Jisəb riba dɔ rəa ar ŋgakea̰je gəree ne
1 Yen ŋga Jisəb oo loo mba kɔg rəa dɔ no̰’g kəm dəwje’g lai gə́ gugu dəa sub lé el. Yeḛ ɔr ndia wəl pana: Arje dəwje lai teḛ raga.
Yee ɓa ar dəw kára kara nai gə Jisəb el loo gə́ yeḛ riba dɔ rəa ar ŋgakea̰je gəree ne lé . 2 Yeḛ ɔr ndia wəl no̰ gə mán-no̰ kəmee’g. Ejiptəje lé d’oo ləm, njémeekəije lə Parao̰ kara d’oo ləm tɔ. 3 Jisəb ula ŋgakea̰je pana: Ma m’to Jisəb! See bɔm lé si kəmba ɓəi wa.
Nɛ ŋgakea̰je lé d’oo loo tel gə ta kilá keneŋ el mbata meḛ dee to kəgəgə nea̰’g.
4 Jisəb ula ŋgakea̰je pana: M’ra ndòo rɔ sí’g, ŋgəsje gə́ rɔm’g nee.
Ndá deḛ ŋgəs gə́ rəa’g tɔ. Yeḛ pana: Ma m’to Jisəb, ŋgoko̰ sí gə́ seḭ ar deeje ndogəm sə sí d’aw səm Ejiptə lé ya. 5 Ɓasinè lé arje meeko̰ ra sí el ləm, arje oŋg ḭ sə sí gə mba ndogo gə́ seḭ ar deeje ndogəm sə sí ree səm nee lé el ləm tɔ mbata yee ɓa Ala ulam ne no̰ sí’g gə mba kaji sí ne. 6 Aa ooje, as ləb joo gə́ ɓoo-boo o̰ dɔ naŋg ɓee gə́ neelé mba̰. Nɛ nai as ləb mi ya ɓəi gə́ d’a ndɔ-ndɔ el ləm, d’a kinja dɔ kó mbèd el ləm tɔ. 7 Ala ya ulam no̰ sí’g kédé mba kar kó sí nai ne dɔ naŋg nee ləm, gə mba karee to gin kaji lə sí gə́ boo ləm tɔ. 8 Bèe ndá to seḭ ɓa ulamje loo gə́ nee’g lé el nɛ to Ala ya. Yeḛ nja telm gə́ bɔ Parao̰je ləm, gə mbai dɔ kəi ləa lai ləma, gə njeguburuɓee gə́ Ejiptə lai ləm tɔ. 9 Ɔsje rɔ sí ɓad, telje awje rɔ bɔm’g uláje pajena: Ŋgoni Jisəb pa togə́bè pana: Ala undam gə́ mbai dɔ Ejiptə’g lai. Uba naŋg ḭ ree rɔm’g nee ɓó ŋgina el ! 10 I a ra ɓee dɔ naŋg gə́ Gosen ndá i a si mbɔrm’g dəb, i ləm, gə ŋganije ləm, gə ŋgan meḛ ŋganije ləm, gə badje ləi ləm, gə maŋgje ləi ləma, gə néje lai gə́ to kaḭ ləm tɔ. 11 Lée gə́ neelé ɓa m’a ŋgəmi gə nésɔi keneŋ mbata nai as ləb mi gə mba kar ɓoo-boo o̰ ɓəi. Togə́bè ɓa i a to ne njendoo el, i ləm, gə njémeekəije ləi ləma, gə njé gə́ ləi lai gə́ to gə́ kaḭ ləm tɔ.
12 Seḭ nja ooje gə kəm sí ləm, ŋgokɔm gə́ Bḛjami kara oo gə kəmee ləm tɔ, to gə́ to ma nja m’ula sí ta neelé. 13 Ɔrje sor rɔnduba ləm lai gə́ Ejiptə nee arje bɔm oo ləm, gə néje lai gə́ seḭ ooje gə kəm sí ləm tɔ. Ndá gə́ ɔsje rɔ sí ɓad mba ree gə bɔm loo gə́ nee’g.
14 Yen ɓa yeḛ tuga gwɔbee ka̰ ŋgokea̰ Bḛjami’g ndá yeḛ no̰. Bḛjami kara no̰ gwɔbee’g tɔ. 15 Tɔɓəi yeḛ il ɓɔl ŋgakea̰je lai, no̰ ne dɔ dee’g. Gée gə́ gogo ndá ŋgakea̰je d’wɔji səa ta.
