Taa gə́ Israɛlje taa ɓee gə́ Ai
1 Njesigənea̰ ula Juje pana: Ɓəl el ləm, unda bala el ləm tɔ. Uba naŋg ḭta, ɔm njérɔje lai dɔi’g aw rɔ ne gə njé gə́ Ai. Oo, mbai gə́ Ai, gə dəwje ləa ləm, gə ɓee-boo ləa gə ɓeeko̰ ləa ləm tɔ lé m’ya̰ dee jii’g ya. 2 I a ra gə Ai gə mbai gə́ keneŋ to gə́ i ra ne gə Jeriko gə mbai gə́ keneŋ bèe ya tɔ. Nɛ seḭ a ŋgəmje nébanrɔ gə da-kulje gə mbata lə sí-seḭ. Maji kari ar njérɔje d’aw d’iya rɔ dee gir ɓee’g ɓa.
3 Togə́bè ɓa Juje ḭta gɔl dɔ rəa gə njérɔje gə mba kaw rɔ ne gə njé gə́ Ai tɔ. Yeḛ mbər bao-rɔje tɔl-dɔg-loo rɔ-munda (30.000) ar dee d’ɔd d’aw loondul’g, 4 tɔɓəi yeḛ un ndia ar dee togə́bè pana: Ooje maji, seḭ a kiyaje rɔ sí gir ɓee-boo’g neelé gə goo ŋgəḭ, seḭ a síje əw gə ɓee neelé el ləm, seḭ lai a kisije dɔ kəji sí’g kəgəgə ləm tɔ. 5 Nɛ jeḛ gə dəwje lai gə́ d’aw səm na̰’d lé j’a kaw pər gə́ ɓee-boo’g ŋga ɓa, loo gə́ d’a kunda loo teḛ mba tila kəm sí ndá j’a kaḭ no̰ dee’g to gə́ jeḛ j’aḭ ne no̰ dee’g kédé lé bèe ya tɔ. 6 D’a tuba goo sí saar loo gə́ j’a ndɔr dee kar dee d’iya̰ ɓee-boo neelé əw mbata d’a pana: Deḛ d’aḭ no̰ sí’g to gə́ d’aḭ ne no̰ sí’g kédé lé. Togə́bè ɓa j’a kaḭ no̰ dee’g bèe ya. 7 Bèe ɓa seḭ a kḭje loo-kiya-rɔ sí’g teḛje raga ndá seḭ a taaje ɓee-boo gə́ Njesigənea̰, Ala lə sí ya̰ ji sí’g lé tɔ. 8 Loo gə́ seḭ a taaje ɓee-boo neelé mba̰ ndá seḭ a réeje gə pər ləm, a raje to gə́ Njesigənea̰ pa ne taree lé ləm tɔ, yee neelé ɓa to ndukun, gə́ ma m’un m’ar sí ya.
9 Juje ar dee d’ɔd d’aw ndá d’aw d’iya rɔ dee gə goo ŋgəḭ pə̰ Betel gə Ai’g, par gə́ dɔ-gó lə ɓee gə́ Ai. Nɛ loondul’g neelé Juje to mbuna njérɔje’g ya.
