gə́ majel lé ar oŋg lə Njesigənea̰ ḭ ne səa pu dɔ dee’g gə mbəa. 12 Deḛ pole magəje gə́ Njesigənea̰ ula dee taree pana: D’a ra né gə́ togə́bè el lé.
13 Njesigənea̰ ar njéteggintaje ləa gə njékaḭkulaje ləa lai ndəji Israɛlje gə Judaje d’ula dee ne pana: Maji kar dee d’ya̰ goo rəw néraje gə́ majel lə dee ləm, d’aa dɔ ndukunje lə neḛ gə godnduje lə neḛ ləma, d’un ne goo godndu gə́ neḛ n’ar bɔ deeje-je lé lad-lad ləma, gə n’ula ne kuraje lə neḛ gə njéteggintaje lə neḛ rɔ dee’g gə mbəa ləm tɔ.
14 Nɛ deḛ d’oo ta el, deḛ d’uba gwɔb kelkwɔi to gə́ bɔ deeje gə́ d’ɔm meḛ dee dɔ Njesigənea̰, Ala’g lə dee el lé d’uba ne gwɔb kelkwɔi bèe tɔ. 15 Deḛ d’uba godndiaje d’ya̰ ləm, gə ta manrɔ ləa gə́ yeḛ man ne rəa ar bɔ deeje-je ləma, gə ta ndəji kɔrje gə́ yeḛ ndəji dee ləm tɔ lé d’ya̰. Deḛ d’aw goo néje gə́ gə mḭdé ba ar dee nja kara tel to ne néje gə́ gə mḭdé ba ya tɔ, ndolè ne goo ginkoji dəwje gə raŋg gə́ gugu gir dee gə́ Njesigənea̰ ɔg dee dɔ ndaji kəm dee’g lé. 16 Deḛ d’uba ndukunje lə Njesigənea̰, Ala lə deḛ lai d’ya̰ ləm, dee léḛ larndul ndaji ne ŋgan maŋgje joo mbata lə dee ləm, dee ra magəje gə́ ri dee lə Astarte ləm, dee d’unda barmba dəb kəm dee naŋg no̰ boo-néje’g lai gə́ dara ləma, dee ra né d’ar magə-Baal ləm tɔ . 17 Deḛ d’ɔm ŋgan deeje gə́ diŋgam gə njé gə́ dené dan pər’d ləm, dee d’ya̰ rɔ dee yag dan koo ndil néje’g gə nésukəmlooje’g ləm tɔ, tɔɓəi darɔ dee-deḛ ya kara d’ya̰ ra né néraje gə́ majel kəm Njesigənea̰’g mba kar oŋg ḭ ne səa pu . 18 Yen ŋga Njesigənea̰ lé oŋg gə́ boo ḭ səa dɔ Israɛlje’g aree ɔs dee rəa’g rəw ar ginkoji Judaje ya kára ba ɓa nai.
19 Nɛ Judaje ya kara d’aa dɔ ndukunje lə Njesigənea̰, Ala lə dee el ndá dee d’un goo néjiɓeje gə́ Israɛlje ra lé tɔ. 20 Deḛ lai gə́ to ginkoji Israɛlje lé Njesigənea̰ uba dee ya̰ dee, yeḛ ar dee d’ula dɔ dee ləm, yeḛ ya̰ dee ji njébusu deeje’g ləma, né gə́ rudu lé yeḛ tuba dee nea̰’g ɔm dee əw ləm tɔ.
21 Mbata Israɛlje d’ɔr dɔ dee rɔ gel-bɔje’g lə Dabid ɓa d’ɔr Jeroboam, ŋgolə Nebat d’undá gə́ mbai lə dee ndá yeḛ neelé ar Israɛlje d’uba Njesigənea̰ d’yá̰ ləm, yeḛ ɔs Israɛlje ar dee ra ne kaiya gə́ boo ləm tɔ. 22 Israɛlje d’ya̰ rɔ dee yag dan kaiyaje lai gə́ Jeroboam ra, dee d’uba gée d’ya̰ el 23 saar loo gə́ Njesigənea̰ tuba Israɛlje nea̰’g ɔm dee əw, to gə́ yeḛ pa ne gə ndu kuraje ləa lai gə́ to njéteggintaje lé. Gelee gə́ nee ɓa d’wa ne Israɛlje ɓər d’aw ne sə dee əw mee ɓee gə́ Asiri ar dee d’isi lée’g neelé saar teḛ ne mee ndəa gən.
