Yunatan joŋ yeɓ malii
1 Comki Yunatan we Saul faa nyi dǝɓ ɓaŋ paŋzǝǝ ahe: Mo ge, na yee ge cok ɗǝr za ma byak Filistien nǝzakǝŋhaano. Amma faa ɓǝ ah kah pam ya. 2 Saul ge kaa ɓo kah Gibea mor kpuu tǝgõm Migron. Za mai mo no ne ki, dǝfuu temere yea. 3 (Ahija we Akitoɓ naa mah Ikabod we Fineas we Eli pa joŋzahsyiŋ Dǝɓlii ma yaŋ Silo ɓoo ɗaŋsikki ɓo.) Za tǝ sõone Yunatan kal ɓo ya.
4 Kǝsyil fahlii mai Yunatan mo 'yah ka yee gŋ ka ga yaŋ sal sooje ma byak Filistien syembee ma ne syel no gŋ kǝita kǝita, maki ah ɗii ne Boses, a ɗii maki ah ne Sene. 5 Syel syembee vaŋno a fah kǝsǝŋ, ɓyaŋ ki ɓo ne Mikmas jaŋjaŋ, maki ah vaŋno a fah morkǝsǝŋ, ɓyaŋ ki ɓo ne Geba jaŋjaŋ.
6 Yunatan faa nyi pa ɓaŋ paŋzǝǝ ahe: Mo ge o, na yee ge yaŋ sal gãhnyah raino, maki Dǝɓlii Masǝŋ joŋ mor man ba, mor fan ki ka cak Dǝɓlii ne ǝ̃ǝ dǝɓ ne jol za pãa koo ne jol za matǝ biŋ laŋ ya. 7 Pa ɓaŋ paŋzǝǝ ah faa nyi ko: Mo joŋ ɓǝ mai mo no pǝ zahzyil ɓo daŋ. Mo gyo, me ga ne mo, ɓǝ foo ɓe na ma ɓo ta. 8 Yunatan faa: Pǝsãhe, na ge wo zai o, na ge cuu suu man wo ɓǝǝra. 9 Mo faara nyi na ru ga lwaa we no ɓe, ka na uu pǝ cok man sǝ, na ka ga wo ɓǝǝr a. 10 Amma mo kal faara we ge wo ɓuu ɓe, ka na ge sǝ, ka Dǝɓlii soɓ ra ge mor jol man ɓe, ka fan cuu ah nyi na kuuko.
11 Ne cok mo cuura suu ɓǝǝ wo za yaŋ sal Filistien, za Filistien faara: Eẽ Yahuduen mo pǝ̃ǝra gin pǝ yii ɓǝǝ mo yea mokra ɓo gŋ ɗǝ. 12 Za yaŋ sal Filistien faa ge nyi Yunatan ne pa ɓaŋ paŋzǝǝ ahe: We ge wo ɓuu ka ru ge cuu fan nyi we sa. So Yunatan faa nyi pa ɓaŋ paŋzǝǝ ahe: Mo syee ge fal ɓe, mor Dǝɓlii soɓ ra ge mor jol Israel ɓe. 13 Yunatan ker ge kerre, pa ɓaŋ paŋzǝǝ ah ge mor ahe. Filistien leara ge sǝŋ pel Yunatan. Pa ɓaŋ paŋzǝǝ ah yah ik ra fahfal ahe. 14 Ik za ma kǝpel mai Yunatan ne pa ɓaŋ paŋzǝǝ ah mo ik ra, dǝfuu tǝgbana jemma gwa. 15 Gal re za yaŋ sal tǝkine za mai mo kaara ɓo kah ah daŋ. Za yaŋ sal ne za mǝǝna daŋ ɗuura gal ta, sǝr cocoo, mor Dǝɓlii joŋ ra ka mo ɗuura galle.
