Ndɔl wa dɔ loo-nékinjaməs gə́ Betel
1 Aa ooje, dəw lə Ala kára ḭ Juda ree Betel gə goo ndukun lə Njesigənea̰, loo gə́ Jeroboam tuga loo aw dɔ loo-nékinjaməs’g gə mba roo né gə́ ə̰də sululu keneŋ lé. 2 Yeḛ pata gə ndia gə́ boi wəl ila ne ndɔl dɔ loo-nékinjaməs’g lé gə goo ta gə́ Njesigənea̰ pa lé pana: Loo-nékinjaməs! Loo-nékinjaməs! Njesigənea̰ pa togə́bè pana: Aa ooje, d’a koji ŋgon gə́ diŋgam mee kəi’g lə Dabid, d’a kunda ria lə Jojias, yeḛ a tɔl njékinjanéməsje gə́ wɔji dɔ looje gə́ ndəw dɔi’g, deḛ gə́ d’aw roo néje gə́ ə̰də sululu dɔi’g lé tɔɓəi siŋga dəwje kara d’a roo dɔi’g tɔ .
3 Tɔɓəi gə́ mee ndəa gən ya, yeḛ ula dee ta lə nétɔji pa ne pana: Né gə́ a tɔji sí to gə́ Njesigənea̰ ɓa pa taree lé ɓa nee: Aa ooje, loo-nékinjaməs lé a ta̰ ndá bu gə́ to dɔ’g lé a kɔm naŋg tɔ.
4 Loo gə́ mbai oo ta gə́ dəw lə Ala pa ila ne ndɔl dɔ loo-nékinjaməs’d gə́ Betel lé ndá yeḛ ula jia aree dəs ta dɔ loo-nékinjaməs lé pa ne pana: Wáje!
Ndá ji Jeroboam gə́ ula par gə́ dəa’g lé tudu tar kurum aree oo loo kwa gə́ rəa’g el. 5 Loo-nékinjaməs lé ta̰ ar bu gə́ to dɔ’g lé ɔm naŋg gə goo nétɔji gə́ dəw lə Ala pa gə goo tapa Njesigənea̰ lé tɔ. 6 Yen ŋga mbai lé un ta ula dəw lə Ala pana: Kɔgərɔ kari, maji kari ra ndòo rɔ Njesigənea̰, Ala’g lé ləi gə mbata ləm, gə mba kam m’wa jim gə́ rɔm’g ya kari.
Bèe ɓa dəw lə Ala ra ndòo rɔ Njesigənea̰’g ndá mbai lé wa jia gə́ rəa’g aree tel to to gə́ kédé lé tɔ. 7 Mbai ula dəw lə Ala pana: Maji kari aw səm kəi taa nésɔ lam sɔ, tɔɓəi m’a kari nénoji tɔ.
8 Nɛ dəw lə Ala ula mbai lé pana: Ɓó lé i am dəb mee kəi ləi ya kara m’a kaw səi keneŋ el ləm, m’a sɔ né el ləma, mán kara m’a kai lé gən el ləm tɔ, 9 mbata ndukun neelé Njesigənea̰ ɓa un am pana: A ko̰ muru el ləm, a kai mán el ləma, a tel gə rəw gə́ aw ne kédé lé el ləm tɔ.
10 Bèe ɓa yeḛ tel un rəw gə́ raŋg ɓó tel gə rəw gə́ yeḛ ree ne Betel lé el tɔ.
Kalta lə njetegginta
11 Nɛ njetegginta gə́ tɔg si Betel. Ŋgonee gə́ diŋgam kára ree rəa’g ɔr sor néje lai gə́ dəw lə Ala ra Betel mee ndəa gən lé ləm, gə taje gə́ yeḛ ula mbai lé ləm tɔ. Loo gə́ d’ɔr sor taje neelé d’ar bɔ deeje ndá, 12 yeḛ dəji dee pana: See aw gə rəw gə́ ra wa.
Ndá ŋganeeje lé tɔjee rəw gə́ dəw lə Ala gə́ ḭ Juda lé aw ne. 13 Yeḛ ula ŋganeeje lé pana: Ilaje kali gir mulayḛ̀je’g ləm amje.
Ndá deḛ d’ila kali gir mulayḛ̀je’g d’aree ubá. 14 Yeḛ aw goo dəw lə Ala’g lé ndá yeḛ iŋgá gel kag-terebḭtə’g. Yeḛ dəjee pana: See i to dəw lə Ala gə́ ḭ Juda lé wa. Yeḛ tel ilá keneŋ pana: To ma ya.
