Ɗii Gideon
1 Za Israel joŋra faɓe' wo Dǝɓlii faɗa. Dǝɓlii soɓ ra ge mor jol za Midian syii rǝŋ. 2 Za Midian kaara swah tǝtǝl za Israel. Mor ah za Israel zyeɓra cok muŋ tǝgǝǝ waa ne pǝ yii tǝkine tǝgǝǝ tǝsalle, ka ɗuura gal za Midian mok gŋ. 3 Ne cok za Israel mo ruura fan ɓe daŋ, za Midian ne Amalek tǝkine za ma fah mor com zah'nan a ginra ka ruu sal ne ra. 4 A gin ɗǝrra sal zah ɓǝǝ a ɓeɓra fakpãhpǝǝ ŋhaa ga kan Gaza taa. Ka soɓra farelle, dǝǝ, gwii tǝkine korro kǝsyil za Israel ya. 5 Mor a ginra ne ŋgaɓ faɓal ɓǝǝ tǝkine tal mbǝro ɓǝǝ daŋ, a ginra pǝlli tǝgbana tǝzyeere, pãa njoŋnjoŋ ɓǝǝ dǝɓ ka gak kee ya. A ginra pǝ sǝr Israel mor ka ɓeɓ sǝr ahe. 6 Za Israel cuura syak pǝlli mor ɓǝ za Midian, so za Israel yera yee wo Dǝɓlii.
7 Ne cok za Israel mo yera yee wo Dǝɓlii mor ɓǝ gaɓ za Midian mo tǝ gaɓ ra, 8 Dǝɓlii pee profeto ah wo za Israel, ge faa nyi ra: Dǝɓlii Masǝŋ Israel faa sye: Ame ye zol ne we gin sǝr Egiɓ, me pǝ̃ǝ ne we gin pǝ sǝr mai we yea tǝ joŋ byak gŋ. 9 Me ǝ̃ǝ we jol Egiɓien tǝkine jol za mai mo tǝ gaɓra we daŋ. Me nĩi ra pel ɓiiri, so me nyi sǝr ɓǝǝ nyi we. 10 Me faa nyi we sye: Ame ye Masǝŋ Dǝɓlii ɓiiri, we ɗuu gal masǝŋ Amorien ra ka, mor we kaa ɓo pǝ sǝr ɓǝǝra. Amma we zyii laa zah ɓe ya.
11 Angelos Dǝɓlii ge, ge kaa mor kpuu malii ah Ofra, kpuu ah kpuu Joas dǝɓ Abiezar yo. Nan ah Gideon tǝ ɗuu sor pǝ cok ŋhǝǝ fanne, mor muŋ suu ah ɗuu gal za Midian. 12 Angelos Dǝblii cuu suu ah wol ah faa nyi ko: Dǝɓlii no ne mo, amo ye gorom, mo ye dǝɓ ruu salle! 13 Gideon faa nyi ko: Oseni dǝɓlii, Dǝɓlii mo no ne ru ɓe, fan mai daŋ a so joŋ ru nai mor fẽene? Dǝǝbǝǝri ah daŋ mai pa ɓuu mo keera ɓǝ ah nyi ru kŋ a kẽne? Mor faara: Dǝɓlii pǝ̃ǝ ne ru gin sǝr Egiɓ. Amma zǝzǝ̃ǝko Dǝɓlii soɓ ru ɓoo ɓe, soɓ ru ge mor jol za Midian.
14 Dǝɓlii so cii ẽe ko faa: Mo ur mo ge ne swah mai mo wo ɓo, mo ǝ̃ǝ za Israel jol za Midian, ame ye pee mo ɓo. 15 So Gideon zyii faa nyi ko: Ko Dǝɓlii me ga ǝ̃ǝ za Israel sye ne fẽene? Mo ẽe zahzum ɓe a pǝsyak kal za Manasse daŋ, ame laŋ me ye dǝɓ malaŋ ah kǝsyil za yaŋ pa ɓe daŋ. 16 Dǝɓlii zyii faa nyi ko: Me ga yea ne mo, mo ga ik za Midian tǝgbana dǝɓ vaŋno yo.
