Muru-gad lə Asuerus
1 To sorta néje gə́ dəs mee ləbje’g lə Asuerus. Asuerus neelé ɓa o̰ ɓee dɔ dəb ɓeeko̰je’g tɔl-dəa-rɔ-joo-giree-siri (127) gə́ un kudee Inde ya saar teḛ ne Etiopi . 2 Mee ndəaje’g neelé mbai Asuerus si dɔ kalimbai ko̰ɓee’g ləa gə́ to Susə gə́ to ɓee-boo lé. 3 Ləb ko̰ɓee ləa gə́ njekɔm’g munda lé yeḛ ar dee ra muru-gad mbata lə ŋgan-mbaije ləa lai ləm, gə kuraje ləa ləm tɔ. Ɓé-njérɔje lə Persəje gə Medəje ləm, gə dəwje gə́ boo-boo ləma, gə njékaa dɔ dəb ɓeeko̰je ləm tɔ lé mbo̰ dɔ na̰ nea̰’g. 4 Yeḛ tɔji dee nébaoje lə ɓeeko̰ gə́ to rib-rib ləm, gə rɔnduba lə ɓeeko̰ ləa gə́ boo gə́ ndɔḭ wər-wər ləm tɔ as ndɔje bula, as ndɔje tɔl-dəa-rɔ-jinaijoo (180) ya. 5 Loo gə́ ndɔje neelé d’as mba̰ ndá mbai ar dee ra muru-gad mbata lə koso-dəwje lai gə́ d’isi mee ɓee-boo’d gə́ Susə lé un kudee dɔ njé gə́ boo-boo’g saar teḛ ne dɔ ŋgan-dəwje’g as ndɔ siri gadloo gə́ mee kəi-mbai’g lé. 6 Kubuje gə́ ndá ləm, gə to bədələ ləma, gə ndul ɗigi ləm tɔ lé deḛ tɔ dee tar gə kúla palégal ləm, gə kúla gə́ ndul piro-piro ləm tɔ ta ŋgamaje gə́ ra dee gə larnda ləm, gə ta mbalje gə́ tɔl dee gə́ gajije ləm tɔ. Tiraje gə́ ra dee gə larlɔr gə larnda lé d’unda dee loo-kuba’d gə́ ra gə mbalje gə́ kas njir-njir ləm, gə ndá kələw-kələw ləma, gə kɔr mbalje gə́ ndul ləm tɔ. 7 Deḛ d’ar dee d’ai né mee jo larlɔrje’d gə́ gel dee ɓəd-ɓəd ndá mán-nduú gə́ lə mbai lé as dee nag-nag gə goo meenoji lə mbai lé ya. 8 Tɔɓəi nékai lé dəw as kɔg maree dɔ’g el mbata mbai un ndia ar dəwje lai gə́ mee kəi’g ləa mba kar dee ra to gə́ mee nana kara ndigi ɓa. 9 Basti gə́ to dené lə mbai lé kara ra muru-gad wɔji ne dɔ denéje gə́ mee kəi-mbai’g lə mbai Asuerus lé tɔ.
Basti mbad ra torndu mbai
10 Ndɔ gə́ njekɔm’g siri lé loo gə́ mee mbai lelee gə goo mán-nduú gə́ rəa ndá yeḛ un ndia ar Mehuman ləm, gə Bista ləm, gə Harbona ləm, gə Bigta ləm, gə Abagta ləm, gə Jetar ləma, gə Karkas ləm tɔ, deḛ gə́ siri nee gə́ to njékaa dɔ kulaje no̰ mbai Asuerus’g lé 11 gə mba kar dee ree gə Basti, dené ləa nea̰’g gə dɔgugu-mbai dəa’g gə mba tɔji koso-dəwje ləm, gə dəwje gə́ boo ləm tɔ kar dee d’oo ma̰də ləa mbata yeḛ ma̰də yaa̰. 12 Nɛ Basti gə́ dené ləa lé loo gə́ yeḛ oo ta ɓar lə mbai gə́ njékaa dɔ kulaje ree d’ulá lé ndá yeḛ mbad ree. Bèe ɓa mee mbai lé ḭ səa puu ar mée aw biriri-biriri. 13 Yen ŋga mbai dəji njékwɔjeeta-kəmkàrje gə́ to njégər dɔ kurulooje ta dɔ’g. Mbata yee ɓa gə́ né gə́ deḛ ra mba gɔl ne taje gə́ wɔji dɔ mbai no̰ deḛ lai gə́ to njégər godnduje ləm, gə njégər nékəmraje ləm tɔ. 14 Deḛ gə́ d’isi mbɔree’g lé ɓa nee: Karsena, gə Setar, gə Admata, gə Tarsis, gə Merɛs, gə Marsena, gə Memukan, deḛ ɓa to ŋgan-mbaije gə́ siri gə́ Persə gə Médi gə́ d’oo kəm mbai ləm, deḛ d’isi gə́ ŋgaw-ta dee kédé loo ko̰ɓee’g ləm tɔ. 15 Yeḛ dəji dee pana: See godndu gə́ ra ɓa kəm gaŋg ne ta dɔ Basti’d gə́ dené lə mbai lé wa. Mbata né gə́ mbai un ndia ar njékaa dɔ kulaje d’ulá lé yeḛ mbad ra ya.
