Al-Masiih wa Zakka
1 Wa Isa dakhal fi hillit Ariiha wa gaaʼid yuchuggaha. 2 Wa fi naadum waahid usmah Zakka. Wa hu kabiir hana naas al-jamaarik wa hu khani bilheen. 3 Wa hu dawwar yichiif Isa laakin ma gidir achaan Isa gaaʼid fi usut naas katiiriin wa Zakka naadum gisayyir. 4 Wa achaan da, hu jara giddaam fi l-derib al-Isa maachi foogah wa rikib foog fi jimmeezaay achaan yichiif Isa wakit hu yalhag al-bakaan da. 5 Wa Isa ja fi l-bakaan da wa rafaʼ raasah wa hajja le Zakka wa gaal : «Ya Zakka, yalla ajala dalli tihit. Al-yoom waajib niddayyaf fi beetak.»
6 Wa ajala ke hu dalla wa faddalah le Isa fi beetah be farah. 7 Wa kulla l-naas al-chaafo al-cheyy al-bigi da, bigo zaʼlaaniin wa hajjo ambeenaathum wa gaalo : «Haay ! Hu macha bigi deef hana naadum muznib.»
8 Wa Zakka gamma foog wa gaal le l-Rabb Isa : «Ya Sayyidna, nanti nuss maali le l-masaakiin. Wa kan chilt cheyy min ayyi naadum be zulum, nigabbilah leyah arbaʼa marraat.» 9 Wa Isa radda wa gaal : «Khalaas, al-yoom al-naja jaat fi l-beet da achaan Zakka kula min iyaal Ibraahiim. 10 Wa ana Ibn al-Insaan jiit achaan nifattich al-muwaddiriin wa ninajjiihum.»
Masal al-malik wa khaddaamiinah
11 Wa l-naas gaaʼidiin yasmaʼo kalaam Isa. Wa fi fikirhum, mamlakat Allah tidoor tibiin ajala achaan hu gariib yalhag Madiinat al-Khudus. Wa achaan da, hu hajja leehum be masal. 12 Wa gaal : «Yoom min al-ayyaam, fi naadum waahid min iyaal al-muluuk saafar fi bakaan baʼiid achaan hinaak yidarrujuuh malik wa yigabbil yahkim baladah. 13 Wa gubbaal ma yisaafir, hu naada achara min abiidah wa anta le ayyi waahid jineeh hana dahab. Wa gaal leehum : ‹Taajuru beyah lahaddi nigabbil.› 14 Wa chaʼab baladah kirhooh wa rassalo waraayah mumassiliin achaan yuguulu : ‹Ma nidooru al-naadum da yabga foogna malik.›
15 «Wa baʼad darrajooh malik, gabbal baladah wa naada abiidah al-antaahum al-gurus achaan yaju leyah. Wa dawwar yaʼarif kam ribho leyah fi l-tijaara. 16 Wa l-awwal ja giddaamah wa gaal : ‹Ya l-malik, al-jineeh al-anteetah leyi, ana kisibt beyah 10 jineeh.› 17 Wa l-malik gaal leyah : ‹Da sameh. Inta abid adiil. Awwal ana anteetak masʼuuliiye chiyya wa inta bigiit amiin. Wa achaan da, nantiik masʼuuliiye fi 10 hille.›
18 «Wa l-abid al-taani ja leyah wa gaal : ‹Ya l-malik, al-jineeh al-anteetah leyi, ana kisibt beyah 5 jineeh.› 19 Wa l-malik gaal : ‹Nukhuttak fi 5 hille.›
20 «Wa abid aakhar ja wa gaal : ‹Ya l-malik, daahu jineeh hanaak. Ana hafadtah wa labbadtah fi mindiil. 21 Ana khuft minnak achaan inta naadum gawi. Inta tichiil al-khumaam al-naadum aakhar khattaah wa tagtaʼ al-khalla al-ma teerabtaha.› 22 Wa l-malik gaal leyah : ‹Nihaasibak hasab al-kalaam al-inta gultah. Inta abid fasil. Irift kadar ana naadum gawi wa nichiil al-khumaam al-naadum aakhar khattaah wa nagtaʼ al-khalla al-ma teerabtaha. 23 Wa kan ana misil da, maala ma khatteet gursi fi l-banki ? Wa misil da, wakit nigabbil fi l-balad nichiilah be faayditah.›
24 «Wa gaal le l-naas al-maʼaayah : ‹Chiilu minnah al-jineeh wa antuuh le l-abid al-indah 10.› 25 Wa gaalo leyah : ‹Ya l-malik, hu indah 10 khalaas !› 26 Wa l-malik gaal : ‹Nuguul leeku yantu le l-naadum al-indah. Wa laakin al-naadum al-ma indah, al-chiyya al-indah kula yichiiluuh minnah. 27 Wa khalaas, ween udwaani dool al-ma dawwaro ana nabga fooghum malik ? Jiibuuhum hini wa aktuluuhum giddaami !›»