10 Bèlè gə ndɔ rad ndá Juje ḭta aw tən njérɔje lé, tɔɓəi yeḛ gə ŋgatɔg Israɛlje d’ɔr no̰ dee mba kaw rɔ ne gə njé gə́ Ai tɔ. 11 Njérɔje lai gə́ d’aw səa lé d’ḭ d’aw pər gə́ mbɔr ɓee-boo’g neelé, loo gə́ deḛ teḛ ta ɓee-boo’g neelé ndá deḛ d’wa loo-si dee par gə́ kel dɔgel lə Ai, d’ar wəl-loo gaŋg dee-deḛ gə ɓee-boo neelé dana. 12 Juje mbər njérɔje tɔl-dɔg-loo-mi (5.000) jén bèe, ar dee d’aw d’iya rɔ dee pən Betel gə Ai’g, par gə́ kel dɔ-gó lə ɓee-boo neelé. 13 Loo gə́ njérɔje lai d’aar loo-kaar dee’g kəgəgə par gə́ kel dɔgel lə ɓee-boo lé ləm, gə deḛ gə́ d’iya rɔ dee d’isi par gə́ kel dɔ-gó lə ɓee-boo neelé mba̰ ləm tɔ ndá loondul’g neelé Juje aw to mee wəl-loo’g lé. 14 Loo gə́ mbai gə́ Ai oo Israɛlje bèe ndá njé gə́ Ai d’ḭta gə ndɔ rad gə tɔg dee, tɔɓəi deḛ d’unda loo teḛ d’aw tila kəm Israɛlje gə mba rɔ sə dee tɔ. Mbai lé gə koso-dəwje ləa lai d’aw par gə́ loo gə́ wɔji dɔ ndag-loo’g nɛ ta lə dee gə́ d’iya rɔ dee gir ɓee-boo’g gə mba gaŋg gel dee lé deḛ gər el. 15 Juje gə Israɛlje lai ra to gə́ lə né gə́ njé gə́ Ai d’a gə dum dee bèe ndá deḛ d’aḭ gə rəw gə́ aw gə́ dɔdilaloo’g bèe. 16 Yen ŋga koso-dəwje lai gə́ d’isi mee ɓee-boo’g neelé mbo̰ dɔ na̰ gə mba tuba goo dee. Deḛ tuba goo Juje ndá d’ya̰ ɓee-boo lə dee gə kuree ɗegəse. 17 Mee ɓee gə́ Ai gə Betel lé diŋgam kára kara gə́ lal tuba goo Israɛlje lé godo. Deḛ d’ya̰ tarəw ɓee-boo neelé tag ndá deḛ tuba goo Israɛlje tɔ. 18 Njesigənea̰ ula Juje pana: Ula niŋga gə́ to jii’g ndiŋ par gə́ dɔ ɓee-boo gə́ Ai mbata m’a gə kya̰ jii’g ŋga.
Ndá Juje ula niŋga gə́ to jia’g lé ndiŋ gə́ dɔ ɓee-boo gə́ Ai ya tɔ. 19 Loo gə́ yeḛ ula jia ndiŋ lé ndá njérɔje gə́ d’iya rɔ dee lé d’unda loo mee loo-si dee’g kalaŋ teḛ, deḛ d’andə mee ɓee-boo’g ləm, deḛ taa ɓee-boo neelé ləma, deḛ d’ɔs rɔ dee ɓad gə mba tila pər keneŋ ləm tɔ.
20 Njé gə́ Ai lé loo gə́ deḛ kel goo dee d’oo sa pər ɓee-boo gə́ uba ŋgɔg-ŋgɔg par gə́ dara ndá d’oo loo kára kara mba kaḭ kaji rɔ dee keneŋ el ŋga. Mbata njérɔje gə́ d’aḭ par gə́ dɔdilaloo’g lé d’ɔs dɔ dee tel mba rɔ gə deḛ gə́ tuba goo dee lé. 21 Mbata Juje gə Israɛlje lai d’oo to gə́ njérɔje gə́ d’iya rɔ dee lé taa ɓee-boo mba̰ ləm, d’oo sa pər ɓee-boo gə́ uba ŋgɔg-ŋgɔg ləm tɔ ndá deḛ d’ɔs dɔ dee tel rɔ gə njé gə́ Ai tɔl dee ne. 22 Njérɔje gə́ raŋg d’unda loo mee ɓee-boo’g neelé teḛ tila kəm dee ndá Israɛlje gugu dɔ njé gə́ Ai sub. Israɛlje tɔl dee ar dəw gə́ si