Te ma ngolâ hi Baltazar-râ
1 Bur tu amulâ Baltazar mi le te ma ngolâ mi mam suma nglo suma te yamba tazi dubu, mi he tam á tche süm guguzlud’a avoroziya. 2 Ata yima Baltazar mi tche süm guguzlud’a mi gurutna, mi he vuna ala a i yoï kop ma lora ki kop ma kawei ma hapma suma abum Nebukanezar mi hurumuzï kur gong nga kud’ora hAlonid’a avo Jerusalem-ma, tala mi tche süma ki sed’ezi ki mam suma nglona kamiyôma kamiyôm suma gureina mi d’a. 3 Ata yi máma a yoï kop ma lor ma a yomï kur gong nga kud’ora hAlonid’a avo Jerusalem-ma. Amulâ ki mam suma nglona, amiyôma kamiyôm suma gureina a tche ki süma. 4 Bugol la a tche süm guguzlud’a dad’a, a nde gile alo ma lora, ma kawei ma hapma, ma kawei ma hleuna, ma kawei ma wurana, ma aguna, ma ahinad’a mi.
5 Ata yi máma tchitchid’a sana ti nde woi go kagu lalamba, ti b’ir akulo huyok gulumuna hazì ma amula. Ata yima amulâ mi we tchitchit ta b’ir akulo ndatina, ata yi máma amulâ mi tchuk susub’ok, djib’erem b’laga, 6 mi le mandarâ ngola, vunadigam mbi pat fek, guguvam nga mi zlak kikibi mi. 7 Amulâ mi er ad’um akulo ki delem mba ngola ala a mba ki suma mbuta, suma kumana ki suma a djop ki tchitchiud’a suma Babilon-na. Mi dazi ala: Sama ndum zla d’a b’ir ndata mi vandji ad’ut tei mi na, an mba ni tchugum baru d’a hleu d’a sisila atamu, an mba ni tchugum vayîr ma lora kelemu, an mba ni tinim ma te yam ma hindina kur leud’a mi.
8 Suma ned’a hamulîna pet a tchuk avo, wani azi ndak á ndum zla d’a a b’irit ndata d’i, azi ndak á vat ad’ut tei mamulâ d’uo mi. 9 Kayam ndata, amulâ Baltazar mi mbut mandarâ ngola, mi tchuk susub’ok, mam suma nglona djib’er mazid’a ti b’lak mi.
Daniel mi väd’u zla d’a b’ir ra mudurid’a woyo
10 Amula amulâ asum ti hum siwel la amulâ ki mam suma nglona a nga siwela, ti kal kur gong nga tena, ti dala: Amulâ, ar va mi lang ngi! Ar ang le mandarâ abo djib’er manga d’i, ar ang tchuk susub’ok ki. 11 Kur leu manga sama Muzu’â hAlo ma bei tchod’a ba na nga kuruma mi nga. Kur atchogoid’a habunga a fe b’od’a ki wad’ud’a ki ned’a d’igi ned’a hAlonid’a na natamu. Abung amulâ Nebukanezar mi tinim ma ngolâ hi suma mbuta, hi suma a djop ki tchitchiud’ina, hi suma kumana, hi suma djop ki suma azuleinina mi, 12 kayam Daniel ma amulâ yum ala Beltasar-râ mi nga ki muzuk ma kal tegles ma wad’ud’a ma wed’a kurumu. Mi ndak á vad’ud’a hadï d’a ded’a, hi zla d’a d’ogolâ, hi zla d’a mudurid’a woi mi. Ar ang yï Daniel máma. Mam mba mi vang ad’u zla ndata woyo.
13 Ata yi máma hina wat a mba ki Daniel avok amulâ. Amulâ mi djobom ala: Angî Daniel ma aduk Juif suma abun mi yozï magombina gagazi zu? 14 An hum ala Muzu’â hAlo ma bei tchod’a ba na mi nga kurungû, angî ma nga de woi yam ahle suma a nga mbana, angî ma wad’ud’a, angî ma ne ma kal teglesâ mi. 15 A mbanï suma ned’a ki suma mbuta avoron kayambala azi ndum zla d’a b’ir ndata azi vandji ad’ut tei mi d’a, wani azi ndak á vandji ad’ut tei d’i. 16 An hum ala ang ndak á vad’ud’a yam zla d’a d’ogol la tetenga ki zla d’a muduri d’a ad’enga mi. Ki tchetchemba, le ang ndak á ndum zla d’a b’ir ndata, ang vandji ad’ut tei mi ni, an mba ni tchugung baru d’a hleu d’a sisila atangû, an mba ni tchugung vayîr ma lora kelengû, an mba ni tining ma te yam ma hindina kur leud’a mi.
