KWƎI LƎ MOYIS
Juje a to njetaa tor Moyis
1 Moyis ula Israɛlje lai taje nee ya tɔɓəi. 2 Yeḛ ula dee pana: Ɓogənè ləbm as tɔl-dəa-rɔ-joo (120) ŋga, ndá siŋgam as kam m’un dɔ sí el ŋga, tɔɓəi Njesigənea̰ ulam pana: M’a gaŋg baa gə́ Jurdɛ̰ nee el tɔ . 3 Ala lə sí gə́ Njesigənea̰ nja a kaw no̰ sí’g ndá yeḛ a tuji ginkoji dəwje gə raŋg nee no̰ sí’g, tɔɓəi Juje ɓa a kaw no̰ sí’g to gə́ Njesigənea̰ pa lé ya. 4 Njesigənea̰ a ra gə ginkoji dəwje gə raŋg nee to gə́ yeḛ ra ne gə Siho̰ gə Og, mbaije lə Amɔrje gə́ yeḛ tuji dee gə ɓeeje lə dee na̰’d lé . 5 Njesigənea̰ a kya̰ dee ji sí’g ndá seḭ a raje sə dee gə goo ndukunje lai gə́ m’un m’ar sí lé tɔ. 6 Waje rɔ sí kɔgərɔ ləm, waje diŋgam meḛ sí’g ləm tɔ. Ɓəlje el ləm, undaje bala no̰ dee’g el ləm tɔ, mbata Ala lə sí gə́ Njesigənea̰ nja a kaw sə sí na̰’d ləm, yeḛ a kya̰ goo sí yɔgɔ el ləma, yeḛ a kuba sí kya̰ sí el ləm tɔ.
7 Moyis ɓar Juje ulá ta kəm Israɛlje’g lai ya pana: Wa rɔi kɔgərɔ ləm, gə wa diŋgam məəi’g ləm tɔ mbata i nja a gə kaw gə koso-dəwje neelé mee ɓee gə́ Njesigənea̰ man ne rəa ar bɔ deeje-je gə mba kar dee ndá to i ɓa a kar dee d’aw taa gə́ né ka̰ dee-deḛ ya. 8 Njesigənea̰ nja a kaw nɔḭ’g ləm, yeḛ a nai səi ləm, yeḛ a kya̰ gooi yɔgɔ el ləma, a kubai kya̰’i el ləm tɔ, ɓəl el ləm, unda bala no̰ dee’g el ləm tɔ .
Rəw tura godndu kəm koso-dəwje’d gə ləb siri-siri
9 Moyis ndaŋg godndu neelé ndá yeḛ ar ŋgan Ləbije gə́ to njékinjanéməsje gə́ d’odo sa̰duk-manrɔ lə Njesigənea̰ lé ləm, ar ŋgatɔgje gə́ Israɛl lai ləm tɔ. 10 Moyis ar dee ndukun nee pana: Ləbje gə́ siri-siri lé to ləb kɔr ɓaŋg dɔ dəwje’g mee ndɔ ra naḭ kəi-kubu’g lé 11 loo gə́ Israɛlje lai d’a ree kaar no̰ Njesigənea̰ Ala’g lə sí mee loo gə́ yeḛ a kɔr kunda gə kəmee’g lé ndá seḭ a turaje godndu neelé no̰ Israɛlje’g lai gə́ d’aar keneŋ neelé. 12 Seḭ a mbo̰je koso-dəwje, diŋgamje, denéje, ŋganje, gə dəw-dɔ-ɓeeje gə́ d’isi mbuna sí’g gə mba kar dee d’oo ndu sí ləm, kar dee ndoo ne loo ɓəl Ala lə sí gə́ Njesigənea̰ ləma, gə mba kar d’aa dɔ taje lai gə́ to mee godndu’g neelé gə mba ra née ləm tɔ. 13 Ŋgan deeje gə́ d’a gə gər el lé d’a koo ndá d’a ndoo ne loo ɓəl ne Ala lə sí gə́ Njesigənea̰ gə mee ləbje lai gə́ seḭ a síje ne kəmba mee ɓee’d gə́ seḭ a gə taaje gə́ né ka̰ sí loo gə́ seḭ a gaŋgje ne baa gə́ Jurdɛ̰ mba̰ lé tɔ.
Israɛlje d’a gə kuba Ala kyá̰
14 Njesigənea̰ ula Moyis pana: Aa oo, ndɔje nai dəb ba kari a gə kwəi. Maji kari ɓar Juje ndá aw aarje mee kəi-kubu-kiŋga-na̰’g. M’a gə kun ndum karee.
