Hizkhiiya rassal le l-nabi Ichaʼya
1 Wa wakit al-malik Hizkhiiya simiʼ kalaamhum, hu kula gamma charrat khulgaanah wa libis khalag al-hizin wa macha beet Allah. 2 Wa hu rassal Aliyaakhim masʼuul fi gasir al-malik wa Chabna al-kaatib wa rujaal al-diin al-chiyyaab. Wa kulluhum ke laabsiin khulgaan al-hizin wa macho le l-nabi Ichaʼya wileed Ammuus. 3 Wa humman gaalo leyah : «Daahu kalaam al-malik Hizkhiiya : ‹Al-yoom da, yoom hana diige wa ikhaab wa fadiihe. Wa da misil al-iyaal jaahiziin le yamurgu min batun ammuhum wa laakin hi ma indaha gudra le taldaahum. 4 Wa akuun Allah Ilaahak yasmaʼ kulla kalaam khaayid al-deech al-siidah malik balad Achuur rassalah le yiʼayyir Allah al-Hayy. Wa akuun Allah Ilaahak yasmaʼ kalaamah wa yiʼaakhibah. Hassaʼ da, asʼal Allah fi chaan al-chaʼab al-faddalo.›»
5 Wa wakit masaaʼiil al-malik Hizkhiiya jo giddaam Ichaʼya, 6 hu gaal leehum : «Amchu guulu le siidku al-malik Hizkhiiya : ‹Daahu Allah gaal : “Ma takhaaf min al-muʼyaar al-simiʼtah al-ayyarooni beyah khaddaamiin malik Achuur. 7 Wa daahu ana nantiih khabar wa be sabab al-khabar da, hu yigabbil baladah. Wa hinaak ana naktulah be l-seef.”›»
8 Wa khaayid al-deech simiʼ kadar malik balad Achuur gamma min hillit Lakiich wa macha le yihaarib hillit Libna. Khalaas, hu kula gabbal lihigah hinaak.
Jawaab Sanhariib hana l-tahdiid
9 Wa khalaas, malik balad Achuur simiʼ khabar. Wa l-khabar da buguul : «Tirhaakha malik balad al-Habacha gamma jaayi le yihaaribak.» Wa khalaas, malik Achuur rassal murassaliin le Hizkhiiya wa gaal leehum : 10 «Amchu le Hizkhiiya malik mamlakat Yahuuza wa guulu leyah : ‹Khalli ilaahak al-inta gaaʼid titwakkal aleyah da ma yukhuchchak wa yuguul leek : “Madiinat al-Khudus ma tagaʼ fi iideen malik Achuur !” 11 Inta zaatak simiʼt be kulla cheyy al-sawwooh muluuk balad Achuur fi kulla l-buldaan wa dammaroohum marra waahid. Wa tahsib inta wiheedak bas tanja walla ? 12 Wa ilaahaat al-umam al-dammaroohum juduudi, hal gidro najjo hillaal Guzaan wa Haaraan wa Rasaf wa zurriiyit Adan al-saakniin fi Talassaar walla ? 13 Wa ween muluuk mudun Hamaat wa Arfad wa Laʼiir wa Safarwaayim wa Hiinaʼ wa Awwa ?›»
14 Wa Hizkhiiya chaal al-jawaab min iide al-murassaliin wa garaah. Wa macha le beet Allah wa fatah al-jawaab da giddaam Allah. 15 Wa giddaam Allah, Hizkhiiya saʼal wa gaal : «Ya Allah Ilaah Bani Israaʼiil ! Inta al-gaaʼid fi archak foog al-makhluugiin al-samaawiyiin. Wa inta wiheedak bas Ilaah kulla mamaalik al-ard ! Wa inta bas al-khalagt al-samaawaat wa l-ard ! 16 Ya Allah, khutt adaanak wa asmaʼni ! Ya Allah, aftah uyuunak wa chiif ! Wa asmaʼ kalaam Sanhariib malik Achuur al-rassalah le yiʼayyirak inta, al-Ilaah al-Hayy. 17 Ya Allah, akiid muluuk Achuur dammaro kulla l-umam wa buldaanhum. 18 Wa zagalo ilaahaathum fi l-naar achaan humman asnaam bas al-sawwoohum al-naas be iideehum min hatab wa hajar. Wa muluuk Achuur dammaroohum. 19 Wa hassaʼ, ya Allah Ilaahna, najjiina min iid Sanhariib wa be da, kulla mamaalik al-ard yaʼarfu kadar inta ya Allah, inta wiheedak bas al-Rabb.»