17 Gideon faa nyi ko: Mo joŋ gboŋgboŋ ɓo wo ɓe ɓe, mo joŋ fan mai moo gak cuu Dǝɓlii ye tǝ faa ɓǝ ne me. 18 Mo zol gin nyẽe kal ka, sai ka me pii soo ge wo ɓo ɓe, me ga ɓaŋ fan nyi ɓe ge ne ko, me ga kan pel ɓo. Dǝɓlii zyii faa: Me ga kaa ŋhaa ka mo pii soo ge.
19 Gideon zol kal ge yaŋ ahe, gbǝ we tǝparswak ŋgoŋ tǝkine tǝwaa ma bai fan mbǝ̃ǝre, so fõo sum tahsah jemma. So rǝk nǝǝ ge pǝ keere, vǝl bii nãa ah ge pǝ ciiri. Woo kal ge nyi mor kpuu malii ne ko, ge rǝk pel ahe. 20 Angelos Dǝɓlii faa nyi ko: Mo ɓaŋ nǝǝ ne tǝwaa ma bai fan mbǝ̃ǝ daŋ mo rǝk ge tǝ pǝɗakka ŋhaano, ka mo vǝl bii nãa ah ge gŋ ta. So Gideon joŋ na moo ta. 21 So Angelos Masǝŋ nyen zah kǝndaŋ mai mo jol ah juu nǝǝ ne ko tǝkine tǝwaa ma bai fan mbǝ̃ǝre. So wii pǝ̃ǝ gin tǝgǝǝ pǝɗakka sye nǝǝ tǝkine tǝwaa ah daŋ. Angelos Dǝɓlii so rii nǝn Gideon syiksyik.
22 Ne cok Gideon mo tǝ Angelos Dǝblii yo, Gideon faa: Kaiya, Dǝɓlii Masǝŋ ɓe, mor zǝzǝ̃ǝko me kwo angelos ɓo ne nahnǝn ɓe ryakryak. 23 So Dǝɓlii faa nyi ko: Jam mo yea ne mo, mo ɗuu gal ka, mo ka wǝ ya. 24 Gideon so vuu cok joŋ syiŋ wo Dǝɓlii pǝ cok ahe, ɗii cok ah ne Dǝɓlii Matǝjam. (Ŋhaa tǝ'nahko a no Ofra yaŋ za Abiezar.)
25 Ne suŋ ah Dǝɓlii faa nyi Gideon: Mo ɓaŋ we ŋgǝǝri pa ɓo, ŋgǝǝri patǝ gwa ah mai mo joŋ syii ɓo rǝŋ, mo 'wal cok joŋ syiŋ mai pa ɓo moo joŋ wo Ba'al gŋ ge lalle, mo cee kpuusok Astarte ma kah ah ge lal ta. 26 Ka mo vuu cok joŋ syiŋ nyi Dǝɓlii Masǝŋ ɓo tǝ tǝsal ah mo lao ɓo tǝki, ka mo ɓaŋ ŋgǝǝri patǝ gwa ah kŋ, ka mo joŋ syiŋ suŋwii ne ko ne kpuusok Astarte mai mo ceere. 27 Gideon woo za kǝsyil za yeɓ ah jemma, joŋ tǝgbana mai Dǝɓlii mo faa nyi ko. Gak joŋ yeɓ ah ne com caŋryaŋ ya, mor a ɗuu gal za yaŋ pah ah tǝkine za yaŋ ɓǝǝra. Mor ah so joŋ yeɓ ah daŋ ne suŋni.
28 Tǝ'nan ah ne zah'nan za yaŋ ah mo pǝ̃ǝra lalle, kwora cok joŋ syiŋ wo Ba'al 'wal ge ɓo lalle, kpuusok Astarte mai mo kah ah laŋ cee ɓo, ŋgǝǝri patǝ gwa ah kŋ laŋ ɓaŋra joŋ syiŋ suŋwii ɓo ne pǝ cok joŋ syiŋ mai mo vuu ɓo gŋ pǝfuu. 29 Faara tǝgǝǝ ki: Azu ye joŋ fan mai ne? So kyeɓra mor ɓǝ ah fiira zana. Za faara: Gideon we Joas ye joŋ fan ahe. 30 So za yaŋ ah faara nyi Joas: Mo pǝ̃ǝ ge lal ne we ɓo ka ru i ko pǝ wulli, mor 'wal cok joŋ syiŋ wo Ba'al ge ɓo lalle, so cee kpuusok Astarte ma kah ah ta.
