Wul Absolon
1 So David kee za ma ne ki, so rǝk zaluu tǝ za ujenere ujenere, ne tǝ za temere temere. 2 David ɓǝl kul dǝfuu zahlǝŋ sai. Ɓaŋ kul vaŋno nyi Joaɓ, ɓaŋ vaŋno nyi Abisai we Seruja, kul maki ah vaŋno laŋ a jol Ittai Gatiyo. So goŋ faa nyi zana: Ame laŋ me ga sal ne we ne suu ɓe ta. 3 Amma za zyiira zah ah faa: Mo ka gan a. Mor ru ɗuu ɓuu ɓe laŋ, ka kanra syee ɓuur a, koo raita za mo wukra kǝsyil ɓuu laŋ, ka kanra lǝŋ ah ya ta. Amma amo, mo tǝgbana ujenere jemma ɓuuru. Mor ah pǝram mo gbah jol ɓuu nǝfah kǝ yaŋ. 4 So David faa nyi ra: Me ga joŋ ɓǝ mai we kwo fahlii ah ɓo pǝsãh ko. So goŋ uu kah zahfahe, za daŋ pǝ̃ǝra tǝgbana pãa ɓǝǝ matǝ temere temere ne matǝ ujenere ujenere. 5 Goŋ faa nyi Joaɓ ne Abisai tǝkine Ittai: Mor 'yah ɓe, we joŋ fan wo we tǝbanna Absolon ne yella. Za daŋ laara ɓǝ mai David mo faa nyi zaluu sal tǝ ɓǝ Absolon ɓe.
6 So za pǝ̃ǝra ge lal ka zyaŋ ne za Israel mor ka ruu salle. Ge ruura sal pǝ gǝ̃ǝ Efraim. 7 Za yeɓ David ikra za Israel, com ah ikra za pǝlli, za wuk ujenere jemma gwa. 8 Sal myah tǝ sǝr ah daŋ, com ah za mai mo wukra pǝzyil gǝ̃ǝ to laŋ kal za mai mo wukra zah sal ɓe.
9 So Absolon ge zyaŋ ne za yeɓ David. Absolon yee pǝrcõo ɓo, pǝr ah ge tǝ pǝ̃ǝ mor kpuu malii ne ki, jol kpuu ah ɗǝɗǝm ɓo, so tǝtǝl Absolon gyǝŋ tǝgǝǝ ahe, rao gŋ tǝnjǝŋ, amma pǝr mai mo yeeko ɓo tǝl ah pǝ̃ǝ kalle. 10 Dǝɓ ki kwo ko gŋ, kal ge faa ɓǝ ah nyi Joaɓ faa: Me kwo Absolon no rao ɓo tǝ kpuu malii ŋhaako. 11 Joaɓ zyii zah dǝɓ mai mo ge faa ɓǝ nyi ko, faa: Mo kwo sye ɓe mgbaŋ, mor fẽe mo i ɓoo ge sǝŋ pǝ cok ah sǝ ya ne? Kǝnah me nyi solai vãm nyi mo jemma ne ganda gŋ vaŋno. 12 Dǝɓ ah zyii zah Joaɓ faa: Koo kǝnah mo nyi solai nyi me ujenere laŋ, me ka ɓaŋ jol ɓe kan ga wo we goŋ ya. Mor goŋ faa nyi mo, ru laa ne sok ɓuuru, amo ne Abisai ne Ittai, ka koo zune kǝsyil ɓii mo juu we tǝbanna Absolon ka. 13 So me kal joŋ ɓǝɓe' wol ah ɓe, goŋ ka pee bai laa ɓǝ ah ya, so amo laŋ mo ga soɓ me ɓoo ne ɓǝ ah syak ɓe. 14 So Joaɓ faa: Me 'yah uu pel ɓo nyee liilii nai ka muŋ cok yao. Woo zǝǝ mor jol sai, ge cur zahzyil nyi Absolon ne ko, ne cok ka a no tǝ kpuu ah ne cee ba. 15 So wee tǝbanna ma woo fan sal Joaɓ ara jemma, ge ryaŋra Absolon, ira ko pǝ wulli.
16 Joaɓ so ul kokõorĩi, za pii soora gin mor za Israel, mor Joaɓ yee zah ɓǝǝra. 17 Ɓaŋra wul Absolon ɓoora ge pǝ lak malii ah mai mo no pǝzyil gǝ̃ǝre, so weara tǝsal tǝl ah pǝ'manne. So za Israel myahra ɗulli, zune daŋ kal ge fah zahjul ahe.