Za Israel ik Filistien
16 Sooje ma byak Saul mai mo Gibea mǝ Benyaamin ẽera cok ge, kwora dǝfuu cea myah tǝtǝl ɓo camcam. 17 Saul faa nyi za mai mo ne ki: We kee zana, ɗah zu ye pǝ̃ǝ kǝsyil man kal ɓo ne? Ne cok mo keera zana, lwaara Yunatan ne pa ɓaŋ paŋzǝǝ ah gŋ ya. 18 Saul so faa nyi Ahija: Mo ɓaŋ ɗaŋsikki Dǝɓlii ge ne ko. (Mor Ahija yee ɓoo ɗaŋsikki pel za Israel.) 19 Ne cok mai Saul mo tǝ faa ɓǝ ne pa joŋzahsyiŋrĩ, ɓǝ ŋwaa sal pǝ cok ɗǝr Filistien ɓoo ga pelle ga pelle. Saul so faa nyi pa joŋzahsyiŋrĩ: Mo soɓ o. Cok ka so fii Dǝɓlii kǝka. 20 Saul ne za mai mo ne ki daŋ taira ge zah salle. Filistien jin ceera ki ne kafahe soo sǝŋ, sal ah pǝcwak no cam. 21 Yahuduen mai mo ne Filistien pǝtãa laŋ, mai mo pǝ̃ǝra ge ɓo zah sal ne ra daŋ jinra pii soo ge wo za Israel mai mo no ne Saul ne Yunatan. 22 Za Israel makẽne mo lal mokra ɓo tǝgǝǝ waa Efraim laara Filistien ɗuura ɓe, ara laŋ so ɗuura ge mor ɓǝǝ ka ruu sal ne ra. 23 Dǝɓlii ǝ̃ǝ za Israel com moo naiko, sal ah ruu ŋhaa ge dai nǝn Bet-Haven nǝkǝŋhaa.
Fan mai mo joŋ fahfal ruu salle
24 Com ah Saul haa zah nyi za faa: Koo zune mo re farel ka lil ɓah joŋ ya kǝpel me faŋ val tǝ za syiŋ ɓe ɓe, tǝkẽawãk tǝ dǝɓ ahe. So dǝɓ vaŋno ma maa farel ga zah kǝka, mor ah za Israel gaɓra pǝlli. 25 Za daŋ gera pǝ gǝ̃ǝre, tǝnjwǝǝ no gŋ tǝ sǝrri. 26 Ne cok za mo ge pǝ gǝ̃ǝre, manǝm tǝnjwǝǝ tǝ zyer ga sǝŋ. Koo dǝɓ vaŋno maa jol ge zah ya, mor a ɗuura gal ɓǝ haazahe. 27 Amma Yunatan laa ɓǝ haazah pam mo haa nyi zan ge sok ya, mor maiko nyen zah kǝndaŋ jol ah 'naa manǝm tǝnjwǝǝ ah ne ge ɓǝr jolle, so maa ge zahe, nahnǝn ah tahn daŋdaŋ. 28 Dǝɓ vaŋno kǝsyil zan faa nyi ko: Pa ɓo haa zah ɓo nyi zana aa ɓe tǝkẽawãk tǝ dǝɓ ma re farel tǝ'nahko. 29 Yunatan zyii faa: Pa ɓe tǝ ɓeɓ cokki, we ẽe ɗǝ, nahnǝn ɓe tahn ɓo daŋdaŋ mor me juu tǝnjwǝǝ ge zahe. 30 Kǝnah za mo re fan ma woo zah sal jol za syiŋ ɓǝǝ ɓo ɓe, a yea ɗǝne? Mor na ka ik Filistien tǝ'nah pǝlli yao.
31 Com ah ikra Filistien daga Mikmas ŋhaa dai Ajalon. Za gaɓ pǝlli. 32 Za ur ne woo fan zah sal o, nĩira gwii, dǝǝ tǝkine wee dǝǝ ŋgomra ge tǝ sǝrri, za rera nǝǝ ne syim daŋ. 33 Ge faara ɓǝ ah nyi Saul: Za tǝ joŋ faɓe' wo Dǝɓlii ne ren nǝǝ ne syimmi. Saul zyii faa: We zyak fahlii ɓe, we hǝr tǝsal malii ge nyi me. 34 So faa nyi ra: We kyãh kǝsyil zan we faa nyi ra: Koo zune mo gee me ne dǝǝ ah koo gwii ahe, we ge ŋgom nyee ka we re, we joŋ faɓe' wo Dǝɓlii ne re nǝǝ ne syim ka. Ne suŋ moo zune daŋ ge ne dǝǝ ah mor jolle, ge ŋgom ra gŋ. 35 Saul vuu cok joŋ syiŋ wo Dǝɓlii. Ako ye cok joŋ syiŋ ma kǝpel mo vuuko wo Dǝɓlii.