15 Yeḛ tel ulá pana: Maji kari tel ree səm kəi ləm sɔ né ɓa.
16 Nɛ yeḛ tel ilá keneŋ pana: M’a tel səi el ləm, m’a kaw səi mee kəi’g ləi el ləm tɔ. M’a sɔ né el ləm, m’a kai səi mán loo gə́ nee’g el ləm tɔ, 17 mbata Njesigənea̰ ɓa ulam gə ndia njaŋg pana: A sɔ né el ləm, a kai mán el ləma, a tel gə rəw gə́ ree ne kédé lé el ləm tɔ.
18 Yen ŋga njetegginta gə́ tɔg lé ulá pana: Ma kara m’to njetegginta to gə́ i bèe ya tɔ. Bèe ɓa kura gə́ dara ulam ta gə ndu Njesigənea̰ pana: Aree aw səi na̰’d mee kəi’g ləi mba sɔ né ləm, gə mba kai mán ləm tɔ.
Nɛ to taŋgɔm ɓa yeḛ ulá ya. 19 Dəw lə Ala tel aw səa kəi ləa ndá yeḛ sɔ né ləm, gə ai mán ləm tɔ.
Toboḭ wa dəw lə Ala gə goo kalta ləa
20 Loo gə́ d’isi ta ka-nésɔ’g ndá Njesigənea̰ ula njetegginta gə́ ar maree tel səa lé ta. 21 Ndá yeḛ ɔr ndia gə́ tar wəl ar dəw lə Ala gə́ ḭ Juda ree lé pana: Njesigənea̰ pa togə́bè pana: Mbata i ɔs ndukun lə Njesigənea̰ lé rəw ləm, i aa dɔ godndu gə́ Njesigənea̰, Ala ləi un ari lé el ləm, 22 mbata i tel ree ləma, i sɔ né gə ai mán loo gə́ yeḛ ulai pana: I a ko̰ muru keneŋ el ləm, i a kai mán keneŋ el ləm tɔ lé ndá nini a kaw loo gə́ dubu bɔbije-je keneŋ el ŋga.
23 Yen ŋga njetegginta gə́ ar maree tel səa lé loo gə́ yeḛ sɔ né ləm, gə ai mán ləm tɔ ndá yeḛ ila kali gir mulayḛ̀je’g gə mbata ləa. 24 Dəw lə Ala ɔd aw ndá yeḛ iŋga toboḭ dan rəw’g aree wá tɔlee. Ninee to rəbee, mulayḛ̀je lé aar mbɔree’g ləm, toboḭ lé kara aar mbɔr nin’g lé ləm tɔ. 25 Dəwje gə́ dəs rəw’g lé ndá d’oo ninee gə́ to rəbee ləm, gə toboḭ gə́ aar mbɔree’g lé ləm tɔ. Loo gə́ deḛ ree mee ɓee-boo gə́ njetegginta gə́ tɔg si keneŋ lé ndá deḛ pa taree d’aree oo tɔ. 26 Loo gə́ njetegginta gə́ njetel gə dəw lə Ala rəbee lé oo taree ndá yeḛ pana: To dəw lə Ala gə́ njekɔs ta ndukun lə Njesigənea̰ rəw lé ɓa Njesigənea̰ ilá ta toboḭ’g aree wá tɔlee, mba kar ta gə́ Njesigənea̰ ulá lé aw ne lée’g béréré.
27 Tɔɓəi yeḛ ula ŋganeeje pana: Ilaje kali gir mulayḛ̀je’g amje. Deḛ d’ila d’aree ya tɔ ndá, 28 yeḛ ɔd aw. Yeḛ iŋga nin dəw lé rəbee ləm, mulayḛ̀je gə toboḭ lé d’aar mbɔr ninee’g lé ləm tɔ. Toboḭ lé sɔ ninee el ləm, gə tɔl mulayḛ̀je lé el ləm tɔ. 29 Njetegginta un nin dəw lə Ala ilá dɔ mulayḛ̀je’g ree ne, njetegginta gə́ tɔg lé unee aw səa mee ɓee-boo’g mba no̰ yée ləm, gə mba dubee ləm tɔ. 30 Yeḛ ila nin lé loo-dubee’g, tɔɓəi deḛ no̰ dəa’g pana: Ai-i, ŋgokɔm, nékəmndoo gə́ ban ɓa bèe wa.
31 Loo gə́ yeḛ dubee mba̰ ndá yeḛ ula ŋganeeje pana: Loo gə́ m’a gə kwəi ndá, gə́ dubumje loo gə́ m’dubu dəw lə Ala keneŋ neelé ya, seḭ a kɔmje siŋgam mbɔr siŋgáje’g ya tɔ. 32 Mbata ta gə́ yeḛ ɔr ndia gə́ tar wəl pa ne gə ndu Njesigənea̰, ila ne ta dɔ loo-nékinjaməs gə́ to Betel ləm, gə kəije lai gə́ to dɔ looje gə́ Samari ləm tɔ lé a kaw lée’g béréré ya.
