Yuseɓ ne wee pamme
1 Yakuɓ kaa sǝr Kanaan mai pah ah mo yea kaa mowoo ɓo gŋ. 2 Ɓǝ morsǝ̃ǝ Yakuɓ a naiko:
Ne cok Yuseɓ mo joŋ syii jemma tǝtǝl rǝŋ, a pii gwii ne wee pamme, ka we tǝbanna yo, a kyãh ne wee Bila ne wee Zilpa ŋwǝǝ pah ahe. Yuseɓ kee ɓǝɓea ɓǝǝ nyi pamme.
3 Yakuɓ a 'yah Yuseɓ kal wee ah daŋ, mor byaŋ ko tǝ tamme, cuŋ mbǝro masãh nyi ko, a pǝwahe. 4 Wee pah ah kwora ɓe, pa ɓǝǝ a 'yah ko kal ra daŋ, so syiŋra ko, ka faara ɓǝ 'nyah ne ki ya.
Abraham et Sarah
5 Comki Yuseɓ lolomme, kee zah lom ah nyi wee pamme. 6 Faa nyi ra: We laa ɓǝ lom mai me loo ɓo ɗao. 7 Na bam sor pǝ 'wahe, sor ma ɓe ur uu sǝŋ, bam sor ɓii ryaŋra ko ɓoo kǝsyilli, so keara ge sǝŋ pel ahe. 8 Wee pah ah faara nyi ko: Mo ga kaa goŋ tǝ ɓuu ne? Wala mo 'yah ciŋ dǝɓlii ɓuu ne? So syiŋra ko tǝ ɓǝ lom ah tǝkine ɓǝ faa ah ge pel kal matãa.
9 So lolom maki ah kpǝ, kee zah lom ah nyi wee pam faa: Me lolom maki ah ɓe kpǝ. Me kwo com ne fĩi ne ŋwǝǝmǝŋgai jemma tǝtǝl vaŋno keara ge sǝŋ pel ɓe. 10 Kee ɓǝ ah nyi pam tǝkine wee pah ahe. Amma pah ah lai ko faa: Lom fẽe mo loo mai ne? Mo 'yah me ne ma ɓo tǝkine wee pa ɓo daŋ ru kea ge sǝŋ pel ɓo ne? 11 Wee pah ah joŋra tǝwon ne ki, amma pah ah yaŋ ɓǝ ah ya.
Wee pah Yuseɓ leera fan ne ki ge sǝr Egiɓ
12 Comki wee pah ah kalra ge cok pii gwii pa ɓǝǝ fah Sikem. 13 Ne cok ah Yakuɓ faa nyi Yuseɓ: Mo ge ka me pee mo ge Sikem wo wee pa ɓo cok pii gwii. Yuseɓ zyii faa: Pǝsãhe, me ganne. 14 Pah ah faa nyi ko: Mo ge ẽe wee pa ɓo, ɗah ara jam ne ŋgaɓ fan daŋ ne? Ka mo pii soo ge kee ɓǝ ah nyi me. Ne cok mo pee ko ka ara pǝ cok tǝforoŋ Hebron. Yuseɓ kal ge Sikem.
15 Dǝɓ ki zyaŋ ne ki tǝ zyak kǝsyicokki. Dǝɓ ah fii ko: Mo kyeɓ fẽene? 16 Zyii faa: Me tǝ kyeɓ wee pa ɓe. Oseni mo cuu cok ɓǝǝ nyi me sa, tǝ piira fan sye kẽne? 17 Dǝɓ ah faa: Zolra gin nyee ɓe, me laa tǝ faara nyi ki na ge Dotan. Yuseɓ foo mor wee pah ah kalle, ge lwaa ra Dotan.
18 Kwora ko tǝ gin pǝɗǝk ka ɓah dai wo ɓǝǝr a ba, baŋra zah wo ki ka in ko pǝ wulli. 19 Faara tǝgǝǝ ki: We ẽe pa lolom kŋ no tǝ ginni. 20 Ka na i ko, na ɓoo ge pǝ lak bii maki ah vaŋno, ka na faa fafyãh cok ye gbǝ ko. Ka na ẽe ɗah lom ah ra ga joŋ fẽene?
21 Ruben laa ɓǝ ahe, so ǝ̃ǝ ko jol ɓǝǝ faa: Na i ko pǝ wul ka. 22 Na ɓoo ko ge pǝ lak bii mai mo kǝsyicok nyeeko, na ɗuu syim ka. A joŋ yella ka ǝ̃ǝ ko jol ɓǝǝ ka pii soo ga wo pa ɓǝǝ ne ki. 23 Ne cok Yuseɓ mo ge dai wo wee pah ahe, wǝǝra mbǝro wah ah mai mo ɓooko ɓo. 24 Baŋra ko ɓoo ge pǝ lak bii, amma lak ah tǝkolle, bii ka gŋ yao.