Moyis gə Juje d’aw d’aar mee kəi-kubu-kiŋga-na̰’g lé ya tɔ. 15 Ndá Njesigənea̰ teḛ kəm dee’g mee kəi-kubu’g lé dan mum gə́ mbo̰ na̰ sururu’g, mum gə́ mbo̰ na̰ sururu lé aar naŋg tarəw kəi-kubu’g.
16 Njesigənea̰ ula Moyis pana: Aa oo, i a gə kwəi. Ndá dəwje neelé d’a gə kḭ kubam kya̰’m gə mba goo magəje gə́ dɔɓee’d gə́ d’andə mbuna dee’g lé. D’a gə kubam kya̰’m ləm, d’a gə kal dɔ manrɔ ləm gə́ ma man m’ar dee lé ləm tɔ. 17 Mee ndəa’g neelé oŋg ləm a kḭ səm pu dɔ dee’g. M’a kuba dee kya̰ dee ləm, m’a tel girim kila kar dee ləm tɔ. Ginkoji dəwje gə raŋg d’a rum dee ləm, némajelje bula d’a teḛ dɔ dee’g ləma, d’a si dan kəmndoo’g ləm tɔ ndá d’a pana: See to mbata Ala lə sí gə́ si mbuna sí’g el lé ɓa némajelje neelé teḛ ne dɔ sí’g gə mbəa el wa. 18 Nɛ m’a kar dee d’oo kəm mee ndəa’g neelé el mbata némajelje lai gə́ deḛ ra loo gə́ deḛ tel ndolè goo magəje gə́ raŋg lé. 19 Ɓasinè maji kar sí ndaŋgje pakɔs neelé. I a ndoo Israɛlje taree ləm, a kɔm taree ta dee’g ləm tɔ ndá maji kar pakɔs neelé ɔr goo ta ləm ila dɔ Israɛlje’g. 20 Mbata m’a gə kaw gə dəwje neelé mee ɓee gə́ ma man ne rɔm m’ar bɔ deeje-je gə mba kar dee ya, to ɓee gə́ mbà gə ubu tə̰ji to keneŋ yaa̰, deḛ d’a sɔ né karee as dee nag-nag ləm, gə d’a kər ne ndɔl-ndɔl ləm tɔ. Yen ŋga d’a gə tel rɔ dee rɔ magəje gə́ raŋg’d gə mba pole dee ləm, d’a kḛjim bəḭ-bəḭ kal ne dɔ manrɔ ləm ləm tɔ, 21 togə́bè ɓa loo gə́ némajelje gə nékəmndooje bula d’a teḛ dɔ dee’g mba̰ ndá pakɔs neelé gə́ meḛ dee a kwəi dɔ’g el ləm, gə taree a to ta ŋgaka deeje ləm tɔ lé a kɔr ta kila dɔ koso-dəwje’g neelé. Tɔgərɔ ya, ma m’gər takə̰jije gə́ meḛ dee’d gə́ m’oo ɓogənè lé ɓad ɓa m’a gə kar dee d’andə mee ɓee gə́ ma man rɔm gə mba kar dee lé ɓəi.
22 Mee ndəa’g neelé Moyis ndaŋg pakɔs neelé ndá yeḛ ndoo Israɛlje taree.
23 Njesigənea̰ un ndukunje ləa ar Juje, ŋgolə Nun. Yeḛ pana: Wa rɔi kɔgərɔ ləm, wa diŋgam məəi’g ləm tɔ mbata to i ɓa a gə kar Israɛlje d’andə mee ɓee gə́ ma man rɔm gə mba kar dee lé, ndá ma nja m’a nai səi tɔ .
24 Loo gə́ Moyis ndaŋg ta godnduje neelé lai mee maktub’g tɔl bém ndá, 25 yeḛ un ndia ar Ləbije gə́ to njékodo sa̰duk-manrɔ-je lə Njesigənea̰ lé pana: 26 Taaje maktub godndu neelé ndá ilaje mbɔr sa̰duk-manrɔ’g lə Njesigənea̰, Ala lə sí, bèe ɓa a to lée’g neelé gə́ njekɔrgoota kila dɔ sí’g. 27 Mbata ma m’gər sí gə́ njékaltaje gə njégwɔbkelkwɔije gao ya. Ɓó lé seḭ alje ta ɔsje ne Njesigənea̰ rəw loo gə́ m’isi ne kəmba mbuna sí’g ya ɓəi, ŋga ɓəd ɓa loo gə́ m’wəi mba̰ ndá seḭ a raje kaareeje ur dɔ yee gə́ nee el ɓəi wa. 28 Maji kar sí mbo̰je ŋgatɔgje lə sí, gə ginkojije lə sí, gə mbaije lə sí lai mba kam m’ula dee ta kəm dee’g lai ndá m’a kun dara gə naŋg nee gə́ njékɔrgoota kila dɔ dee’g-je. 29 Mbata ma m’gər gao loo gə́ m’wəi mba̰ ndá seḭ a gə kosoje dan kaiyaje’g ləm, seḭ a gə kya̰je goo rəw gə́ ma m’wɔji sí lé ləm tɔ, ŋga némajelje d’a teḛ dɔ sí’g loo gə́ seḭ a raje né gə́ majel kəm Njesigənea̰’g saar mba kar mée ea̰ ne dɔ kula’d gə́ seḭ raje lé.