28 Wa wakit Isa kammal al-kalaam da, hu macha giddaam fi derib Madiinat al-Khudus.
Dakhuul al-Masiih fi l-madiina
29 Wa Isa garrab le hillaal Beet Faaji wa Beet Anya fi l-bakaan al-usmah jabal al-Zaytuun. Wa Isa rassal giddaamah talaamiiz itneen. 30 Wa gaal leehum : «Amchu fi l-hille al-giddaamna di. Wa fi khachum al-hille talgo dahach marbuut. Wa naadum lissaaʼ ma rikib foogah. Hilluuh wa jiibuuh leyi hini. 31 Wa kan naadum yasʼalku wa yuguul : ‹Maala tihillu al-dahach ?› guulu leyah : ‹Al-Rabb yidoorah.›»
32 Wa l-talaamiiz al-rassaloohum macho ligo al-dahach misil hu ooraahum beyah. 33 Wa wakit gaaʼidiin yihilluuh, siyaadah saʼaloohum wa gaalo : «Maala tihillu al-dahach ?» 34 Wa raddo leehum wa gaalo : «Al-Rabb yidoorah.» 35 Wa jaabooh le Isa. Wa farracho khulgaanhum fi l-dahach wa rakkabo Isa foogah.
36 Wa khalaas hu gamma maachi raakib fi l-dahach wa l-naas farracho khulgaanhum fi l-derib giddaamah. 37 Wa garrab le l-madiina be l-derib al-naazil min jabal al-Zaytuun wa kulla talaamiizah bado yafraho wa yachkuru Allah be hiss aali fi chaan kulla l-ajaayib al-kubaar al-chaafoohum. 38 Wa gaalo :
«<Mabruuk le l-malik
al-jaayi be usum Allah !>
Salaam fi l-sama
wa majjudu Allah fi l-aali !»
39 Wa Fariiziyiin waahidiin fi ust al-naas hajjo leyah wa gaalo : «Ya l-sayyid, sakkit talaamiizak !» 40 Wa Isa radda leehum wa gaal : «Nuguul leeku kan al-naas dool sakato kula, al-hujaar yiʼiitu be nafs al-kalaam.»
Isa hizin le Madiinat al-Khudus
41 Wa Isa garrab le l-madiina wa chaafaaha wa baka fi chaanha. 42 Wa gaal : «Ana nitmanna al-yoom inti taʼarfi al-cheyy al-yijiib leeki al-salaam laakin lahaddi hassaʼ, ma fihimtiih. 43 Wakit waahid yaji leeki wa askar aduuki yaju wa yankutu khanaadighum wa yihawwuguuki wa yisiddu kulla duruubki. 44 Wa yidammuruuki maʼa naaski al-fi lubbiki. Wa ma yikhallu hajar yagood foog hajar. Wa da yabga achaan inti ma irifti al-wakit al-Allah ja foogah le yinajjiiki.»
Al-Masiih tarad al-tujjaar
45 Wa Isa dakhal fi fadaayit beet Allah wa gamma yatrud minha al-tujjaar al-yisaawugu foogha. 46 Wa gaal leehum : «Allah gaal fi l-Kitaab : <Beeti yisammuuh beet al-sala.> Wa laakin intu <sawweetuuh beet al-saraariig !>»
47 Wa kulla yoom Isa yiʼallim al-naas fi fadaayit beet Allah. Wa kubaaraat rujaal al-diin wa l-ulama wa kubaaraat al-naas dawwaro fursa achaan yaktuluuh. 48 Laakin fursa ma ligooha achaan kulla l-chaʼab gaaʼidiin maʼaayah wa yasmaʼo kalaamah be niiye waahide.