Allah radda le Hizkhiiya
20 Wa Ichaʼya wileed Ammuus rassal le Hizkhiiya wa gaal leyah : «Daahu Allah Ilaah Bani Israaʼiil gaal : ‹Aywa, ana simiʼt salaatak al-inta wajjahtaha leyi fi chaan Sanhariib malik balad Achuur.›» 21 Wa Ichaʼya gaal battaan : «Daahu kalaam Allah al-gaalah didd Sanhariib :
‹Sahyuun al-misil bineeye udriiye
tahgirak wa tichchammat foogak !
Aywa ! Madiinat al-Khudus al-misil bineeye
tihizz raasha waraak.
22 Le yaatu inta ayyartah
wa achchammat foogah ?
Wa didd yaatu inta kallamt
wa chift be istikbaar ?
Da diddi ana, Khudduus Israaʼiil !
23 Be waasitat naasak al-rassaltuhum,
inta ayyart al-Rabb wa gult :
“Be katarat arabaati,
ana talaʼt fi ruuse al-jibaal
lahaddi dakhalt fi Lubnaan daakhal
le nagtaʼ chadarha hana l-arz al-tuwaal
wa chadarha hana l-sarwi al-sameh.
Wa namchi lahaddi nalhag
al-maljaʼ al-aakhir
wa khaabaatha al-dulum.
24 Wa ana nakat biyaar fi buldaan hana naas aakhariin
wa chiribt almiihum
wa be fajkhat rijli,
yabbast kulla rujuul Niil Masir.”
25 «‹Wa laakin, ya Sanhariib,
inta ma fihimt
kadar min wakit tawiil,
ana kharrart al-cheyy da.
Wa min zamaan ana kawwantah
wa hassaʼ, nihaggigah.
Wa inta kamaan, gaaʼid tidammir al-mudun al-gawiyiin
wa yabgo koom hana turaab.
26 Wa sukkaanhum ma induhum gudra
wa khaafo wa khijlo.
Wa humman yibso misil
gechch al-kadaade
wa nabaat al-akhdar
wa l-gechch fi ruuse al-buyuut
wa yibso misil al-gameh al-yibis
gubbaal ma yanjad.
27 Wa laakin ana naʼarif
wakit inta tagood
wa wakit tamrug wa tigabbil
wa wakit tarjif min al-zaʼal diddi.
28 Wa ana simiʼt inta rajaft min al-zaʼal diddi
wa astakbart.
Wa be sabab da, ana nidiss leek
zumaam fi munkharak
wa lijaam fi khachmak
wa nigabbilak be l-derib
al-inta jiit beyah.›»
29 «Wa di hi al-alaama, ya Hizkhiiya.
Fi l-sana di,
taakulu min al-kichcheeb
wa fi l-sana al-taaniye,
taakulu min al-bandar.
Wa laakin fi l-sana al-taalta,
titeerubu wa tagtaʼo
wa timaggunu jineenaatku hana l-inab
wa taakulu min fawaakihhum.
30 Wa l-nijo min Bani Yahuuza
wa faddalo
yabgo misil chadara
al-tidiss uruugha min jadiid fi l-ard
wa furuuʼha yinmalu be fawaakih.
31 Achaan min Madiinat al-Khudus
yamurgu al-naas al-faddalo
aywa, min jabal Sahyuun
yamurgu humman al-nijo.
Wa da, Allah al-Gaadir yisawwiih
hasab mahabbitah al-chadiide.»
Sanhariib katalooh
32 Wa fi chaan da, daahu Allah gaal fi malik balad Achuur :
«Hu ma yadkhul fi l-madiina di
wa la yizarrig foogha nuchchaab.