16 Ta ree gə́ ŋgako̰ Jisepje ree lé aw njal teḛ mee kəi’g lə Parao̰, Ta neelé ar mee Parao̰ gə mee kuraje ləa lel dee tɔ. 17 Parao̰ ula Jisəb pana: A kula ŋgakɔḭje kar dee d’ɔm nékodoje dɔ daje’g lə dee d’ḭ d’aw dɔ naŋg ɓee gə́ Kana̰, 18 ndá d’a ree gə bɔ deeje ləm, gə njémeekəije lə dee ləm tɔ rɔm’g nee. Ma nja m’a kar dee némajije gə́ mee ɓee gə́ Ejiptə ndá d’a sɔ né gə́ to ubu gə́ ɓeeko̰’g neelé. 19 M’un ndum m’ari kari ula dee togə́bè pana, Raje togə́bè: A kwaje pusuje gə́ dɔ naŋg ɓee gə́ Ejiptə mba kodoje ne ŋgan síje ləm, gə denéje lə sí ləm tɔ. Arje bɔ síje kara ree sə sí tɔ ndá gə́ reeje nee ya. 20 Arje meḛ sí pélé wəs-wəs dɔ néje gə́ seḭ a gə kya̰je el mbata némajije gə́ ur dɔ maree’g mee ɓee gə́ Ejiptə lai lé a to ka̰ sí-seḭ ya.
21 Ŋgalə Israɛl lé ra togə́bè ya. Jisəb kara ar dee pusuje gə goo ndukun lə Parao̰ lé ya tɔ. Yeḛ ar dee nésɔje gə mba kar dee d’usɔ rəbə tɔ. 22 Yeḛ ar nana kara kubuje gə́ ka̰ taa ne tor maree nɛ yeḛ ar Bḛjami ŋgan larnda as tɔl munda ləm, gə kubuje gə́ ka̰ taa tor mareeje gel mi ləm tɔ. 23 Tɔɓəi yeḛ ula gə mulayḛ̀je-je dɔg gə́ d’odo némajije gə́ ur dɔ maree’g ɓee gə́ Ejiptə ar bɔbeeje ləm, gə ko̰-mulayḛ̀je-je gə́ d’odo kó gə bina gə nésɔje gə́ kəm kar bɔbeeje sɔ rəbə ləm tɔ. 24 Yeḛ un ndia ar ŋgakea̰je mba kar dee d’aw ndá d’aw ya tɔ. Bèe ɓa yeḛ ndəji dee pana: Maji kar sí kɔlje na̰ gə rəw el.
25 Deḛ d’ḭ Ejiptə d’aw ndá deḛ teḛ ɓee gə́ Kana̰ rɔ bɔ deeje’g Jakob lé. 26 Deḛ d’ulá pana: Jisəb si kəmba ya ɓəi. Yeḛ ya to njeguburuɓee gə́ Ejiptə lai tɔ.
Nɛ mee Jakob təd mán mbata yeḛ ɔm mée dɔ ta’g lə dee el. 27 Deḛ ndaji taje lai gə́ Jisəb ula dee lé d’aree oo. Loo gə́ yeḛ oo pusuje gə́ Jisəb ula ne gə mba kɔdee ne lé ndá ndil bɔ deeje Jakob ree rəa’g yèm. 28 Bèe ɓa Israɛl pana: As ŋga! Ŋgonəm Jisəb si kəmba ya ɓəi! M’a kḭ kaw ndá m’a kila kəm dəa’g ɓad ɓa m’a kwəi ɓəi tɔ.
Ŋgay tene ge Yusuf ne na bá vya ma ta
1 Swaga mbe go no, Yusuf be day ge gwan wan tene ge naa ge ne na ziyar go ma ta to. Ne ka̰l ndaar, oy digi, jan go: «Abe me naa ne mbi ta uzi pet.» Ndu a̰me ɗu be gwan gá Yusuf ta to, swaga ge Yusuf ne ŋgay tene na bá vya ma ta go. 2 Ndage na ka̰l fyalla ne ka̰l ndaar, Masar ma za̰ na, naa ge ne Faraon diŋ ma za̰ na me. 3 Yusuf jan na bá vya ma go: «A mbi Yusuf ne. Mbi bá ya go gale ne na ndwara baa?» Amma na bá vya ma day ge gwan ne na fare janna pal to, ago a ka da ne vo ge ɓaŋlaŋ na ndwara se. 4 Yusuf jan na bá vya ma go: «Ndá me ta ya mbi ta zi gwa.» A ndar ta ya na ta zi gwa, jan nama go: «A mbi aŋ bá vya Yusuf ge aŋ ne yá na uzi, mbo suwal Masar ya ne. 5 Se no ɗe, kaage aŋ iigi ta to, hó me aŋ laar ne aŋ ne yá mbi uzi pe to. Ago a Dok sḛ teme mbi ya aŋ ndwara zḛ go go ne, ne da pe mbi má aŋ. 6 Ndi del ma̰ no azi ge baktar ne dé suwar pal, del ma gale gá ya go anuwa̰y ge ndu ba gar kaŋ, ko ne syat swara to gale. 7 Dok teme mbi ya aŋ ndwara zḛ ne, ne da pe, aŋ naa mbut aŋ gá suwar pal, aŋ ɓó zurra ge ɓaŋlaŋ me. 8 Ne se no ɗe, a be aŋ teme mbi ya go go ne to, a Dok. A na sḛ é mbi Faraon goopol ne, é mbi ga̰l ge na yàl pal no mwaɗak, ne bage muluk ge suwal Masar ne no mwaɗak me. 9 Há me ta gwan mbo mbi bá ta ya avun cap, jya̰ me na go: ‹Mo vya Yusuf jan go: Dok é mbi ne go ga̰l suwal Masar pal mwaɗak, mbo ya ɓol mbi, kaage mo ke dṵṵl to. 10 Aŋ ne mo vya ma, ne mo baŋ ma, ne mo gii ma, ne mo nday ma, ne kaŋ ge mo ne ma pet, aŋ mbo ya kat Suwal Gochen go, mbi ta gwa. 11 Swaga mbe go go no, mbi ba ka mbar mo kaŋ ge daage zi mwaɗak, ago baktar gale ya go del ta anuwa̰y. Go no, aŋ ne naa ge ne mo yadiŋ ma mwaɗak, ne kaŋ ge mo ne ma pet, aŋ mbo woɗege ne a̰me to›.
