Suma djangûna hi Daniel-lâ a gun dauna kä kamu
1 Dariyus mi nga hurum á wal leu mamba kä ad’u kis yam dok mbà á tin suma nglo suma a yazi ala satrap-ma kat gagang pet mi. 2 Mi tin satrap suma dingâ nglod’a kazi hindi. Ma adigazi á hindid’ina ni Daniel. Kayam satrap-ma a ndum suma kur leu mazid’ina mi suma hindi ndazina, kayam ahlena hamulîna a b’lak kei d’i. 3 Daniel mi kal ndrom suma nglo suma mbà ndazina ki satrap suma dingâ pet, kayam muzuk ma kal teglesâ mi nga kurumu. Kayam ndata, amulâ mi djib’er ala mba mi tinim ngola yam leud’a pet.
4 Kayam ndata, ndrom suma sunda ki satrap-ma a nga hal lovota á tchugum zlad’a kam yam sun nda le d’a kur leud’id’a. Wani azi fe nga yina d’oze tchod’a atam tu d’i, kayam mam mi ma d’engzeng ma a fe nga va kam mbuo ma a fe nga vama tcho atam mbuo mi na. 5 Ata yi máma sum ndazina a de tazi ala: Le ei fei nga zla d’a ei vei ki Daniel mámid’a d’uo ni, ei mba fei zla d’a ei vum ki d’a ni kur gata hAlo mamid’a.
6 Atogo hina zak Daniel ndrom suma nglo suma mbàna ki satrap-ma a i gen amulâ ki siwela gandjau, a dum ala: Amulâ Dariyus, ar va mi lang ngi! 7 Suma nglo suma te yamba kur leud’ina, suma ngom ahlena, satrap-ma, suma de d’alâ ki suma te yamba a ndjak vunazi ala djivid’a ang amulâ ang tchi wala yam gat ta amula, ang de woi kat ala: Ni gat ta ad’enga kur bur ma dok hindina. Le sama lara ma mi tchen va ata alona d’oze ata sama dingâ bei mi tcheneng ang amulâ ni, a mba ge sa máma kur zula hazlonid’a. 8 Ki tchetchemba, amulâ, ar ang tin gat ndata, ar ang tin abong kua tala ti ka’î gat ta bei sa mi ndak á mbud’ut kä ba d’a d’igi gata hi suma Mede-nid’a ki d’a hi suma Perse-na na d’a.
9 Kayam ndata, amulâ Dariyus mi tin gat ndata, mi tin abom kua mi.
A ge Daniel kä kur zula hazlonid’a
10 Ata yima Daniel mi wala amulâ mi tin wa abom yam gat ndata na, mi hulong avo hatamu. Mi djak akulo kur gong nga yam ndrata akulod’a, mi mal fenetre d’a irat abo ma Jerusalem-mid’a woyo. Bur ma tuna nga mi grif kä avok Alona yam hindi, nga mi tchenemu, mi gilem simiyêm mi, d’igi nga mi ladjeu dei na. 11 Ata yi máma sum ndazina a mba ki siwela gandjau, a fe Daniel nga mi tchen Alo mama ki hud’a.
12 Bugola, a i gen amulâ kua, a dum zlad’a yam gat ta amula, a dum ala: Amulâ, ang tin abong kur gata ala kur bur ma dok hindina sama lara ma mi tchen va ata alona d’oze ata sama dingâ bei mi tcheneng ang amulâ ba na, a gum kur zula hazlonid’a d’uo zu?
Amulâ mi hulong mi dazi ala: Gagazi, d’igi gata hi suma Mede-nid’a ki d’a hi suma Perse-nid’a de na, sama ndak á mbud’ut kä na nga d’i!
13 Sum ndazina a hulong de mamulâ kua ala: Amulâ! Daniel ma aduk Juif suma a yozï magombina, nga mi hang ngola d’i, nga mi ge yam kä ad’u gat ta ang tin abong kuad’a d’uo mi! Bur ma tuna nga mi tchen Alo mama yam hindi!
