Ŋgako̰ Jisepje ree Ejiptə mba ndogo kó
1 Jakob oo sor kó gə́ to Ejiptə ndá yeḛ ula ŋganeeje pana: See gelee ban ɓa seḭ aaje kəm na̰ togə́bè wa. 2 Yeḛ pana: Aa ooje, ma m’oo sor kó gə́ to Ejiptə. Ḭje awje nu mba ndogoje kó keneŋ kar sí mba kar sí j’isije ne kəmba ɓó gə mba kar sí j’wəije el .
3 Ŋgako̰ Jisepje gə́ dɔg lé d’ḭ d’aw Ejiptə gə mba ndogo kó lé tɔ. 4 Nɛ Jakob ar Bḛjami, ŋgoko̰ Jisəb lé aw sə dee el nà banelə né gə́ majel a teḛ dəa’g. 5 Ŋgalə Israɛl ree mba ndogo kó mbuna njé gə́ raŋg gə́ ree lé to mbata ɓoo-boo o̰ ɓee gə́ Kana̰ tɔ.
6 Jisəb ɓa to njeguburu ɓee gə́ dɔ naŋg’d neelé. Yeḛ nja ɓa dəwje lai mee ɓeeko̰’g ndogo kó rəa’g. Ŋgako̰ Jisepje ree d’unda barmba nea̰’g dəb kəm dee naŋg nea̰’g tɔ. 7 Jisəb oo ŋgakea̰je lé ndá yeḛ gər dee. Nɛ yeḛ tel rəa to gə́ dəw-dɔ-ɓee bèe kəm dee’g. Yeḛ pa sə dee ta gə́ kədərə dəji dee pana: Seḭ lé see ḭje ra wa.
Deḛ d’ilá keneŋ pana: J’ḭ dɔ naŋg gə́ Kana̰ ɓa jeḛ n’ree gə mba ndogo nésɔ.
8 Jisəb lé gər ŋgakea̰je ya nɛ deḛ ɓa gəree el. 9 Jisəb lé mée olé dɔ nije gə́ yeḛ ni dɔ dee’g ndá yeḛ ula dee pana: Seḭ toje njétənlookooje ɓa. Seḭ reeje mba koo dəb looje gə́ mee ɓeeko̰’g neelé gə́ siŋga deḛ godo ɓa mba tel kaw kula deeje ɓəi, yee ɓa seḭ reeje ne gə mbəa .
10 Deḛ tel d’ilá keneŋ pana: Wah! mbai lə sí, kuraje ləi ree mba ndogo nésɔ ya. 11 Jeḛ lai lé n’toje ŋgan mee dəw gə́ kára ba ya. Jeḛ n’toje dəwje gə́ gəd ya ɓó kuraje ləi to njétə̰lookooje el.
12 Yeḛ ula dee pana: Wah! togə́bè el! Seḭ reeje gə mba kooje dəb looje mee ɓeeko̰’g neelé gə́ siŋga dee godo ya, yee ɓa seḭ reeje ne gə mbəa.
13 Deḛ d’ilá keneŋ pana: Jeḛ, kuraje ləi lé n’toje ŋgako̰ na̰je ya dɔg-gir-sí-joo, jeḛ n’toje ŋgan mee dəw gə́ kára ba gə́ si ɓee gə́ Kana̰! Aa oo, yeḛ gə́ ndɔḭ lé nai rɔ bɔbeeje’g ɓee’n ya, tɔɓəi yeḛ gə́ kára lé godo tɔ.
14 Jisəb tel ula dee pana: Ta gə́ tɔgərɔ ya ma m’ula sí nee. Seḭ toje njétə̰lookooje ya. 15 Aa ooje né gə́ a gə naa sí ɓa to nee: Ɓó lé Parao̰ si kəmba tɔgərɔ ya ndá, ɓó lé ŋgoko̰ sí gə́ ndɔḭ lé a ree loo gə́ nee’g el ndá seḭ a kḭje loo gə́ nee’g kawje el tɔ. 16 Ɔrje dəw kára mbuna sí’g mba karee aw ree gə ŋgoko̰ sí ndá seḭ ɓa a naije daŋgai’g. Yee ɓa m’a naa ne tapa sí mba gər see tapa sí to ta gə́ tɔgərɔ wa. Ɓó lé bèe el ndá gə goo kisi kəmba lə Parao̰ lé seḭ toje njétə̰lookooje ya.
