Nabal mi le David djugoid’a
1 Samuel mi mid’a. Israel-lâ pet a tok á tchimu, a tozom avo hatam Rama. Ata yi máma David mi tchol mi i hur ful ma Paran-na.
2 Sama ndjondjoîna mi nga Mawon, mi nga ki sun mamba avo Karmel, mi nga ki tumiyôna dudubud’a hindi, b’ogeina dubu mi, mi mba Karmel á tchau d’uwar mama. 3 Sa máma a yum ala Nabal, amamba a yat ala Abigayel; ndat natcha d’a wäd’u zlad’id’a, ti djif heî mi, wani sa máma ni sama asa’atna, ni sama tchona kur sun mamba mi. Mam mi sama ad’u andjafâ hi Kalep-mina.
4 David mi hum sä hur fulâ ala: Nabal nga mi tchau tumiyô mama. 5 Mi sun azungeîna dogo mi dazi ala: Agi igi Karmel avo hi Nabal, agi gum depa ki simiyênu, 6 agi dum ala an gang depa, ar b’lenga halasa kak kang ki sum mangâ, yam ahle mangâ pet mi. 7 Ki tchetchemba, an hum ala ang nga tchau tumiyô mangâ, wani adjeu mang suma pola a nga ki sed’emiya, ami lazi nga vama tcho d’i. Ata yima azi nga Karmel-lâ, sa mi vazi nga va mazi tu d’uo mi. 8 Ang djop azungeî mangâ; azi mba dangû. Ar ang vazungeî mana atang ki djivid’a, kayam ami mbami ni kur bur ma djivina. An nga ni tchenengû, ang hazungeî mangâ ki gorongâ David vama nga abongâ.
9 Kid’a azungeîna hi David-na a mbazid’a, a de zlad’a mi Nabal ki simiyê David, bugola a ba. 10 Nabal mi hulong de mazungeîna hi David-na ala: David ni nge? Jesse goroma ni nge? Ki tchetchemba, azungeîna ablaud’a a nga ring a ar suliyozina woyo. 11 An hlavungô mana ki mbiyo mana ki te man ma an lum yam suma a tchawan ahok manina, ni hum mi suma an wazi nga yazi ma azi tcholï kua d’uo na zu?
12 Azungeîna hi David-na a hulong kazigaziya, a hle lovot mazid’a, a mbaza a dum zla ndata pet. 13 Ata yi máma David mi de mi sum mama ala: Nge nge pî mi djin mbigeu mamba furumu! Azi nge nge pî mi djin mbigeu mamba furumu, David tamba mi djin mamba furum mi. Suma a i ad’uma a ni go ki kikis fid’i, suma ar kä avun ahlenina a ni kikis mbà mi.
Abigayel ti mba ki tena mi David
14 Azongâ hi Nabal-lâ tu, mi mba, mi de zla ndata mi Abigayel atchad’a hi Nabal-la ala: Gola! David mi sunï suma abagei hur fulâ dei á ge saleina depa, wani mi dazi zla d’a tchod’a, mi digiziya. 15 Wani sum ndazina a lami djivid’a heî. A lami nga vama tcho tu d’i, ata yima ami nga tid’imi abageina sa mi ve nga va mami d’uo mi. 16 Andjege ki falei azi ni d’igi gulumun ma kamina na ata yima lara ma ami nga ki sed’ezi á pol aho’îna. 17 Ki tchetchemba, ndak we zla ndata, ndak we vama ndak luma. Bei aboina ba, b’laka mba d’i mba yam saleina ki sum mama pet. Mam mbei ni sama asa’at ma sa ndak á dum zla d’a hina d’a d’uo na.
18 Abigayel ti tchol atogo zak, ti yo avungôna kikis mbà, ti yo süm guguzlud’a agolongeîna mbà, ti yo tumiyô suma tchazina vahl, awu ma haûd’a go ki kilona dok karagaya ki guguzlu d’a sod’a adesâ kis, ti yo weî tulum ma sod’a kikis mbà, ti djin ahle ndazina huyok korona pet.