Yesu ne Zakeus
1 Yesu ge yaŋ Jeriko tǝ pǝ̃ǝ ne ɓal ka kalle. 2 Dǝɓ ki no gŋ a ɗii ne Zakeus, dǝɓlii za sǝǝ fan ye ko, pa joŋ ye ta. 3 A kyeɓ ka zye kwo Yesu ɗah a ɗǝne? Amma Zakeus a pǝcõo ka gak kwan ko ya, mor za gŋ pǝpãare. 4 Hǝǝ ɗuu ge pel ge yee foore ka ẽe Yesu, mor tǝ yah ga pǝ̃ǝ gŋ. 5 Ne cok Yesu mo ge dai pǝ cok ah ɓaŋ nahnǝn ẽe cok ge sǝŋ, so faa nyi ko: Mo ɗǝr ge sǝŋ ne hǝǝre Zakeus, mor tǝ'nah me tǝ 'yah ka ga yaŋ ɓo. 6 Zakeus hǝǝ ɗǝr ge sǝŋ gwari, so nyiŋ ko laa pǝ'nyahre. 7 Za mai mo kwora ɓǝ ah daŋ kyãhra ɓǝ nyee faa: Dǝɓ mai kal ge ɗǝr ɓo yaŋ pa faɓe'.
8 Zakeus ur uu sǝŋ faa nyi Dǝɓlii: Mo ẽe ɗǝ Dǝɓlii, me ga nyi raita zah fan ɓe nyi za syakke. So me joŋ vǝrvǝr ɓo ne dǝɓ me re lak ah ɓo ɓe, me ga soo lak dǝɓ ah na moo zahlǝŋ nai.
9 Yesu faa nyi ko: ǝ̃ǝ ge ɓo yaŋ mai tǝ'nahko, dǝɓ ah laŋ morsǝ̃ǝ Abraham yo. 10 Mor We Dǝfuu ge ka kyeɓ, ka ǝ̃ǝ fan mai mo muŋ ɓo.
Ɓǝ kikiŋ solai vãm kaŋnyeeri
(Mt 25:14-30)11 So Yesu faa ɓǝ kikiŋ nyi za mai mo laara ɓǝ faa ahe, ka a gwari ne Jerusalem, mor za lǝŋra Goŋ Masǝŋ ga ge ka za mo kwo ne nahnǝn ne pel nai sǝ. 12 So Yesu faa: Dǝɓ yǝk maki ah no ur kal ge sǝr ki pǝɗǝk ka mo nyira goŋ nyi ko, fahfal ah ka pii soo gin yaŋ. 13 Ka ɓah kal a ba, ɗii za yeɓ ah ra jemma, wom solai vãm kaŋnyeeri nyi ra, so faa nyi ra: We joŋ fillu ne ko ŋhaa ka me pii soo ge. 14 Amma za sǝr ah syiŋra ko ɓo, peera pee mor ah faa: Ru 'yah dǝɓ mai mo kaa goŋ tǝ ɓuur a.
15 Dǝɓ ah ge lwaa goŋ ah ɓe, so pii soo ge sǝr ahe, ge ɗii za yeɓ ah mai mo wom lak nyi ra ge pel ahe, ka tan reba mai mo lwaara ɓo ne lak ahe. 16 Dǝɓ ma kǝpel ah ge faa: Dǝɓlii, me lwaa solai vãm kaŋnyeeri ge gŋ jemma ne mai mo nyi me kŋ. 17 Goŋ faa nyi ko: Yawah, mo joŋ yeɓ ɓo pǝsãhe, mo joŋ fan ɓo ne fan matǝ biŋ ne fahlii ahe, me ga kan goŋ ne mo tǝ yaŋ jemma. 18 Patǝ gwa ah ge faa: Dǝɓlii, me lwaa solai vãm kaŋnyeeri ge gŋ dappe ne mai mo nyi me kŋ. 19 Goŋ faa nyi dǝɓ ahe: Ma ɓo me ga kan goŋ ne mo tǝ yaŋ dappe.
20 Patǝ sai ah ge faa: Dǝɓlii, solai ɓo nyẽeno, me koo ne zah zyim kan ɓo. 21 Me ɗuu gal ɓo mor mo ye dǝɓ gaɓɓe, mo ɓaŋ fan pǝ cok mai mo kan fan ah gŋ ya, mo joŋ fagwahl pǝ cok mai mo ruu gŋ ya. 22 Goŋ faa nyi ko: Amo ye dǝɓ yeɓ maɓe' ahe, me ga ŋgoŋ kiita ɓo na ɓǝ faa zah ɓo. Mo tǝ ɓe me ye dǝɓ gaɓɓe, me ɓaŋ fan pǝ cok mai me kan fan gŋ ya, so me joŋ fagwahl pǝ cok mai me ruu gŋ ya. 23 So mo ge kan lak ɓe ge pǝ cok mai za moo gin ɓaŋ lak gŋ ka joŋ fillu ne ka me ge lwaa ne reba ah daŋ ya mor fẽene?