17 Ata yi máma Daniel mi hulong de mamulâ ala: Amulâ, ang ngom he d’a hawa manga, d’oze ang hat mi suma dingâ. Wani an mba ni ndum zla d’a b’ir ndata, an mba ni vangzi ad’ut tei mi. 18 Amulâ, Alo ma kal teglesâ mi tin abung Nebukanezar amul ma ngolâ, mi hum ngola ki hud’a ki subura mi. 19 Kayam ngol la Alona mi humzid’a, suma a nga kaka kur ambasina pet, andjaf suma pet ki suma ad’u vun ma ded’a tetengâ pet a zlaga, a le mandarâ avorom mi. Mi tchi suma mi min tchazina, mi ar suma mi min tchazi d’uo na karid’a mi. Mi he ngola mi sama mam min hum ngolina, mi hulong sama mam min hulongôm yam kä na kä ad’um mi. 20 Wani ata yima mi hle yam akulo mi b’al hurum ad’enga kiki gak mi de zla d’a subur tad’ina, a zud’um kä woi yam zlam mam mba amula, a pat subur mamba woi mi. 21 A digim mbei aduk suma, djib’er mamba ti mbut d’igi djib’era hahle suma abageinid’a na. Mi kak aduk koro ma abageina, mi tasuna d’igi amuzleina na, mbad’ï d’a akulod’a ti gumu, gak mi wala Alo ma kal teglesâ nga mi te yam leu d’a yam andagad’id’a pet, nga mi tin sama mam hurum minima amula.
22 Wani ang Baltazar, Nebukanezar goroma, ang wahle ndazina woi tetet, wani ang hulong nga yang kä d’i. 23 Wani ang hle yang akulo avok Alo ma sä akulona, ang yo kop ma a tinim iram vam ma kur gong mam mba kud’orina, ang ki mang suma nglona, amiyôngâ kamiyông suma gureina, agi tchagi ki süm guguzlud’a. Bugola, ang gile alo ma a lumî ki kawei ma hapma, ki lora, ki ma kawei ma hleuna, ki ma kawei ma wurana, kaguna kahinad’a suma a nga we d’i, a nga hum mbi, a nga wad’ud’a d’uo mi na. Ang subur nga Alo ma muzuk manga ki sun mang nga led’a pet nga aboma d’i. 24 Ni kayam ndata ba, Alona mi sunï abo sana á b’ir zla d’a b’ir ndata wana. 25 Zla d’a b’ira ba wana: MENE, MENE, TEKEL ki PARSIN. 26 Ad’ut ta ved’a ba wana: MENE ad’ut nala Ndumba: Alona mi ndum kak mang nga amula, mi dabat mi. 27 TEKEL ad’ut nala Ngad’a: A ngang yam vama nga ahlena, a wala angî afefeta. 28 PERES ad’ut nala Wala: Leu manga a walat kä mbà á he abo tu mi suma Mede-na, abo tu mi suma Perse-na mi.
29 Atogo hina zak Baltazar mi he vuna mi mam suma sunda ala a tchuk baru d’a hleu d’a sisila ata Daniel, a tchugum vayîr ma lora kelemu, a tinim ma te yam ma hindina kur leud’a mi.
30 Kur andjege ndata, a tchi Baltazar amul ma Babilon-na woyo. 31 Dariyus ma Mede-na mi hlamula. Bizamî dok karagaya yam mbà.
Belsazar joŋ fĩi malii ahe
1 Comki goŋ Belsazar ɗii zaluu pel ah ujenere, nyi farel nyi ra, so zwahra bii lee kpuu vin ne ki. 2 Ne cok mo tǝ zwahra, Belsazar faa ka mo woora tahsah ma vãm kaŋnyeeri, ne ma vãm solai, tǝkine tahsah mai daŋ pah ah Nebukanezar mo woo gin ɓǝr yaŋ Masǝŋ yaŋ Jerusalem ge ne ko. Goŋ pepee kal ge ka woo ahe, mor ka ako, ne zaluu pel ahe, ne ŋwǝǝ ah tǝkine mǝǝ byak ah daŋ mo zwahra fan ne ko. 3 Ne pel sǝ, kal ge woora tahsah ahe, so ara daŋ zwahra bii lee kpuu vin ne ko, 4 so yiira masǝŋ ma zyeɓ ne vãm kaŋnyeeri, vãm solai, vãm syẽ, vãm fuu, kpuu, tǝkine ma zyeɓ ne tǝsal ne ko.