36 Saul so faa: Na ge foo mor Filistien ne suŋni, ka na woo fan ɓǝǝ ŋhaa cok zah'nan mo ge, ka na soɓ koo dǝɓ kǝsyil ɓǝǝ vaŋno ka. Faara nyi ko: Mo joŋ daŋ tǝgbana zahzyil ɓo mo 'yahe. So pa joŋzahsyiŋ faa: Na fii Dǝɓlii. 37 Saul fii Dǝɓlii faa: Me ge mor Filistien o ne? Mo ga soɓ ra ge mor jol Israel no ne? Amma Dǝɓlii zyii ɓǝ ki zah ah com moo ya. 38 Saul so faa: Zaluu we tǝɓ ge nyee daŋ ka we ẽe njaŋ, ɗah faɓe' ah joŋ ɓo tǝ'nah ɗǝne? 39 'Manna Dǝɓlii ma ǝ̃ǝ za Israel no ne cee, koo mo na ɓe Yunatan o, a wǝko 'manna 'manna. Amma koo dǝɓ vaŋno kǝsyil za zyii ɓǝ ki zah ah ya. 40 So faa nyi za Israel daŋ: We uu ge kǝtǝ vaŋno, ame ne na ɓe Yunatan ru uu kǝtǝ vaŋno ta. Faara nyi Saul: Mo joŋ tǝgbana mo 'yahe.
41 Saul faa: Dǝɓlii Masǝŋ Israel, mor fẽe mo zyii zah dǝɓ ɓo tǝ'nah ya ne? Faɓe' ah mo no tǝ ɓe wala tǝ na ɓe Yunatan ɓe, mo cuu ɓǝ ah ne Urim. Amma faɓe' ah mo tǝ za ɓo Israel ɓe, mo cuu ɓǝ ah ne Tummin. Byãh syiŋ gbǝ Yunatan ne Saul, amma za Israel ǝ̃ǝ gin zyil ɓǝ ahe. 42 Saul so faa: We byãh syiŋ kǝsyil ɓe ne na ɓe Yunatan. Syiŋ ah gbǝ Yunatan. 43 Saul faa nyi Yunatan: Mo faa ɓǝ fan mai mo joŋ ɓo nyi me. Yunatan faa goŋga ah nyi ko njaŋ: Me maa tǝnjwǝǝ ge zah biŋ ɓe, me 'naa tǝnjwǝǝ ne zah kǝndaŋ jol ɓe, me maa ge zahe, ame ko yo, me wǝ o. 44 So Saul faa: Masǝŋ mo joŋ ɓǝ ah naiko, koo mo joŋ kal tǝ mai ta, 'manna Yunatan mo ga wuu. 45 Amma za faa nyi Saul: Yunatan mai mo ǝ̃ǝ za Israel ko a ga wuu ne? Dǝɓlii mo cak ɓǝ ahe, Dǝɓlii no, koo rĩi tǝtǝl ah vaŋno ka lee ga sǝŋ ya, mor joŋ yeɓ ɓo ne Masǝŋ tǝ'nahko. Za ǝ̃ǝ Yunatan naiko, so wǝko yao.
46 So Saul soɓ foo mor Filistien o. Filistien laŋ so pii soora ge cok kal ɓǝǝra.
Morsǝ̃ǝ Saul
47 Daga cok Saul mo kaa goŋ Israel, ruu sal ne za syiŋ ah ryaŋ cok ɓoo daŋ, ruu sal ne za Moab, za Ammon, za Edom, za goŋ Zoba tǝkine Filistien daŋ, cok makẽne mo geko gŋ daŋ a kaa kacella sǝ sǝ. 48 A pǝ dǝworre, ik Amalekien, ǝ̃ǝ za Israel jol za ma ren sǝr ɓǝǝra.