Gin dəwje gə́ ɓar dee Samarije
24 Mbai gə́ Asiri ar dəwje gə́ Babilɔn, gə Kuta, gə Aba, gə Amat, gə Separbayim ree d’isi mee ɓee-booje gə́ Samari tor Israɛlje’g lé. Deḛ taa Samari gə́ ka̰ dee ndá dee d’isi mee ɓee-booje’g ləa. 25 Loo gə́ d’un kudu kisi keneŋ ndá dee ɓəl Njesigənea̰ el, yee ɓa Njesigənea̰ ula toboḭje ar dee to̰ dee tɔl dee bula. 26 Deḛ d’aw d’ula mbai gə́ Asiri pana: Ginkoji dəwje gə́ i ree sə dee unda dee mee ɓee-booje gə́ Samari lé gər loo kwa magə gə́ wɔji dɔ ɓee nee meḛ dee’g el, gelee gə́ nee ɓa magə lé ar toboḭje ree to̰ dee ne tɔl dee bula mbata dee gər loo kwa magə-ɓee lé meḛ dee’g el. 27 Mbai gə́ Asiri lé un ndia ar dee togə́bè pana: Arje njekinjanéməs gə́ keneŋ gə́ seḭ wáje gə́ ɓər lé aw si sə dee mba ndoo dee goso gə́ d’a kwa ne magə-ɓee lé meḛ dee’g. 28 Togə́bè ɓa dəw kára mbuna njékinjanéməsje gə́ d’wa dee gə́ ɓər Samari lé tel aw si ne Betel ndá yeḛ ndoo dee rəw ɓəl Njesigənea̰ tɔ.
29 Nɛ ginkoji dəwje gə raŋg lé ra magəje lə dee lə dee d’unda dee mee ɓee-booje gə́ d’isi keneŋ ndá dee d’unda dee mee kəije gə́ dɔ loo gə́ ndəw gə́ njé gə́ Samari ra kédé lé. 30 Dəwje gə́ Babilɔn ra néndaji magə gə́ ria lə Sukot-Benot ləm, njé gə́ Kut ra néndaji magə gə́ ria lə Nergal ləm, njé gə́ Amat ra néndaji magə gə́ ria lə Asima ləm, 31 dee gə́ Aba ra néndaji magəje gə́ ri dee lə Nibaj gə Tartak ləma, dee gə́ Separbayim roo ŋgan deeje d’ula ne rɔnduba dɔ Adramelek’g gə Anamelek’d gə́ to magəje lə Separbayimje ləm tɔ. 32 Deḛ ɓəl Njesigənea̰ ya tɔ ndá dee d’ɔr njékinjanéməsje gə́ wɔji dɔ looje gə́ ndəw mbuna dəwje’g lai: njékinjanéməsje neelé d’inja nékinjanéməsje mbata lə dee mee kəije’d gə́ dɔ looje gə́ ndəw’g lé. 33 Togə́bè ɓa dee ɓəl ne Njesigənea̰ nɛ dee pole ne magəje lə dee to gə goo néjiɓee lə ginkoji dəwje gə raŋg gə́ d’ḭ sə dee keneŋ ree sə dee lé.
