Jesus ki bur ma sabatna
(Gol Mat 12.1-8Mar 2.23-28)1 Kur bur ma sabatna, Jesus nga mi kal aduk asine ma awuna. Mam suma hata a kus yam awuna, a hozom kaboziya, a mud’a. 2 Fariziyê suma hiuna a dazi ala: Ni kayam me ba, agi nga lagi vama gat meid’a d’elei lovota kam á led’a kur bur ma sabatnina ge?
3 Jesus mi hulong dazi ala: Agi ndumugi nga kur mbaktumba hAlonid’a yagi tu vama David azi ki suma a nga ki sed’ema a lum ata yima meid’a nga d’i tchazina d’uo zu? 4 Ni nana ba, mi kal kur gonga hAlonid’a, mi yo avungô ma nga tinda avok Alonina, mi tum mi hum mi suma a nga ki sed’ema mi ge? Kur gat meid’a, suma ngat buzuna a tumî azi hol.
5 Jesus mi dazi kua ala: An Gor Sana ni Sala bur ma sabatna mi.
Sama abom tche mogod’ina
(Gol Mat 12.9-14Mar 3.1-6)6 Kur bur ma sabat ma dingâ, Jesus mi kal kur gong nga toka hi Juif-fîd’a, nga mi hat suma. Sana nga kua, ni ma abom ma ndjufâ mi tche mogod’ina. 7 Suma hat gata azi ki Fariziyêna a so irazi yam Jesus ngolol á we na ni mi sut ini sama tugud’eid’a kur bur ma sabatna zu? Kayam azi nga hal lovota á vum ki zlad’a.
8 Wani mam we djib’er mazid’a tcha. Mi de mi ma abom tche mogod’ina ala: Ang tchol akulo, ang tchol adigaziya. Mam tchol akulo avok suma pet. 9 Jesus mi dazi ala: An nga ni djobogiya, na ni gat meid’a ar lovota á le djivid’a kur bur ma sabatna, d’oze á le tchod’a zu? Á sut sana, d’oze á tchi sana zu? 10 Mi pret tam mi gol suma a nga ata yi mámina pet, mi de mi sa máma ala: Ang mat abong ngeyo. Mi mad’am mbeyo, abom mbut blangâm ma adjeuna.
11 Huruzi zal ngola, a ndjak vunazi yam vama azi mba lum ki Jesus-na.
Jesus mi man suma a sunuzina dogo yam mbà
(Gol Mat 10.1-4Mar 3.13-19)12 Kur bur máma Jesus mi i yam ahinad’a á tchen Alona. Kur andjege ndata pet, nga mi tchen Alona. 13 Kid’a yina fo dad’a, mi yi mam suma hata, mi man adigazi dogo yam mbà, mi tinizi simiyêzi ala suma a sunuzina: 14 Simon ma mi tinim simiyêm ala Pierre-râ ki wiyema Andre, Jacques ki Jean, Filip ki Bartelemi, 15 Matiye ki Toma, Jacques Alfe goroma ki Simon ma kak djangûna ki gata hi Romê-nid’a avo’â, 16 Judas Jacques goroma ki Judas Iskariyot ma mba mi he Jesus abo sumina mi.
Jesus mi hat ablau suma, mi sut suma tugud’eid’a mi
(Gol Mat 4.23-25)17 Jesus mi tchugï asem kä ki sed’eziya, mi tchol ata yima kikid’i’â. Ni yima ablau mam suma hata a nga kuana. Ata yi máma, ablau suma a nga toka kua ngola mi. Azi ni suma Jude-na, suma Jerusalem-ma, suma a nga avun alum ma ngolîna, suma Tir-râ ki suma Sidon-na mi. 18 Azi mba á humumu, kayam mi sud’uzi kur tugud’ei mazid’a mi. Suma a nga fe ndaka abo muzuk ma tchonina, mi digim mbei kuruzi mi. 19 Ablau suma pet a nga hal á domu, kayam ad’enga nga d’i buzuk kei atam á sud’uzi pet.