17 Togə́bè ɓa yeḛ ɓugu dee ne daŋgai’g as ndɔ dee munda. 18 Ndɔ gə́ njekɔm’g munda lé ndá Jisəb ula dee pana: Gə́ raje né neelé ndá seḭ a síje ne kəmba. Mbata ma lé m’ɓəl Ala. 19 Ɓó lé seḭ toje dəwje gə́ gəd tɔgərɔ ya ndá maji kar ŋgoko̰ sí kára nai kəi daŋgai’g lə sí. Nɛ seḭ lé a kodoje kó kawje ne mba laje ne gə njémeekəije lə sí gə́ ɓó ra dee lé. 20 Bèe ɓa seḭ a reeje ne gə ŋgoko̰ sí gə́ ndɔḭ neelé rɔm’g nee. Bèe ɓa tapa sí a to tɔgərɔ ya ndá seḭ a kwəije ne el.
Yen ŋga deḛ ra togə́bè ya tɔ. 21 Deḛ d’ula na̰ ta mbuna na̰’d pana: Tɔgərɔ ya, ta wa dɔ sí mbata lə ŋgoko̰ sí lé. Mbata jeḛ j’oo mée gə́ tɔsee mbigi-mbigi loo gə́ yeḛ ra ndòo rɔ sí’g lé nɛ jeḛ j’un mbi sí dɔ’g rəw! Togə́bè ɓa némeeko̰ neelé teḛ ne dɔ síjeḛ’g gə mbəa.
22 Rubḛ un ta ula dee pana: See ma m’ula sí el wa, m’pana: Raje meeyèr gə ŋgon neelé el. Nɛ seḭ mbad kooje. Togə́bè ɓa aa ooje məsee ɓa deḛ dəji sí gée nee ya .
23 Deḛ gər to gə́ Jisəb oo tapa dee el mbata Jisəb lé ar njetelta aar keneŋ tel ta ləa ula dee. 24 Yeḛ tel giree ɔd lam aw no̰.
Ŋgako̰ Jisepje tel d’aw Kana̰ gogo
Yeḛ tel ree rɔ dee’g wɔji sə dee ta ndá yeḛ ɔr Simeo̰ mbuna dee’g təa gə kúla lar kəm dee’g. 25 Jisəb un ndia mba kar dee d’ɔm koje mee ɓɔlje’g lə dee ləm, kar dee tel gə lar lə nana kara d’ula mee ɓɔl’g ləa-ləa ləma, ar dee d’ar dee nésɔ gə mba njaa ne rəbə ləm tɔ. Ndá deḛ ra togə́bè ya tɔ. 26 Deḛ tɔ koje lə dee dɔ mulayḛ̀je-je’g lə dee ndá d’ɔd d’aw tɔ.
27 Yeḛ gə́ kára mbuna dee’g ɔr ta ɓɔl ləa loo-to dee’g gə mba kar mulayḛ̀je ləa sɔ né ndá yeḛ oo lar gə́ to ta ɓɔl’g ləa. 28 Yeḛ ula ŋgakea̰je pana: Deḛ tel gə lar ləm d’am gogo, yee ɓa to mee ɓɔl’g ləm nee. Yen ŋga meḛ dee pélé wəs-wəs ar dee d’unda bala tigi-tigi ndá d’ula na̰ pana: See ɗi ɓa Ala ra sə sí bèe wa.
29 Deḛ tel ree rɔ bɔ deeje’g Jakob mee ɓee gə́ Kana̰ ndá d’un ta néje lai gə́ teḛ dɔ dee’g ndaji d’aree oo. Deḛ pana: 30 Dəw gə́ to mbai dɔ naŋg neelé yeḛ pa see sí ta gə́ kədərə ya ləm, oo sí gə́ njétə̰lookooje ləm tɔ. 31 Jeḛ j’ulá m’pana: Jeḛ n’toje dəwje gə́ gəd ɓó n’toje njétə̰lookooje el. 32 Jeḛ n’toje ŋgako̰ na̰je gə́ bɔ síje to gə́ kára ba ya. Yeḛ gə́ kára godo ləm, tɔɓəi yeḛ gə́ ndɔḭ nai rɔ bɔ síje’g mee ɓee gə́ Kana̰ ləm tɔ. 33 Tɔɓəi dəw gə́ to mbai dɔ naŋg neelé ula sí pana: Aa ooje né gə́ a kar neḛ n’oo sí ne gə́ dəwje gə́ gəd ɓa to nee: J’a kya̰ ŋgoko̰ sí gə́ kára rɔ neḛ’g ndá j’a kḭ kodo nésɔje mbata lə njémeekəije lə sí gə́ ɓó tɔl dee kaw ne ndá j’a tel ree gə ŋgoko̰ sí gə́ ndɔḭ lé rɔ neḛ’g ɓəi. 34 Yee gə́ bèe ɓa n’a gər sí ne gə́ njétə̰lookooje el nɛ n’a koo sí ne gə́ dəwje gə́ gəd ya. N’a kya̰ ŋgoko̰ sí kar sí ndá j’a kaskəm njaa mee ɓee’g to gə́ meḛ sí ndigi.
