Adï d’a de Nebukanezar á mbàd’id’a: Agu ma ngolâ
1 Amulâ Nebukanezar mi sun mbaktumba mandjaf suma pet, mi suma ad’u vun ma ded’a tetengâ pet, mi suma a nga kaka yam andagad’ina pet, mi dazi ala:
Ar agi kagagi ki halasa ngola!
2 Tan lan djivid’a á gagi humagi yam ahle suma yoyouna kahle suma atchap suma Alo ma kal teglesâ mi lazi ki sed’ena.
3 Ahle mam suma yoyouna a kal ngola heî!
Sun mam mba atchapa ni sun nda sib’ika!
Mam mba mi tamula gak didin,
leu mam mba ted’a mba d’i dap puo mi!
4 Adjeu d’a an Nebukanezar ni nga kaka tchugot an nga ni le furîd’a kur aziyan ma amulid’a, 5 adïd’a danu. Ti mbud’un mandarâ, an djib’er ngola yam azang mana, vana nde tam mbei iran kur muzuganu, vunadigan ndi pat fek mi. 6 Kayam ndata, an he vuna ala a mbeï ki suma ne suma a nga kaka Babilon-na pet avoron tala a van ad’u adï d’a danda woyo d’a. 7 Ata yima suma mbuta, suma kumana, suma a djop ki suma azuleina ki suma a djop ki tchitchiud’a a mbana, an vazi ad’ud’a yam adï d’a danda, wani azi ndak nga á vandji ad’ut tei d’i. 8 Bugol ndjö, Daniel ma a yum ki simiyê alo mana ala Beltasar ma Muzu’â hAlo ma bei tchod’a ba na nga kuruma, mi mba avoronu. An vum ad’u adï d’a danda, 9 an dum ala: Beltasar ang ma ngolâ hi suma mbutina, an wala Muzu’â hAlo ma bei tchod’a ba na mi nga kurungû. Kayam ndata, zla d’a muduri d’a hlang abod’id’a nga d’i. Kayam ndata, ang van ad’ud’a yam vama nde tam mbei iran kur adï d’a dandina. 10 Vama nde tam mbei iran kur muzugana ba wana:
Ata yima an nga burâ yam azang manina,
an wagu ma fiyak ma geremendena
mi nga tchola yam andagad’a.
11 Agu máma mi ngola, mad’enga mi.
Yam mba akulo teleweta ti do hur alona.
Suma avun dabid’a handagad’ina pet a wumu.
12 Humam mbi d’uf djifâ heî,
mi vut duhû mi.
Nga ni he tena mi suma pet.
Ahle suma abageina a nga kaka ad’u anguzumu,
aluwei suma akulona a nga kaka ata abomu.
Ahle suma arina pet a fe te mazina atamu.
13 Vama nde tam mbei iran kur muzugana ba wana: Ata yima an nga burâ yam azang manina, an we malaika ma ndjola mi tcholï akulo mi tchugï asem kä, 14 mi er ad’um akulo, mi de ki delem mba ngola ala:
Agi kagi agu máma ka woyo,
agi kizagam abom mbeyo,
agi kragagizi humam mbeyo,
agi yagagizi vud’um mbeyo.
Ar ahle suma abageina a ring ngei ad’umu,
ar aluwei suma akulona a pir rei ata abom mi.
15 Wani agi aragi abuwam ki sideyem kä andaga
aduk asu ma abageina.
Agi djinim ki kindjing ma kawei ma wurana
ki ma kawei ma hleuna kä abagei aduk asuna.
Ar mbad’ï d’a akulod’a ti gumu,
ar mi tasuna d’igi ahle suma abageina na.
16 A mba hle djib’era hi sanid’a woi kurumu,
a mba hum djib’era hahle suma abageina kurum
gak bizad’a kid’iziya!
17 Nga hurâ hi malaika suma ndjola ni vun ma hed’a hi suma a tinizi irazi vazina, tala ar suma a nga ki irazi yam andagad’ina a wala Alo ma sä akulo ma kal teglesâ nga mi te yam leud’a hi suma yam andagad’ina pet, nga mi hat mi sama mam hurum minima, nga mi hle yam suma bugolâ akulo mi d’a.