31 Joas zyii zah za mai mo uura ɓo kah ah daŋ faa: Awe yee ruu sal mor Ba'al o ne? Awe ye ga gbah jol ah o ne? Koo zune mo ruu sal mor Ba'al daŋ zah'nan ka cee tǝ dǝɓ ah ya, a ga ira ko pǝ wulli. Ako ye mo masǝŋ ko ɓe, a ga ruu sal mor suu ah ne suu ahe, mor 'walra cok joŋ syiŋ ah ge ɓo lalle. 32 Daga com ah sǝ, ɗiira Gideon ne Jeruba'al, mor faara: Ba'al mo joŋ ki ne ki, ako ye mo 'wal cok joŋ syiŋ ah ge ɓo lal ɓe ko.
33 Za Midian ne Amalekien tǝkine za ma morcomzah'nan daŋ taira ki, so yeera el Yordan ge ɗǝrra tǝbǝǝ Jezereel. 34 Amma Tǝ'yak Dǝɓlii ge tǝ Gideon so ul kokõorĩi, za Abiezar daŋ taira ge syee mor ahe. 35 So pee za ge wo za Manasse daŋ, ɗii ra ka mo ge syeera mor ahe. Pee za so kal ge wo za Asǝr, ne za Zebulon tǝkine za Naftali daŋ. So pǝ̃ǝra ka gin zyaŋ tǝ ɓǝǝra.
36 Gideon faa nyi Masǝŋ: Mo tǝ 'yah ka ǝ̃ǝ za Israel ne jol ɓe tǝgbana mai mo faa ɓe, 37 mo ẽe, me ga kan syiŋ gwii mai mo saŋ ɓo ga tǝ cok ɗuu sorre. So ka mahm mo nǝn tǝ syiŋ gwii to, mo soɓ sǝr daŋ pǝyak ɓe, ka me ga tǝ, mo tǝ ga ǝ̃ǝ za Israel ne jol ɓe tǝgbana mai mo faa 'manna. 38 Fan ah joŋ noo ta. Gideon pǝ̃ǝ tǝ'nan ah ne zah'nan pim, ge woo syiŋ gwii kŋ ŋhǝǝ, so bii ɗuu pǝzyil ah ge lal baa tahsah cyõ. 39 Gideon so faa nyi Masǝŋ: Mo ɓaŋ kpãh tǝ ɓe ka, me so ga faa ɓǝ vaŋno ɗao faɗa. Mo soɓ me lii ne syiŋ gwii vaŋno ɗao kpǝ. Mo soɓ syiŋ gwii yea pǝyakke, amma mo soɓ mahm nǝn tǝ sǝr kah ah daŋ. 40 Masǝŋ so joŋ ne suŋ ah noo ta, soɓ syiŋ gwii pǝyak to, amma mahm nǝn tǝ sǝr kah ah ne lii ah daŋ.
Madiyan-na a djop vun Israel-lâ
1 Israel-lâ a hulong le sun nda ding nga Ma didina tam nga d’i lum djivi kat tuo d’a. Ma didina mi hazi woi abo suma Madiyan-na gak bizad’a kid’iziya. 2 Suma Madiyan-na a nga djop vun Israel-lâ ngola. Kayam ndata, Israel-lâ a i ngei tazi angra ahuniyôna, kur zul ahuniyôna akulo yam ahuniyô suma fuyogeina abo suma Madiyan-na. 3 Ata yima Israel-lâ a zum awuna kä na, suma Madiyan-na ki suma Amale’â zlapa ki suma a nga kaka abo ma yorogonina, a mba atazi durâ. 4 A mba ve kang mazina abo ma irazina, a b’lak awu ma yam ambasina woi kakaf gak a mba abo ma ir Gaza-na, a nga ar vama te avo Israel loze tumiyôna d’oze amuzleina d’oze koro d’uo mi. 5 Ata yima a nga mbana, a mba ni ki d’uwar mazina ki zlub’u mazid’a, a mba nablaud’a d’igi djera na, a ndak nga á ndum mbi. A mba ni ki djambal mazid’a á b’lak ahle suma yam ambasina. 6 Israel-lâ a mbut hohoud’a abo suma Madiyan-na, a nde tchina yam Ma didina ala mi ndjunuziya.