25 Fahfal ah so haira ge sǝŋ ka ren farelle. Woora nahnǝn kwo kul Ismaelien tǝ ginra Giliat ginni. Njoŋnjoŋ ɓǝǝ ɓaŋ fan ma fuŋ 'nyah ɓo ne fan gbãh tǝkine tǝzyee kpuu ma fuŋ 'nyah tǝ gara sǝr Egiɓ ne ko. 26 Yuda faa nyi wee pah ahe: Na ga lwaa fẽe ne in naa pa man pǝ wul ne muŋ ɓǝ wul ah ne? 27 Na ge lee fan jol Ismaelien ne ko, amma na kan jol man wol ah ka. Mor naa pa man o, ako ye suu mana. So wee pah ah laara zah ahe. 28 Ne cok za Midian ma kyãhra ne lee mo tǝ pǝ̃ǝra, ɓaŋra Yuseɓ gin pǝ lak bii ge lalle, leera vãm solai jol Ismaelien ne Yuseɓ jemma gwa. So kalra ge sǝr Egiɓ ne Yuseɓ. Za fillu ma kyãhra ne lee ge pǝ̃ǝ
29 Amma Ruben so kal ge zah lak bii ge lwaa Yuseɓ gŋ yao, ŋgǝ̃ǝ mbǝro ahe, 30 pii soo ge wo wee pah ah faa: We nyee kǝkao, ame sye, me joŋ ɗǝne?
31 Ɓaŋra mbǝro Yuseɓ, gbǝra we tǝparswak ŋgoŋ, maara mbǝro nyee ge pǝ syimmi. 32 So peera mbǝro mawah nyee ge wo pa ɓǝǝ faara: Ru lwaa fan ɓo nyẽeno. Mo ẽe ɗao, ɗah mbǝro we ɓo ye ne? Wala ko ka ne? 33 Yakuɓ tǝ mbǝro ah faa: Mbǝro na ɓe ko yo, fafyãh cok gbǝ we nyee ɓe, 'manna fafyãh re Yuseɓ ɓe. 34 Yakuɓ ŋgǝ̃ǝ mbǝro ahe, saa dahsuu ge zahmǝrrĩ, yeyee wul wel ah zah'nan pǝpãare. 35 Wee ah mawǝǝ tǝkine maŋwǝǝ daŋ ge kǝǝra ko ka mo yeako yee, amma zyii laa kǝǝ ɓǝǝr a, faa: Me ga pǝ pal kah we ɓe ka me tǝ yeyee ba. So pam kal ne yeyee wul wel ahe. 36 Ne cok ah za Midian leera fan ne Yuseɓ ge sǝr Egiɓ jol Potifar. Ako ye dǝɓlii yaŋ Farao, ako ye dǝɓlii za byak cok ta.
JOSEF
Adïd’a de Josef
1 Jakob mi kak yam andaga d’a Kanan-nda ata yima abum kak kuana.
2 Wana ni zla d’a ded’a yam Jakob ki gromid’a: Kid’a Josef bizamî dogo yam kid’iziyad’a, nga mi pol tumiyôna ki b’oziyoma, Bilha azi ki Zilpa aropma habuma grozina. Nga mi mba ki zla mazi d’a tchod’a mabumu.
3 Israel mi le yam Josef kal b’oziyoma pet, kayam mam vud’umî ki mamaramu; mi dubum baru d’a ngol la fiyak ka d’udjod’a atamu. 4 Kid’a b’oziyoma a we d’ala abuzi mi le kam kalazi ped’u d’a, a vum kuruziya, a nga dum zla d’a djivi d’i.
5 Adïd’a de Josef, mi vat ad’ut mi b’oziyoma; azi vum kuruzi ve d’a kala. 6 Mi dazi ala: Agi humugi ad’u adï d’a danda. 7 Gola! Ata yima ei nga djini mbugulud’a kur asinenina, mbugulu manda ar tchola akulo, magi d’a nguyuta ti grif kä avorod’u.
8 B’oziyoma a djobom ala: Na ni ang hal mbut tang amulâ á te kami zu? Azi vum kuruzi ngola kal la avoka, yam adï mam mba dumba, yam zla mam mba ded’a mi.
9 Adïd’a dum kua, mi vat ad’ut mi b’oziyoma, mi dazi ala: Gola! Adïd’a dan kua ala afata ki tilâ ki tchitchiud’a dogo yam tu a grif kä avoronu.