Furîd’a ki hohoud’a
(Gol Mat 5.1-12)20 Jesus mi gol mam suma hata, mi dazi ala:
Agi suma houd’a, agi lagi furîd’a
kayam leud’a hAlonid’a ni magid’a.
21 Agi suma meid’a nga d’i tchagi ka tchetchema,
agi lagi furîd’a
kayam Alona mba mi hagi tena ngola.
Agi suma nga tchigi ka tchetchema,
agi lagi furîd’a
kayam agi mba sanagiya.
22 Le suma a nga noyôgiya, a nga digigiya, a nga ngulugiya, le a nga gologi is d’igi suma tchona na yam an Gor Sana ni, ar agi lagi furîd’a. 23 Agi lagi furîd’a kur bur máma, agi lagagi akulo ki aîd’a kayam wurak magid’a ngola sä d’i djubugi akulo, kayam abuyozi ngolo a djop vun suma djok vun Alona adjeunina mi.
24 Wani ni zla d’a hohoud’a kagi agi suma ndjondjoîna,
kayam agi fagi wa djivi magid’a da’.
25 Ni zla d’a hohoud’a kagi agi suma hobogi ki tchetchembina,
kayam meid’a mba d’i tchagiya.
Ni zla d’a hohoud’a kagi agi suma nga sanagi ki tchetchembina,
kayam agi mba yorogi tagi ki tchina.
26 Le suma pet a nga yorogiya ni,
ni zla d’a hohoud’a kagiya,
kayam abuyozi ngolo a le ki suma djok vun suma ka zlad’a adjeuna nina mi.
Agi lagi yam magi suma djangûna
(Gol Mat 5.38-48Mat 7.12a)27 Jesus mi had’azi kua ala: An nga ni dagiya, agi suma nga humuna, agi lagi yam magi suma djangûna, agi lagi djivid’a mi suma a nga noyôgina. 28 Agi b’agi vuna yam suma a nga gagi vunina, agi tchenegi Alona yam suma a nga lagi ndakina mi. 29 Le sana mi tumung agozlong abo tu ni, ang mbud’um ma hina mi. Le sana mi yo baru mang nga ngola ni, aram mi yo gumandje manga mi. 30 Sama lara pî ma mi tcheneng vanina, ang humu. Le sana mi hle va mangâ ni, ang djobom kam mbi. 31 Vama agi min suma a lagizina, agi lazizina mi.
32 Le agi lagi ni yam suma a le kagina holu ni, agi djubugi ni mersi d’a me d’ei ge? Kayam suma tchona pî a nga le yam suma a nga le kazina hina mi. 33 Le agi lagi ni djivid’a mi suma a nga lagi djivid’ina holu ni, agi djubugi ni mersi d’a me d’ei ge? Kayam suma tchona pî, a nga le hina mi. 34 Le agi hagi ni balâ mi suma agi djib’eregi ala azi mba hulongôgizina holu ni, agi djubugi ni mersi d’a me d’ei ge? Suma tchona pî, a nga he balâ mi suma tchona, kayam azi mba hulongôzizi hina mi. 35 Wani agi lagi yam magi suma djangûna, agi lagizi djivid’a, agi hazi balâ bei djib’er kam ba. Hina wani, wurak magid’a nga ngola, agi mba kagagi nAlo ma sä akulo ma kal teglesâ groma, kayam mam nga mi we hohowa suma bei le mersina ki suma tchona mi. 36 Agi wagi hohowa suma d’igi Abugi mi we hohowa suma na mi.
