Joas gə́ to mbai gə́ Juda lé gɔl kəi-Ala
2Mb 12.1-171 Joas ra ləbee siri ɓa yeḛ tel to mbai ndá yeḛ si Jerusalem o̰ ne ɓee as ləb rɔ-sɔ. 2 Mee ndəa gə́ Jeojoda, njekinjanéməs si ne kəmba ɓəi lé Joas ra né gə́ danasur kəm Njesigənea̰’g. 3 Jeojoda taa denéje joo ar Joas ndá Joas oji ne ŋganje gə́ diŋgam gə njé gə́ dené tɔ.
4 Gée gə́ gogo ndá Joas ə̰ji dɔ gɔl kəi’g lə Njesigənea̰. 5 Yeḛ mbo̰ njékinjanéməsje gə Ləbije dɔ na̰’d ula dee pana: Maji kar sí awje mee ɓee-booje gə́ Juda ndá seḭ a mbo̰je larnda mee ɓee gə́ Israɛl lai gə ləbje kára-kára gə mba gɔl ne kəi-Ala lə sí karee ŋgəŋ, seḭ a kɔsje rɔ sí ɓad gə mba ra ne kula neelé ya.
Nɛ Ləbije lé d’ɔs rɔ dee ɓad el. 6 Mbai lé ɓar Jeojoda, ŋgɔ-njekinjanéməs lé dəjee pana: See gelee ban ɓa i aa dɔ Ləbije mba kar dee ree gə lar-kuga-dɔ-rɔ lə Judaje gə njé gə́ Jerusalem gə goo ta gə́ Moyis, kura lə Njesigənea̰ gaŋg dɔ Israɛlje’g gə mba gɔl ne kəi-kubu-kɔrgoota lé el wa . 7 Mbata Atali, dené gə́ njemeeyèr dee gə ŋganeeje lé tuji kəi-Ala ləm, néje gə́ d’unda gə kəmee mba kəi lə Njesigənea̰ lé kara d’odo ra ne né d’ar magə-Baalje ləm tɔ.
8 Yen ŋga mbai lé un ndia ar dee ra sa̰duk ndá deḛ d’unda takəi’g lə Njesigənea̰ raga. 9 Ndá d’ila mber mee ɓee gə́ Juda gə Jerusalem gə mba kar dee ree gə lar-kuga-dɔ-rɔ gə́ Moyis, kura lə Njesigənea̰ gaŋg dɔ Israɛlje’g loo gə́ d’isi ne dɔdilaloo’g lé. 10 Ŋgan-mbaije lai ləm, gə koso-dəwje lai ləm tɔ d’al rɔ dee ndá deḛ ree gə lar-kuga-dɔ-rɔ gə́ kəm kuga lé d’ɔm mee sa̰duk’g lé tɔ. 11 Loo gə́ Ləbije d’oo to gə́ lar to mee sa̰duk’g lé yaa̰ mba kar dee d’aw ne d’ar njékaa dɔ néje lə ɓeeko̰ lé ndá njendaji maktub lə mbai ləm, gə njekaa dɔ kula lə ŋgɔ-njekinjanéməs ləm tɔ lé ree d’odo lar gə́ mee sa̰duk’g lé, gée gə́ gogo deḛ d’un sa̰duk lé d’aw ne lée’g gogo tɔ. Deḛ ra togə́bè gə ndɔje kára-kára lai ndá deḛ d’iŋga lar yaa̰ tɔ. 12 Mbai deḛ gə Jeojoda lé d’ɔm lar neelé ji deḛ gə́ d’ɔm kula gə́ wɔji dɔ gɔl kəi lə Njesigənea̰ lé ji dee’g. Deḛje neelé ndəi njétɔl mbalje gə njékula kagje gə mba gɔl ne kəi lə Njesigənea̰ ləm, gə njégər goso ra kula gə larndulje gə larkasje mba gɔl ne kəi lə Njesigənea̰ lé ləm tɔ. 13 Deḛ gə́ d’ɔm kula gə́ wɔji dɔ gɔl kəi lə Njesigənea̰ ji dee’g lé deḛ ra kula ndá kula neelé aw maji gə goo négər lə dee. Deḛ d’ar kəi lé tel to lée’g gogo ləm, d’aree ŋgəŋ ŋgəŋ-ŋgəŋ ləm tɔ.
