David kee zah wul nyi Salomo
1 Ka zah'nan mai David mo tǝ yah wun ge gwari ɓe, lai wel ah Salomo ne ɓǝ, faa: 2 Mo ẽe, me yah wun gwari o, mo swaa suu ɓo mo yea pǝ dǝworre. 3 Sai mo syee mor ɓǝ faa Dǝɓlii Masǝŋ ɓo, mo syee tǝ fahlii ah ra, mo byak ɓǝ lai tǝkine ɓǝ cuu ah ra mai mo ŋwǝǝ ɓo pǝ ɗerewol ɓǝ lai Mosus, mor ka mo yea ne pejii pǝ fan joŋ ɓo tǝkine pǝ cok daŋ moo ga gŋ, 4 mor ka Dǝɓlii mo joŋko ɓǝ mai mo faako ɓo nyi me baa ge cok ahe. Mor Dǝɓlii faa: Wee ɓo mo byakra ɓal syel ɓǝǝ pǝsãh mo syeera mor ɓe ne zahzyil ɓǝǝ daŋ ɓe, dǝɓ ma kaa tǝ fakal goŋ Israel ka ga pee gin morsǝ̃ǝ ɓo ya syaŋsyaŋ.
5 Amo laŋ, mo tǝ ɓǝ fan mai Joaɓ we Seruja mo joŋ wo ɓe ɓe, tǝgba faa, ako ye fan mai mo joŋko wo swah sooje za Israel matǝ gwa, Abner we Ner ne Amasa we Yeter, mai mo ik ra pǝ wulli, faŋ val tǝ ɓǝ syim ma zah sal ne cok mai ɓǝ kaa jam mo zyeɓ ɓo, so ɓǝɓe' ah no tǝtǝl ahe. 6 Sai mo joŋ yeɓ ne fatan mai mo ne ko, mo soɓ ko ge pǝ pal ne tam ah ne jam ka. 7 Amma mǝ wee Barzilai ma Giliat sye, mo joŋ ra pǝsãhe, mo soɓ ra yea kǝsyil za ma renra farel ne mo, mor gbahra jol ɓe ne cok mai me tǝ ɗuu ɓǝ naa pa ɓo Absolon ganne. 8 So Syimai we Gera dǝɓ ban Benyaamin ma Bakurim a no wo ɓo ta. Ne cok me tǝ ga Makanayim, tǝǝ me pǝɓe' no cam. Amma ne cok me tǝ pii soo gin yaŋ, ge zyaŋ tǝ ɓe pǝ el Yordan, me haa zah nyi ko ne tǝɗii Dǝɓlii, me faa: Me ka ga i mo pǝ wul ne kafahe ya. 9 Zǝzǝ̃ǝko mo soɓ ko bai ŋgoŋ kiita tǝl ah ka. Amo ye dǝɓ ma ne fatanne, mo ga tǝ fan mai moo ga joŋ ne ki. Mo soɓ ma wul ɓaŋ ko ne suu ah ka, amma mo i ko pǝ wulli.
Wul David
10 Ne cok David mo wuu, so ciira ko yaŋ ah Jerusalem. 11 David kaa goŋ tǝ za Israel syii jemma nai, mor kaa goŋ yaŋ Hebron syii rǝŋ, kaa yaŋ Jerusalem syii jemma sai tǝtǝl sai. 12 So Salomo kaa tǝ fakal pah ah David , goŋ ah joŋ pǝyǝkki.
Salomo joŋ goŋ ah pǝyǝkki
13 Comki Adonija we Haggit ge wo Batseba mah Salomo, mah Salomo fii ko: Mo ge ɓo jam ne? Zyii faa: Jam yo. 14 So faa: Me no ne ɓǝ ka faa ne mo. Batseba faa: Mo faa o. 15 So tǝŋ ɓǝ faa: Mo tǝ ɓe, goŋ nyẽe goŋ ɓe yo, za Israel daŋ rǝkra nahnǝn ɓo tǝ ɓe, tǝ byakra ka me kaa goŋe, amma goŋ so fer ciŋ mǝ naa pa ɓe ɓe, mor Dǝɓlii ye nyi nyi ko. 16 Zǝzǝ̃ǝko me ga fii fan jol ɓo vaŋno, ka mo jiŋ fan ah nyi me ka. Batseba zyii zah ah faa: Mo fii o. 17 Faa: Mo faa ɓǝ nyi goŋ Salomo, ka pee bai zyii joŋ ɓǝ faa ɓo ya, mo faa nyi mo nyiko Abisak mǝlaŋ win yaŋ Sunem nyi me kanne. 18 Batseba zyii faa: Pǝsãhe, me ga faa ɓǝ ɓo nyi goŋe.