7 Ata yima Israel-lâ a tchi yam Ma didina abo suma Madiyan-nina, 8 Ma didina mi sunuzi ma djogom vunama. Sa máma mi dazi ala: Ma didina Alona hi Israel-lîna mi dala: An ni buzugugï woi avo Ezipte kur azì ma a lagi magomba kuana. 9 An pad’agi woi abo Ezipte-na ki suma a nga djobogi vunagina, an digizi woi avorogiya, an hagi ambas mazid’a. 10 An dagi ala: An ni Ma didina Alo magina. Agi lagi mandara alo ma teteng ma hi suma Amor suma agi nga kaka yam ambas mazid’ina d’i. Wani agi humun nga vunan ndi.
Alona mi tchol ki Zedeyon á sut Israel-lâ
11 Malaikana hi Ma didinina mba mi kak ad’u agu sena hi Jowas ma ad’u adesâ hi Abiyezer-râ avo Ofra. Goroma Zedeyon mi nga mi to awuna ata yima a miret guguzlud’a kuana á ngeyem abo suma Madiyan-na. 12 Malaikana hi Ma didinina mi nde tam mbei iramu, mi dum ala: Ma dur ma gangrangâ, Ma didina mi nga ki sed’engû!
13 Zedeyon mi hulong dum ala: Hawa yak! Le Ma didina mi nga ki sed’emiya ni, ni kayam me ba, ahle suma tchotcho ndazina a mba kami na ge? Ahle mam suma yoyou suma mi lazi suma abuyomi ngolo a dami kazi ala: Ni Ma didina ba, mi buzugumï woi kur Ezipte d’uo zi ge na, a nga ni lara ge? Ki tchetchemba, Ma didina mi arami woyo, mi hami wa woi abo suma Madiyan-na.
14 Ma didina mi mbut iram atam mi dum ala: Ang i kad’eng nga ang nga ki sed’eta, ang mba sut Israel-lâ woi abo suma Madiyan-na. Ni an ba ni sunung nguo zu?
15 Zedeyon mi hulong dum ala: Salad’a, an mba ni sut Israel-lâ woi ni ki me ge? Simiyên ni suma hou suma kala aduk andjafâ hi Manase-na, an ni ma gor ma danana aduk suma habuna mi.
16 Ma didina mi dum ala: An nga ki sed’engû; ang mba dur suma Madiyan-na ni d’igi ang durî sama tuna na.
17 Zedeyon mi hulong dum ala: Le ang wan hohowonu ni, ang tagan vama tak mala ni ang ba, nga dan zlad’a na.
18 Mi dum kua ala: An nga ni tchenengû, ang hut tei ata yima kä wana d’i, gak an hulongî gevengû, ar an mba ki he d’a hawa manda, ni tiningzi kä avorongû.
Ma didina mi hulong dum ala: An mba ni kak ka hî gak ang hulongîya.
19 Zedeyon mi i mi ngat ahu ma gorâ, mi nga afuta angota tu, mi lat avungô ma a lum bei angufina, mi tchuk hliuna kur kayad’a, mi vo süm guguzlud’a kur agela, mi i ki sed’ezi ad’u agu sena, mi humziya. 20 Malaikana hAlonina mi dum ala: Ang hle hliuna kavungô ma a lum bei angufina, ang tchuguzi kä yam ahina d’a wanda, ang vo süm guguzlud’a kaziya. Zedeyon mi le hina mi. 21 Malaikana hi Ma didinina mi hle totogo d’a abomba, mi do hliuna kavungô ma a lum bei angufina ki vunat ma telewetna. Akud’a ti tcholï ata ahinad’a, ti ngal hliuna kavungôna woyo. Ata yi máma malaikana hi Ma didinina mi vit iramu.
22 Zedeyon mi we d’ala ni malaikana hi Ma didinina d’a, mi dala: Salad’a Ma didina, ni zla d’a hohoud’a kanu! Kayam an we malaika mangâ ki iranu!
23 Ma didina mi dum ala: Ang kak ki halasa, ang le mandar ri; ang mba mit ti. 24 Zedeyon mi min yima ngal ahle suma ngat buzuna mi Ma didina ata yi máma. Mi yi yi máma ala Ma didina ni halasa. Yi máma mi nga gak ini avo Ofra d’a hi Abiyezer-ra.