Wa la yigarrib leeha be darag
wa la yigawwim radmiiye wara durdurha.»
33 Wa daahu kalaam Allah :
«Hu yigabbil be l-derib al-ja beyah
wa fi l-madiina di, ma yadkhul.
34 Ana nahmi al-madiina di
wa ninajjiiha.
Wa da fi chaani ana Allah
wa fi chaan abdi Dawuud.»
35 Wa khalaas fi l-leele di, malak Allah ja darab muʼaskar al-Achuuriyiin wa katal 185 000 raajil. Wa be fajur wakit gammo, al-faddalo minhum chaafo kulla l-janaazaat dool. 36 Wa khalaas, Sanhariib malik balad Achuur gabbal wa macha gaʼad fi madiinat Niinawa.
37 Wa yoom waahid, Sanhariib macha fi beet Nisruuk ilaahah le yaʼabudah. Wa iyaalah al-itneen Adramalik wa Charaasar dakhalo darabooh wa katalooh be l-seef wa arrado macho le balad Araraat. Wa wileedah Isar Hadduun hakam fi badalah.
Za Yuda ǝ̃ǝra gin mor jol Saŋkeriɓ
(Esa 37:1-7)1 Ne cok goŋ Ezekias mo laa ɓǝ ah naiko, ŋgǝ̃ǝ mbǝro wo suu ahe, so ɓoo mbǝro dahsuu , dan kal ge ɓǝr yaŋ Dǝɓlii. 2 Pee dǝɓlii piicel goŋ Eliakim ne Sebna pa ŋwǝǝ fanne, tǝkine zaluu za joŋzahsyiŋ ge wo profeto Esaia we Amoz, ara daŋ ɓaara mbǝro dahsuu ɓo. 3 Faara nyi ko: Ezekias faa sye: Tǝ'nah mai zah'nan bone yo, zah'nan lai ye ne zah'nan kwan swãare, mor we ur ɓo tǝ yah byaŋ gwari o, amma so swah byaŋ ah kǝka. 4 Ko ɗah maki Dǝɓlii Masǝŋ ɓo a laa ɓǝ faa mai daŋ swah za yeɓ goŋ mai dǝɓlii ah goŋ Asiria mo pee ge ka tǝǝ Masǝŋ ma ne cee ko ɓe ne? Ɗah maki Dǝɓlii Masǝŋ ɓo a ŋgoŋ kiita tǝ ɓǝ mai mo laako no ne? Mo juupel mor tǝcoŋ za mai mo coŋra ɓo nyeeno.
5 Za yeɓ goŋ Ezekias gera wo Esaia. 6 Esaia faa nyi ra: We ge faa nyi dǝɓlii ɓii naiko: Dǝɓlii faa sye: Mo ɗuu gal ɓǝ mai mo laa za yeɓ goŋ Asiria mo ge faara ɓǝɓe' ɓo tǝ ɓe ko ka. 7 Me ga joŋ fan kaa tǝl ahe, ka mo laako ɓǝ maki ahe, ka mo pii sooko kal ge sǝr ahe. Me so ga joŋ za sǝr ah ira ko ne kafahe.
8 Swah za yeɓ goŋ pii soo, ge lwaa goŋ Asiria tǝ ruu sal ne yaŋ Libna mor ako laa goŋ Asiria ur gin yaŋ Lakis ɓe. 9 So goŋ Asiria laa ɓǝ Tiraka goŋ sǝr Etiopia ge. Ge faara nyi ko: Pǝ̃ǝ ge ɓo ka ruu sal ne mo. So goŋ Asiria pee za kal ge nyi Ezekias, faa nyi ra: 10 We ge faa nyi Ezekias goŋ Yuda sye: Mo soɓ Masǝŋ ɓo mai mo soɓ suu ɓo ɓo wol ah moo faako Jerusalem ka ga mor jol goŋ Asiria ya mo kiŋko tǝtǝl nyi mo ka. 11 Amo laa ɓǝ fan mai za goŋ Asiria mo joŋra wo sǝr camcam daŋ ɓe, ɓeɓra sǝr ah ra daŋ, ko ma ɓo mo ga ǝ̃ǝ ɓoo ne? 12 Pa ɓe lii ra ɓeɓra za sǝr camcam, masǝŋ ɓǝǝ ǝ̃ǝ sǝr ɓǝǝ jol ɓǝǝ ɓe ne? Pa ɓe lii ra ɓeɓ sǝr Gozan, Karan, Reseɓ, tǝkine mǝ wee Eden mai ara mo Telassar daŋ. 13 Goŋ sǝr Hamat ne goŋ sǝr Arfat ne goŋ yaŋ Sefarvaim ne Hena tǝkine Iva ara kẽne?