18 Wana nadï d’a dan an amulâ Nebukanezar-ra. Ang Beltasar, ar ang vandji ad’ud’u, kayam suma ne suma kur leu mandina pet a ndak nga á vandji ad’ut tei d’i. Wani ang ndak á vandji ad’ud’u, kayam Muzu’â hAlo ma bei tchod’a ba na mi nga kurungû.
Daniel mi väd’u adï d’a ded’a mamulâ
19 Bugol ndjö, Daniel ma a yum ala Beltasar-râ mi hak hik, djib’erem b’lak ngola. Amulâ mi hulong dum ala: Beltasar, ar ang le mandarâ yam adï d’a danda kad’ut ta ved’a d’i.
Beltasar mi hulong dum ala: Salana, ar adï d’a danga kad’ut ta ved’a ti i ni yam mang suma djangûna, yam mang suma a halang huneîd’ina mi. 20 Ang wagu ma ngol ma ad’eng ma yam mba teleweta ti do hur alona ma suma avun dabid’a handagad’ina pet a wuma. 21 Agu máma humam mbi d’uf djifâ heî, mi vut ngola duhû, mi he tena mi suma pet. Ahle suma abageina a kak ad’u anguzumu, aluwei suma akulona a kak ata abom mi.
22 Amulâ, agu máma ni angû! Ang mbut ngola, ang mbut ad’enga mi. Ngol manga ti i akulo gak ti do hur alona, yam mang nga ted’a ti i gak avun dabid’a handagad’id’a mi.
23 Ang amulâ, ang we malaika ma ndjola mi tcholï akulo mi tchugï asem kä mi dala: Agi kagi agu máma kä woyo, agi kizagam mbeyo, wani agi aram abuwam ki sideyem kä andaga, agi djinim ki kindjing ma kawei ma wurana ki ma kawei ma hleuna kä abagei aduk asuna. Ar mbad’ï d’a akulod’a ti gumu, ar mi tasuna d’igi ahle suma abageina na gak bizad’a kid’iziya.
24 Amulâ, wana nad’u adï ndata. Wana ni nga hur ma Alo ma sä akulo ma kal teglesâ mi ngam kang ang salana amulîna! 25 A mba diging ngei aduk suma, ang mba kak aduk ahle suma abageina. A mba hang asuna á ted’a d’igi amuzleina na. Mbad’ï d’a akulod’a mba d’i gangû. Ang mba kak hina gak bizad’a kid’iziya, gak ang mba wala Alo ma sä akulo ma kal teglesâ nga mi te yam leu d’a yam andagad’id’a pet, nga mi hat mi sama mam hurum minima. 26 Vun ma he mala a aram abuwam ki sideyem kä na, ad’um ba wana: Nala, leu manga mba d’i ar kä gak bur ma ang mba wala ma te yamba mi sä nakulona. 27 Ni kayam ndata ba, amulâ, ar ang ve d’al ma an nga ni dangzina, ang ar tcho manga ki tchila manga woyo, ar ang le sun nda d’ingêra, ang we hohowa suma hohoud’a. Hina wani, dam kak mang nga djivid’a mba d’i i avogovok kla!
Ahle suma adïd’a de kazina a nga le
28 Ahlena pet suma adïd’a de Nebukanezar kazina a nga le. 29 Bugol la biza d’a tud’a ndaka, amulâ nga mi valang tam tita kur aziyam ma amula avo Babilon, 30 mi de ki delem akulo ala: Wana ni Babilon nda ngol la an minit yima kaka hamulîna ki sib’ika had’eng manda yam ngol manda ki subur mandid’a d’uo zu?
31 Ata yima amulâ nga mi de zla ndata tua na, dela ti tcholï akulo, ti dum ala: Amulâ Nebukanezar, ang huma! A hle wa leu manga woi abong da’! 32 A mba diging ngei aduk suma, ang mba kak aduk ahle suma abageina, a mba hang asuna á ted’a d’igi amuzleina na. Ang mba kak hina gak bizad’a kid’iziya, gak ang mba wala Alo ma sä akulo ma kal teglesâ nga mi te yam leu d’a yam andagad’id’a pet, nga mi hat mi sama mam hurum minima.
33 Ata yi máma hina wat ahle suma a dazi yam Nebukanezar-râ a le. A digim mbei aduk suma, mi tasuna d’igi amuzleina na, mbad’ï d’a akulod’a ti gumu, gak tumus sa kamba ti se d’igi hlimi d’a b’aruna na, lilivim mbi se d’igi lilif aluweina na mi.