14 Kid’a amulâ mi hum zla ndatid’a, hurum b’lak ngola, mi djib’er kurum á prut Daniel leyo. Nga mi hal lovota ki so tad’a á prut Daniel lei gak afata niga. 15 Wani suma djangûna hi Daniel-lâ a hulong gen amulâ ki siwela gandjau, a dum ala: Amulâ, ang wala gata hi suma Mede-nid’a ki d’a hi suma Perse-nid’a ti min ala gat ta lara ta amulâ mi tinit mi tin abom kuad’a, ti ka’î gat ta bei mbud’ut kä ba d’a.
16 Kayam ndata, amulâ mi he vuna ala a mbeï ki Daniel, a gum kä kur zula hazlonid’a. Amulâ mi de mi Daniel ala: Alo mang ma ang nga lum sunda ki ve tad’ina, mi prud’ung ngeyo! 17 A hlahinad’a, a dugut avun zula. Amulâ mi tum tampong mama ki tampongâ hi mam suma nglonina kua tala ar sa mi mbut zla d’a ding kä yam zlad’a hi Daniel-la d’uo d’a. 18 Amulâ mi hulong avo hatamu, wani kur andjege ndata mi d’el tam bei te tena, mi bur nga sen ndi, mi d’el sum mama ala a mbamï katcha d’a gor ruo mi.
Daniel mi nde woi kur zula hazlonid’a
19 Tcha yorogo d’a yina mi nga ad’um fod’id’a, amulâ mi tchol akulo ki yina kukurumuka, mi i avun zula hazlonid’a atogo zak. 20 Kid’a mi mba go avun zulid’a, mi yi Daniel ki hur ma hata, mi dum ala: Daniel, azongâ hAlo ma bei matna ba na, Alo mang ma ang nga lum sunda ki ve tad’ina, mi ndak á prud’ung nga woi avun azlona d’uo zu?
21 Daniel mi hulong dum ala: Amulâ, ar va mi lang ngi! 22 Gagazi, Alo mana mi sunï malaika mama á duk vun azlona! Mi lan nga vama tcho d’i, kayam an le nga vama tcho avorom mbi, an le nga vama tcho avorong ang nguo mi.
23 Ata yi máma amulâ mi le furîd’a ngola, mi he vuna ala a hleï Daniel woi akulo kur zula. A hlumî akulo woi kur zula, a fe nga mbil atam tu d’i, kayam mi tin hurumî yam Alo mama. 24 Bugola, amulâ mi he vuna ala a mbeï ki suma a tchuk zlad’a yam Daniel-lâ, a tchuguzi kur zula hazlonid’a kamiyôzina ki grozina. Azlona mi kizagazi asogozi bei a tcha kä ad’u zula ba.
25 Bugol ahle ndazina, amulâ Dariyus mi b’ir mbaktumba mandjaf suma pet, mi suma ad’u vun ma ded’a tetengâ pet, mi suma a nga kaka yam andagad’ina pet ala:
Ar agi kagagi ki halasa ngola!
26 An he vuna kur leu manda pet ala:
Ar nge nge pî mi le mandara Alona hi Daniel-lâ.
Ar mi ge yam kä avorom mi,
kayam mam mi Alo ma bei matna ba na.
Ni ma nga kaka gak didina,
leu mamba nga d’i b’lak kei d’i.
Ni ma nga mi te leud’a gak dabid’a hatchogoid’ina.
27 Ni ma nga mi sut sana, ni ma nga mi prud’um mbei mi na.
Ni ma nga mi lahle suma simata kahle suma atchapma
sä kur akulod’a, ka hî yam andagad’a mi na.
Ni ma sut Daniel lei avun azlonina mi.
28 Bugol ahle ndazina, Daniel mi i avogovok kur atchogoi d’a Dariyus nga mi tamulid’a. Bugola, mi i avogovok kur atchogoi d’a Sirus amul ma Perse-na nga mi tamulid’a mi.