19 So Batseba ur kal ge wo goŋ Salomo ka faa ɓǝ Adonija nyi ko, so goŋ ur ka zyaŋ tǝ mah ahe, ɗǝŋ ge sǝŋ pel ahe. So jin ge kaa tǝ fakal ahe, so faa mo ɓaŋra fakal goŋ kan nyi mah goŋe. Mah ah kaa jokǝsãh ahe. 20 So Batseba faa: Ame no ne fii biŋ ka fii mo, ka mo pee bai joŋ fan ah nyi me ka. Goŋ zyii faa: Mo fii o mǝǝ, me ka pee bai joŋ fan ah nyi mo ya. 21 Batseba faa: Mo soɓ naa pa ɓo Adonija kan Abisak mǝlaŋ win yaŋ Sunem. 22 Goŋ Salomo zyii zah mah ah faa: Kaiya, amo fii Abisak nyi Adonija mor fẽene? Pǝram mo fii goŋ nyi ko o ta! Mor naa pa ɓe malii yo, pa joŋzahsyiŋ Abiatar ne Joaɓ we Seruja ara mor ahe. 23 So goŋ haa zah ne tǝɗii Dǝɓlii faa: Adonija mo soo ɓǝ mai ne cee suu ah ya ɓe, Dǝɓlii mo joŋ me nai sye nai sye, ŋhaa mo kal tǝl ah laŋ ta. 24 Mor Dǝɓlii ma ne cee ye ɓaŋ me kan goŋ ne me tǝ fakal pa ɓe David, ako ye nyi yaŋ nyi me tǝgbana mo faako. Adonija ga wǝ tǝ'nah maiko. 25 So goŋ Salomo pee Benaja we Jehojada ge i Adonija pǝ wulli.
26 Goŋ Salomo so faa nyi pa joŋzahsyiŋ Abiatar: Mo ge pǝ cok kal ɓo Anatot, amo kii ɓo nǝn pǝkoŋ wulli, amma me ka i mo pǝ wul tǝ'nah ya ba, mor mo ɓaŋ sunduku Dǝɓlii pel pa ɓe David, amo laa bone ɓo ne pa ɓe pǝlli. 27 Salomo nǝǝ Abiatar gin tǝ yeɓ zahsyiŋ ɓoo. Fan ah joŋ ka baa ɓǝ mai Dǝɓlii mo faa ɓo tǝ yaŋ Eli yaŋ Silo.
28 Ne cok ɓǝ ah mo cii ge dai Joaɓ, so ɗuu kal ge gbǝ ciŋ ma pǝ cok joŋ syiŋrĩ. Mor Joaɓ gbǝ zah ɓo ne Adonija, amma gbǝ zah ne Absolon ya. 29 Ge faara ɓǝ ah nyi goŋ Salomo: Joaɓ ɗuu ge ɓo pǝ tal mbǝro Dǝɓlii, a no uu ɓo gŋ kah cok joŋ syiŋrĩ. Salomo pee Benaja we Jehojada faa: Mo ge i ko pǝ wulli. 30 So Benaja ge pǝ tal mbǝro Dǝɓlii, faa nyi ko: Goŋ faa mo pǝ̃ǝ ge lalle. Amma Joaɓ zyii faa: Ka, me wǝ nyeeko. Benaja so kal ge kee ɓǝ mai mo zyiiko zah ah nyi goŋ faa: Joaɓ faa nai sye, zyii zah ɓe naiko. 31 Goŋ faa: Pǝsãhe, mo ge joŋ wol ah tǝgbana ɓǝ faa ahe, mo i ko pǝ wulli, ka we cii ko. Nai ɓe, ɓǝ wul za matǝ gwa nyẽe Joaɓ mo ik ra ge lal bai mor ka ga yea tǝ ɓe ne za yaŋ pa ɓe yao. 32 Dǝɓlii ga jin faŋ val wul mai mo ikko ɓo tǝtǝl ah soo sǝŋ. Mor ik za gwa mai mo kalra ko ɓo ne goŋga tǝkine ɓǝ sãhe, Abner we Ner swah sooje za Israel ne Amasa we Yeter swah sooje za Yuda. Ik ra ne kafahe, pa ɓe David tǝ ɓǝ ah laŋ ya. 33 Syim ɓǝǝ a pii soo ga tǝ Joaɓ ne tǝ wee ɓǝr ah ga lii ga lii. Amma David ne wee ɓǝr ah ne yaŋ ah tǝkine goŋ ah daŋ, jam Dǝɓlii yea tǝl ah ga lii ga lii.