18 Ne cok Absolon mo no ne cee ba, ge ɓaŋ tǝsal ma foo ɓǝ tǝɗii suu ah pǝ el Goŋ pee ge sǝŋ pǝ cok ah so faa: Me ka ne wel ka soɓ ka foo ɓǝ tǝɗii ɓe ne ya. So ɗii tǝsal ma foo ɓǝ ah ne tǝɗii suu ahe. Ŋhaa tǝ'nahko a ɗiira ne tǝsal Ma Foo Ɓǝ Absolon.
David laa ɓǝ wul Absolon
19 Akimaas we Sadok faa: Me ɗuu ga faa ɓǝ ma'nyah mai Dǝɓlii mo ŋgoŋ kiita wǝǝ ko jol za syiŋ ah nyi goŋ ɗao. 20 Amma Joaɓ faa nyi ko: Mo ka ga ne pee tǝ'nah ya, mo ga ne comki ba, tǝ'nah mo ka ga ne ɓǝ 'nyahr a, mor we goŋ ye wǝ ɓo. 21 Joaɓ faa nyi dǝɓ sǝr Etiopia maki ahe: Mo gyo, mo kee ɓǝ mai mo kwo daŋ nyi goŋe. Dǝɓ ah ɗǝŋ tǝtǝl ge sǝŋ pel Joaɓ so cuŋ ɗulli.
22 Akimaas we Sadok so faa nyi Joaɓ faɗa: Koo fẽene moo ga joŋ daŋ mo joŋ o, me ga ɗuu ga mor dǝɓ sǝr Etiopia. Joaɓ faa: Mo ga ɗuu ga mor ah mor fẽene na ɓe? Mo ka lwaa fan ki gŋ ne ɓǝ ah ya. 23 Zyii faa: Koo fẽene moo ga joŋ daŋ mo joŋ o, amma me ga ɗuu ganne. Joaɓ faa nyi ko: Mo ɗuu gyo. So Akimaas kal ne ɗul ɓaŋ fahlii ma pǝ cok tǝforoŋ Yordan, so kal pel dǝɓ Etiopia.
24 David kaa ɓo kǝsyil zahfah gwa, pa byak cok yee tǝ zahdǝǝ ma zahfah tǝ ɓaale, ɓaŋ nahnǝn kwo dǝɓ ki tǝ ɗuu gin syak ahe. 25 Pa byak cok ɗiɗii, so faa ɓǝ ah nyi goŋe. Goŋ so faa: Dǝɓ ah mo vaŋno ɓe, ka a no ne ɓǝ ka faani. Dǝɓ ah tǝ gin gwari o.
26 So pa byak cok kwo dǝɓ ki tǝ ɗuu gin kpǝ. Pa byak cok uu ɓo zahdǝǝ tǝ zahfahe, ɗii pa byak zahfah faa: Mo ẽe dǝɓ ki tǝ ɗuu gin syak ah ŋhaako. So goŋ faa: Dǝɓ ah laŋ tǝ gin ne ɓǝ ta. 27 Pa byak cok so faa: Me kwan ɗul dǝɓ ma kǝpel ah na ɗul Akimaas we Sadok. Goŋ faa: Dǝɓ sãh yo, tǝ gin ne ɓǝ 'nyahre.
28 Akimaas ge wo goŋ faa: Jam yo goŋe. Kea ge sǝŋ ɗǝŋ tǝtǝl ge tǝ sǝr pel goŋe, so faa: Osoko wo Dǝɓlii Masǝŋ ɓo mai mo soɓ za ma kyeɓra ɓǝ ne dǝɓlii ɓe goŋ ge jol ahe. 29 Goŋ so fii: We tǝbanna Absolon sye a no jam ne? Akimaas zyii faa: Ne cok mai Joaɓ mo pee dǝɓ yeɓ ɓo me kwo za laŋ corroroo ne ɓǝ ŋwaa gŋ, amma a fẽe ye ne? Me tǝ ya. 30 Goŋ faa: Mo soɓ cokki, mo uu ge nǝkahe. Akimaas so uu ge nǝkahe.
31 So Etiopiyo ge dai, faa: Dǝɓlii ɓe goŋ mo laa ɓǝ 'nyah ɗao. Dǝɓlii ŋgoŋ kiita tǝ'nah tǝkine wǝǝ mo jol za mai mo tǝ kyeɓra ɓǝ ne mo daŋ. 32 Goŋ so fii Etiopiyo: We tǝbanna Absolon sye a no jam ne? Dǝɓ ah zyii faa: Za ma syiŋra dǝɓlii ɓe goŋ tǝkine za ma urra ɓǝ ne mo ka joŋ ɓǝɓe' wo ɓo daŋ mo yeara na we tǝbanna ko.