Zedeyon mi pleî yina hi Bäl-lâ woyo
25 Kur andjege ndata, Ma didina mi de mi Zedeyon ala: Ang i vamuhlâ habungâ tu, ang i vamuhl ma mbàna kua ma bizam kid’iziyana. Ang i pleî yima ngal ahle suma ngat buzu ma abung minim malo ma a yum ala Bäl-lâ woyo, ang kus aguna halo d’a a yat ala Asera d’a ma nga ped’a kuana woyo. 26 Ang hulong min yima ngal ahle suma ngat buzu ma djivi ma kalâ yam yima nding máma mi an Ma didina Alo mangâ. Ang vamuhl ma mbàna, ang hum vama ngat buzu ma ngala, ang ngalam mbei kaguna hi Asera ma ang kuzum mbei máma.
27 Zedeyon mi yo suma aduk azungeî mama dogo, mi lahle suma Ma didina mi hum vuna kazina. Wani mi lazi nga ni falei d’i. Mi lazi nandjege, kayam mi nga mi ring mandara suma habuma ki suma kur azì ma ngolîna. 28 Ata yima suma hur azì ma ngolîna a tchol akulo ki yorogo tchololina, gol wani, yima ngal ahle suma ngat buzuna hi Bäl-lâ, mi nga pleîd’a kä woyo, aguna hi Asera ma a pum kuana nga kusa kä woi mi. Amuhl ma a hum vama ngat buzu ma ngalina, mi nga ged’a akulo yam yima ngal ahle suma ngat buzu ma a minim awilina mi.
29 Azi nde djop tazi ala: Ni nge ba, mi lahle ndazina ge? A hal ad’u zla ndata, a dazi ala: Ni Zedeyon Jowas goroma ba, mi lahle ndazina. 30 Ata yi máma suma kur azì ma ngolîna a de mi Jowas ala: Ang ndeï ki gorongâ woi abua, ami tchumu. Kayam mi pleî yima ngal ahle suma ngat buzuna hi Bäl-lâ woyo, mi kus aguna hi Asera ma nga ped’a kuana woi mi.
31 Jowas mi hulong de mi suma a nga tchola gevem suma a nga halam ki zlad’ina ala: Ni agi ba, ndjunugi yam Bäl á sud’um zu? Sama lara ma mi min á ndjunuma mba mi mit ini avok bei yina fod’a! Le Bäl nalona ni, ar mi ndjun yam tamu, kayam a pleyêmï yi mam ma ngal ahle suma ngat buzuna woyo!
32 Kur bur máma a yi Zedeyon ala Jerubäl, nala, Ar Bäl mi dur ki sed’emu, kayam mi pleyêm yi mam ma ngal ahle suma ngat buzuna woyo!
Zedeyon mi tchen Alona ala mi simid’am vama taka
33 Suma Madiyan-na pet ki suma Amale’â ki suma a nga kaka abo ma yorogonina a tok taziya, a djak alum ma Jurdê-na, a ve kang mazina kur hor ra Jisreyel-la.
34 Muzu’â hi Ma didinina mi kak yam Zedeyon. Mi bu adifa, mi yi suma hi Abiyezer-râ á i blogomu. 35 Mi ge sunda mi yi suma hi Manase-na á i blogomu. Mi ge sunda ata suma hi Aser-râ ki suma hi Zabulon-na ki suma hi Neftali-na. Sum ndazina a i ngavamu.
36 Zedeyon mi de mAlona ala: Le ang min á han ad’enga á sut Israel-lâ d’igi ang de na ni, 37 gola, an nga ni ge tumus timina kä kur ambid’a’â. Le tcha yorogo mbad’ïd’a ti ge ni tumusa go ba, andagad’a ti ar sod’a hawa ni, ata yi máma an mba ni wala ang han wa ad’enga á sut Israel-lâ d’igi ang de na. 38 Zedeyon mi le hina. Tcha ndjivinda mi tchol akulo ki yorogo tcholola, mi em mbad’ï d’a ata tumusid’a, ti oî kop ma mbina sop.
39 Zedeyon mi de mAlona kua ala: Ar hurung zal kan ndi. Zla d’a an nga ni dangzi wanda, an nga ni dang zla d’a ding kua hina bugol luo d’a. An min ala ang tagan vama simata kua ki tumus ndata. Ar tumusa ti ar sod’a, andagad’a ti ge mbad’ïd’a ni ndat hol. 40 Kur andjege ndata Alona mi le hina mi. Tumusa ti ar sod’a hawa, andagad’a ti ge mbad’ïd’a pet mi.