19 Ti de mazungeî matna ala: Agi igiza avoronu; an ni iza blogogiya. Ti de nga mi ndjuvut Nabal li. 20 Ti nga yam korona, ti hlabo ahinad’a abo tu; gol wani, David ki sum mama a nga djï avorot mi, wani ti ngavaziya.
21 David mi de woi avok ala: Ngom mba an ngom sa máma ahligiyem hur fulâ, ni ve nga va mam tu d’uo d’a, an tchi tan ni hawa na; mi hulongôn wa tchod’a yam djivid’a. 22 Le an ar Nabal va mam mboze sa mam bei tchid’a gak ndjivin yorogo ni, ar Alona mi kan sariya d’a ngola kanu.
23 Ata yima Abigayel ti we David-na, ti tchugï aset kä atogo zak yam korona, ti ge tat kä ti grif kä andaga avok David. 24 Ti ge tat kä asemu, ti dum ala: Salana, tchod’a ni manda. Ang aran an wei manga ni dang zlad’a, ang hum zlad’a hi an wei mangid’a. 25 Salana, ar ang ve zlad’a hi Nabal ma asa’at mámid’a d’i. Mam mi d’igi simiyêm ma a yum ala Nabal-lâ na, mi ni lilid’a. An wei manga ni we nga azungeî suma ang sunuzïna d’i. 26 Ki tchetchemba, salana, gagazi Ma didina ni Ma bei matna, ang tang nga ki irang mi; ni Ma didina ba, mi d’eleng á tchi matna, á mbud’ung d’ingêr. Ma kal teglesâ, ar mang suma djangû suma a hal á lang tchod’ina, a mbut ni d’igi Nabal na. 27 Ang ve he d’a hawa d’a an wei manga mbangzid’a, ang b’rawat mazungeî suma a nga tit ad’ungâ. 28 An nga ni tchenengû, ang vat hurung ngei yam tchod’a hi an wei mangid’a. Kayam an we tetet ala Ma didina mba mi he lovota mi sum mangâ á te leud’a teteu, kayam ang nga kur ayîna hi Ma didinina. Kur kak mang nga yam andagad’id’a, a mba fe vama tcho atang ngi. 29 Le sa hle yam akulo á diging á tchangû ni, Ma didina Alo mangâ mba mi ngomong ata yima ngeid’a gevem aduk suma. Wani mba mi dur mang suma djangûna sä woi hina dei d’igi sana mi dur sana ki mbiud’a na. 30 Fata Ma didina mi ndak vun djivid’a mi hlang vunam kata, mi tining wa amula yam Israel-lâ mi ni, 31 ar ang mbut hurung ngoze djib’er djib’er ra tchod’a á tchi sana hawa d’ar tala ang tang mbut tang d’ingêr ruo d’a d’i. Ma kal teglesâ, fata Ma didina mi hang wa djivid’a ni, ang djib’er yam an wei manga.
32 David mi de mi Abigayel ala: Mersi mi Ma didina Alona hi Israel ma sunugï ini á ngaf ki sed’ena. 33 An lak mersi yam djib’er mak ka djivi d’a ndak d’elen á tchi matna tala ni mbut tan d’ingêru d’a. 34 Gagazi, Ma didina Alona hi Israel-lîna ni Ma bei matna; ni ma d’elen á lak tchod’ina. An nga ni dagu, adjï ndak b’ad’ï tak atogo zak á ngavan nduo ni, ndjivin yorogo sama aram bei tchid’a avo hi Nabal-lâ nga d’i.
35 David mi vahle suma Abigayel ti humzina abod’u, mi dat ala: Ndak i avo hatak lafiya. Ndak gola, an humuk vunagu, an vak atan ki djivid’a.
Nabal mi mid’a. David mi ve Abigayel
36 Abigayel ti mba avo. Ti fe Nabal mi le nga te ma luna d’igi luna hamulîna na. Nabal mi le furîd’a ngola, mi gurut tei mi. Ndat dum nga zla tu d’i gak yina fo. 37 Wani tcha yorogod’a Nabal iram d’igila. Amamba ti dum ahle suma a lena; vunadigam mbi pat fek, mi mbut ni d’igi aguna na. 38 A le burâ go ki dogo Ma didina mi tum Nabal, mi mid’a.