34 Benaja we Jehojada kal ge i Joaɓ pǝ wulli, ge ciira ko yaŋ ah lalle. 35 Goŋ ɓaŋ Benaja we Jehojada kan swah sooje ne pǝ cok ahe, ɓaŋ pa joŋzahsyiŋ Sadok kan pǝ cok Abiatar.
36 So goŋ pepee ge ɗii Syimai, faa nyi ko: Mo vuu yaŋ ɓo yaŋ Jerusalem ka mo kaa gŋ, amma mo pǝ̃ǝ gin gŋ ge cok ki ka. 37 Com mai mo kal pǝ̃ǝ gin gŋ yee el Kedron mai ɓe, ka mo tǝ njaŋ mo ga wuu, ɓǝɓe' ah pii soo ga tǝtǝl ɓo. 38 Syimai zyii zah goŋ faa: Ɓǝ ah a pǝsãhe, tǝgbana dǝɓlii ɓe goŋ mo faa ɓo, dǝɓ yeɓ ɓo ga joŋ nooko. Syimai kaa yaŋ Jerusalem liilii.
39 Amma fahfal syii sai mo pǝ̃ǝ kalle, byak Syimai gwa ɗuura kal ge wo Akis we Maaka goŋ Gat, ge faara ɓǝ ah nyi Syimai: Byak ɓo ra no Gat. 40 So Syimai ur baŋ tǝgaŋ nyi korro ahe, kal ka ga kyeɓ byak ah ra wo Akis goŋ Gat. Syimai kal ge gbah byak ah ra yaŋ Gat ge ne ko. 41 Ge faara ɓǝ ah nyi Salomo: Syimai ur gin yaŋ Jerusalem yea kal ge ɓo Gat, so pii soo ge ɓe. 42 Goŋ pepee ge ɗii Syimai faa nyi ko: Me faa ɓǝ nyi mo ka mo so faa njaŋ ah nyi me pel Dǝɓlii, com mai mo kal pǝ̃ǝ kal ge cok ki ɓe, ka mo tǝ njaŋ, mo ga wuu. So amo laŋ mo zyii zah ɓe mo faa: Ɓǝ ah a pǝsãhe. 43 So mor fẽe mo gbǝ ɓǝ mai mo faa pel Dǝɓlii tǝkine ɓǝ mai me faa nyi mo ya ne? 44 Goŋ so faa nyi Syimai: Amo tǝ ɓǝɓe' mai daŋ mo joŋ wo pa ɓe David ɓe, Dǝɓlii ga jin ɓǝɓe' ɓo ga tǝtǝl ɓo. 45 Amma jam Dǝɓlii mo yea tǝ goŋ Salomo, fakal goŋ David mo yea pel Dǝɓlii ga lii ga lii.
46 Goŋ Salomo nyi fahlii nyi Benaja we Jehojada pǝ̃ǝ kal ne Syimai ge i ko pǝ wulli. So goŋ Salomo yii ge pel pǝyǝkki.
Minda hi David ta bugola
1 Kid’a David wala mam ar go á matna d’a, mi gat goroma Salomon, mi dum ala: 2 An nga ni mit ni mid’a. Wani ang ve tang ad’enga, ang ka’î mandjufâ. 3 Ang kak sama d’engzengâ avok Ma didina Alo mangâ, ang le min mamba burâ ki burâ, ang tit yam gat mamba ki vun mam ma hed’a, yam zla mam mba mi data ki hat mamba d’igi a nga b’ira kur Gata hi Moise-sa na. Hina wani, ang mba fahlena pet kur sun nda ang mba lata, kur yima ang i kuana mi. 4 Hina wani, Ma didina mba mi ndak vun vun ma hle ma mi hlandji ala: Le andjavangî suma d’engzengâ a le min manda ki zlat pet ki gagazid’a mi ni, adigazi a mba fe sama vrak tamula blangâng yam zlamba hi Israel-lîd’a teteu.
5 David mi dum kua ala: Ang djib’er yam tcho d’a Jowap Seruya gorotna mi landjid’a. Ni sama tchi nglo suma dur ayîna hi Israel-lîna mbàna, nala, Apner Ner goroma ki Amasa Jeter goroma mi. Mi tchazi nata yima ayîna nga d’uo na, mi mba ki buzuna hi suma mi tchazina atamu; tcho ndata ni kamu. 6 Kayam ndata, ang gol tang djivi ki ne manga; aram mi mit mat ma zlatna d’i.