33 Goo néje’g neelé Jeroboam ya̰ goo rəw ra néje gə́ majel ləa el. Yeḛ unda njékinjanéməsje gə́ wɔji dɔ looje gə́ ndəw ya tɔɓəi, to deḛ gə́ yeḛ mbər dee mbuna koso-dəwje’g, dəw gə́ rara ɓa gə́ mée wɔji ndá yeḛ undá gə́ njekinjanéməs gə́ wɔji dɔ looje gə́ ndəw lé. 34 Yee gə́ nee ɓa gə́ gin kaiya lə gin bauje lə Jeroboam ləm, yee gə́ nee ɓa gə́ gel tuji gə́ deḛ tuji ne ləma, gə kudu gə́ d’udu ne bo̰ dɔ naŋg nee ləm tɔ.
Wak vḛneya ge anabi ne ge twal tuwaleya ge Betel ne pal
1 Ndi, ndu ge Dok ne a̰me ɗage ne suwal Yuda ya mbo Betel wak honna ge Bage ɗiŋnedin ne pal. Dé ya swaga ge Yerobowam ne ka mḛya twal tuwaleya pal ndwara til dukan go. 2 Ndage na ka̰l oyya ne wak vḛneya twal tuwaleya pal wak honna ge Bage ɗiŋnedin ne pal, jan go: «O, twal tuwaleya! O, twal tuwaleya! Bage ɗiŋnedin jan go: ‹Vya son a̰me mbo tol ne hir ge Dawda ne zi, a mbo tol na dḭl Yozias , mbo vyan naa ge ke tuwaleya ge swaga sḭḭm mbe ne ma, nama ge a ne til dukan ma mo pal, a mbo til naa dasana ma kal ma mo pal me!›» 3 Hon kaŋ ŋgayya a̰me, jan nama go: «Ne kaŋ ŋgayya mbe no ta aŋ kwa go na Bage ɗiŋnedin jya̰ fare ne. Twal tuwaleya mbo wage se, siim ge kavaar ma num ma ne mbo dasare suwar zi.» 4 Swaga ge gan Yerobowam ne za̰ fare janna ge ndu ge Dok ne ho̰l ne twal tuwaleya ge Betel ne ɗe, ne twal tuwaleya pal ya, tyare na tok, jan go: «Wa̰ me na!» Swaga mbe go, Yerobowam tok ga mwaɗeya, keɗe, day ge gwan ne na ya na ta zi to. 5 Twal tuwaleya wage, siim ge kavaar ma num ma ne dasare suwar zi dimma ne kaŋ ŋgayya ge ndu ge Dok ne ne jya̰ go, wak honna ge Bage ɗiŋnedin ne pal. 6 Swaga mbe go, gan jan ndu ge Dok ne go: «Kaɗe Bage ɗiŋnedin Dok ge mo ne, ne mbi pe, ne da pe, mbi gwa̰ ne mbi tok ya se.» Ndu ge Dok ne kaɗe Bage ɗiŋnedin, gan gwan ne na tok ya se, na tok gwan ne na byalam ge zaŋgal go.
7 Gan jan ndu ge Dok ne go: «Mbo nee mbi yadiŋ, nee mbo zam kaŋzam, mbi ba hon mo bobo me.» 8 Ndu ge Dok ne jan gan go: «Ko mo te ho̰ mbi mo yàl le ɗu puy, mbi wat mo diŋ to. Mbi zam kaŋzam ko njot mam swaga mbe no go to. 9 Ago Bage ɗiŋnedin ho̰ mbi na wak go: ‹Mo mbo zam kaŋzam, ko njot mam swaga mbe go to. Mo mbo gwan he koo pul ge mo ne he na ya swaga gwan di go to›.» 10 Hé viya̰ ge ɗogle gwan di, be ge viya̰ ge na ne he na mbo Betel to.