49 Wee Saul mawǝǝ ye Yunatan, Isvi tǝkine Malkisua. Wee ah maŋwǝǝ gwa, a ɗii malii ah ne Meraɓ, malaŋ ɗii ne Mikal. 50 A ɗii mawin Saul ne Akinoam, ako ye mǝlaŋ Akimaas. A ɗii swah sal Saul ne Abner, ako ye we Ner dǝlaŋ Saul o. 51 Kis pah Saul ne Ner pah Abner, ara ye wee Abiel.
52 Ne cok Saul mo yea sǝŋ, ruura sal magaɓ ne Filistien, koo ne cok fẽene daŋ Saul mo kwo dǝɓ maswah ɓe, dǝɓ ah mo dǝwor ye ɓe, a ɓaŋ ga wol ah ne ko.
Jonatan mi tchi azigar suma Filistê-na
1 Bur tu Jonatan Saul goroma mi de mazong mam ma mi zim ahle mam suma dur ayînina ala: Ang mbei ï ata adesâ hi azigarâ hi Filistê ma sä abo hina. Wani mi de nga abum mbi.
2 Saul mi nga kaka ir haga d’a Gibeya-d’a ad’u agu ma a yum ala grenat ma nga Migron-na. Azigar suma ki sed’ema a ni go ki kikis karagaya. 3 Ma ngat buzu ma nga ata yi mámina ni Ahiya Ahitup goroma, mi nga ki baru d’a efod’a atamu. Mam mi Fines gorom ngolona. Ni Eli ma ngat buzu ma nga avo Silo adjeuna gorom ngolo ma mbàna. Ikabot ni Ahiya abum wiyema. Wani aduk azigarâ sa we nga ala Jonatan mi iya d’i.
4 Avun lovot ta kal yam ahina d’a Jonatan mi i ata ades azigarâ hi Filistê-nid’a, ahuniyô suma dingâ mbà nga kua; d’a hid’a a yat ala Bozes, d’a mbàd’a a yat ala Sene. 5 D’a avoka nabo ma norâ ir Mikmas, d’a mbad’a nabo ma sutna ir Geba.
6 Jonatan mi de mazong mama ala: Ang mbei i ata ades azigar suma bei ngat bayâd’ina. Dam Ma didina mba mi ndjuniya. Le ei ablaud’a d’oze akid’eid’a pî, vama d’el Ma didina á kus ayînina nga d’i.
7 Azong máma mi hulong dum ala: Ang lahlena pet suma ang hurung minizina. Ang iya, an tit ad’ung d’igi ang hurung min na.
8 Jonatan mi dum ala: Djiviya! Ei ï ata sum ndazina, ei tageizi teya. 9 Le azi dei ala: Agi tchologi sä abogina gak ami imiza atagiya ni, ei tcholei ata yi máma; ei i atazi d’i. 10 Wani le azi dei ala: Agi mbeyegï atamiya ni, ei ïya, kayam ni vama taka woi ala Ma didina heizi wa aboya.
11 Azi djak a i tak tazi mi Filistê-na. Sum ndazina a de tazi ala: Gola! Hebre suma a ngei kä kur zulina a buzugï woi wana! 12 A de mi Jonatan azi kazong mama ki delezi akulo ala: Agi mbeyegi atamiya; ami mba tagagi va tu!
Ata yi máma Jonatan mi de mazong mama ala: Ang mbei blogonu. Ma didina mi hazi wa abo Israel-lâ. 13 Jonatan mi djak akulo yam ahinad’a ki dramba, azong mama nga mi i blogomu. Filistê-na a nga puk kä abo durâ hi Jonatan-na, azong mama nga blogom nga mi dogoziya. 14 Nde d’a Jonatan azi kazong mam ma ndazi ayîna avoka, a tchi Filistê-na d’igi dok mbà na. Yima a tchazi kuana ndak ir palumba tu. 15 Suma kur kangîna pet ki suma nga woi abuna kablaud’a hi suma pet a nga zlaga. Azigar suma a nga ngom yinina ki azigar suma a i á b’lak yinina a zlak mi. Andagad’a yira; azi le mandarâ ngola.