7 David mi dum kua ala: Ang djib’er yam Barzilai ma Galät-na groma, kayam a ndjunun kur bur ma an nga ni ring abo wiyengâ Apsalom-ma. Kayam ndata, ang lazi djivid’a, ar a te ki sed’eng yam tabulâ teteu.
8 David mi dum kua ala: Wani ang mar yam Simei Gera gorom ma kur azì ma Bahurim ma kur ambas sa Benjamin-ndina d’i. Mi gan vuna ngola kur bur ma an ring kur ambas sa Mahanayim-mbina, wani kid’a an hulongîd’a, mam mba avun alum ma Jurdê-na á d’ugulonu. Ata yi máma an gunum tan avok Ma didina ala an tchum mbi. 9 Wani ki tchetchemba, angî sama ned’a. Ang vum d’igi sama bei zlad’a kam ba na na d’i, ang we vama ang le ki sed’ema. Kayam ndata, ang aram mi mit mat ma zlatna d’i.
David mi mid’a
10 David mi mit mi i azulei kä ad’u abuyom ngolo. A tozom kur Azì ma ngolâ hi David-na. 11 Mi tamula bizad’a dok fid’i yam Israel-lâ, nala, bizad’a kid’iziya avo Hebron, bizad’a dok hindi yam hindi avo Jerusalem mi. 12 Goroma Salomon mi vrak tamula blangâmu, amul mamba ti kak ngingring mi.
SALOMON MI MBUT AMULÂ
Salomon mi tchi Adoniya woyo
13 Bur tu Adoniya David gorom ma asum Hagit-na mi mba mi fe Batseba Salomon asumu. Ndat ti djobom ala: Ang mba ni hawa ko zu? 14 Mi dat ala: An mba ni hawa ko! An mba ni dak va tu.
Ti dum ala: Ang de!
15 Mi dat ala: Ndak wala amula nabonu, wani Israel-lâ pet a nga djup ala ni an ba ni vrak tamula balum abunu. Wani ahlena a mbud’a. Salomon wiyena mi kak wa amula, kayam Ma didina mi min na. 16 Ki tchetchemba, an min djobok va tu; ndak aran ndi.
Ti hulong dum ala: Ang de!
17 Adoniya mi dat ala: An nga ni tchenegu, ndak de mamulâ Salomon mi han Abisak ka Sunam-mba atchad’a; mam mba mi gak vunak kei d’i. 18 Batseba ti dum ala: Djiviya! An i ni de mamulâ.
19 Ndat i gen amulâ Salomon á dum zla d’a djivid’a yam Adoniya. Amulâ mi tchol lei akulo á ngavad’u, mi grif kä avorod’u. Bugola, mi hulong mi kak akulo yam zlam mam mba amula. Azong mama mi tin zlam mba dinga yam bigam mba ndjufa; asum ti kak kua.
20 Batseba ti dum ala: An min dang vun sunda nde; ar ang gan vunan ndei d’i.
Amulâ mi dat ala: Asunu, ndak de vama ndak minima; an nga ni arak ki.
21 Ndat ti dum ala: Ang he wiyengâ Adoniya Abisak ka Sunam-mba atchad’a.
22 Amulâ Salomon mi de masum ala: Ni kayam me ba, ndak tchenen yam Abisak ka Sunam-mba mi Adoniya ge? Wani ndak djobon ala an hum amula tua, kayam mam mi wiyen ma ngolâ! Ndak djobot yam ma ngat buzuna Abiyatar ki Jowap Seruya gorotna mi!
23 Ata yi máma Salomon mi gun tam avok Ma didina Alona ala: Le Adoniya mi mit nga yam tchen mam ndata d’uo ni, ar Alona mi mban ndak ka ngol la kala kanu. 24 Ni Ma didin ma bei matna ba, mi tinin ini yam zlam mba amula habun David-ta, ni ma hlan vunam ala: Andjavang mba mi vrak tamula blangângû na. Ar a tchi Adoniya ini baba!
25 Ata yi máma Salomon mi sun Benaya; mi tchumu. Wana ni matna hi Adoniya-na.
Salomon mi dik Abiyatar reyo
26 Bugola, amulâ Salomon mi de mi ma ngat buzuna Abiyatar ala: Ang i Anatot yam andaga manga, kayam me ang ndak á tchid’a, wani an min tchang ini d’i. Ni kayam me adjeu kur atchogoid’a habun David-ta, ang zi zandu’â hi Salad’a Ma didinina, ang fe ndaka zlapa kabun mi.
27 Ni hina ba, Salomon mi dik Abiyatar rei kur sun mam mba ngat buzuna mAlonid’a. Hina mi ndak vun zla d’a Ma didina mi dat yam andjafâ hi ma ngol ma ngat buzuna Eli-na avo Silo-d’a.