Goŋ Ezekias pǝǝ Masǝŋ mor gbah jolle
(Esa 37:8-20)14 Ezekias nyiŋ leetǝr jol za mai mo peera ra ge ne ko, kee. So ur kal ge yaŋ Dǝɓlii, ge cuu leetǝr ah nyi Dǝɓlii. 15 Ezekias pǝǝ Dǝɓlii faa: Dǝɓlii Masǝŋ Israel, mai mo kaa ɓo tǝ fakal goŋ ah tǝ cerubim sǝŋ, amo syak ɓo mo ye Masǝŋ tǝ goŋ sǝr ra daŋ, amo ye joŋ sǝŋ ne sǝrri. 16 Dǝɓlii, mo syii sok mo laa ɗao. Dǝɓlii, mo gbǝr nahnǝn ɓo mo ẽe ɗao. Oho, mo laa ɓǝ mai Saŋkeriɓ mo pee ge ɓo ka tǝǝ Masǝŋ ma ne cee ɗao. 17 Goŋga yo Dǝɓlii, za goŋ Asiria ɓeɓra za camcam ɓo ne sǝr ɓǝǝ daŋ. 18 A woora masǝŋ ɓǝǝ ɓaa ga tǝ wii, mor masǝŋ matǝ goŋga ah ye ka ra ya. Gak ɓeɓra ra mor ara ye tǝsal ne kpuu, yeɓ jol dǝfuu yo. 19 Amma zǝzǝ̃ǝko Dǝɓlii Masǝŋ ɓuuru, mo ǝ̃ǝ ru gin jol ahe, mor ka goŋ wo sǝr daŋ mo tǝra, amo ye Dǝɓlii Masǝŋ syak ɓo.
Esaia cuu ɓǝ mai Masǝŋ mo faa ɓo nyi Ezekias
(Esa 37:21-38)20 So Esaia we Amoz pepee wo Ezekias faa: Dǝɓlii Masǝŋ Israel faa sye: Me laa pǝǝ ɓo mo pǝǝ me tǝ ɓǝ Saŋkeriɓ goŋ Asiria ɓe. 21 So ɓǝ mai Dǝɓlii mo faa ɓo tǝl ah a naiko: Yaŋ Jerusalem tǝ syak mo, tǝ tǝǝ mo. 22 Amo tǝǝ zu sye ne? Mo ge faa ɓǝɓe' tǝ zu sye ne? Amo ge ɓyaŋ ɓǝ tǝ zu sye mo syẽa ko ne ne? Mo syẽa Masǝŋ Israel matǝdaŋdaŋ ɓo. 23 Amo pee za yeɓ ɓo ge tǝǝ me, mo faa: Ame Sankeriɓ, me yee ge dai tǝlǝǝ waa Liban sǝŋ ne muŋta sal pãa ɓe ra, me ge cee kpuu bah ah mawah tǝkine kpuu masãh manyeeki ah ra, me syen kpuu masãh ah ra gin kǝsyil kpuu ahe, ŋhaa me ge dai kǝsyil gǝ̃ǝ ah masãh ahe. 24 Ame ge cii lak bii pǝ sǝr gwǝǝ pǝɗǝkki, me zwǝ bii pǝ lak ah ra. Ne cok sooje ɓe mo yeera bii el Nil ne ɓalle, ɓal ɓǝǝ vǝr bii ah tǝɗe'.