34 Saar mee ndəa gən lé kara dee d’un goo néjiɓeje lə dee gə́ kédé ya ɓəi, dee ɓəl Njesigənea̰ gəd-gəd el ləm, dee d’aa dɔ godnduje lə dee gə ndukunje lə dee-deḛ el ləma, godndu gə ndukunje lə Njesigənea̰ gə́ yeḛ ar ŋgalə Jakob gə́ yeḛ unda ria lə Israɛl lé kara dee d’aa dɔ dee el ləm tɔ . 35 Kédé lé Njesigənea̰ man rəa ar dee ne ndukun neelé pana: D’a ɓəl magəje el ləm, d’a kunda barmba dəb kəm dee naŋg no̰ dee’g el ləm, d’a pole dee el ləma, d’a kinja nékinjanéməsje kar dee el ləm tɔ . 36 Nɛ d’a ɓəl Njesigənea̰ gə́ ar dee d’unda loo mee ɓee gə́ Ejiptə teḛ gə goo siŋgamoŋ gə́ boo gə jia gə́ ula ndiŋ lé, to nea̰-yeḛ nja ɓa d’a kunda barmba dəb kəm dee naŋg keneŋ ləm, d’a kinja nékinjanéməsje karee ləm tɔ . 37 Godnduje, gə ndukunje, gə tornduje gə́ yeḛ nja ndaŋg mbata lə dee lé d’a kaa dɔ dee kər-kər gə mba ra née ɓó d’a ɓəl magəje el ŋga. 38 D’a kar meḛ dee wəi dɔ manrɔ gə́ neḛ man n’ar dee lé el ləm, d’a ɓəl magəje el ləm tɔ. 39 Nɛ d’a ɓəl Njesigənea̰, Ala lə dee, ndá yeḛ a kɔr dee ji njéba̰je’g lə deḛ lai kɔm dee tar.
40 Nɛ deḛ d’ila koji dɔ ta’g ləa el saar ndá deḛ d’un goo néjiɓeje lə dee gə́ kédé ya. 41 Ginkoji dəwje gə raŋg neelé ɓəl Njesigənea̰ ya nɛ deḛ pole néndaji magəje tɔ, bèe ɓa ŋgan deeje gə ŋgan meḛ ŋgan deeje ra to gə́ bɔ deeje-je ra saar teḛ ne mee ndəa gən lé.
Hosiya, gan ge Israyela ne
1 Swaga ge Ahaz, gan ge Yuda ne ne ke del wol para azi na gan zi go ɗe, Hosiya ge Ela vya ame gan suwal Israyela pal, ge Samariya go. Ke na gan zi del lamaɗo. 2 Ke kaŋ ge sone ma Bage ɗiŋnedin ndwara se, go no puy ɗe, be ke dimma ne gan ge Israyela ma ne, ge ne kale na ndwara zḛ ma go to. 3 Salmanasar, gan ge Asiriya ne mbo ya det Hosiya pore mballa, hál na. Hosiya gwan ne na pala na pe se, gá tyare kaŋ hon na. 4 Swaga ge gan ge Asiriya ma ne ne kwa go Hosiya ɗage ho̰l ya ne na, na teme naa ya mbo ɓol gan ge Masar ne ge suwal Sayir ya, na gá ya be tyare kaŋ hon na me ɗe, gan ge Asiriya ne wan na, kan na zul, dol na daŋgay zi.
Palla ge Israyela ne
5 Gan ge Asiriya ne ame suwal Israyela mwaɗak, mbo ya det Samariya pore, ver na se ɗiŋ del ataa. 6 Swaga ge Hosiya ne ke del lamaɗo na gan zi go ɗe, gan ge Asiriya ne ame Samariya, pál Israyela ma mbo Asiriya. Hon nama swaga katɗa ge babur ge Halas ne go, ne maŋgaɗam Habor ge ne suwal Gozan go wak go, ne suwal ma ge Mede ma ne go me.
Kaŋ ma ge ne é go a pá Israyela ma
7 Yál mbe ma no, a dé Israyela vya ma pal, ne da pe, a ke sone Bage ɗiŋnedin Dok ge bama ne, ge ne ndage nama ne suwal Masar diŋ ya zum ndwara se, na ge ne zu nama ne yál njotɗa ge Faraon, gan ge Masar ne tok zi ya. Uwale a ho̰ dok ge ɗogle ma ga̰l. 8 A ka bole hada ge naa ge Bage ɗiŋnedin ne ya̰ nama nama ndwara zḛ ma ne, ne bole kaŋ ma ge gan ge Israyela ma ne ke. 9 Israyela vya ma ke kaŋ ge ndu ne mbya kerra to ma hon Bage ɗiŋnedin, bama Dok, a sḭ swaga sḭḭm ma bama suwal ma go pet, ne bama swaga njole naa ge ho̰l ma go ɗiŋ det ya suwal ga̰l ma diŋ . 10 A nṵsi njal ma ne ɗur uwara ne sḭḭm Achera pe njal ma pala digi ne uwara ge rubiya se dadab ma pe zi pet. 11 A ka til dukan ma ge swaga sḭḭm mbe ma go dimma ne naa ge Bage ɗiŋnedin ne ya̰ nama nama ndwara zḛ ma ne ka kerra go. A ka ke kaŋ ge kakatak ma, kaŋ ge ne é Bage ɗiŋnedin laar hotɗa ma. 12 A ka uware sḭḭm ma ge Bage ɗiŋnedin ne tele nama go, nama uware nama to ma.