Ar agi vagi sa ki zla d’i
(Gol Mat 7.1-5)
37 Jesus mi had’azi kua ala: Ar agi kagi sariyad’a yam sa d’i. Hina wani, Alona mba mi kagi sariyad’a kagi d’i. Ar agi vagi sa ki zla d’i. Hina wani, Alona mba mi vagi ki zlad’a d’uo mi. Ar agi vad’agi hurugi woi yam suma. Hina wani, Alona mba mi vat hurum mbei kagi mi. 38 Agi hagi mi suma, Alona mba mi hagi mi. Kur nga d’a djivi d’a kota, azi mba oyôgizi vunadigagiya, a mba gazad’u, mba d’i sulul kä woyo. Kayam Alona mba mi ngagi ni ki nga d’a agi ngagi ki mi suma dingîd’a.
39 Jesus mi dazi zla d’a d’ogola kua ala: Ma duka ndak á tan ndram ma duka zu? Le mi le na ni, azi djak a mba tchuk kä kur zula. 40 Ma hata nga mi kal ma had’ama d’i, wani sama lara ma ndak vun hat mambina, mba mi mbut ni d’igi ma had’ama na.
41 Ni kayam me ba, ang gol asu ma lerem ma nga ir wiyengîna, wani ang nga djib’er yam agu ma murguli ma nga irangâ d’uo ge? 42 Ni nana ba, ang de mi wiyengâ ala: Wiyena, ang tin an hlang asu ma lerem ma nga irangâ woyo, wani ang tanga we nga agu ma murguli ma nga irangâ d’uo ge? Ang ma lop ira, ar ang hlagu ma murguli ma nga irangâ woi tua, ang ndak á we yina woi tetet á hlasu ma lerem ma nga ir wiyengîna woi tua.
Hat ta yam aguna ki vud’umba
(Gol Mat 7.16-20Mat 12.33-35)43 Jesus mi had’azi kua ala: Agu ma djivina nga mi vut tcho d’i, agu ma tchona nga mi vut djivi d’uo mi. 44 Agu ma lara pî a wumî ki vud’umu. A nga tchi vud’a tuluma ata aweid’a d’i, a nga tchi vud’a guguzlud’a ata kekerezeuna d’uo mi. 45 Sama djivina nga mi nde ni kahle suma djivi suma mi togozi kuruma woi abua, sama tchona nga mi nde ni kahle suma tcho suma mi togozi kuruma woyo, kayam vama nga oîd’a kur sanina ba, nga mi dumu.
Gongîyo suma mbàna
(Gol Mat 7.24-27)46 Jesus mi had’azi kua ala: Ni kayam me ba, agi nga yan ala Salamina, Salamina, wani agi lagi vama an dagi kama d’uo ge? 47 Sama lara ma mba geven ma hum zla manda nga mi le sunda katna, an mba ni tagagi vama hle tam ki sed’ema. 48 Mi hle tamî d’igi sama mi min gonga mi djugot zula kä ngola mi gat ad’ut yam ahinad’ina na. Ata yima mbina mi kusa nga mi djangâ, mi wat gonga. Wani nga d’i giget ti, kayam ti min djivid’a.
49 Wani sama hum zla manda nga mi le nga sunda kat tuo na, mi hle tamî d’igi sama mi min gong mamba yam andagad’a bei mi djugud’ot ad’ut kä na na. Ata yima mbina nga mi djangâ, mi wat gong ndata; atogo hina zak, mba d’i dris kä. B’lak mata ni b’lak ka tchod’a.
Za syee mor Yesu hahra sor ne com 'yakke
(Mt 12:1-8Mk 2:23-28)1 Comki Yesu ne za syee mor ah mo tǝ pǝ̃ǝra kǝsyil 'wah ne com 'yakke, za syee mor ah hahra sor 'wãhra pǝ jol soŋra. 2 Farisien manyeeki ah faa nyi ra: We joŋ fan mai ɓǝ lai man mo nyi fahlii joŋ ah ne com 'yak ya mor fẽene? 3 Yesu zyii faa nyi ra: We kee ɓǝ fan mai David mo joŋ ya ne? Ne cok mai koŋ mo i ko ne za ma ne ki daŋ joŋ ɗǝne? 4 Dan ge pǝ yaŋ Masǝŋ ge ɓaŋ farel ma nyi mor Masǝŋ re, so nyi za mai mo ne ki ta, farel ah laŋ ɓǝ lai nyi fahlii ren ah nyi za ki ya, sai za joŋzahsyiŋ yee ren to. 5 Yesu so faa nyi ra: We Dǝfuu ye Dǝɓlii com 'yakke.