Israel-lâ a kus yam Filistê-na
16 Suma ndjola hi Saul suma a nga avo Gibeya d’a Benjamin-ndina, a we ablaud’a hi Filistê-nid’a ti b’rau woi vivreng, nge nge pî mi i iram vamu. 17 Ata yi máma Saul mi de mi azigar mama ala a ndum suma, a we ni nge ba, mi nga adigazi d’uo ge? Azi ndumuziya; Jonatan azi kazong mama a nga d’i.
18 Saul mi de mi ma ngat buzuna Ahiya ala mi hleï zandu’â hAlonina ka hî. Mi de na ni kayam me kur bur máma zandu’â hAlonina mi nga tinda kur kangâ hi Israel-lîna. 19 Kid’a Saul nga mi de zlad’a mi ma ngat buzuna tua d’a, siwel la kur kangâ hi Filistê-nid’a nga d’i i avogovogo. Kayam ndata, Saul mi de mi Ahiya ala mi djop Alona deï d’i.
20 Saul mi tok azigar mama, a i dur ayîna. Azi fe suma Filistê-na a nga durï tazi tata, a tchi tazi ngola heî. 21 Hebre suma a nga aduk Filistê-na adjeuna, ni suma a nga aduk azigar mazinina, a zlap ki Israel suma a nga ad’u Saul azi ki Jonatan-na. 22 Israel-lâ pet suma a ngei yam ahina d’a Efraim-mbina, a hum ala Filistê-na a wet wa ringâ, azi i ad’uzi á durâ mi. 23 Kur bur máma Ma didina mi had’enga mi Israel-lâ á kus ayîna; ayî máma mi i gak mi kal lei yam Bet-Aven.
Azigar suma Israel-lâ a sut Jonatan
24 Kur bur máma Israel-lâ a fe ndaka, kayam Saul mi gunuzi ala: Sama te tena bei afata mbut fladege avok bei an sä atchugulun ki man suma djangûnina, sa máma gunda vumu. Sa tu pî, mi te nga va d’i. 25 Suma pet a i aduk agud’a. Ata yi máma a fe mbul ayuma nga mi sor kä andaga. 26 Kid’a azigarâ a tchuk aduk agud’id’a, mbul ayuma nga mi djang kä, wani sa tu adigazi ma djom á ted’ina nga d’i, kayam suma pet a nga le mandara gunda.
27 Wani Jonatan mi hum nga d’ala abum gun suma d’a d’i. Mi hle totogo d’a abomba, mi djo mbul ayuma, mi sobomu; ata yi máma iram d’igila. 28 Sana tu aduk azigarâ mi dum ala: Abung gun suma ala: Le sa te va ini ni, gunda vumu. Ni kayam ndata ba, suma pet a seî wana.
29 Jonatan mi hulong dum ala: Abun mi mba ni ndaka yam sum meina. Gola! An iran d’igil wana! Ni kayamba an te mbul ayumid’a. 30 Ladjï azigarâ pet a tahle suma azi yozi abo sum mazi suma djangûnina ini ni, a mba tchi ini Filistê-na kal luo zu?
31 Kur bur máma Israel-lâ a dur Filistê-na tinï ad’ud’a Mikmas dei gak a mba Ajalon. Azi seî heî, 32 a nde yo ahlena hi Filistê-nina, a yo aho’â, amuzleina ki grozina, a ngad’azi ata yi máma, a mud’uzi ki buzuwaziya. 33 Suma a de mi Saul ala: Suma a le wa tchod’a avok Ma didina, kayam a nga mut ahlena ki buzuwaziya.
Amulâ Saul mi er ad’um akulo ala: Agi ni suma mbut ira! Agi ligid’anï ahina d’a ngola ka hî atogo. 34 Bugola, mi dala: Agi igi aduk suma, agi dazi ala a mbei gevenu, nge nge pî kamuhl mama, d’oze timi mama, a mbei ngad’azi ka hî, a mud’uzi bei azi le tchod’a avok Ma didina tala azi mud’uzi ki buzuwazi tutumbu d’a. Kur andjege ndata nge nge pî mi mba ki va mama á ngad’am ata yi máma. 35 Saul mi min yima ngal ahle suma ngat buzuna mi Ma didina; ni yima ngal ahle suma ngat buzu ma avok ma mam minim mi Ma didinina.