Ndu ge Dok ne, kuri Bage ɗiŋnedin wak
11 Ndi anabi sabar a̰me ɗu ka suwal Betel diŋ. Na vya ma mbo wan na kaŋ ma pet ge ndu ge Dok ne ne ke suwal Betel go ma̰ no pe, ne fare ma ge ne jya̰ gan. Swaga ge a ne á fare jan bama bá go ɗe, 12 nama bá ele nama go: «Hé ma viya̰ gwanna ɗaa?» Ago na vya ma kwa viya̰ ge ndu ge Dok ne ge ne mbo ne Yuda ya ne he na gwanna. 13 Jan na vya ma go: «Aŋ sá me mbi kwara ya.» A sá na kwara ya, ndwar na pal. 14 Kare ndu ge Dok ne pe ya, mbo ɓol na katɗa baŋre pe zi. Jan na go: «A mo ndu ge Dok ne ge ne mbo ne suwal Yuda ya ne’a?» Vin, jan go: «A mbi ne!» 15 Anabi mbe gwan jan na go: «Mbo nee mbi yadiŋ zam kaŋzam.» 16 Ndu ge Dok ne gwan ne na janna go: «Mbi ne pool mbo poseya ne mo, ko wat mo yadiŋ to. Mbi ne pool zam kaŋzam, ko njot mam dagre ne mo swaga mbe no go go to bat. 17 Ago Bage ɗiŋnedin jya̰ mbi go: ‹Mo mbo zam kaŋzam ko njot mam swaga mbe go to bat, mo mbo gwan he koo pul ge mo ne he na ya swaga gwan di go to.›» 18 Anabi mbe gwan jan na go: «Mbi me, mbi anabi ne dimma ne mo go. Maleka a̰me jya̰ mbi fare, jya̰ mbi ka̰l ge Bage ɗiŋnedin ne, jya̰ mbi go: ‹Mbo gwan ne na ya mo yadiŋ, na za kaŋzam, na njó mam me›.» E no, ka jan fare ge hale. 19 Ndu ge Dok ne gwan’a poseya ne na, zam kaŋzam, ne njot mam na yadiŋ.
Bage ɗiŋnedin e sonne wan ndu ge Dok ne
20 A gale ne swaga zam kaŋzam go, Bage ɗiŋnedin jan anabi ge ne gwa̰ ne ndu ge Dok ya̰ fare, 21 na sḛ tol ndu ge Dok ne ge ne mbo ne Yuda ya, jan na go: «Bage ɗiŋnedin jan go: ‹Ne jo̰ mo kuri wak honna ge Bage ɗiŋnedin ne, mo be koy eya ge Bage ɗiŋnedin, Dok ge mo ne, ge ne ho̰ mo ma to, 22 ne jo̰ mo gwa̰ ya, mo za kaŋzam, ne njot mam ge swaga ge na sḛ ne jya̰ mo go, mo za kaŋzam, ko mo njó mam go to go no, ago mo mbo su, a mbo mbul mo sḛ duur dagre ne mo bá ma to›.» 23 Swaga ge a ne za kaŋzam ne njot mam ɗe, anabi sá kwara ge anabi ge sabar ge ne gwa̰ ne na ya ne, 24 dol tene viya̰ go mborra, sonne ɓol na viya̰ zi, hun na, na siya ga dolla viya̰ go. Kwara gá mḛya na ziyar go le ɗu, sonne mḛ le ɗu me. 25 Naa ge ne kale ma a kwa siya dolla viya̰ go, sonne mḛya na ziyar go me. A mbo jan naa fare mbe ge suwal ge anabi ge sabar mbe ne ya. 26 Swaga ge anabi ge ne gwa̰ ne na ne viya̰ ya mbe ne za̰ fare mbe, jan go: «A ndu ge Dok ne ge ne gwa̰ ne na pala wak honna ge Bage ɗiŋnedin ne pe se to mbe ne. Bage ɗiŋnedin ɓya̰ na sonne wak zi, sonne hṵ na no dimma ne fare ge Bage ɗiŋnedin ne jya̰ na go.» 27 Uwale, jan na vya ma go: «Aŋ sá me mbi kwara ya.» A sá na kwara ya. 28 Ɗage mbo, mbo ɓol ndu mbe dolla viya̰ go, kwara ma ne sonne ne mḛya na ziyar go. Amma sonne be zam ndu mbe to, be hun kwara mbe to me. 29 Anabi ge sabar mbeɗe ndu ge Dok ne duur, dol na kwara pal, gwan ne na yadiŋ. Anabi ge sabar mbe gwan ne na suwal diŋ ya, mbul na, a fyal na. 30 Mbo e na duur taal ge na ne a na ne na sḛ pe zi, a ga mbal sḭ na pal go go:
«Hat mbi ná vya!»
31 Go̰r swaga ge a ne mbu na, jan na vya ma go: «Swaga ge mbi ne mbo su dḛ ya, aŋ mbo e mbi taal mbe zi, aŋ mbo mbul mbi na ziyar go me. 32 Ago fare ma ge na sḛ ne jya̰ na twal tuwaleya ge Betel ne pal, poseya ne fare ma ge na sḛ ne jya̰ na swaga sḭḭm ma ge ne suwal Samariya go ma pal pet, a fareba nama wak mbo wi.»
33 Go̰r mḛreya mbe ma no go puy ɗe, Yerobowam be ya̰ kaŋ kerra ge na ne ge sone ma to, ga dwage tal naa ge ke tuwaleya ma ge swaga sḭḭm ma ne, ne ɓase ma buwal zi. Ago ka hon temel tuwaleya ndu ge na laar ne wa̰ temel tuwaleya, ka e nama swaga sḭḭm ma go. 34 No a kaŋ ge ne e hir ge Yerobowam ne wat sone zi ne, da ne pe no, nama pehir burmi uzi ne suwar pal no.