16 Memukan tel ilá’g no̰ mbai’g gə no̰ ŋgan-mbaije’g ləa to pana: To mbai ba ɓa Basti gə́ dené ləa ra səa majel gə karee el, nɛ to ŋgan-mbaije ləa lai ləm, gə koso-dəwje lai gə́ dəb ɓeeko̰je’g lə Asuerus, mbai ləm tɔ lé yeḛ ra sə dee majel ya tɔ. 17 Mbata néra dené lə mbai lé taree a koso mbi denéje’g lai ndá a kar dee d’oo ŋgaw deeje gə́ né gə́ əḭ kəm dee’g el. D’a pa ne pana: Mbai Asuerus un ndia mba kar dee ree gə dené ləa gə́ Basti nea̰’g nɛ yeḛ mbad ree. 18 Bèe ɓa un kudee mee ndəa gən lé denéje lə mbaije gə́ Persə gə Médi d’a koo sor né gə́ dené lə mbai ra lé ndá d’a ra gə ŋgan-mbaije lə mbai togə́bè ya tɔ. Yee ɓa a kar kḛji na̰ bəḭ-bəḭ gə oŋg a kḭ ne ya. 19 Ɓó lé mbai oo gə́ né gə́ maji kəm ra ndá maji karee ar deḛ d’ila mberee gə torndia ləm, gə ndaŋg taree mbuna godnduje’g lə Persəje gə Medəje ləm tɔ gə mba kɔg ne kalta ta ndukun gə́ wɔji dɔ mbai lé, bèe ɓa gə mba kar Basti teḛ aar no̰ mbai Asuerus’g el ŋga ləm, mba kar rɔnduba lə dené lə mbai lé dené gə́ raŋg gə́ maji undá ɓa taa ləm tɔ. 20 Ndukun lə mbai lé dəwje lai gə́ mee ɓeeko̰’g ləa gə́ tad rəg-rəg lé d’a koo taree ndá denéje lai d’a təd ne kag ŋgaw deeje un kudee dɔ mbaije’g saar teḛ ne dɔ dəwje gə́ kari ba’g tɔ.
21 Ta neelé taa kəm mbai gə ŋgan-mbaije ləa rəgm ndá mbai ra gə goo ta gə́ Memukan pa lé ya. 22 Togə́bè ɓa yeḛ ula ne gə maktubje mee dəb ɓeeko̰je’g ləa lai, ar dəb ɓeeko̰ gə́ rara kara gə goo rəw ndaŋg maktub ləa-ləa ləm, ar koso-dəwje gə́ rara kara gə goo takɔji dee koji dee ləm tɔ, godndu neelé wɔji mba kar diŋgam gə́ rara kara to mbai dɔ njémeekəije ləa ləm, yeḛ a pa takɔji lə ginkojee ləm tɔ.
Vḛso ge gan Zerses ne
1 A zaman ge gan Zerses ne go. Zerses mbe ka ke muluk ne suwal Indiya go ɗiŋ mbo suwal Kuch ya, ge suwal ma kis ne para wara azi para ɓyalar pal. 2 Dam mbe ma pul zi, gan Zerses ne katɗa na hool gan ge ne suwal ga̰l Susa go pal, 3 del ataa ge na muluk ne zi, ke vḛso ge ɓaŋlaŋ ne na naa ga̰l ma ne naa ga̰l ge temel ma pe pet. Kote asagar ma ga̰l ge suwal Perse ma ne ge suwal Mede ne ma, ne naa ga̰l ge ne dó bama ndwara ne suwal pal ma, ne ga̰l ge suwal pal ma ya pet na ndwara se. 4 Ŋgay nama na kaŋ gan ge hormo ma, ne na kaŋ kwaɗa ge serra cicim ge siŋli gḛ ma me. Ke dam ma kaal, dam kis para wara tiimal. 5 Swaga ge dam mbe ma ne á ɗe, gan gwan ke vḛso ne naa ge ne suwal ga̰l Susa go ma pe pet, ne naa jabso go ɗiŋ mbo naa ga̰l, dam ta ɓyalar ge na uwara ma pe zi, kwaya̰l go. 6 Ba̰r ɓoso lin petɗa saal ne aliŋ ka vwalla digi ne taal ge saal, ne ge kaal ge kyaɗa ge fool kaal ma wak zi, ge pak koo ge ne so̰me ne njal sergeleŋ marbre ta. Nama kaŋ katɗa ma ka ɗeereya ne dinar ma ne fool kaal ma, eya ge tandal ge a ne ke na ne njal sergeleŋ ge gorom ma, ne ge saal ma, ne ge saal taɗak ma, ne ge pisil ma pal. 7 A ka hon naa jiya̰l ge kop ge dinar ma pe hini hini go. Oyo̰r jiya̰l ge gan ne só se vit, a var naa na tok lwagar ge gan ne pal. 8 Ndu ge daage ka njot laar ɓyareya ge na ne pal. Ago gan ho̰ na naa ge temel ge ne na yadiŋ ma wak go, nama ho̰ ndu ge daage kaŋ laar ɓyareya ge na ne pal. 9 Uwale, gan gwale Vasti ke vḛso ne naa zaab pe ge gan Zerses yapul diŋ me.