5 Ne pel nai sǝ, jol dǝfuu ge, tǝŋ ŋwǝǝ fan wo suu yaŋ ɓǝr yaŋ goŋe, pǝ cok mai wii pitǝrla mo sǝǝ cok ge ɓo gŋ pǝsãhe. Goŋ ne suu ah kwo jol mai mo tǝ ŋwǝǝ fan ne cok ahe. 6 Zahpel goŋ fer cam sǝ, zahzyil nǝǝ ko, suu kal ne coo ko, zahciŋɓal ah tǝŋ in ki. 7 So goŋ ɓyaŋ ɓǝ faa, mo gera ne za ẽe ciŋ, za kǝndaŋne, ne za ma fee ɓǝ ŋwǝǝmǝŋgai. Ne cok mo danra ge wo goŋ ɓǝr yaŋ, goŋ faa nyi ra: Koo zune mo gak kee fan ŋwǝǝ mai tǝkine kee mor ɓǝ ah nyi me ɓe, me ga ɓoo mbǝro syẽ ma na ma ɓe nyi ko, me ga saa fãi vãm kaŋnyeeri ga nyi sol ta, ako ga yea patǝ sai ne swah pǝ goŋ ɓe. 8 Za fatan goŋ daŋ gera pel ahe, amma koo dǝɓ vaŋno kǝsyil ɓǝǝ ma gak kee fan ŋwǝǝ ah tǝkine kee mor ɓǝ ah nyi ko kǝka. 9 Goŋ Belsazar swaa ɓǝ pǝlli, zahpel ah so fer cam pǝ'manne. Zaluu pel ah tǝra ru so joŋ ɗǝne laŋ ya.
10 Mah goŋ laa fan joŋ goŋ mo tǝ joŋra ne zaluu pel ahe, dan kal ge wo ɓǝǝ ɓǝr yaŋ pǝ cok ren farelle, so faa: Masǝŋ mo soɓ tǝtǝl goŋe! Goŋ mo gaɓ suu ɓo ne foo ɓǝ ka, mo soɓ zahpel ɓo fer cam ka ta. 11 Dǝɓ ki no pǝ sǝr goŋ ɓo, tǝ'yak masǝŋ matǝdaŋdaŋ ah ra no pǝzyil ahe. Ne cok pa ɓo mo yea kaa goŋ ɓo, lwaara yella, ne tǝtǝlli, tǝkine fatan tǝgbana mǝ masǝŋ ki ra wol ahe. So pa ɓo goŋ Nebukanezar ɓaŋ ko kan dǝɓlii ne ko tǝ za syiŋrĩ, za ẽe ciŋ, za kǝndaŋne, ne za ma fee ɓǝ ŋwǝǝmǝŋgai daŋ. 12 A ne yella, ne tǝtǝl ne fatan ma gak kee zah lomme, tǝ ɓǝ maɗǝk tǝ ɓoroo ah ɓo, a gak kee mor ɓǝ ma tǝsyeɓ ahe. Mor ahe, mo pepee ge ɗii dǝɓ ma ɗii ne Daniel, mai goŋ mo fer ɗii ɓo ne Beltesazar. A ga kee mor ɓǝ ŋwǝǝ ah daŋ nyi mo.
Daniel kee mor ɓǝ ŋwǝǝ ahe
13 So zaŋra Daniel ge pel goŋ ne ko. Goŋ faa nyi ko: Amo ko ye Daniel mai mo kǝsyil Yahuduen mai pa ɓe mo woo ra gin sǝr Yuda ge ne ko ne? 14 Me laa ɓǝ ɓo ɓe, faara aa ɓe tǝ'yak masǝŋ maki ah ra no pǝzyil ɓo, me so laa laŋ mo ne yella, ne tǝtǝl tǝkine fatanne. 15 Me faa mo ɗiira za fatan ne za ẽe ciŋ ge pel ɓe ne ko, ka mo keera fan ŋwǝǝ mai tǝkine kee mor ɓǝ ah nyi me, amma gak keera mor ɓǝ ah ya. Ame laa mo gak tan mor ɓǝ maɗǝk ahe, mo kee mor ɓǝ mai mo muŋ ɓo syeɓɓe. 16 Zǝzǝ̃ǝko, mo gak kee fan ŋwǝǝ mai tǝkine kee mor ɓǝ ah nyi me ɓe, me ga ɓoo mbǝro masyẽ ah na ma ɓe nyi mo, me ga saa fãi vãm kaŋnyeeri gai mo sol ta, mo ga yea patǝ sai ne swah pǝ goŋ ɓe.