14 Loo gə́ deḛ tɔl kula neelé bém mba̰ ndá ree gə ges lar lé no̰ mbai deḛ gə Jeojoda’g. Deḛ ra ne nékulaje gə́ wɔji dɔ kəi lə Njesigənea̰ ləm, gə nékulaje gə́ ka̰ ra kula gə́ wɔji dɔ nékinjanéməsje gə́ ka̰ roo ləm, gə baije ləma, gə nékulaje gə́ raŋg gə́ ra gə larlɔr gə larnda ləm tɔ. Bèe ɓa loo gə́ Jeojoda si ne kəmba ɓəi lé deḛ d’inja nékinjanéməsje gə́ ka̰ roo lé ta-ta mee kəi’g lə Njesigənea̰ ya.
Joas tel al ta ta Ala’g
15 Jeojoda ɓuga ar ndɔje d’asee nag ndá yeḛ wəi, yeḛ ra ləbee tɔl-dəa-rɔ-munda (130) ɓa wəi ɓəi. 16 Deḛ dubee mee ɓee-boo’g lə Dabid, mee dɔɓar’g lə mbaije mbata yeḛ ra némaji mee ɓee gə́ Israɛl gə́ wɔji dɔ Ala ləm, gə wɔji dɔ kəi ləa ləm tɔ.
17 Goo kwəi’g lə Jeojoda lé ŋgan-mbaije gə́ Juda ree d’unda barmba no̰ mbai’g ndá mbai lé oo ta lə dee ya tɔ. 18 Gelee gə́ nee ɓa deḛ d’uba ne kəi lə Njesigənea̰ gə́ to Ala lə bɔ deeje lé d’ya̰, nɛ deḛ ra né d’ar magə-Astartéje gə magə-poleje ɓa. Ndá oŋg lə Njesigənea̰ ḭ səa dɔ Judaje gə Jerusalemje’g mbata néra deeje gə́ togə́bè lé ar ta wa ne dɔ dee ya. 19 Njesigənea̰ ula gə njéteggintaje rɔ dee’g gə mba kar dee tel ree sə dee rəa’g nɛ deḛ d’oo ta ndəjije lə dee gə́ ndəji dee lé el. 20 Ndil Njesigənea̰ dəb dɔ Jakari’d gə́ to ŋgolə Jeojoda, njekinjanéməs lé, yeḛ ḭ aw aar no̰ koso-dəwje’g ula dee pana: Ala pa togə́bè pana: See gelee ban ɓa seḭ ubaje ne godnduje lə Njesigənea̰ ya̰je wa. Seḭ a teḛje ne kɔr el. Mbata seḭ ubaje Njesigənea̰ yá̰je ndá yeḛ kara a kuba si kya̰ sí ya tɔ .
21 Yen ŋga deḛ d’ula njuma̰ mee na̰’g dəa’g ndá deḛ tilá gə kɔri-ər tarəwkəi’g lə Njesigənea̰ gə goo ndukun lə mbai lé ya. 22 Mbai Joas lé ar mee olé dɔ meemaji’d gə́ Jeojoda, bɔ Jakarije ra səa lé el ndá yeḛ ar dee tɔl ŋgonee tɔ. Loo gə́ Jakari a gə kwəi ndá yeḛ pana: Maji kar Njesigənea̰ oo ndá gaŋgta dɔ’g ya.
Rudu ko̰ɓee lə Joas
2Mb 12.18-2223 Loo gə́ ləb dəs mba̰ ndá njérɔje gə́ Siri d’ḭ d’aw Juda gə Jerusalem rɔ gə Joas. Deḛ tɔl mbaije lai mbuna koso-dəwje’g tɔɓəi deḛ d’ula gə nébanrɔje lai d’ar mbai gə́ Damas tɔ. 24 Njérɔje gə́ Siri ree d’as dəwje jebəre ba. Nɛ lé bèe kara Njesigənea̰ ya̰ boo-njérɔje gə́ to ɓəl neelé ji dee’g, mbata deḛ d’uba Njesigənea̰, Ala lə bɔ deeje d’yá̰. Bèe ɓa Aramje d’ar bo̰ néra Joas ɔs təa’g ya. 25 Loo gə́ Aramje d’ubá d’yá̰ dan boo-nékəmndoo’g gə kuree waga ndá kuraje ləa d’ula njuma̰ mee na̰’d dəa’g gə mbata ta məs ŋgalə Jeojoda, njekinjanéməs lé wa dəa. Ndá deḛ tɔlee dɔ tira tée’g. Deḛ dubee mee ɓee-boo’g lə Dabid nɛ deḛ dubee mee dɔɓar’g lə mbaije el. 26 Aa ooje, deḛ gə́ d’ula njuma̰ mee na̰’d dəa’g lé ri dee ɓa nee: Jabad, ŋgolə Simeat gə́ to dené gə́ Amo̰ ləm, gə Jojabad, ŋgolə Simrit gə́ to dené gə́ Moab ləm tɔ.