12 Aŋ sḛ ma kwarra ne aŋ ndwara, mbi ná vya Bayami kwarra ne na ndwara me, a mbi Yusuf jan aŋ fare ne. 13 Aŋ mbo wan mbi bá kaŋ ma ge aŋ ne kwa ne aŋ ndwara ma pe, ne hormo ge mbi ne ɓó ne suwal Masar go pe me. Há me ta mbo gene mbi bá ya go go.»
14 Abe na ná vya Bayami na sḛ zi, ka fyalla, Bayami ka fyalla me. 15 Uwale ka bur na bá vya ma na sḛ zi ne fyaso. Go̰r go gale, a ne na bá vya ma ba ɗage sigɗi fare.
Tolla ge Yakub ne ya suwal Masar go
16 Ko̰r det ge Faraon diŋ ya go, Yusuf ná vya ma mbo ja. Fare mbe ke Faraon ma ne na naa ga̰l ge temel ma sḛ tuli. 17 Faraon jan Yusuf go: «Jya̰ mo ná vya ma go, nama yage nama kwara ma ne swara, nama gwa̰ mbo suwal Kanan, 18 nama mbo wan nama bá ma ne nama vya ma ya, nama mbo ya kat mbi ta go go. Mbi mbo hon nama kaŋ kwaɗa ge suwal ne ma, a mbo zam kaŋzam ge kwaɗa ge suwal Masar ne ma me. 19 Ho̰ nama wak go, nama abe pus ma ne go go, mbo abe nama gwale ma, ne nama vya ma ya, nama wa̰ nama bá ya me. 20 Saare me ne aŋ kaŋ ge ne mbo gá ya aŋ go̰r ya ma pe to, ago kaŋ kwaɗa ge daage pet ge ne suwal Masar go ma mbo kat ge aŋ ne.»
21 Israyela vya ma ke go mbe no tem. Yusuf hon nama pus ma dimma ne Faraon ne jya̰ go, uwale hon nama kaŋzam ma ne viya̰ pe nama tok go. 22 Hon ndu ge daage ba̰r ge siŋli ge er pe, amma Bayami ɗe, hon na ba̰r ge siŋli ge er pe ma anuwa̰y, ne bware kikis ataa me. 23 Hon na bá kwara ma wol yageya ne kaŋ ge siŋli ge suwal Masar ne ma, ne kwara ná ma wol yageya ne gḛme ma ne katugum ma, ne kaŋzam ma ne viya̰ pe. 24 Go̰r go, e na bá vya ma mborra. Swaga mborra go, jan nama go: «Kaage aŋ ke ta gool viya̰ zi to!»
25 A ɗage ne suwal Masar go, a det ya suwal Kanan go, bama bá Yakub ta. 26 A jan na go: «Yusuf ya go ne na ndwara, a na sḛ ga̰l ne suwal Masar pal ne mwaɗak.» Amma Yakub iigi tene to, ne da pe be hon fareba nama fare janna pal to. 27 A wan na fare ge Yusuf ne jya̰ bama ya ma pe mwaɗak. Swaga ge Yakub ne kwa pus ge Yusuf ne teme ya abe na ma ɗe, na haŋgal e se. 28 Israyela jan go: «Mbyat go, mbi vya Yusuf da ne ndwara! A kwaɗa go, mbi mbo kwar na ɓya, mbi ba ɗage suya.»