Gan gwale Vasti ban hormo ge na ne
10 Dam ge ɓyalar go, ne jo̰ oyo̰r jiya̰l abe gan sḛ ya digi tuli ɗe, tol na ajibaŋ ge ne na sḛ pe ge ɓyalar ma: Mehuman, Bizta, Harbona, Bigta, Abagta, Zetar ne Karkas. 11 Jan nama go, nama mbo ne na gwale Vasti ya zum ne kadmul gan na pal, ndwara ŋgay kale ge na ne ɓase ma ne ga̰l ma ta. Ago ka kale gḛ ge be to. 12 Swaga ge ajibaŋ ma ne mbo jan gan gwale Vasti wak honna ge gan ne ɗe, amma kuri be mborra ya. Gan laar vḛne ge be to, abe juliliya ne pore. 13 Gan ɓol koteya ne naa ge zwama ge a ne kwa swaga ma pe wanna ma. Ago fare ge gan ne ma pet a mbo ne nama ya naa ge ne kwa eya ma ne hada ma ndwara se. 14 Naa ga̰l ge gak ge ɓyalar ge suwal Perse ma ne Mede ne ma, ge ne waɗe ne hormo ne muluk ge gan Zerses ne zi ma, ge a ne kat ne gan ta zi gwa ma dḭl no: Karchena, Chetar, Admata, Tarsisa, Meres, Marsena, Memukan. 15 Gan ele nama go: «Eya pal, a mbya ke ne gan gwale Vasti ge ne kuri wak honna ge gan Zerses ne, ge ne ya̰ na ya na ajibaŋ ma wak zi gyana ɗaa?»
16 Memukan he fare ge gan ma ne naa ga̰l ma ndwara se, jan go: «Gan gwale Vasti be sen gan ɗeŋgo to, amma sḛ naa ga̰l ma pet, ne naa ge ne ka ne gan Zerses suwal ma go pet. 17 Fare ge gan gwale ne ke mbe no mbo det naa zaab ma ta pet. A mbo gá ndil bama obe ma kaŋ senna. A mbo ka janna go: ‹Gan ho̰ wak go a mbo ne na gwale Vasti ya na ndwara zum zo puy, na sḛ kuri no›. 18 Ma̰ no, naa ga̰l ge temel ge suwal Perse ma ne Mede ne ma gwale ma ma̰ za̰ fare ge gan gwale ne ke mbe, a ma̰ gá gwan ne bama obe ma fare janna ne ka̰l ge sone, senna ge nama ne mbe mbo ka é nama obe ma laar hotɗa. 19 Kadɗa fare mbe det gan ndwara zi kwaɗa, gan ho̰ wak, a njaŋge maktub eya ge gan Perse ma ne Mede ne zi go, ne gá ne zḛ no, Vasti gwan mbo ya gan Zerses ndwara se to bat, na gá hon hormo ge gan gwale ne, nà gwale ge ɗogle ge kwaɗa waɗe na. 20 Swaga ge wak honna ge gan ne mbe no mbo det dḛ ya na suwal ge ɓaŋlaŋ mbe no pul zi pet, ndu gwale ge daage mbo hon na obe hormo, ne jyale go ɗiŋ mbo ga̰l.»
21 Fare mbe det gan ma ne na naa ga̰l ma ndwara zi kwaɗa, gan ke dimma ne fare janna ge Memukan ne go. 22 Teme maktub ge na suwal ma go pet, njaŋgeya ne wak suwal ge daage ne, ne wak ge hir ge daage ne. Njaŋge go, ndu son ge daage na mḛ na yàl pal, na fá na wak na yadiŋ me.