27 Ta gə́ wɔji dɔ ŋganeeje ləm, gə taje lai gə́ tegginee d’wɔji ne dəa ləma, gə ta gə́ wɔji dɔ gɔl gə́ yeḛ gɔl kəi-Ala ləm tɔ lé yee neelé deḛ ndaŋg mee maktub sortaje’g lə mbaije ya. Ndá Amasia, ŋgonee ɓa o̰ ɓee toree’g tɔ.
Gan Yowas e a nṵsi zok ge Bage ɗiŋnedin ne
(2Gan 12:1-17)1 Swaga ge Yowas ne ame gan ka da ne ɗel ɓyalar. Zá gan Ursalima diŋ del wara anda. Na ná a vya gwale ge suwal Bercheba ne ne, a tol na Sibiya. 2 Swaga ge bage tuwaleya Yoyada ne ka gale ne na ndwara ɗe, Yowas ka ke kaŋ ge dosol Bage ɗiŋnedin ndwara se. 3 Yoyada san na gwale ma azi, a tol na vya sonmo ma ne ge zaab ma me.
4 Go̰r go, Yowas ɓol dwatɗa ge nṵsi zok ge Bage ɗiŋnedin ne. 5 Kote naa ge ke tuwaleya ma ne Levi vya ma ya se, jan nama go: «Mbo me suwal ge Yuda ne ma go mwaɗak, sya me bware ne Israyela vya ge daage tok go, ne nṵsi zok ge aŋ Dok ne pe del ge daage zi. Ke me temel mbe avun.» Amma Levi vya ma dol bama pala uzi ne temel mbe ta. 6 Gan tol kep tuwaleya Yoyada ya, jan na go: «Kyaɗa mo ba e Levi vya ma ame kaŋ syal ma ne naa ge ne Ursalima diŋ ma ne ge ne Yuda go ma pet tok go to ɗaa? Na ge Musa mo̰r ge Bage ɗiŋnedin ne poseya ne ɓase ge Israyela ne ma ne za̰ ta honna ne gur ge Dok ne pe, na ge maktub wak tuli ne na zi.» 7 Ago Atali gwale ge laar sone kakaɗak poseya ne naa ge ne na pe go ma a vḛne zok ge Dok ne, uwale a abe kaŋ ge mbegeya ge ne zok ge Bage ɗiŋnedin ne zi ma ke temel hon sḭḭm Baal.
8 Gan hon wak go, a nṵsi gum a̰me ɗu, a e na zok ge Bage ɗiŋnedin ne wak zum. 9 A oy ge Ursalima diŋ ne suwal Yuda go pet, ndu ge daage na sya kaŋ ge Musa ne e Israyela vya ma pal babur pul ya go. 10 Naa ga̰l ma ne ɓase ma pet laar saal zi, a ka gene bware ma ya kanna gum zi, a ka wi na. 11 Swaga ge swaga ne mbya ge go Levi vya ma mbo ya abe bware mbo ne na bage ndil kaŋ ma ge gan ne ndwara se ya, ndwara go swaga ge gum ne wi ɗe, bage njaŋgeya ge gan ne poseya ne bage koy kaŋ ma ge kep tuwaleya ne, a mbo ya kan bware se, a gwan ne gum eya na byalam go. A ka ke mbe go dam ne dam, a kote bware digi gḛ ge be to. 12 Gan ma ne Yoyada a abe bware mbe hon naa ge ke temel ge zok ge Bage ɗiŋnedin ne ma, ne da pe, nama ba ka pot naa ge cer njal ma, ne naa ge ke zok pala ma, ne naa ge ɗeere walam ma ne fool ŋgirma ma me. 13 Naa ge ke temel ma wan temel kerra, temel ga ke fogor nama tok go, a nṵsi zok ge Dok ne digi pool na byalam go.