Suta hi Nebukanezar-ra
34 Nebukanezar mi de kua ala: Bugol biza d’a kid’iziyad’a an hle iran akulo, djib’er manda ti mba. Ata yi máma an le Alo ma sä akulo ma kal teglesâ mersi, an gilemu, an subur mam ma bei matna ba ma nga mi te yamba gak didin ma nga mi te leud’a kur atchogoid’a katchogoid’ina. 35 Suma a nga kaka yam andagad’ina pet mi golozi ni d’igi vama hawana na. Nga mi le kahle suma akulona kahle suma yam andagad’ina d’igi hurum min na. Sama d’elem á le va nga d’i, sama mi ndak á djobom ala: Ang le ni me na ge na nga d’uo mi.
36 Ata yi máma djib’er manda ti mba, ngola hi leu manda ki subur mata ki wile mat ta ngal wiwilika a hulongôndjiya. Man suma de d’alâ ki man suma nglo suma te yamba a halanu, a hulong a tinin yam zlam man nda amula, a han ngola kal la avoka mi. 37 Ki tchetchemba, an Nebukanezar an nga ni gile amul ma akulona, an nga ni hum ngola, an nga ni suburum mi, kayam sun mamba pet ni gagazid’a, lovot mam mba tita pet ni d’ingêr. Ni ma nga mi hulong suma a subur tazina yazi kä na mi.
Nebukanezar lolom patǝ gwa ahe
1 Goŋ Nebukanezar pepee wo za sǝr daŋ, zahban camcam, za ma faara zah camcam daŋ, faa: Me haozah wo ɓiiri. 2 So me 'yah ka faa ɓǝ matǝ gǝriŋ ahe, ne dǝǝbǝǝri mai Masǝŋ mayǝk mo cuu ɓo nyi me. 3 Ɓǝ matǝ gǝriŋ ah Masǝŋ mo cuu ɓo nyi na, a pǝ'manne, dǝǝbǝǝri mai mo joŋko ɓo, a pǝswahe. Goŋ ah yea ga lii ga lii, a ga kaa goŋ tǝ zahŋhǝǝtǝ̃ǝ daŋ ŋhaa ga lii.
4 Ame Nebukanezar, me kaa ɓo yaŋ goŋ ɓe jam, me tǝ laa pǝ'nyahre. 5 Amma ame lolomme, so ɓǝ lom ah gaɓ me pǝlli. Ɓǝ foo ɓe me foo tǝ faswul ɓe, ne fakwan mai me kwo, ɓǝ ah re gal ɓe pǝlli. 6 Mor ah me faa, mo gera pel ɓe ne za fatan sǝr Babilon daŋ, ka mo keera mor ɓǝ lom ah nyi me. 7 So gera pel ɓe ne za syiŋrĩ, za kǝndaŋne, za ẽe ciŋ ne za ma fee ɓǝ ŋwǝǝmǝŋgai daŋ. Ame kee ɓǝ lom ɓe me loo nyi ra. Amma gak keera zah ah nyi me ya. 8 So fahfal ah Daniel ma ɗii ne Beltesazar (tǝgbana ɗii masǝŋ ɓe) ge pel ɓe. Tǝ'yak masǝŋ matǝdaŋdaŋ ah ra no pǝzyil ahe, me kee ɓǝ lom ah me loo nyi, me faa nyi ko: 9 Beltesazar dǝɓlii za syiŋrĩ, me tǝ ɓe, tǝ'yak masǝŋ matǝdaŋdaŋ ah ra no pǝzyil ɓo. Ɓǝ ma tǝsyeɓ ah ka gaɓ mo ya. Lom ɓe me loo a naiko. Mo cuu mor ah nyi me.
10 Ne cok ka me nǝnǝm ɓo tǝ faswul ɓe, ame kwo kpuu uu ɓo kǝsyil sǝrri. 11 Kpuu ah giŋ ɓo pǝwahe, a pǝwah ŋhaa zahdaa ah ge dai masyiibamme, za sǝr daŋ kwora kpuu ahe. 12 Goo kpuu ah a pǝsãh no cam, kpuu ah lee ɗǝm ge ɓo sǝŋ ne ko, lee ah farel ye mor za sǝr daŋ. Nǝǝ cok a swahra mor cee kpuu ahe, juu ma zoo sǝŋ syiira kol ɓo tǝ jol ah ra, fan ma ne cee daŋ a renra lee kpuu ahe.