13 Bage ɗiŋnedin zwa naa ge Israyela ne ma, ne ge Yuda ne ma togor na anabi ma wak zi pet, ne na naa ge ne kwa ɗimil ma wak zi pet, jya̰ nama go: «Saŋge me ta ya se ne aŋ kaŋ kerra ge sone ma go, koy me mbi wak honna ma, ne mbi eya ma, eya ge mbi ne ho̰ aŋ bá ma na pal pet, nama ge mbi ne ho̰ aŋ nama ne mbi anabi ma wak zi.» 14 Amma a be za̰ na wak to, a ka pala ndaar dimma ne bama bá ma ge a ne ho̰ fareba Bage ɗiŋnedin Dok ge bama ne ta to go. 15 A kuri na eya ma, ne na wak tuli ge ne ke ne nama bá ma, ne togor zwalla ma ge ne zwa nama. A ho̰ ta ke kaŋ ge baŋ yak ma, nama sḛ ma saŋge ta naa ge yak ma me. A bole kaŋ kerra ge pehir ge ɗogle ma ne, nama ge Bage ɗiŋnedin ne tele nama go, nama ke nama to ma. 16 A kuri wak honna ge Bage ɗiŋnedin Dok ge bama ne ma uzi mwaɗak, a ɗeere nday vya ma azi ne fool kaal ne bama sḛ pe, a ɗur uwara ma ne sḭḭm Achera pe, a ka gur bama koo ma kaŋ ge ne pḭr digi ma ndwara se, ne ke uwareya hon dok Baal me . 17 A tyare bama vya ge sonmo ma ne ge gwale ma tilla ol zi, ne ele sḭḭm ma. A ho̰ ta ke kaŋ ge sone Bage ɗiŋnedin ndwara se, ndwara é na laar hotɗa. 18 Da ne pe no, Bage ɗiŋnedin laar vḛne ge be to Israyela pal no, ya̰ na mbo uzi ya kaal ne na ndwara se no. A pehir ge Yuda ne ga ne ɗeŋgo.
19 Yuda me, be koy wak honna ma ge Bage ɗiŋnedin Dok ge na ne to. A ka bole hada ge Israyela ne ka kerra ma. 20 Da ne pe no, Bage ɗiŋnedin kuri pehir ge Israyela ne no, ndi na kaŋ senna, ho̰ nama naa ge paal ma tok go, ya̰ nama ne na ndwara se uzi ya kaal no.
21 Swaga ge Bage ɗiŋnedin ne caɗe Israyela ne muluk ge Dawda ne ta uzi, naa ge Israyela ne ma é Yerobowam ge Nebat vya bama gan, na sḛ é Israyela saŋge Dok na go̰r, ne é nama wat sone ge kakatak zi . 22 Israyela vya ma bole sone ge Yerobowam ne ke ma mwaɗak, a be abe ta uzi to. 23 Da ne pe no, ya̰ Israyela uzi ya kaal ne na ndwara se no, dimma ne na ne ya̰ fare na anabi ma wak zi go, a pá Israyela mbo Asiriya ya kaal ne na suwal no, gá ne ya go no ɗiŋ ma̰ no.