Daniel pǝ lak ɓolle
1 Darius kwo a pǝsãh ka rǝk govener temere ne jemma gwa pǝ sǝr goŋ ah daŋ. 2 So nǝǝ Daniel ne za ki gŋ gwa, ka mo ẽera yeɓ govener ra, mor ka fan goŋ mo ɓeɓ ka. 3 Daniel a joŋ yeɓ pǝsãh kal zaluu matǝ gwa mo ne ki, ne govener ra daŋ, mor kal ra ne fatan ɓe. Mor ah laŋ goŋ foo ɓǝ ka soɓ ɓǝ sǝr goŋ ah daŋ ga jol ahe. 4 So zaluu matǝ gwa kŋ, ne govener ra daŋ, kyeɓra ka rǝ lwaa ɓǝɓe' tǝ Daniel tǝ ɓǝ yeɓ ah mo tǝ joŋ pǝ sǝr goŋ daŋ, amma gak lwaara ya, mor Daniel ako ye dǝɓ sãhe, ka joŋ fan maɓe' ah ya. 5 So faara tǝgǝǝ ki: Na ka tǝ ga lwaa ɓǝɓe' ki wo Daniel ka cen ko tǝ ɓǝ ah ya, sai na ga lwaa ɓǝ tǝl ah ne fahlii syee mor ɓǝ iŋ ah to. 6 So zaluu matǝ gwa, ne govener ra, kalra ge wo goŋ Darius faara: Masǝŋ mo soɓ tǝ goŋe! 7 Aru za ma joŋ yeɓ pǝ sǝr goŋ ɓo daŋ - aru zaluu ma ẽe yeɓɓe, govener ra, za wakiili, ne zaluu manyeeki ah daŋ - ru gbǝ zah vaŋno, ka goŋ mo kan ɓǝ lai maswah ahe, ka tǝgǝǝ zah'nan jemma sai, koo zune mo juuko pel wo masǝŋ ki cam, wala dǝfuu mor fan ka, sai mo juu wo ɓo goŋ to. Koo zune mo kal zǝǝ tǝ ɓǝ lai mai ɓe, a ga ɓoora dǝɓ ah ga pǝ lak ɓolle. 8 Goŋ mo ŋwǝǝ ɓǝ lai maiko, mo so kan jol gŋ ta, ka ɓǝ ah mo yea pǝswah tǝgbana ɓǝ lai Medien ne Persien daŋ mo ka gak fer a. 9 So goŋ Darius kan jol pǝ ɗerewol ɓǝ lai ahe. 10 Ne cok Daniel mo laa goŋ kan jol pǝ ɗerewol ah ɓe, ur kal ge ɓǝr yaŋ ah tǝ yaŋ sǝŋ mai zahtǝwoo ah mo kan ge ɓo fah kǝ yaŋ Jerusalem. Tǝgbana moo joŋko cẽecẽe, a juupel com vaŋno, ɓal sai, so kea ge sǝŋ ne zahciŋɓal pǝ cok mai zahtǝwoo ah mo gbǝr ɓo, juupel wo Masǝŋ.
11 Ne cok za syiŋ Daniel mo kwora ko tǝ juupel wo Masǝŋ, 12 ara daŋ kalra ge wo goŋ ka cen Daniel, ge faara: Goŋe, mo ye ka kan jol pǝ ɗerewol ɓǝ lai ŋ tǝgǝǝ zah'nan jemma sai, koo zune mo juupel wo masǝŋ ki cam, koo wo dǝfuu ki soɓ mo goŋ ɓe, a ga ɓoora dǝɓ ah ga pǝ lak ɓolle ya ne? Goŋ zyii zah ɓǝǝ faa: Ɓǝ ah naiko, tǝgba ɓǝ lai Medien ne Persien daŋ mo ka gak fer a. 13 So faara nyi goŋe: Daniel mai mo kǝsyil za mai mo woora ra gin sǝr Yuda ge ɓo ne ko, ka yii mo ya goŋe, ka zyii syee mor ɓǝ lai ɓo mo kan ɓo ya. Zah'nan daŋ a juupel ɓal sai.