39 Kid’a David mi hum ala Nabal mi mid’a wa d’a, mi dala: An le mersi mi Ma didin ma mi hlan atchugulun ata yima Nabal mi nguluna; ni Ma mi d’elen á le tchod’ina! Ma didina mi hulong wa tchod’a hi Nabal-la kamu.
Ata yi máma David mi sun sumala a djobï Abigayel mam vat atchad’a. 40 Azungeîna hi David-na a mbaza avo hi Abigayel avo Karmel, a dat ala: David mi sunumï gevek ala mam min vak atchad’a.
41 Ti tchol akulo, ti grif kä ki irat andaga ti dala: Gola! An wei manga mba ni mbut magomba á mbus asem azungeî mangâ. 42 Abigayel ti tchol atogo zak, ti nga yam korona ki yugunei suma tinitna vahl, ti i ad’u suma David mi sunuzïna; David mi vad’u.
43 David mi ve Ahinowam mba Jisreyel-la kua. Azi djak a mbut arubuyomu. 44 Wani Saul mi he goromba Mikal atchad’a hi David-ta mi Palti ma Galim-ma; mam mi Layis goroma.
Wul Samuel
1 Samuel wuu, za Israel daŋ taira yeyee wul ahe. Ciira ko yaŋ ah Rama.
David ne Abigail
So fahfal ah David ur kal ge kǝsyicok Paran. 2 Dǝɓ ki no Maon, joŋ ah daŋ a Karmel, dǝɓ ah, a pǝkǝ̃ǝ pǝlli. A ne pǝsǝ̃ǝ ujenere sai, sǝgwii ujenere. Tǝ saŋ syiŋ pǝsǝ̃ǝ ah Karmel. 3 A ɗii dǝɓ ah ne Nabal, mawin ah ɗii ne Abigail, mawin ah ne tǝtǝlli, so a pǝsãh ta. Amma wor ah dǝɓ gaɓ yo, yeɓ ah daŋ pǝɓe', ako ye ban Kaleɓ. 4 David laa ɓǝ ah ge kǝsyicokki, aa Nabal tǝ saŋ syiŋ gwii ahe. 5 Pee tǝbanna maswah ah jemma faa nyi ra: We ge Karmel wo Nabal, we haozah wol ah ne cuu tǝɗii ɓe. 6 We faa nyi ko sye, me haozah wol ahe, Masǝŋ mo soɓ ko ne yaŋ ah tǝkine fan ah daŋ jam. 7 Zǝzǝ̃ǝko me laa mo tǝ saŋ syiŋ gwii, so za kǝpii fan ɓo laŋ yeara wo ɓuuru, ru joŋ ɓǝɓe' wo ɓǝǝr a. Ne cok mai ara mo Karmel fan ɓǝǝ muŋ vaŋno ya. 8 Mo fii ra ɗao, a keera ɓǝ ah nyi mo, mor mai mo joŋ gboŋgboŋ wo za nyẽe sa, mor ru ge dai ɓo ne pejii, oseni koo fẽene daŋ mo no jol ɓo mo nyi nyi za yeɓ ɓo rai ne we ɓo David sa.
9 Tǝbanna David ge daira wo Nabal, ge faara ɓǝ ah daŋ pǝ tǝɗii David, so kaara 'wa 'wa. 10 Amma Nabal zyii zah za David faa: David ko zu ye ne? We Isai ko zu ye ne? Zǝzǝ̃ǝ byak pǝlli tǝ ɗuura soɓ za ɓǝǝra. 11 Ka me ɓaŋ gur farel ɓe, bii zwan ɓe ne nǝǝ mai me ŋgoŋ ɓo mor za saŋ syiŋ gwii ɓe ka nyi za mai me tǝ cok gin ɓǝǝ laŋ ya ne?
12 Za David pii soora tǝ ɓal ɓǝǝ ge faara ɓǝ ah daŋ nyi ko. 13 David faa nyi zan ahe: Koo zune daŋ mo ɓaŋ kafahe ah ɓoo. So koo zune daŋ ɓoo kafahe ahe. David laŋ ɓaŋ kafahe ah ɓoo ta. Za mai mo urra mor David ara temere nai, za temere gwa haira wo fanne.