35 Loo gə́ deḛ budu kó gə́ to mee ɓɔlje’g lə dee ndá aa oo, nana kara iŋga lar ləa gə́ ɓiri mee ɓɔl’g ləa-ləa. Loo gə́ deḛ gə bɔ deeje d’oo lar lə dee gə́ ɓiri lé ndá ɓəl unda dee badə gaŋg dee. 36 Bɔ deeje gə́ Jakob lé ula dee pana: Seḭ amje lal ŋganəmje! Jisəb godo ləm, Simeo̰ godo ləm tɔ ndá seḭ ndigije taaje Bḛjami kawje səa tɔ. Néje neelé dum dɔm.
37 Rubḛ ula bɔbeeje pana: Ɓó lé m’tel m’ree gə Bḛjami rɔi’g el ndá i a tɔl ŋganəmje gə́ diŋgam gə́ joo lé. Yá̰ jim-ma’g ya ndá m’a tel ree səa rɔi’g ya.
38 Jakob pana: Ŋgonəm lé a kaw sə sí nda̰ el mbata ŋgokea̰ gə́ kédé wəi ndá yeḛ nja nai gə karee ba. Ɓó lé né gə́ majel a teḛ dəa’g loo kaw rəbə gə́ a gə kawje lé ndá seḭ a karje dɔm gə́ pudu lé andə mbuna njé gə́ d’wəi’g lé gə meeko̰ ya.
Yakub teme na vya ma mbo do̰y suwal Masar ya
1 Swaga ge Yakub ne za̰ go, swara ya suwal Masar ya ɗe, jan na vya ma go: «Kyaɗa aŋ ba ka ndil ta go ɗaa?» 2 Jan go: «Mbi za̰ go, swara ya suwal Masar go. Mbo me mbo yat me nee swara ne yá go, go no nee ba kat ne ndwara, nee ba su to.»
3 Yusuf bá vya ma naa wol a kan ta mbo suwal Masar mbo yat swara. 4 Amma Yakub be ya̰ Bayami ge Yusuf ná vya mborra ne nama to, ago ka janna go, Swagal ma̰ hat det na pal. 5 Israyela vya ma det ya suwal Masar go yat swara, poseya ne naa ge ne mbo ya ge may ma me, ago baktar dé suwal Kanan pal pet.
Yusuf ka sare na bá vya ma ndwara
6 Yusuf ka ga̰l suwal pal ne, a na sḛ ka hon viya̰ yat swara uzi naa tok go ne. Yusuf bá vya ma yan’a, a det na ndwara se. 7 Yusuf ndil na bá vya ma, kwar nama, ke tene nama ta dimma ne na ne kwar nama to go, ka maare nama fare janna, jan nama go: «Aŋ mbo da ne le da ya ɗaa?» A jan na go: «Ne suwal Kanan ya, ndwara ɓyare kaŋzam yatɗa.» 8 Yusuf kwar na bá vya ma yaɗat, amma nama sḛ ma kwar na to. 9 Yusuf dwat ne kiya̰r ge ne ka jan na nama pal ma, jan nama go: Aŋ naa ge ndil swaga ma ne, aŋ mbo ya go go ndwara her suwal swaga ge woɗegeya ma aŋ ndwara zi. 10 A jan na go: «I bageyal, a go to, mo dore ma mbo ya yat kaŋzam baŋ. 11 I no mwaɗak, i bá ge ɗu vya ma ne, i naa ge hatal ma ne, mo dore ma naa ge ndil swaga ma ne to.» 12 Na sḛ jan nama go: «Aŋ ke hale baŋ, aŋ mbo ya her suwal swaga ge woɗegeya ma aŋ ndwara zi.» 13 A jan na go: «I mo dore ma, i naa wol para azi, bá ge ɗu ge vya ma suwal Kanan go, ago ge tok dab gá ya i bá ta ya, ge ɗu ne go to.» 14 Yusuf jan nama go: «Te be fare ge mbi ne jya̰ aŋ ne to’a, aŋ naa ge ndil swaga ma ne! 15 Mbi hale aŋ fare mbe pe. Mbi guni tene ne dḭl ge Faraon ne, kadɗa aŋ bá vya ge tok dab mbe mbo ja to, aŋ ne pool wat zum ne go go to bat. 16 Teme me ndu ne aŋ buwal zi, na mbo ɓyare aŋ bá vya mbe ya, aŋ ge may ma me ɗe, aŋ gá daŋgay zi. Go no, mbi ba kwar pe go aŋ fare janna mbe na fareba ɓa de. Kadɗa to, mbi guni tene ne dḭl ge Faraon ne, aŋ naa ge ndil swaga ma ne.» 17 Kan nama mwaɗak