kəmba əsé yeḛ gə́ njekaḭ teḛ ta yoo’g kára kara godo, 23 nɛ deḛ d’wa mbai gə́ Ai lé kəmba d’aw səa rɔ Juje’g. 24 Loo gə́ Israɛlje tɔl njé gə́ Ai lai mee wala’g əsé mee dɔdilaloo’d gə́ deḛ tuba dee keneŋ d’ar dee d’wəi yoo-kiambas mba̰ ndá Israɛlje lai tel ree rɔ ɓee gə́ Ai tujee gə kiambas tɔ. 25 Bula lə diŋgamje gə denéje gə́ Ai lai gə́ tɔl dee mee ndəa’g neelé d’as dəwje tɔl-dɔg-loo-dɔg-gir-dee-joo (12.000). 26 Ji Juje gə́ ula gə niŋga par gə́ tar lé yeḛ rəm ne el saar deḛ tuji dəwje gə́ Ai lai pugudu-pugudu ɓa. 27 Nɛ Israɛlje ŋgəm da-kulje gə nébanrɔje lə ɓee-boo neelé gə goo ndukun gə́ Njesigənea̰ un ne ndia ar Juje lé. 28 Juje roo ɓee-boo gə́ Ai dula-dula aree tel to dɔ nduba saar teḛ mee ndəa gən. 29 Deḛ naa̰ mbai gə́ Ai kəm kag’d d’aree to keneŋ saar kàr andə. Loo gə́ kàr andə mba̰ ndá Juje un ndia mba kar dee d’ɔr ninee kəm kag’d tɔɓəi deḛ d’ila ninee lé tarəwkɔg’d lə ɓee-boo lé ndá deḛ daa kɔri-ərje dɔ na̰’d dəa’g sururu d’aree to keneŋ un kudee mee ndəa gən saar teḛ ɓogənè tɔ.
Tura godndu dɔ mbal gə́ Ebal
30 Yen ŋga Juje ra loo-nékinjaməs ar Njesigənea̰, Ala lə Israɛlje dɔ mbal gə́ Ebal , 31 to gə́ Moyis, kura lə Njesigənea̰ un ne ndia ar Israɛlje ləm, to gə́ ndaŋg ne taree mee maktub godndu gə́ ka̰ Moyis lé ləm tɔ. Loo-nékinjaməs neelé yeḛ ra gə kɔr mbalje gə́ kari ba gə́ lal tɔl dee gə tina tɔ. Loo-nékinjaməs neelé deḛ d’inja nékinjanéməsje gə́ ka̰ roo kar Njesigənea̰ keneŋ ləm, deḛ d’inja nékinjanéməsje gə́ ka̰ kɔm na̰’d keneŋ ləm tɔ . 32 Lée’g neelé ɓa Juje ndaŋg ta godndu gə́ Moyis ndaŋg taree lé dɔ kɔr mbalje’g kəm Israɛlje’g lé. 33 Israɛlje lai ləm, gə ŋgatɔgje lə dee ləm, gə njékaa dɔ deeje ləma, gə njégaŋ-rəwtaje lə dee ləm tɔ lé, d’aar tar mbɔr sa̰duk-manrɔ’g no̰ njékinjanéməsje’d gə́ to Ləbije gə́ d’odo sa̰duk-manrɔ lə Njesigənea̰ lé, dəw-dɔ-ɓeeje gə Israɛlje na̰’d d’aar keneŋ, d’ar ges deeje d’aar mbɔr mbal gə́ Garijim ləm, ges deeje gə́ raŋg d’aar mbɔr mbal gə́ Ebal ləm tɔ, gə goo ndukun gə́ Moyis, kura lə Njesigənea̰ un ar dee kédé lé gə mba karee tɔr ndia dɔ koso-dəwje gə́ Israɛl’g . 34 Gée gə́ gogo Juje tura ta godnduje lai, ndutɔrje gə ta ndɔlje gə goo taje lai gə́ ndaŋg mee maktub godndu’g lé tɔ. 35 Taje lai gə́ Moyis un ndia dɔ’g lé Juje tura kəm koso-dəwje gə́ Israɛl lai, kəm denéje, gə ŋganje, gə dəw-dɔ-ɓeeje’d gə́ njaa mbuna dee’g ləm tɔ lé ɓó ta kára kara gə́ yeḛ lal tura lé godo ya.