13 Fakwan mai me kwo pǝ cok swul ɓe, me kwo angelos ma byak fan ɗǝr gin sǝŋ ge. 14 Ɓyaŋ ɓǝ ge sǝŋ pǝ'man faa: We ce kpuu ahe, we ŋgom jol ah ra ta, we ɓǝl goo ah ra, we ɓuu lee ah daŋ ge lalle. Ka nǝǝ cok mai moo cwãara mor cee ah tǝkine juu ma cwǝǝra tǝ jol ah ra daŋ mo kalra. 15 Amma we soɓ mormgbǝl ah ne sǝ̃ǝ ah mor sǝrri, we baŋ mor ah ne ŋgǝyam vãm fuu, ne ma vãm syẽ, ka we soɓ ne ko pǝzyil fãa lalle.
Ka mahm mo nǝn tǝ dǝɓ ahe, ka mo kaako ne nǝǝ cokki. 16 Syii rǝŋ ka ga foo ɓǝ na dǝfuu ya, amma a ga foo ɓǝ na nǝǝ cokki. 17 Ɓǝ mai angeloi ma byak fan mo ge faara koiko. Mor ka za sǝr daŋ mo tǝra, Masǝŋ ma coksǝŋ a ne swah tǝ goŋ sǝr daŋ. A gak nyi goŋ ah nyi dǝɓ mai mo 'yah ko ɓo - koo mo dǝɓ makol ah ye laŋ, a gakke.
18 Goŋ Nebukanezar faa: Lom ah me loo a naiko. Amo Beltesazar, mo kee mor ah nyi me. Mor koo dǝɓ vaŋno kǝsyil za fatan ma pǝ sǝr goŋ ɓe ma gak kee mor ah nyi me kǝka, amma amo gakke, mor tǝ'yak masǝŋ matǝdaŋdaŋ ah ra no pǝzyil ɓo.
Daniel kee zah lom ahe
19 Amma Daniel ma ɗii ne Beltesazar ta, kaa gǝriŋ, gak faa ɓǝ ki ge zah ya. Goŋ faa nyi ko: Beltesazar, mo soɓ lom ah ne ɓǝ ah mo faa ɓo gaɓ mo ka. Beltesazar zyii faa: Goŋe, me 'yah ɓǝ lom ah ne kee mor ɓǝ ah mo ge tǝtǝl za ma syiŋra mo, mo ge tǝ ɓo ka. 20 Kpuu mai mo kwo mo giŋ ɓo pǝwah zahdaa ah mo ge dai masyiibamme, za sǝr daŋ mo kwora kpuu ahe, 21 goo kpuu ah a pǝsãhe, lee syẽm ah kii ɓo mor wol za sǝr daŋ, nǝǝ cok cwãara mor kpuu ahe, juu ma zoo sǝŋ syiira kol tǝ jol ah ra ta. 22 Goŋe, amo ye kpuu ahe, mo giŋni, mo ge pel pǝswahe, 'man ɓo ge dai masyiibamme, yǝk goŋ ɓo a tǝ sǝr ne lii ah daŋ. 23 Goŋe, fahfal ah mo kwo angelos ma byak fan ɗǝr gin sǝŋ ge, faa: We ce kpuu ah ge lalle, we ɓeɓ kpuu ahe, amma we soɓ mormgbǝl ah ne sǝ̃ǝ ah mor sǝrri, we baŋ ne ŋgǝyam vãm fuu, ne ma vãm syẽ, ka we soɓ ne ko pǝzyil fãa lalle, ka mahm mo nǝn tǝ dǝɓ ahe, ka mo kaako ne nǝǝ cok syii rǝŋ.