14 Amma dǝɓ yeɓ Nabal vaŋno kal ge wo Abigail mawin Nabal faa: Mo ẽe ɗǝ, David pee za daga cokki ge haozah wo dǝɓlii ɓuuru, amma ako ɓaŋ kpãh ne ra. 15 So zai laŋ joŋra ru pǝsãh no cam, joŋra ɓǝɓe' wo ɓuur a syaŋsyaŋ. Ne cok mai ru no ne ra tǝnyiŋ, fan ki muŋ jol ɓuur a. 16 Ne cok ru tǝ pii fanne, ara wo ɓuu tǝgbana ɓaale suŋ ne com daŋ. 17 Amma zǝzǝ̃ǝko mo foo ɓǝ fan mai moo ga joŋ, mor ɓeɓ ga ge tǝ dǝɓlii ɓuu ne za yaŋ ah daŋ. Ako laŋ dǝɓ ɓe' yo, dǝɓ ka gak faa ɓǝ ne ki ya.
18 Ne pel gwari Abigail woo zahtǝfah wol temere gwa, dah bii lee kpuu vin gwa, pǝsǝ̃ǝ ma zyezyeɓ mor ren dappe, sor ma rǝraa tahsah jemma tǝ rǝŋ, woo lee kpuu vin mayak nǝn baa sak vaŋno, ne paŋgasso wuu magǝgǝr temere gwa, so woo ge tǝ korro. 19 Faa nyi za yeɓ ahe: We ɗah syee ge pelle, me no tǝ ga fahfal ɓiiri. Amma Abigail faa ɓǝ ah nyi wor ah ya.
20 Yee tǝ korro ahe, tǝ ɗǝr ga ɓal waa tǝ fahlii mai mo rii ɓo rii. David ne zan ah ge ɓyaŋra ki ne ki, ge zyaŋ tǝ ɓǝǝra. 21 Amma David faa kǝnah ɓo: Fan mai dǝɓ nyẽe mo no ne lal daŋ, me byak ɓo tǝkolle, koo fan ah daŋ vaŋno laŋ muŋ ya, ɓǝ sãh mai me joŋ ɓo wol ah so soo ne ɓǝɓe'! 22 Dǝɓlii mo joŋ nai ne pa syiŋ ɓe, ka mo so joŋko kal tǝ mai ta, ka me soɓ fan ah zah'nan mo cee tǝl ah ka mo yeako, koo ne we pǝwor vaŋno ɓe ko!
23 Ne cok Abigail mo kwo David, ɗǝr gin tǝ korro ah gwari ɗǝŋ tǝtǝl pel David kea ge sǝŋ, 24 so lee ge mor ɓal David, faa: Ɓǝɓe' ah tǝtǝl ɓe, oseni mo soɓ mabyak ɓo faa ɓǝ nyi mo ɗao dǝɓlii ɓe, mo laa ɓǝ faa mabyak ɓo ɗao. 25 Oseni dǝɓlii ɓe, mo ɓaŋ syiŋ ɓǝ dǝɓ ɓe' mai ka, Nabal, mor a joŋ fan na ɗii ahe, ɗii ah ye Nabal, a pǝ tǝgwĩi. Ame mabyak ɓo me kwo za yeɓ dǝɓlii ɓe mo peera ge ya. 26 Zǝzǝ̃ǝko dǝɓlii ɓe, tǝgbana Dǝɓlii mo no sǝŋ, so tǝtǝl ɓo mo no sǝŋ ta, Dǝɓlii ye cak mo ne ɗuu syim ka mo faŋ val ne jol ɓo ka. Ka za syiŋ ɓo ne za ma kyeɓra dǝɓlii ɓe ne ɓǝɓe' mo yeara tǝgbana Nabal. 27 Fan mai mabyak ɓo mo ge ɓo dǝɓlii ah ne ko, me nyi ɓo nyi za mor dǝɓlii ɓe. 28 Oseni mo rõm ɓǝɓe' mabyak ɓo. Dǝɓlii ga soɓ yaŋ dǝɓlii ɓe yea ga lii, mor dǝɓlii ɓe tǝ ruu sal Masǝŋ, zah'nan ɓo wo sǝr daŋ dǝɓ ka lwaa ɓǝɓe' wo ɓo ya. 29 Koo zune mo ur ka foo mor ɓo ne ɓǝ ka in mo pǝ wul ɓe, Masǝŋ Dǝɓlii ɓo ga byak mo. Amma Dǝɓlii ga 'nǝǝ cee za syiŋ ɓo ga lal tǝgbana dǝɓ moo 'nǝǝ fan ne garviŋ. 30 Ne cok mai Dǝɓlii mo ga joŋ ɓǝ 'nyah wo dǝɓlii ɓe tǝgbana mo faa ɓo kal ɓo, ka ga kan goŋ ne mo tǝ Israel, 31 dǝɓlii ɓe ka ga ɗii marvǝǝ, wala swaa ɓǝ pǝ zahzyil ka tǝǝ suu ah mor ɗuu syim ɓo tǝkol tǝkine faŋ val ne suu ah ya. Dǝɓlii mo ge joŋ ɓǝ 'nyah wo ɓo nai ɓe, mo foo ɓǝ mabyak ɓo.