Dǝɓ jol wulli
(Mt 12:9-14Mk 3:1-6)6 Ne com 'yak maki ah Yesu kal ge yaŋ kee ɓǝ Masǝŋ, so kal tǝ cuu ɓǝ nyi za gŋ. Dǝɓ ki no gŋ jokǝsãh ah wǝwǝ ɓo. 7 Za cuu ɓǝ lai ne Farisien kanra nahnǝn wo Yesu a byakra ɗah a ga laɓ dǝɓ ah ne com 'yak ne? Mor ka ra lwaa fahlii cen ahe. 8 Amma Yesu tǝ ɓǝ foo ɓǝǝ faa nyi dǝɓ jol wul: Mo ur mo uu ge pel zana. So dǝɓ ah ur uu ge gŋ. 9 So Yesu faa nyi zana: Me tǝ fii we, fahlii no ka joŋ fan sãh ne com 'yak ne? Wala ka joŋ faɓe' ne ne? Na ǝ̃ǝ cee dǝɓ ne ne? Na i ko pǝ wul ne ne? 10 Yesu ɓaŋ nahnǝn ẽe ra ne daŋ, so faa nyi dǝɓ ahe: Mo ɓaŋ jol ɓo ge sǝŋ. Dǝɓ ah joŋ naiko, so jol ah lwaa swahe. 11 Amma ɓaŋra kpãh pǝlli, so kal tǝ kyeɓra fahlii tǝgǝǝ ɓǝǝ ne ɓǝ makẽne moo gak joŋra wo Yesu.
Yesu syen zapee jemma tǝ gwa
(Mt 10:1-4Mk 3:13-19)12 Ne cok ah Yesu yee kal ge tǝ waa ka juupelle, nǝn ne juupel wo Masǝŋ ne suŋ moo cii. 13 Ne cok zah'nan mo ge ceeni, ɗii za syee mor ah ge wol ah syen za kǝsyil ɓǝǝ jemma tǝ gwa, ɗii ra ne zapee: 14 Simon mai moo ɗii ne Petar ta, ne naa mah ah Andreas, Yakuɓ, Yohana, Filip, Bartolomeus, 15 Mateus, Tomas, Yakuɓ we Alfeus, Simon ma ɗii ne Wesǝrri, 16 Yudas we Yakuɓ tǝkine Yudas Iskariot, ako ye dǝɓ mai mo joŋ tǝkor Yesu.
Yesu cuu ɓǝ nyi za tǝkine laɓ za syemme
(Mt 4:23-25)17 Yesu ɗǝr gin tǝwaa ne ra ge uu tǝ sǝr sǝŋ, cok mai pãa za syee mor ah ne pãa dǝfuu mai mo urra gin sǝr Yudea ne yaŋ Jerusalem ne yaŋ ma kah bii yaŋ Tirus ne Sidon mo taira ɓo gŋ. 18 Zan ah gera ɓo mor laa ɓǝ faa Yesu tǝkine 'yah laɓ syem suu ɓǝǝra. Za mai coksyiŋ mo tǝ gaɓ ra, laɓra ta. 19 Za daŋ kyeɓ ka juu suu Yesu, mor swah a pǝ̃ǝ gin wol ah a laɓ ra daŋ.
Ɓǝ'nyah tǝkine ɓǝ gaɓɓe
(Mt 5:1-12)20 Yesu ɓaŋ nahnǝn ẽe za syee mor ahe, so faa:
A pǝ'nyah wo ɓii za syakke,
Mor Goŋ Masǝŋ ma ɓiir o.