17 Daniel zyii zah goŋ faa: Goŋe, mo kaa ne fan nyi ɓo, mo 'yah ɓe, mo nyi nyi dǝɓ ki o. Amma me ga kee fan mai mo ŋwǝǝ ɓo tǝkine mor ɓǝ ah daŋ nyi goŋe. 18 Masǝŋ mayǝk joŋ pa ɓo Nebukanezar ciŋ goŋ malii ahe, nyi yǝk ne swah daŋ nyi. 19 A pǝyǝkki, za sǝr daŋ, zahban camcam, za ma faara zah camcam daŋ, a ɗuura gal ah ne coo pel ah coo. Mo 'yahko ka in dǝɓ pǝ wul ɓe, a inni. Mo 'yahko ka soɓ dǝɓ ne cee ɓe, a soɓɓe. Mo 'yahko ka yii dǝɓ wala tǝr dǝɓ ɓe, a gakke. 20 Amma ne cok mo tǝŋko yii suu ahe, zahzyil ah joŋ pǝyakke, mor ah Masǝŋ nĩi ko gin tǝ fakal goŋ ah ge lalle, yǝk ah wǝǝ gin tǝtǝl ahe. 21 Nĩira ko kǝsyil dǝfuu ge lalle, ɓǝ foo ah so ge tǝgbana mǝ nǝǝ cokki, kaa kǝsyil korro cokki, re wom tǝgbana dǝǝ, a swan lal gakgak nooko, mahm nǝn tǝtǝl ahe. Amma fahfal ah so tǝ, Masǝŋ mayǝk ye lwaa goŋ sǝr daŋ ɓo, a gak nyi goŋ nyi dǝɓ mai mo 'yah ko ɓo.
22 Amma amo Belsazar, mo ye wel ahe, mo tǝ ɓǝ marai belbelle, mo so wonsuu ɓo ya. 23 Amo joŋ ɓǝɓe' wo Dǝɓlii ma coksǝŋ, mo woo tahsah ɓǝr yaŋ ahe. Amo, ne zaluu pel ɓo, ne ŋwǝǝ ɓo tǝkine mǝǝ byak ɓo, we zwah bii lee kpuu vin ne ko, we so yii masǝŋ ma joŋ ne vãm kaŋnyeeri, vãm solai, vãm syẽ, vãm fuu, kpuu, tǝkine tǝsal ne ko - masǝŋ mai mo ka kwanra cok wala laa sok ya, mo tǝra fan ki ya ta. Amma Masǝŋ mai tǝ'yak ɓo mo jol ahe, ne fahlii ɓǝ ɓo daŋ, mo zyii ka yii ko ya. 24 Mor ah Masǝŋ pee jol mai ge ka ŋwǝǝ ɓǝ ahe.
25 Ɓǝ ŋwǝǝ ah a naiko: Kee ɓe, kee ɓe, lii ɓe, woŋ ɓe. 26 Mor ɓǝ ah a naiko: Kee ɓe, 'yah cuu: Masǝŋ kee zah'nan goŋ ɓo ɓe, zah'nan ah vǝr ɓe ta. 27 Lii ɓe, 'yah cuu: Liira mo tǝ kilo ɓe, lwaara yǝk ɓo ka pǝlli ya. 28 Woŋ ɓe, 'yah cuu: Woŋra goŋ ɓo kǝsyil Medien ne Persien ɓe.
29 Ne pel gwari sǝ, goŋ Belsazar faa nyi za yeɓ ah ra, mo ɓoora mbǝro syẽ nyi Daniel, mo saara fãi vãm kaŋnyeeri ge nyi sol ta, so joŋ ko na patǝ sai za ne swah pǝ goŋ ahe. 30 Ne suŋ moo sǝ ta, ira Belsazar goŋ sǝr Babilon pǝ wulli. 31 Darius Mediyo kaa goŋ pǝ cok ahe, ka Darius joŋ syii ɓo jemma yea tǝtǝl gwa.