32 David faa nyi Abigail: Osoko wo Dǝɓlii Masǝŋ Israel mo pee mo ge zyaŋ ne me tǝ'nahko. 33 Osoko mor yella ɓo, so osoko ɓo mor mo cak me ne ɗuu syim tǝ'nah bai faŋ val ne suu ɓe. 34 'Manna Dǝɓlii Masǝŋ Israel mai mo cak me bai joŋ ɓǝɓe' a ne cee. Mo hǝǝ ge zyaŋ kǝnah ne me ya ɓe, ŋhaa zah'nan moo gin cee, koo fan ki ka coŋ jol Nabal ya. 35 David nyiŋ fan mai Abigail mo ge nyi ne ko, faa nyi ko: Mo ge yaŋ ɓo jam o, me laa ɓǝ ɓo ɓe, me kwo syak tǝ ɓo ɓe ta.
36 Abigail pii soo ge wo Nabal, ge lwaa ko tǝ joŋ fĩi yaŋ ah tǝgbana fĩi mai goŋ moo joŋni. Tǝ laa pǝ'nyah pǝ zahzyil ahe, mor tǝtǝl kiŋ ɓo ne yim pǝlli, mor ah Abigail faa ɓǝ ki nyi Nabal koo biŋ ya ŋhaa zah'nan ceeni. 37 So zah'nan mo cee o, yim tahn gin tǝ Nabal, mawin ah kee ɓǝ mai mo joŋ nyi ko. Zahzyil ah wǝ ɓatɓat, so ge tǝgbana tǝsalle. 38 Fahfal ah zah'nan pǝ̃ǝ kal jemma, Dǝɓlii ge i Nabal pǝ wulli.
39 Ne cok David mo laa ɓǝ wul Nabal, faa: Osoko wo Dǝɓlii mo ŋgoŋ kiita ne wǝǝ me jol swãa Nabal, cak dǝɓ yeɓ ah ne joŋ ɓǝɓe'. Mor Dǝɓlii jin ɓǝɓe' Nabal ge ɓo tǝl ahe.
So David pepee ge kyeɓ Abigail mor ka ɓaŋ ko kanne. 40 Za yeɓ David gera wo Abigail Karmel faara nyi ko: David pee ru ge wo ɓo ka ɓaŋ mo nyi ko. 41 Abigail ur ɗǝŋ tǝtǝl ge sǝŋ faa: Mabyak ɓo ye fan vãh ɓal za yeɓ dǝɓlii ɓe. 42 Abigail hǝǝ yee korro ne pel gwari, wee ŋwǝǝ ma joŋ yeɓ mor ah dappe kalra ne ki. Syeera ge mor za yeɓ David. Abigail ge kan ko.
43 Ka kǝpel ah David ɓaŋ Akinoam ma yaŋ Jezereel kan ɓe, so ara gwa daŋ ciŋra ŋwǝǝ ahe. 44 Ka ne cok ah Saul ɓaŋ mǝlaŋ ah Mikal mawin David nyi Palti we Lais ma yaŋ Gallim kan ɓe.