36 Saul mi dazi ala: Ei i ata Filistê-na andjege d’a wanda, ei i hurumuzi gak yina fo mbeî, ei arei sa karid’a d’i.
Azigar mama a hulong dum ala: Ang lahlena pet suma ang hurung minizina.
Wani ma ngat buzuna mi dazi ala: Ei djobei Alona tua.
37 Kayam ndata, Saul mi djop Alona ala: Djivid’a an i ata Filistê-na zu? Ang mba hazi abomi zu? Wani kur bur máma Alona mi hulongôm nga humba d’i.
38 Saul mi yi suma nglo suma avok sumina pet gevemu, mi dazi ala: Agi halagi ad’ud’a djiviya, wagi ad’u tcho d’a a lat ini ndata. 39 An gun tan ki Ma didin ma bei matna ma suta hi Israel-lîna ala sama le tcho ndatina, le ni gorona Jonatan pî, a tchumu. Aduk azigarâ pet, sa hulongôm nga zla d’a de d’i.
40 Saul mi dazi ala: Agi pet tchologi woi abo tu; ami ki gorona Jonatan tcholomi woi abo tu mi.
A hulong dum ala: Ang le d’igi ang min na.
41 Saul mi djop Alona hi Israel-lîna ala: Ni kayam me ba, ang han humba ini d’uo ge? Ma didina Alona hi Israel-lîna, ang han humba ki togina. Le tcho ndata tcholî ata Jonatan d’oze anu ni, ang han humba ata vama a yum ala Urima ; le d’i tcholî ata azigarâ ni, ang han humba ata vama a yum ala Tumima na. Zla ndata nde ni yam Jonatan azi ki Saul; azigarâ a buzuk kei hawa.
42 Saul mi dazi ala: Agi lagi togina yam ami ki Jonatan. Togina nde yam Jonatan.
43 Ata yi máma Saul mi djop Jonatan ala: Ang tagan vama ang luma.
Jonatan mi hulong dum ala: An djo mbul ayuma avun totogo d’a abonda, an tumu. Gola! An ndak á tchid’a.
44 Saul mi dum ala: Le ang Jonatan a tchang nga d’uo ni, Alona mi kan sariya d’a ngola kanu.
45 Wani azigarâ a de mi Saul ala: Jonatan ma kus ayî ma ngolâ á sut Israel-lâ wa na, mi ndak á tchid’a zu? Nga na d’i! Ki simiyê Ma didin ma bei matna, ami min tumus sa kamba tu pî ti nde kä d’i, kayam mam dur ayîna kur bur máma ni kad’enga hAlonid’a. Ni hina ba, azigarâ a prut Jonatan ndei avun matna.
46 Saul mi ar bei i ata Filistê-na; suma Filistê-na a hulong avo hataziya.
Saul kus yam mam suma djangûna
47 Bugol la Saul mi kak amula yam Israel-lîd’a, mi dur ki mam suma djangû suma a nguyuma, nala, ki suma Mowap-ma, ki suma Amon-na, ki suma Edom-ma, kamulei suma Soba-na, ki suma Filistê-na. Ata yima lara ge pet mi kus kaziya. 48 Kur bur tu mi tak ad’eng mamba woi mi suma Amale’â, mi duruziya, mi prut Israel-lâ woi abo suma a nga hurum ahle mazinina mi.
Suma avo hatama
49 Saul grom suma andjofâ ni Jonatan, Jisvi ki Malkisua; grom suma aropma ni mbà, d’a ngola a yat ala Merap, d’a gora a yat ala Mikal. 50 Saul amamba ni Ahinowam, ndat ni Ahimas goromba. Azigar mama ngolâ a yum ala Apner, ni Ner goroma, ni Saul abum wiyema. 51 Kis Saul abum ki Ner Apner abum ni Abiyel groma.
Saul mi dur Filistê-na
52 Kid’a Saul nga kur amul mambid’a, nga mi dur ayî ma tchona ki Filistê-na. Kayam ndata, Saul le mi we sama ad’engâ d’oze sama ndak mandjufîna ni, mi vum azigar mama.