Salomon mi tchi Jowap peyo
28 Jowap mi ni b’ranga hi Adoniya-d’a, wani mi nga ni b’ranga hi Apsalom-mba avok ki. Kid’a Jowap mi hum zlad’a hi Adoniya azi ki Abiyatar-ra, mi ring kur zlub’ud’a hi Ma didinid’a, mi vabom yam yima ngal ahle suma ngat buzuna kengêm ma djedjed’engâ. 29 Sana mba mi de mi Salomon ala: Jowap mi ring wa kur zlub’ud’a hi Ma didinid’a, mi ve nga abom yam yima ngal ahle suma ngat buzuna. Ata yi máma Salomon mi sun Benaya, mi dum ala: Ang i tchumu.
30 Benaya mi i kur zlub’ud’a, mi de mi Jowap ala: Amulâ ala ang nde woi ata yi máma.
Jowap mi dum ala: Hawa! An mit ni ka hî. Benaya mi hulong avo gen amulâ, mi dum zla d’a Jowap mi data.
31 Amulâ mi de mi Benaya ala: Djiviya! Ang i tchum ata yi máma d’igi mam de na; ang tozomu. Hina wani, ang mba pat zlad’a kami ki suma avo habuna woi yam tchi d’a Jowap mi tchi suma bei zlad’a kazinid’a. 32 Ma didina mba mi ka sariyad’a kamu, kayam mi tchi suma mbà suma a kalam ki d’ingêra ki djivid’a mi na, abun mi we d’uo mi. Mi tchi Apner Ner goroma ma ngolâ hi azigar suma Israel-lîna ki Amasa Jeter goroma ma ngolâ hi azigar suma Juda-nina mi. 33 Hina wani, zla ndata mba d’i arî yam Jowap kandjavam gak didin, wani David kandjavamu, suma avo hatama kamulei suma a mba vrak tamula blangâma, a mba kak ki halasa teteu avok Ma didina.
34 Benaya Jehojada goroma mi hulong ata Jowap, mi tchumu, mi tozom kur aziyam abageya. 35 Amulâ Salomon mi vrak Benaya balum Jowap yam azigarâ, mi vrak Sadok balum Abiyatar ma ngat buzuna mi.
Salomon mi tchi Simei woyo
36 Salomon mi sun mi yï Simei, mi dum ala: Ang min gonga avo Jerusalem, ang kak kuru, ang nde woi Jerusalem mbi. 37 An nga ni dang ngei avogo, bur tu le ang nde woi kur Jerusalem, ang djak toliyon nda Kedron-nda ni, an mba ni tchangû. Zla ndata ni kang angû.
38 Ata yi máma Simei mi dum ala: Djiviya! Salana amulâ, an i ni le d’igi ang de na. Simei mi kak burâ ngolâ avo Jerusalem.
39 Go ki biza d’a hindid’a, magumeina hi Simei-na mbà a ring avo hi Akis Mäka goroma amul ma Gat-na. Ata yima Simei mi hum ala magumei mama a nga avo Gad’u na, 40 mi tchola, mi zlup koro mama á halaziya. Simei mi yoï magumei mama abo Akis, mi hulongî ki sed’ezi avo Jerusalem.
41 Kid’a Salomon mi hum ala Simei mi i Gat mi hulong wa Jerusalem-mu d’a, 42 mi sun mi yumï gevemu, mi djobom ala: An zud’ung á gunun tang avok Ma didina ala ang nde woi kur azina d’i. An dang woi mbak ala le ang nde woi á tita ata yima lara ge ni, an mba ni tchangû. Ang dan ndei ala: Djiviya! An huma! 43 Ni kayam me ba, ang tchol yam gun nda ang gun tang avok Ma didinid’a d’uo ge? Ni kayam me ba, ang ge yang kä ad’u vun ma an hangzina d’uo mi ge?
44 Amulâ mi dum kua ala: Ang djib’er yam tcho d’a pet ta ang lat mabun David-ta. Ang we woi tetet ala Ma didina tamba mba mi kang sariyad’a kang yam tcho manga tata. 45 Wani Ma didina mba mi b’e vunam kanu, mba mi sira amula hi David-ta burâ ki burâ.
46 Ata yi máma amulâ mi he vuna mi Benaya Jehojada goroma ala: Ang nde sä woi ki Simei avoron ang tchumu! Wana ni matna hi Simei-na.
Ata yi máma amula hi Salomon-nda ti sira ad’enga ngingring.