Pakɔs lə Moyis
30 Moyis pa taje gə́ to mee pa’g nee kəm Israɛlje’g lai gə́ mbo̰ dɔ na̰ lé.
FARE WAK AYA NE SIYA GE MUSA NE
Talla ge Juswa ne ne er Musa pe
1 Musa gwan jan Israyela vya ma fare mbe ma no go: 2 «Ma̰ no mbi jan aŋ, mbi ke ya del kis para wara azi, mbi be mbyat ge gwan ɗame aŋ to. Bage ɗiŋnedin jya̰ mbi go, mbi ne pool ge har maŋgaɗam Urdun mbe no le may ya to. 3 Bage ɗiŋnedin Dok ge aŋ ne sḛ mbo ka mborra aŋ ndwara zḛ ne, na sḛ mbo á pehir ge ɗogle mbe ma ne aŋ ndwara zḛ uzi, aŋ mbo ame nama suwal ma. Ago Juswa mbo gá ɗame aŋ dimma ne Bage ɗiŋnedin ne jya̰ go. 4 Bage ɗiŋnedin mbo á pehir ge ɗogle mbe ma hunna uzi mwaɗak dimma ne ke ne Sihon ma ne Og, gan ge Amoriya ma ne ma, ne bama suwal ma go. 5 Bage ɗiŋnedin mbo hon nama aŋ tok go, aŋ mbo ke nama dimma ne mbi ne ho̰ aŋ wak dḛ zaŋgal go. 6 Sirsi me ta, wa̰ me ta deŋgel. Sya me vo to, ndace me nama ndwara zḛ to, ago Bage ɗiŋnedin Dok ge aŋ ne ya go poseya ne aŋ, mbo ya̰ aŋ hini to, mbo dol aŋ uzi to me.»
7 Musa tol Juswa ya Israyela vya ma ndwara se pet, jan na go: «Mḛ ndiŋ, wa̰ tene deŋgel, ago mo mbo ɗame ɓase mbe ma mbo suwal ge Bage ɗiŋnedin ne ke wak tuli hon nama báŋ ma na ya ne, mo mbo var nama na joo ne. 8 Bage ɗiŋnedin dó tene ne mo ndwara zḛ ne, na sḛ mbo kat poseya ne mo, mbo ya̰ mo hini to, mbo dol mo uzi to. Kaage mo sya vo to, ndace to me.»
Wak honna ne eya ma isiya del ge ɓyalar ma go ɗaɗak pe
9 Musa njaŋge eya mbe ma, hon nama Levi vya ma, naa ge ke tuwaleya ma, nama ge a ne in sandu wak tuli ge Bage ɗiŋnedin ne ma tok go, ne naa ga̰l ge Israyela vya ma ne ma tok go me. 10 Musa jan nama go: «Del ge ɓyalar ma go ɗaɗak, del ge a ne yá̰ wul ma be potɗa go, dam vḛso ge gúr ma ne go, 11 swaga ge Israyela vya ma ne kote ya Bage ɗiŋnedin Dok ge bama ne ndwara se, swaga ge na sḛ ne tá na ne na dḭl pe go, aŋ mbo ka isi nama eya mbe ma nama togor ma zi. 12 Aŋ mbo kote ɓase ma ya se pet, naa sonmo, ne naa zaab, ne naa jabso, ne gwasal ge ne ka ne aŋ buwal zi ma mwaɗak, ne da pe, nama za̰ eya mbe ma, nama hate gwan ne nama pala Bage ɗiŋnedin Dok ge bama ne pe se, nama koy eya mbe ma, nama ke mborra nama pal me. 13 Ndwara go nama vya ge be kwa fare to ma, nama za̰, nama hate sya Bage ɗiŋnedin Dok ge aŋ ne vo, dam ma ge aŋ ne mbo katɗa suwal ge aŋ ne har maŋgaɗam Urdun mbo ame na go mwaɗak.»