Halla ge suwal Ay ne
1 Bage ɗiŋnedin jan Juswa go: «Sya vo to, ndace to me! Abe naa ge mbal pore ma mwaɗak mo pe go, nṵsi me ta mbo det suwal Ay. Ndi mbi ɓyan mo gan ge suwal Ay ne, ma ne na naa ma, ne na suwal ma mwaɗak ya mo tok go. 2 Mo mbo ke ne suwal Ay ma ne na gan dimma ne mo ne ke suwal Jeriko ma ne na gan go. Ɗaŋ ɗe, aŋ da ne pool pál kaŋ kwaɗa ma ne kavaar ma. Amma mo ɗe, e naa huliya suwal go̰r zum ya.»
3 Juswa ma ne naa ge mbal pore ma pet, a ɗage mbo det suwal Ay. Juswa tál naa ge pateya ma dudubu tapolɗu, e nama mborra ɗaal zi. 4 Hon nama wak go: «Mbo me, mbo huli me ta suwal go̰r ya, abe me ta uzi kaal ne suwal to, ka me jejew. 5 I, ne naa ge ne gá ma, i ba mbo suwal ta zi ya. Swaga ge a ma̰ wat ja i ndwara zum, dimma ne ge dḛ zaŋgal go, i ma̰ he so nama ndwara zḛ. 6 A ma̰ yan i pe, i ma̰ mbo ne nama uzi ya kaal ne suwal. A ma̰ dwat go, i syat i pe so bama ndwara zḛ dimma ne ge dḛ zaŋgal go. 7 Aŋ ba ɗage ne aŋ swaga huliya se ya, aŋ ba ame suwal. Ago Bage ɗiŋnedin Dok ge aŋ ne ɓyan na ya aŋ tok go. 8 Swaga ge aŋ ne mbo ame suwal ya, é me na ol. Ke me fare janna ge Bage ɗiŋnedin ne pal. No a wak honna ge mbi ne hon aŋ ne.»
9 Juswa é nama mborra, a mbo kat huliya Betel ma ne Ay buwal zi, Ay le ge sya ge go. Juswa gá dwamma ge ɓase ma buwal zi. 10 Juswa ɗage digi cya̰wak vḛ, ndil ɓase ma mwaɗak. Na sḛ ɓanna ne ga̰l ge Israyela vya ma ne, a kan ta ɓase ma ndwara zḛ mbo det Ay. 11 Naa ge mbal pore ma mwaɗak ge a ne gá ne na ma, a ne nama mbo kat suwal Ay le ge kuu ge go, ne na ndwara ŋga. Baal pul gá nama buwal zi. 12 Juswa abe naa kaŋ ge dudubu anuwa̰y go, e nama huliya suwal Betel ma ne Ay buwal zi, Ay le ge sya ge go. 13 Swaga ge ɓase ma ne nṵsi ta katɗa suwal Ay le ge kuu ge go, naa ge huliya ma le ge sya ge go me ɗe, ɗaal mbe zi Juswa mbo baal pul se ya. 14 Swaga ge gan ge Ay ne ne kwa nama ɗe, a ne na asagar ma har ta ɗage ne suwal diŋ ya zum mbo ya det Israyela vya ma, swaga ge dḛ zaŋgal mbe go, baal pul wak go. Amma gan be kwa go, a huli bama ya suwal go̰r ya to. 15 Juswa ma ne Israyela vya ma pet a ya̰ ta halla, a abe so nama ndwara zḛ, a her viya̰ ge mbo ful pul zi ya. 16 Naa ge ne suwal diŋ ma pet a tol ta ndwara yan nama pe. A yan Juswa pe ɗiŋ a mbo uzi ya kaal ne suwal Ay. 17 Ndu son a̰me ɗu be gá suwal Ay ma ne Betel diŋ to, ne da pe a wá zum kakaɗak yan Israyela vya ma pe, a ya̰ gulum ga̰l ma wak se baŋ.