25 Masǝŋ so faa: Sankeriɓ, amo laa sõone me zyeɓ ɓǝ ah kan ɓo daga ɓaaɓe ya ne? Ame foo ɓǝ joŋ ah ɓo daga ɓaaɓe. Me so soɓ fahlii ɓǝ ah joŋni, mo ɓeɓ yaŋ maluu maswah ah ra daŋ ciŋ gboŋ ɓe. 26 Mor za ma kaara gŋ daŋ swah pee gin wo ɓǝǝra, coora coo tǝtǝl so jin ra. Ge joŋra tǝgbana fãa pǝ̃ǝ ma zahdǝǝ sǝŋ wala pǝ 'wah ne cok zyak sǝŋ mo nǝǝ ɓe moo rẽeni.
27 Ame tǝ kal ɓo mo kaa ɓo ɓe, me tǝ ɓǝ pǝ̃ǝ ga lal ɓo ne ɓǝ pii soo ɓo tǝkine kpãh ɓo mo tǝ joŋ tǝtǝl ɓe daŋ. 28 Amo ɓaŋ kpãh ne me, yii suu ɓo mo tǝ yii ɓǝ ah ge dai sok ɓe ɓe. Mor ahe, me ga dǝ kǝṽǝl ɓe gai mo fahvõo, me ga maa sǝgǝǝ ɓe gai mo zahe. Me ga joŋ mo pii soo ɓaŋ fahlii mai mo gee gŋ ge.
29 So Esaia faa nyi goŋ Ezekias: Fan mai a ga yea wo ɓo tǝgbana fan ma cuu fanne: Syiiɗah we ga re fan mai moo ciŋ suu ahe. Tǝ'nanki laŋ we ga re waa fan ahe. Amma ne syii patǝ sai ah we ga ruu fanne, we ga joŋ fagwahlle, we ga pea kpuu vin ka we re lee ahe. 30 Tǝcoŋ za morsǝ̃ǝ Yuda mai tǝtǝl ɓǝǝ mo ga yea sǝŋ, a ga yeara tǝgbana kpuu mai moo jwǝǝra sǝ̃ǝ ga sǝŋ pǝfuu, tǝtǝl ah sǝŋ ga lee syẽmme. 31 Za ki ga coŋ yaŋ Jerusalem tǝkine tǝwaa Sion, mor Dǝɓlii ma ne swah daŋ zyeɓ ɓǝ ah kan ɓo naiko.
32 Mor ahe, Dǝɓlii faa ɓǝ ɓo tǝ goŋ Asiria sye: Ka ga dan yaŋ mai ya, ka ga 'nǝǝ guu tǝ yaŋ ah ya, sooje ma ne bal ka ga gera gwari ne yaŋ ah ka ren yaŋ ah ya ta. 33 So Dǝɓlii Masǝŋ faa: Goŋ Asiria ga pii soo ɓaŋ fahlii mai mo gee gŋ ge kalle, ka gin dan yaŋ nyẽe ya. 34 So faa faɗa: Zye ga byak yaŋ maiko, zye ga ǝ̃ǝ yaŋ ahe, mor tǝɗii suu 'minni, tǝkine mor ɓǝ mai zye faa ɓo nyi dǝɓ yeɓ 'min David.
35 Ne suŋ ah pa pee ma coksǝŋ mai Dǝɓlii mo pee ge ik za zahjul sal Sirien 185.000. Ne cok za sǝr Yuda mo pǝ̃ǝra ne zah'nan pim, kwora ra daŋ wukra ɓo tǝ sǝr fiŋ. 36 Saŋkeriɓ goŋ Asiria ur gin zahjul sal pii soo kalle, ge kaa yaŋ Niniwe. 37 Comki ge tǝ juupel yaŋ masǝŋ ah Nisarok, wee ah Adrammelek ne Saresǝr ceera ko ne kafahe pǝ wulli. So ɗuura kal ge sǝr Ararat. Wel ah ma ɗii ne Esar-Haddon kaa goŋ pǝ cok ahe.