daŋgay zi ɗiŋ dam ataa. 18 Dam ge ataa go, Yusuf jan nama go: «Ke me no, aŋ ba kat ne ndwara. Mbi sya Dok vo! 19 Kadɗa aŋ naa ge ɗeŋger ma ne ɗe, ndu ɗu ne aŋ buwal zi na gá daŋgay zi, aŋ ge may ma me, mbo me ne kaŋzam mbo hon aŋ yàl ma ne kyamal pe. 20 Gene me mbi aŋ bá vya ge tok dab ya, go no mbi ba kwar go aŋ fare ge aŋ ne jya̰ mbi a fareba, aŋ ba su to.» A ke mbe go no. 21 A jan ta go: «A fareba, nee ke nee bá vya sone, swaga ge ne ka fyal tene nee ta, nee be kwa na a̰se to. Sone mbe gwan ja nee pal.» 22 Ruben jan nama go: «Mbi te be jan aŋ go aŋ ke vya mbe sone to to’a! Amma aŋ be za̰ mbi to. Se no, nee ame potɗa ge na siya ne.» 23 Nama sḛ ma be wan pe go, Yusuf za̰ bama ya go to, ago a ka zwagre nama wak zwagre. 24 Na sḛ abe tene ne nama ta uzi ya nde, fyal. Go̰r go, gwan’a nama ta, jan nama fare, wan Simeyon ne nama buwal zi, dol na daŋgay zi nama ndwara go.
Gwanna ge Yakub vya ma ne mbo Kanan
25 Yusuf hon wak go, a wi nama galam ma ne gḛme, a gwa̰ ne bware ge ndu ge daage ne na galam zi, a ho̰ nama kaŋzam ne viya̰ pe. A ke ne nama go mbe tem. 26 Nama sḛ ma yage bama gḛme ma kwara ma pal, a ɗage mborra. 27 Swaga dwamma go, a̰me ɗu ne nama buwal zi hage na galam wak ndwara hon na kwara kaŋzam, kwa na bware ne na galam wak digi. 28 Na sḛ jan na bá vya ma go: «A gwan ne mbi bware ja, ndi, ne mbi galam zi no.» Swaga mbe go, nama dulwak kun ɓat. A ɗage ndat bagre, a ka jan ta go: «Dok te ke nee ma kaŋ go ɗaa?» 29 Swaga ge a ne dé ya bama bá Yakub ta, suwal Kanan go, a wan na fare ge ne ɓó bama pe mwaɗak. A jan na go: 30 «Bage ne ka ga̰l suwal pal, ka gace i fare janna gace, ndi i dimma ne naa ge ne mbo ya ndil suwal ma go. 31 I jya̰ na go: ‹I naa ge ɗeŋger ma ne, i be naa ge ndil suwal ma ne to. 32 I wol para azi bá ge ɗu ge vya ma, a̰me ɗu ne go to, ge jyale dab gá ya i bá ta suwal Kanan ya›. 33 Bage ne ka ne suwal pal jya̰ i no go: ‹Ge go mbi kwa go aŋ naa ge ɗeŋger ma ne ɗe, ya̰ me aŋ bá vya a̰me se ɗu mbi ta, abe me kaŋzam mbo hon aŋ yàl ma ne kyamal pe. Gwa̰ me. 34 Gene me mbi aŋ bá vya ge tok dab ya. Go no, mbi ba kwa go, aŋ naa ge ndil swaga ma ne to, aŋ naa ge ɗeŋger ma ne. Go no mbi ba hon aŋ aŋ bá vya, aŋ ba ga saŋge aŋ tok suwal go.›»
35 Swaga ge a ne ka̰ bama swara ma ne galam zi se ɗe, ndu ge daage ɓol na bware ne na galam zi. Nama sḛ ma poseya ne bama bá, a kwa bware mbe ma, vo wan nama. 36 Nama bá Yakub jan nama go: «Aŋ ɓyare á mbi vya ma pe! Se no Yusuf ne go to, Simeyon gá ya ya, aŋ ɓyare gwan wan Bayami iya! Yál mbe ma no mwaɗak a ya mbi pal.» 37 Ruben jan na bá go: «Kadɗa mbi gwan ne mo Bayami ja to, hṵ mbi vya son ma jwak. Ho̰ na mbi tok go, mbi mbo gwan ne mo na ya.» 38 Yakub jan go: «Mbi vya mbo ne aŋ to. Na ná vya su go, na sḛ gá mbi ne ɗu kikit. Kadɗa swagal a̰me ɓol na ya aŋ swaga mborra go, aŋ mbo é mbi wat taal zi ne kḭḭmi.»