10 Mi vat ad’ut mabum d’igi mi vat ad’ut mi b’oziyoma na mi. Abum ngobomu, mi dum ala: Adï d’a dang ndata ad’ut nana ge? Na ni asung ki b’oziyongâ ki an ami mba grivimi kä avorong zu? 11 B’oziyoma huruzi zal atamu, wani abum mi ve zla ndata kurumu.
Josef b’oziyoma a guzum mbeyo
12 Bur tu Josef b’oziyoma a i kaho’â habuzina yam andaga d’a Sikem-mba á pola. 13 Israel mi de mi Josef ala: B’oziyongâ a i wa kaho’â tena sä abo ma Sikem-ma. Ang mbeya, an sunung ad’uziya.
Josef mi hulong dum ala: Â, an iya.
14 Israel mi dum kua ala: Ang i gol b’oziyongâ kaho’â a sä ni nana kla ni, ang mbei danu. Mi sunum kur hor ra Hebron-nda; Josef mi i abo ma Sikem-ma.
15 Kid’a mam nga mi hal abagei hur fulîd’a, sana mi fumu, mi djobom ala: Ang halî me ge?
16 Josef mi hulong dum ala: An halî b’oziyona; an nga ni djobongû, ang danu, azi nga pol aho’â ni lara ge?
17 Sa máma mi hulong dum ala: Azi tchol ka hî, a iya, kayam an hum a dala azi i Dotan.
Josef mi i bugol b’oziyoma, mi fazi sä Dotan. 18 Kid’a azi wumî dei bei mi mba gevezi tua d’a, azi ndjak vunazi kam á tchid’a. 19 Azi de tazi ala: Ahâ! Ma adïd’a dum heî máma nga mi djïya. 20 Ei i tchiziya, ei gum kur golong nga adjeud’a, ei mba dei ala: Ambur ma tchona mi vumu, ei mba wei ad’u adï mam ndata.
21 Ruben mi hum zla mazid’a, mi min á prud’um aboziya, mi dazi ala: Ei tchum mbi. 22 Mi dazi kua ala: Ei voi buzuna woi d’i; agi dogi abogi atam mbi, golong nga adjeud’a nga abageya, ei gum kurud’u. Mi de na kayam mi min á prud’um abozi á hulongôm mabumu.
23 Kid’a Josef mi mba go ki b’oziyomid’a, azi vumu, a fogom baru mam mba ngol la fiyak ka d’udjo ndata woi atamu. 24 Azi vumu, a gum kur golong nga adjeud’a; golong ndata hurut ni sod’a, mbiyo nga kur ri. 25 Ata yima azi kak kä á te tenina, azi hle irazi akulo, a we suma Ismael-lâ a tcholï Galät ki djambal mazid’a, azi yoi mbul ma his ma afufuîna ki dubang agu bauma kagu mirâ á izi Ezipte.
26 Juda mi de mi b’oziyoma ala: Le ei tchï wiyeina, ei ngeyem mad’amu ni, ei mba fei ni me ge? 27 Ei i guzuzi woi abo suma Ismael-lâ, ei tini aboi atam mbi, kayam mam mi wiyeina; ni hliwi mi. B’oziyoma a humumu.
28 Wani ata yima suma mbut abozi suma Madiyan-na a nga kalâ, Josef b’oziyoma a hlumï woi kur golong nga adjeud’a, a guzum mbei abo suma Ismael-lâ ir gurzu d’a hapa dok mbà; azi i ki sed’em Ezipte.
29 Ruben mi hulong mba avun golonga, mi fe nga Josef fi, mi haû baru mamba woyo, 30 mi hulongî gen b’oziyoma, mi dazi ala: Gor máma nga d’i; an le ni nana ge?
31 Azi yo barud’a hi Josef-fa ngola, azi ngat mbekmberena, a tchuk baru ndata kä aduk buzuna. 32 Azi sun baru ndata mabuziya, a dum ala: Ami fami barud’a tchuka kä wana: Ang golod’u; ni hi gorongîd’a, d’oze ni ndat tuo zu?
33 Jakob mi wattcha, mi nde tchina, mi dala: Ni barud’a hi goronid’a! Ambur ma tchona mi kizagam wa woyo, mi mud’um wa.
34 Jakob mi haû baru ma atama woyo, mi djin ziyona furumu , mi tchi goroma burâ ngola. 35 Ata yima grom suma andjofâ ki suma aropma pet a mba á hal á b’lengêm huruma, mam min nga d’i, mi dala: An mba ni i gen gorona azulei kä ni ki yor tad’a; nga mi tchi hora goroma.
36 Wani suma Madiyan-na a gus Josef fei Ezipte abo Potifar azong ma ngolâ hi Faron-na, ni ma ngolâ hi azigar suma a nga ngom amulîna mi.