Waageya ne pala gwanna se to ge Israyela ne pe
14 Bage ɗiŋnedin jan Musa go: «Mo dam siya ga gwa, to Juswa aŋ mbo ya mḛ gúr swaga ɓol ta zi, mbi ba hon na mbi wak honna ma.» Musa ma ne Juswa jwak, a mbo ya gúr swaga ɓol ta zi. 15 Bage ɗiŋnedin dyan tene ya nama ta pḭr sebeya zi gúr swaga ɓol ta viya̰ wak go. 16 Bage ɗiŋnedin jan Musa go: «Se no mo jyat mbo mo bá ma pe ya. Go̰r siya ge mo ne go, naa mbe ma mbo ya̰ mbi, a kuri wak tuli ge mbi ne, a gwan mbo ke dok ge ɗogle ma, ge naa ge aŋ ne mbo ame nama suwal ma ne temel mo̰r. 17 Swaga mbe go no, mbi pore juliliya mbo det nama pal, mbi mbo ya̰ nama, mbi saŋge nama mbi go̰r, a mbo ga kaŋ paal, a mbo ɓol yál ma, ne wak nonna ma. Dam mbe go no, a mbo jan go: ‹Da ne nee Dok ne nee buwal zi to pe, yál mbe ma det nee pal no›. 18 Dam mbe go, mbi mbo saŋge nama mbi go̰r dedet, ne ya̰l ge nama sḛ ne ke pe, ne a ne gwa̰ mbo ke sḭḭm pe me. 19 Se no, njaŋge kaŋ mballa mbe no, hate Israyela vya ma na, nama mbá na ne nama pala. Kaŋ mballa mbe mbo gá sayda i ne Israyela vya ma buwal zi. 20 Swaga ge mbi ne mbo gene nama ja suwal ge mbi ne ke wak tuli hon nama báŋ ma na go, suwal ge ne ɓul pam ma ne daaram ne go ɗe, a mbo zam, a huri, a son. Swaga mbe go no, a mbo sen mbi, a kuri wak tuli ge mbi ne, a gwan mbo ke dok ge ɗogle ma temel mo̰r. 21 Swaga ge yál ma ne wak nonna ma ne mbo detɗa nama pal, kaŋ mballa mbe no mbo gá kaŋ sayda nama ta. Nama vya ma mbo vyale na to, a mbo ka mbal na ɗaɗak. Se no, tek ge mbi gale ne be gene nama mbo suwal ge mbi ne ke wak tuli hon nama na ya to puy ɗe, mbi kwa nama dwatɗa kwa.» 22 Dam mbe go, Musa njaŋge kaŋ mballa mbe, hate Israyela vya ma na mballa.
23 Go̰r go, Bage ɗiŋnedin hon Juswa ge Nun vya wak, jan na go: «Mḛ ndiŋ, wa̰ tene deŋgel. Ago mo sḛ mbo gene Israyela vya ma mbo suwal ge mbi ne ke wak tuli ne guni tene hon nama na ya ne, mbi ya go poseya ne mo.»
24 Swaga ge Musa ne á eya mbe ma no pet njaŋgeya maktub zi ɗe, 25 hon Levi vya ma, nama ge a ne in sandu wak tuli ge Bage ɗiŋnedin ne ma na wak, jan nama go: 26 «Ame me maktub eya mbe no, é me na sandu wak tuli ge Bage ɗiŋnedin Dok ge aŋ ne pul zi, ne da pe, na gá kaŋ sayda ne aŋ pe. 27 Ago mbi kwa kwa go, aŋ naa ge pala ndaar ne birtiŋ ma ne. Ma̰ no kadɗa aŋ pili ta ya go ne Bage ɗiŋnedin swaga ge mbi gale ne ndwara no ɗe, go̰r siya ge mbi ne go, mbo kat dḛ gyana ɗaa? 28 Kote me naa ga̰l ge aŋ pehir ma ne mwaɗak ne naa ga̰l ge ndil temel ma ya mbi ndwara se, mbi ba jan nama fare mbe ma nama togor ma zi, ago digi ma ne suwar nama ka sayda. 29 Ago mbi kwa kwa go, go̰r siya ge mbi ne go, aŋ mbo wat sone zi, aŋ mbo sele ne viya̰ ge mbi ne ŋgay aŋ go uzi. Swaga ge aŋ ne mbo ke ya̰l ya Bage ɗiŋnedin ndwara se, ɗiŋ kaŋ kerra ge sone ma tiiɗi na, go̰r go yál ma mbo det aŋ pal.»
30 Uwale, Musa kote ɓase ge Israyela vya ma ne ya se mwaɗak, hate nama kaŋ mballa mbe no.