21 A pǝ'nyah wo ɓii za mai we ne koŋ zǝzǝ̃ǝko,
Mor we ga lwaa farel pǝlli.
A pǝ'nyah wo ɓii za mai we tǝ yeyee zǝzǝ̃ǝko,
Mor we ga syesyakke.
22 A pǝ'nyah wo ɓii ne cok za moo ga syiŋra we, moo ga nǝǝra we pǝ zah ɓoo ga lalle, moo tǝǝra we tǝkine syẽa we tǝgbana fan ɓea mor ɓǝ We Dǝfuu. 23 Ɓǝ ah mo ge joŋ wo ɓii nai ɓe, ka we laa pǝ'nyahre, mor reba ma'man tǝ byak tǝ ɓii coksǝŋ. Mor pa ɓǝǝ lii cuura syak nyi profetoen nai ta.
24 Amma ɓǝ gaɓ tǝ ɓii za joŋne,
Mor we re zah ɓǝ 'nyah ma ɓii ɓe.
25 Ɓǝ gaɓ tǝ ɓii za mai we ne fan zǝzǝ̃ǝ pǝlli,
Mor koŋ ga i we.
Ɓǝ gaɓ tǝ ɓii za mai we tǝ syesyak zǝzǝ̃ǝko,
We ga swaa ɓǝ tǝkine yeyee.
26 Ɓǝ gaɓ tǝ ɓii ne cok za moo sãara we,
Mor pa ɓǝǝ lii sãara profetoen maber nai ta.
We 'yah za syiŋ ɓiiri
(Mt 5:38-48Mt 7:12)27 Amma me tǝ faa nyi we za mai we tǝ laa ɓǝ faa ɓe: we 'yah za syiŋ ɓiiri, we joŋ ɓǝ'nyah wo za mai moo syiŋra we. 28 We faa ɓǝ sãh tǝ za mai moo faara ɓǝɓe' tǝ ɓiiri, we juupel wo Masǝŋ mor za mai moo cuura syak nyi we. 29 Dǝɓ mo i fǝn nyi mo ɓe, mo fer maki ah kan nyi ta. Dǝɓ mo wǝǝ mbǝro sol ɓo ɓe, mo soɓ ko wǝǝ ɗaŋsikki ta. 30 Koo zune mo fii fan jol ɓo ɓe, mo nyi nyi ko. Koo zune mo ɓaŋ fan ɓo ɓe, mo so fii fan ah kao. 31 We joŋ fan wo za ki tǝgbana mai wee 'yah ka za mo joŋra wo ɓii ta.
32 We tǝ 'yah za mai moo 'yahra we to ɓe, we foo we ga lwaa soo tǝl ah mor fẽene? Mor za maɓea laŋ a 'yah za ma 'yah ɓǝǝ ta. 33 We tǝ joŋ ɓǝ sãh wo za mai moo joŋra ɓǝ sãh wo ɓii to to ɓe, we foo we ga lwaa soo tǝl ah mor fẽene? Mor za maɓea laŋ a joŋra nai ta. 34 So wee nyi fan nyi za mai wee lǝŋ we so ga lwaa fan ah jol ɓǝǝ no to ɓe, we foo we ga lwaa soo tǝl ah mor fẽene? Mor za maɓea laŋ a nyira fan nyi za maɓea maki ah ka mo so jinra soo fan ah tǝgbana mai mo nyira ɓo nyi ki ko ta. 35 Amma we 'yah za syiŋ ɓiiri, we joŋ ɓǝ sãh wo ɓǝǝra. So we nyi fan nyi za ɓe, we byak soo ah ka. Reba ɓii ga yea pǝ'manne, awe ye ga yea wee Masǝŋ Mayǝkki. Mor a joŋ gboŋgboŋ wo za ma bai joŋ osoko nyi ko tǝkine za maɓea daŋ. 36 We kwo syak tǝ za tǝgbana Pa ɓii moo kwan syak tǝ za ta.