14 Swaga ge a ne á temel kerra, a gene bware pe ge ne ga ya hon gan ma ne Yoyada. A abe bware mbe, a nṵsi kaŋ temel ge ne zok ge Bage ɗiŋnedin ne zi ma, kaŋ ge ke tuwaleya ma, ne seɗe ma ne kaŋ ke kaŋzam ma ge a ne ɗeere nama ne fool kaal ma ne dinar ma.
Swaga ge Yoyada ne ka ne na ndwara ɗe, ɓase ma ka mbo ke tuwaleya ɗaɗak zok ge Bage ɗiŋnedin ne zi.
15 Yoyada sabe gwagwa, su ne del kis para tapolɗu. 16 A mbul na ge sḭḭm pala ge gan ma ne go, Dawda suwal diŋ, ne da pe, ke kaŋ ge kwaɗa ma gḛ ne Israyela suwal pe, ne Dok pe, ne zok ge Dok ne pe me.
Yowas saŋge Bage ɗiŋnedin na go̰r
17 Go̰r siya ge Yoyada ne go, ga̰l ge Yuda ne ma a mbo ya gan ndwara se wan na koo, gan me za̰ nama fare. 18 A saŋge zok ge Bage ɗiŋnedin, Dok ge bama bá ma ne bama go̰r, a ga ke temel mo̰r hon sḭḭm Achera ma ne sḭḭm ge may ma. Ne nama kaŋ kerra mbe ma no pe, a zwal pore ge Bage ɗiŋnedin ne ya suwal Ursalima ma ne Yuda pal pet. 19 Bage ɗiŋnedin teme anabi ma ya nama ta, ndwara saŋge nama haŋgal ma ya se na ta. Anabi ma jan nama fare, amma ndu ge zá̰ nama kat to bat.
20 O̰yom ge Dok ne wat Zakariya ge Bage tuwaleya Yoyada vya zi, mḛ ɓase ma buwal zi, jan nama go: «Dok jan go: ‹Kyaɗa aŋ ba ka yele wak honna ge Bage ɗiŋnedin ne ma pala ɗaa? Aŋ mbo zam zḛ go ŋgeɗo to bat. Ne jo̰ aŋ saŋge Bage ɗiŋnedin aŋ go̰r, na sḛ me mbo saŋge aŋ na go̰r me ›.» 21 Ne wak honna ge gan ne ta, a vwal wak na pal, a mbal na ne njal uzi yapul ge zok ge Bage ɗiŋnedin ne go. 22 Go no gan Yowas vyale ne kwaɗa ge Yoyada ge Zakariya bá ne ke ne na, hun Zakariya uzi. Swaga ge Zakariya wak ne ɗage dibiya go, jan go: «Ya̰ Bage ɗiŋnedin na kwa, na ke giliya ne.»
Siya ge Yowas ne
(2Gan 12:18-22)23 Del ɗu go̰r go, asagar ge Siriya ma ne ma mbo det Yowas pore mballa. A ame suwal Yuda mwaɗak ne suwal Ursalima me, a hun ga̰l ma uzi mwaɗak, a pál kaŋ ma, a teme nama mbo hon bama gan suwal Damas ya. 24 Ago asagar ge Siriya ne ma mbo ya woɗege gwa, amma Bage ɗiŋnedin e nama hal asagar ge Yuda ne ma ge ɓase gḛ ma pal no. Ne da pe, a saŋge Bage ɗiŋnedin Dok ge bama bá ma ne bama go̰r. A go no, ge Dok ne e Siriya ma mḛre Yowas. 25 Asagar ge Siriya ma ne gwan, a ya̰ na ne ke moy daŋ pul, na naa vwal bama pe ya na pal, a hun na, na saŋgal pul go, ne na ne hṵ bage tuwaleya Yoyada vya pe. Swaga ge ne sú, a mbul na ge Dawda suwal diŋ, amma a be swaga mbul ta ge gan ma ne go to.
26 Nama ge a ne vwa wak na pal ma dḭl ma no: Zabad ge Chimeyat vya, na ge vya gwale ge Ammon ma ne, ne Yozabad ge Chimrit vya, na ge vya gwale ge Mowab ma ne. 27 Yowas vya ma dḭl ma, ne fare ma gḛ ge anabi ma ne jya̰ na pal ma, ne na temel ge ne nṵsi zok ge Dok ne ma, a njaŋge nama ya maktub hare fare pe ge gan ma ne zi.
Na vya Amasiya zam gan na byalam go.