33 So suu coo goŋe, yee ge tǝ yaŋ ma sǝŋ tǝ zahfah ne yeyee ne faa ɓǝ: Absolon na ɓe, na ɓe, Absolon na ɓe, kǝnah ame, me wǝ soɓ mo ɓe o! Absolon na ɓe, na ɓe !
David mi kus yam azigarâ hi Apsalom-ma
1 David mi ndum suma a nga ki sed’ema, mi tin suma nglona yam suma dudubuna, yam suma kikisâ mi. 2 David mi wal suma dur ayîna adesâ hindi, mi tin Jowap yam ma hina, mi tin Abisai Seruya gorot ma Jowap wiyemina yam ma hina, mi tin Itai ma Gat-na yam ma hina mi. Mi dazi ala: An tan ni i dur ayîna ki sed’egi mi.
3 Ablaud’a ti dala: Hawa yak! Ang nga i d’i, kayam le ami ringîmiya ni, sa mba mi djib’er kami d’i. Le a tchi suma hiuna adigami pî, sa mba mi djib’er kami d’i. Wani ki tchetchemba, ang adigami ni d’igi suma 10.000 na; djivid’a ang kak avo, ang mba ndjunumiya.
4 Amulâ David mi hulong dazi ala: An mba ni le vama agi minima. Ata yima suma nga buzuk kades ma kikisâ ki ma dudubunina, amulâ David mi ar tchola avun azina.
5 Amulâ mi he vuna mi Jowap, mi Abisai, mi Itai mi ala: Le agi hurugi vanu ni, agi tinigi abogi yam Apsalom tata. Ablau suma pet a hum ala amulâ mi he vuna mi suma nglo suma avok azigarîna yam Apsalom ala a tin abozi kam tata.
6 Suma hi David-na a buzuk kei abagei á ngaf suma hi Apsalom-ma. Ayîna mi vaduk agu d’a Efraim-mba. 7 Ata yi máma suma hi David-na a tchi suma hi Apsalom-ma ablaud’a kur bur máma, suma 20.000. 8 Ayîna mi wet tei kur ambasa pet. Kur bur máma suma a ba woi abagei aduk agud’ina a kal suma a tchazi avun ayînina.
Jowap mi tchi Apsalom
9 Ata yi máma Apsalom mi ndabo suma hi David-na. Mi nga yam koro ma akulum ma akuluma. Koro mama mi kal ad’u abo agu ma ngolâ. Apsalom tumus sa kamba ti vakulo ata abo agu máma, mi ar sä gapa akulo, koro mama mi ngabom djangâ.
10 Sana hi David-na mi wumu, mba mi de mi Jowap ala: Gola! An we Apsalom! Mi nga gapa akulo ata aguna.
11 Jowap mi de mi sa máma ala: Ata yima ang wuma, ni kayam me ba, ang tchum wat tuo ge? An mba ni hang bege d’a hapa dogo, ki d’i’â tu mi.
12 Wani sa máma mi de mi Jowap ala: Le an nga ki bege d’a hapa abon dubu pî, an ndak á tin abon ata amulâ goroma d’i. Kayam ami humumi ki humami ata yima amulâ hang vuna ki Abisai azi ki Itai ala: Agi tinigi abogi yam Apsalom tata na d’uo zu? 13 Ladjï an tchum ir vita ni, a mba ar bei damulâ d’i. Ang tang mba tchol lei hina tchet, ang mba aran avun zlad’a.
14 Jowap mi dum ala: An min ve yan ki sed’eng ngi! Mi yo djamba abom hindi, mi zirigit kur Apsalom kid’a mi nga akulo ata aguna bei matna tua d’a. 15 Azigar suma a zi ahle suma sïna hi Jowap-ma dogo a ngui Apsalom kä, a dogom a tchumu.
16 Jowap mi bu adifa. Suma hi David-na a ar bei dik suma hi Apsalom-ma, kayam Jowap mi d’eleziya. 17 A hle Apsalom, a gum kur zul la ngol la aduk agud’id’a, a togom ahinad’a kam gindiu. Suma hi Apsalom suma a arâ a ringâ, nge nge pî mi i avo hatamu.