Pe dolla ge Samariya ma ne
24 Gan ge Asiriya ne abe naa ne Babilon ya, ne Kuta ya, ne Avva ya, ne Hamat ya, ne Sefarvayim ya, e nama katɗa suwal ma ge Samariya ne ma go, Israyela vya ma byalam go no. A gá katɗa Samariya go, ne na suwal ma go no pet. 25 Swaga ge a ne e pe kat suwal mbe ma go, a be ka uware Bage ɗiŋnedin to, da ne pe no, Bage ɗiŋnedin ka̰ sonne ma ya nama ta hun nama no. 26 A mbo jan gan ge Asiriya ne no go: «Naa ge mo ne gene nama ya kanna suwal ma ge Samariya ne go mbe ma kwa dok ge suwal mbe ne to. A go no, dok mbe ka̰ sonne ma nama ta hunna no, ne da pe, a kwa dok ge suwal mbe ne to.» 27 A go no, gan ge Asiriya ne ho̰ na wak no go, a teme bage tuwaleya a̰me ɗu ne naa ge a ne pá nama ne suwal Samariya go ma buwal zi mbo katɗa Samariya go, ne da pe, na hate nama dok kerra ge suwal mbe ne. 28 A go no, bage tuwaleya a̰me ɗu ge a ne pá na ne Samariya go, mbo katɗa Betel go no ndwara hate nama viya̰ ge uware Bage ɗiŋnedin no.
29 Amma pehir ge ɗogle mbe ma nṵsi bama dok ma, a e nama ge zok sḭḭm ge Samariya ma ne sḭ ma zi no. Naa mbe ma ka ke mbe go no, ge suwal ge daage pet ge a ne ka go. 30 Naa ge a ne pá nama ne Babilon ya ma ke dok Sukot-Benot, naa ge Kuta ma a ka ke dok Nergal, naa ge Hamat ma ka ke dok Achima, 31 naa ge Avva ma ka ke dok Nibhaz ma ne Tartak, naa ge Sefarvayim ma ka tyare bama vya ma tilla ne bama dok Adrammelek ma ne Anammelek pe. 32 Uwale, a ka uware Bage ɗiŋnedin me. A ka tal naa a̰me ma ne bama buwal zi e nama bama naa ge ke tuwaleya ma, ndwara ke tuwaleya bama swaga sḭḭm ma go. 33 A ka uware Bage ɗiŋnedin me, a ka ke sḭḭm ge bama suwal ma ne temel mo̰r me.
34 Ɗiŋ ma̰ no, a mbo ya hada ge bama ne ma ge zaŋgal ma pal. A hon Bage ɗiŋnedin ga̰l to, a ke mborra eya ma, ne hada ma, ne wak honna ma ge Bage ɗiŋnedin ne ho̰ Yakub vya ma, na ge ne ho̰ na dḭl Israyela ma pal to. 35 Bage ɗiŋnedin ke wak tuli ne Yakub vya ma, ho̰ nama na wak no go: «Aŋ mbo uware dok ge ɗogle ma to bat, aŋ mbo gur aŋ koo ma nama ndwara se to bat, aŋ mbo ke nama temel mo̰r to bat, aŋ mbo tyare tuwaleya hon nama to bat me. 36 Amma, aŋ mbo uware Bage ɗiŋnedin ɗeŋgo, na ge ne ndage aŋ ne suwal Masar diŋ ya zum ne pool ge na ne, aŋ mbo gur aŋ koo ma na ndwara se, ne tyare tuwaleya hon na ɗeŋgo. 37 Aŋ mbo koy eya ma, ne wak yuwaleya ma, ne wak honna ma ge na sḛ ne njaŋge aŋ nama, aŋ ka ke mborra nama pal ɗaɗak, aŋ mbo uware dok ge ɗogle ma to bat. 38 Aŋ mbo vyale ne wak tuli ge mbi ne ke ne aŋ to bat, aŋ mbo uware dok ge ɗogle ma to bat. 39 Amma aŋ uware Bage ɗiŋnedin Dok ge aŋ ne, a na sḛ ɗeŋgo mbo zur aŋ ne aŋ naa ge ho̰l ma tok go ne.»
40 Amma naa mbe ma be gwan ne bama pala se to, a ka ke mborra bama hada ge zaŋgal ma pal go. 41 A ka uware Bage ɗiŋnedin, a ka ke bama sḭḭm ma temel mo̰r me. Nama vya ma, ne nama vya kon ma ke mbe go no ɗiŋ ma̰ no, dimma ne bama bá ma ne ka kerra go.