18 Bage ɗiŋnedin jan Juswa go: «Tyare ra̰y ge ne mo tok zi Ay pal ya. Ago mbi ɓyan na ya mo tok go.» Juswa tyare ra̰y ge ne na tok zi Ay pal ya. 19 Swaga ge ne tyare na tok ɗe, Israyela vya ma ge ne ka swaga huliya se ma ɗage ya digi avun cap, a wat suwal diŋ, a ame na, a dun na ol. 20 Naa ge Ay ne ma saŋge ta se, a kwa ol-swama ndugiya digi ne suwal pal ya. A gwan kwar swaga ge syaya to. Israyela vya ge ne so ndwara ful pul zi ya ma saŋge ta ya se ge naa ge ne yan bama pe ma ndwara zi. 21 Swaga ge Juswa ma ne Israyela vya ma pet, a ne kwa go naa ge ne ka huliya ma ame suwal ya go, ol-swama ɗage ya ndugiya ne suwal diŋ digi ɗe, a saŋge ta ya se, a hun naa ge Ay ma. 22 Naa ge ne suwal diŋ ma wat ya nama ndwara zi, naa ge Ay ne ma gá terseya Israyela vya ma buwal zi. A hun nama kakaɗak, a ya̰ ndu a̰me ɗu ɓurra to. 23 A wan gan ge Ay ne ne na ndwara, a gene na ya Juswa ta.
24 Swaga ge Israyela vya ma ne á naa ge Ay ne ma, nama ge ne ya̰ nama pe mbo ful pul zi ya ma hunna kakaɗak ɗe, a gwan’a suwal diŋ, a hun naa ge ne gá suwal diŋ ma uzi pet me. 25 Naa ge Ay ne ma ge a ne su dam mbe go, naa sonmo ma ne naa zaab, a ka naa dudubu wol para azi. 26 Juswa tok gá tyare digi ne ra̰y, ɗiŋ a burmi naa ge Ay ne ma uzi no mwaɗak. 27 Go no puy ɗe, Israyela vya ma pá kavaar ma ne kaŋ kwaɗa ge suwal ne ma ne ta pe, dimma ne Bage ɗiŋnedin ne ho̰ Juswa na wak go. 28 Juswa til suwal Ay uzi, ga joo burmiya baŋ, ya go ɗiŋ ma̰ no. 29 A kan táál gan ge Ay ne ka̰l zi, gá gabeya uwara pala digi ɗiŋ gasamal. Swaga ge gyala ne di, Juswa hon wak go, nama fage na duur ne uwara ta digi ya se. A mbo dol na duur siya ge suwal Ay viya̰ wak pal, a kote njal ma gḛ na pal, gá ya go ɗiŋ ma̰ no.
Isiya ge eya ne njal Ebal pal
30 Swaga mbe go, Juswa sin twal tuwaleya ne Bage ɗiŋnedin, Dok ge Israyela ne pe ge njal Ebal pal. 31 A sḭ twal mbe dimma ne Musa dore ge Bage ɗiŋnedin ne, ne ho̰ Israyela vya ma wak njaŋgeya ge maktub eya ge Musa ne zi go: A sḭ twal da ne njal ge a ne é walam na ta cerra to. A tyare tuwaleya ge tilla uzi ma, ne tuwaleya ge ba̰a̰n ne ma hon Bage ɗiŋnedin. 32 Swaga mbe go, Juswa njaŋge eya ge Musa ne njaŋge na ge njal ma ta ge Israyela vya ma ndwara go. 33 Israyela vya ma pet, ɓanna ne bama ga̰l ma, ne bama naa ge ndil temel ma, ne bama naa ge kun sarya ma, a syare mḛya sandu ziyar go, naa ge pe dew ma poseya ne vya suwal ma mḛ naa ge ke tuwaleya, Levi vya ma nama ge ne in sandu wak tuli ge Bage ɗiŋnedin ne ma ndwara zḛ, a varse nama se, mbut ma mḛ le njal Garizim go, mbut ma le njal Ebal go me, wak honna ge Musa dore ge Bage ɗiŋnedin ne pal, ndwara é wak busu ɓase ge Israyela vya ma ne ma pal ɓya. 34 Go̰r go, Juswa isi fare ge ne maktub eya zi ma pet, wak busu ma ne wak vḛneya ma. 35 Wak honna ge Musa ne ma pet, Juswa be ya̰ a̰me ɗu uzi be isiya ɓase ge Israyela vya ma ne ma togor zi to to bat, ɓanna ne naa zaab, ne naa jabso, ne naa ge pe dew ma, ge a ne ka ne nama buwal zi ma pet.