24 Goŋe, mor ɓǝ lom ah a naiko, Masǝŋ mayǝk faa ɓǝ fan mai mo tǝ ga joŋ wo ɓo ɓo nyi mo. 25 A ga nĩira mo gin kǝsyil dǝfuu mo ga kaa ne nǝǝ cokki, syii rǝŋ mo ga re wom tǝgbana dǝǝ, mo ga swǝ lal gakgak nooko, mahm ga nǝn tǝ ɓo gŋ joŋ syii rǝŋ. So mo ga tǝ, Masǝŋ ma coksǝŋ ye lwaa goŋ sǝr daŋ ɓo. A gak nyi goŋ nyi dǝɓ mai mo 'yah ko ɓo. 26 Angeloi faara, mo soɓra mormgbǝl ah ne sǝ̃ǝ ah mor sǝrri. Ɓǝ ah 'yah faa, ne cok mo tǝ, Masǝŋ ye kaa goŋ ɓo tǝ sǝr daŋ ɓe, mo so ga kaa goŋ faɗa. 27 Mor maiko goŋe, mo nyiŋ ɓǝ faa ɓe, mo soɓ joŋ faɓe', mo joŋ fan masãh ahe, mo kwo syak tǝ za syakke. Nai ɓe, mo ga nǝn wo sǝrri, mo ga laa pǝ'nyahre.
28 Fan mai daŋ ge joŋ wo goŋ Nebukanezar. 29 Fahfal fĩi jemma tǝtǝl gwa mo kalle, goŋ tǝ kyãh zahdǝǝ yaŋ goŋ ah sǝr Babilon. 30 Goŋ faa: Mo ẽe yaŋ Babilon mo ciŋ yaŋ malii ɓo ɗao, ame ye joŋ yaŋ ah ge ɓo pǝ'man naiko, ka mo yea na yaŋ goŋ ɓe, ame ye joŋ yeɓ ah ɓo ne swah ɓe, mor ka yǝk ɓe mo ge pelle.
31 Tǝ faa ɓǝ ah pǝ zah faa ba, kyaŋ faa ɓǝ gin sǝŋ ge faa: Goŋ Nebukanezar, mo laa ɓǝ mai me tǝ faani. Goŋ nǝǝ gin tǝ ɓo ɓe! 32 A ga nĩira mo kǝsyil dǝfuu ga lalle, mo ga kaa ne nǝǝ cokki, syii rǝŋ mo ga re wom na dǝǝ, so mo ga tǝ, Masǝŋ ma coksǝŋ ye lwaa goŋ sǝr daŋ ɓo, a gak nyi goŋ nyi dǝɓ mai mo 'yah ko ɓo.
33 Ne cok ah sǝ, ɓǝ ah ge joŋ wo goŋ Nebukanezar. Nĩira ko gin kǝsyil dǝfuu ge lalle, re wom tǝgbana dǝǝ, mahm nǝn tǝtǝl ahe, rĩi tǝtǝl ah giŋ pǝwah tǝgbana tǝ̃ǝ dǝɗuŋ, fyãh ah zwaa na mǝ juu.
Nebukanezar yii Masǝŋ
34 Goŋ faa: Ne cok syii rǝŋ mo vǝr o, me ɓaŋ nahnǝn ẽe cok ge sǝŋ, tǝtǝl ɓe pii soo ge, me joŋ osoko nyi Masǝŋ mayǝkki, me yii ko, Dǝɓ mai mo ne swah daŋ, moo yea ga lii. A ga kaa goŋ tǝ zahŋhǝǝtǝ̃ǝ daŋ ga lii ga lii. 35 A kwan za ma kaara wo sǝr nǝn ah tǝgbana fan kolle. Angeloi, ne za ma kaara wo sǝr daŋ, a mor jol ahe, dǝɓ ma gak cak 'yah ah kǝka, dǝɓ ma gak fii ko mo joŋ fẽe mai ne kǝka ta.
36 Ne cok tǝtǝl ɓe mo pii soo ge, me so lwaa goŋ ɓe, yǝk ɓe, ne swah ɓe kpǝ. Zaluu faadal ɓe, ne zaluu pel ɓe, nyiŋra me, ɓaŋra me kan tǝ goŋ ɓe kpǝ, me so lwaa yǝk kal ma kǝpelle.
37 Zǝzǝ̃ǝko, ame Nebukanezar, me sãa Goŋ ma coksǝŋ, me yii ko, me joŋ osoko nyi ko, mor yeɓ ah moo joŋko daŋ a pǝsãhe, a njaŋ, a jok dǝɓ mai moo yii suu ahe.