18 Kid’a Apsalom mi nga ki iram tua d’a, mi min asu d’a ge humba kur hora hamulîd’a, kayam mi dala: An goron nga d’ala sa mba mi yan ki simiyên avin ndi. Mi yasu d’a ge hum ndata ki simiyêm mam tamba, a nga yat gak ini ala Asu d’a ge humba hi Apsalom-mba.
David mi hum zla matna hi Apsalom-ma
19 Ahimas Sadok goroma mi de mi Jowap ala: Aran an ring gen amulâ, ni dum zla d’a djivid’a ala Ma didina mi kam ini sariya mamba, mi prud’um mbei abo mam suma djangûna da’.
20 Jowap mi dum ala: Ni ang ba, i ki zla d’a djivi ndata ini d’i. Ang mba i ki zlad’a mamulâ kur bur ma dingâ tua. Nga ni ini ba, ang i ki sed’et ti, kayam me amulâ goroma mi mid’a.
21 Jowap mi de mi magom mam ma Etiyopi-na ala: Ang i ki zla d’a ang wat ki irang wanda mamulâ. Ma Etiyopi-na mi grif kä avok Jowap, bugola mi ge tam ringâ.
22 Ata yi máma Ahimas Sadok goroma mi de mi Jowap kua ala: Le mba ni zla me pî, an ring bugol ma Etiyopi máma.
Jowap mi dum ala: Gorona, ni kayam me ba, ang ring i mbeî ge? Ni zla d’a djivi d’a ang mba fe va kuad’a d’i!
23 Ahimas mi hulong de mi Jowap ala: Le mba ni zla me ko, an ring ni iya.
Jowap mi dum ala: Ang ringâ! Ahimas mi tchol ringâ, mi hle lovot ta hur ful ma d’ad’aunid’a, mi kal avok ma Etiyopi-na.
24 David mi nga kaka kä avun agre’â kur djola avun azina. Sama ndjola mi djak akulo yam gong nga a minit akulo yam gulumuna avun agre’â á ndjolid’a, mi bong iram mi gol yina. Gol wani, sana nga mi djï ringâ vam tu. 25 Ma ndjola mi de zlad’a mamulâ ki delem akulo.
Amulâ mi dum ala: Le mi ni vam tu ni, mi djï ni ki zla d’a djivid’a. Sa máma mi mba gogo.
26 Ma ndjola mi we sama dingâ nga mi djï ringâ, mi de ki delem akulo mi sama avun azinina ala: Gola! Sana nga mi djï ringâ vam tu.
Amulâ mi dum ala: Mi djï ni ki zla d’a djivid’a tu d’ei.
27 Ma ndjola mi dala: Ringâ hi sama avo’îna, an wumî d’igi ringâ hi Ahimas Sadok goromina na.
Amulâ mi dum ala: Ni sama djivina; mi mba kä ni ki zla d’a djivid’a.
28 Ahimas mi de mamulâ ki delem akulo ala: Zla nga d’i! Mi grif kä andaga avoromu, mi dum ala: Mersi mi Ma didina Alo mangâ, kayam mi hang ini suma a tchol djangûna ki sed’eng ang amul manina abongû.
29 Amulâ mi djobom ala: Azongâ Apsalom mi nga hawa ko zu?
Ahimas mi hulong dum ala: Ata yima Jowap nga mi sun azong mangâ ki an azong mangâ mi na, an hum siwela ngola, wani an we nga vama mi le ata yi mámina d’i.
30 Amulâ mi dum ala: Ang huttcha woyo, tchol sä woi na. Ahimas mi hut teyo, mi ar tchola.
31 Gol wani, ma Etiyopi-na mi mba, mi de mamulâ ala: Salana, amul mana, ar ang hum zla d’a djivid’a! Ini Ma didina mi kang wa sariya manga, mi hang wa suma a kak djangûna ki sed’engâ pet abongû.
32 Amulâ mi de mi ma Etiyopi-na ala: Azongâ Apsalom mi nga hawa ko zu?
Ma Etiyopi-na mi hulong dum ala: Zla d’a mba yam azong mámid’a, ar ti mba yam suma a kak djangûna ki sed’eng ang salana amul manina, yam suma pet suma a hal zlad’a ki sed’engâ mi.
David mi hat hurum yam Apsalom
33 Ata yi máma amulâ mi hat hurum ngola, mi djak akulo kur gong nga yam ndrat ta akulo d’a avun agre’îd’a, nga mi tchiya. Kur tita nga mi dala: Gorona Apsalom! Gorona Apsalom! An mit adjï ni an ni d’ö ge! Apsalom gorona, gorona!