We ŋgoŋ kiita tǝ za ki ka
(Mt 7:1-5)37 We ŋgoŋ kiita tǝ za ki ka, Masǝŋ ka ga ŋgoŋ kiita tǝ ɓii ya ta. We gbǝ za ki ne kiita ka, Masǝŋ ka ga gbǝ we ne kiita ya ta. We rõm za ki, Masǝŋ ga rõm we ta. 38 We nyi fan nyi za ki, Masǝŋ ga nyi fan nyi we ta, a ga nyi we ne muŋjwǝǝ baa cǝk ga gŋ ŋhaa ŋwah ga sǝŋ. Masǝŋ ga lii fan nyi we ne muŋjwǝǝ mai we lii fan nyi za ki ne ko ta.
39 Yesu faa ɓǝ kikiŋ nyi ra faa: Rǝ̃ǝ ka gak zaŋ rǝ̃ǝ maki ah ka syee ne ya, mor ara gwa daŋ a ga leara ga pǝ lakre, ka nai ya ne? 40 Wel fee fan ka kal pa cuu fan ah ne lii ya, amma mo fee fan jol ah vǝr ɓe, fatan ah a yea tǝgbana mǝ pa cuu fan nyi ko.
41 Mor fẽe mo ẽe fãa ma nahnǝn naa pa ɓo mo ka kwan tǝzyee kpuu ma nahnǝn ɓo ya ne? 42 Mo gak faa nyi naa pa ɓo ɗii mo soɓ me ɓaŋ fãa nahnǝn ɓo ge lalle, so ka mo laŋ mo no ne tǝzyee kpuu gŋ ma ɓo ta ne? Dǝɓ tǝ vǝrvǝrri, mo ɓaŋ tǝzyee kpuu ma nahnǝn ɓo ge lal kǝpelle, so mo ga kwo cok pǝsãhe ka mo ɓaŋ fãa ma nahnǝn naa pa ɓo ge lalle.
Kpuu ne lee ahe
(Mt 7:16-20Mt 12:33-35)43 Kpuu masãh ka lee syẽm maɓe' ya, so kpuu maɓe' ah laŋ ka lee syẽm masãh ya ta. 44 Kpuu daŋ dǝɓ tan gin wo lee syẽm ah moo leeni, mor dǝɓ ka ŋhǝǝ lee wuu gin tǝ kpuu waa ya, dǝɓ ka ŋhǝǝ lee kpuu vin gin tǝ waafãi ya. 45 Dǝɓ sãh a faa ɓǝ sãh mai mo baa ɓo pǝ zahzyil ah gin lalle, dǝɓ ɓe' laŋ a faa ɓǝɓe' mai mo baa ɓo pǝ zahzyil ah gin lal ta, mor zah dǝɓ ah a faa ɓǝ mai mo no pǝ zahzyil ah gin lalle.
Yaŋ gwa
(Mt 7:24-27)46 We ɗii me ne Dǝɓlii, Dǝɓlii, mor fẽe we ka so joŋ ɓǝ mai mee faa nyi we ya ne? 47 Koo zune daŋ mo ge wo ɓe mo tǝ laa ɓǝ faa ɓe mo so tǝ syee mor ah ta ɓe, 48 ka dǝɓ ah tǝgbana dǝɓ mai mo cii lak ge sǝŋ pǝɗǝk dai pǝɗakka kpii mor yaŋ tǝl ahe. Bam lii ge tǝ, so bii ge ryaŋ yaŋ ahe, amma bii ah gak laŋ yaŋ ah ya, mor vuu ɓo pǝsãhe. 49 Amma dǝɓ makẽne mo tǝ laa ɓǝ faa ɓe mo ka tǝ syee mor ah ya ɓe, ka a tǝgbana dǝɓ mai mo vuu yaŋ ah tǝ sǝr kolle. Ne cok bii mo ge ryaŋ yaŋ ah ɓe, ne pel gwari sǝ yaŋ ah lee ga sǝŋ, ɓeɓ tǝɗe'.