14 Ne cok goŋ mo laa ɓǝ ah naiko, ɓǝ ah 'nyah suu ah ya, foo ɓǝ, kyeɓ fahlii ka ǝ̃ǝ Daniel. Gaɓ ne foo yella ah ŋhaa com dan ne kpǝrim. 15 Za rai so gera wo goŋ faara nyi ko: Goŋe, mo tǝ ɓe, ɓǝ lai Medien ne Persien daŋ mo kan ɓe, goŋ mo kan jol gŋ ta ɓe, ka fer yao syaŋsyaŋ.
16 Goŋ faa, mo ɓaŋra Daniel mo ɓoora ko ge pǝ lak ɓolle. So faa nyi Daniel: Masǝŋ ɓo mai moo yii ko cẽecẽe mo ǝ̃ǝko mo. 17 Ɓaŋra tǝsal malii ah coora zah lak ah ne ko, so goŋ kan lamba ah tǝtǝl ah tǝkine lamba mǝ zaluu pel ahe, mor ka koo dǝɓ vaŋno mo ǝ̃ǝko Daniel ka. 18 Goŋ pii soo ge yaŋ ahe, nǝn suŋ moo cii, re fan ki ge zah ya, madǝwin laŋ ge wol ah ya ta.
19 Zah'nan mo cee o, goŋ ur sǝŋ, hǝǝ gwari kal ge zah lak ahe. 20 Ne cok mo ge dai gŋ, ɓyaŋ ɓǝ ne yee daŋ ɗii Daniel faa: Daniel, dǝɓ yeɓ Masǝŋ ma ne cee, Masǝŋ ɓo mai moo syee mor ah ne goŋga, gak byak mo zah ɓol ɓe ne? 21 Daniel zyii zah goŋ faa: Masǝŋ mo soɓ tǝ goŋe! 22 Masǝŋ pee angelos ah ge coo zah ɓolle, ka ɓol mo joŋra fan ki wo ɓe ka. Joŋ nai mor tǝ ɓe, me ka ne ɓǝɓe' pel ah ya, me joŋ ɓǝɓe' wo ɓo goŋ ya ta.
23 Goŋ laa pǝ'nyah pǝlli, so faa ka mo ɓaŋra Daniel pǝ lak ah ge lalle. So ɓaŋra ko ge lalle, fan ki juu ko ya, mor soɓ suu ah ɓo wo Masǝŋ. 24 So goŋ faa, mo gbahra za mai mo cera tǝŋgee Daniel ne ŋwǝǝ ɓǝǝ ne wee ɓǝǝ daŋ, mo rǝkra ra ge pǝ lak ɓol ko. Ka ɓah daira mor lakr a ba, ɓol gbahra ra, pahlra ra belbelle.
25 So goŋ Darius ŋwǝǝ leetǝr wo za daŋ, zahban camcam, za ma faara zah cam mo kaara ɓo wo sǝr daŋ, faa:
Me haozah wo ɓiiri. 26 Ame ye faa ɓo, koo zune mo pǝ sǝr goŋ ɓe daŋ, mo ɗuuko Masǝŋ Daniel, mor ako ye Masǝŋ ma ne cee. A kaa goŋ ga lii ga lii. Goŋ ah ka vǝr a, swah goŋ ah yea ga lii. 27 Ako yee ǝ̃ǝ dǝɓ ne wǝǝ dǝɓɓi. A joŋ fan matǝ gǝriŋ ah tǝkine dǝǝbǝǝri coksǝŋ, ne wo sǝr daŋ. Ako ye ǝ̃ǝ Daniel zah ɓolle.
28 Daniel kaa pǝ'nyah pǝ zah'nan goŋ Darius, ne zah'nan goŋ Kirus dǝɓ sǝr Persia daŋ.