24 So goŋ faa nyi za mai ara mo gŋ: We nyiŋ lak jol ah nyi nyi dǝɓ mai mo ne jemma. 25 Faara nyi ko: Dǝɓlii, dǝɓ mai solai jemma no jol ahe. 26 Goŋ zyii faa nyi ra: Me tǝ faa nyi we, koo zune mo ne fanne, a ɗǝǝ ga gŋ faɗa, amma dǝɓ mo ka ne fan ki ya ɓe, a ga nyiŋra fan matǝ biŋ mai mo jol ahe. 27 Amma za syiŋ ɓe mai mo 'yahra me kaa goŋ tǝ ɓǝǝr a, we ge pel ɓe ne ra ka we ik ra ge lal ne nahnǝn ɓe.
Yesu ge yaŋ Jerusalem
(Mt 21:1-11Mk 11:1-11Yoh 12:12-19)28 Ne cok Yesu mo faa ɓǝ mai vǝrri, so ɓaŋ fahlii kal ge pel ɓǝǝ yaŋ Jerusalem. 29 So mo ge dai gwari ne Betǝfaage tǝkine Betaania kah waa Ma Ne Tǝbaakãmme, pee za syee mor ah gwa kal ge pelle, 30 faa nyi ra: We ge yaŋ ma pel ŋhaano, ka we ge dai gŋ ɓe, we ga lwaa we korro saa ma saa, dǝɓ ɓah yee tǝl ah taa ya ba, ka we wǝǝ ge ne ko. 31 So ka dǝɓ mo fii we tǝ ɓǝ ah we wǝǝ mor fẽene ɓe, we faa nyi ko: Dǝɓlii ye tǝ 'yahe. We korro
32 Za mai Yesu mo pee ra kalra ge lwaara fan ah tǝgbana mai mo faako nyi ra. 33 Ne cok mo tǝ wǝǝra we korro, zan ah faara nyi ra: We wǝǝ we korro mor fẽene? 34 Zyiira faa: Dǝɓlii ye tǝ 'yahe. 35 So gera nyi Yesu ne we korro, pahra mbǝro ɓǝǝ ge tǝl ahe, ɓaŋra Yesu kan ge gŋ. 36 Ne cok Yesu mo tǝ ganne, za wǝǝra mbǝro ɓǝǝ rǝǝ tǝ fahlii.
37 Ne cok Yesu mo ge gwari ne yaŋ Jerusalem, syee tǝ fahlii ma kah waa Ma Ne Tǝbaakãmme, za ma syee mor ah ne pãa ɓǝǝ daŋ zahzyil ɓǝǝ laa pǝ'nyahre, so tǝŋ yiira Masǝŋ ne kyaŋ pǝ'manne, mor yeɓ matǝ gǝriŋ mai mo kwora ɓo daŋ. 38 Faara: Masǝŋ mo ẽe goŋ mai mo tǝ gin pǝ tǝɗii Dǝɓlii, jam no coksǝŋ, Masǝŋ pǝyǝkki.
39 Ne cok ah Farisien manyeeki ah no tǝgǝǝ za faara nyi Yesu: Pa cuu fanne, mo faa nyi za syee mor ɓo mo yeara zahe.
40 Yesu zyii faa: Me tǝ faa nyi we, koo za mai mo yeara zah laŋ, tǝsal ga ŋwaara ɓǝ.
Yesu yeyee tǝ yaŋ Jerusalem
41 Ne cok Yesu mo ge kah yaŋ Jerusalem gwari, mo kwo yaŋ ah yeyee tǝl ahe, 42 faa: Kǝnah mo tǝ ɓo ɓe, fan mai moo joŋ mo ka mo kaa jam pǝ zah'nan ma tǝ'nah a no, amma zǝzǝ̃ǝko nahnǝn ɓo rǝ̃ǝ ɓo tǝ fan ahe. 43 Mor zah'nan ah no ginni, za syiŋ ɓo ga ge tǝ ɓo, a ga ryaŋra ɓaale ɓo ɓoo kǝsyilli, a ga cakra zah ɓo, a ga joŋra mo vǝlai vǝlai. 44 A ga ɓeɓra mo tǝkine za mai mo kaara ɓo ɓǝr ɓo daŋ, ka ga soɓra tǝsal ɓo koo vaŋno laŋ wea tǝki ya, mor mo tǝ cok mai Masǝŋ mo ge ɓo tǝ gbah jol ɓo ne ya.
Yesu ge pǝ yaŋ Masǝŋ
(Mt 21:12-17Mk 11:15-19Yoh 2:13-22)45 Yesu kal ge pǝ yaŋ Masǝŋ, tǝŋ nĩi za ma ne fan lee pǝ yaŋ Masǝŋ ga lalle, 46 faa nyi ra: Ɗerewol faa: Yaŋ ɓe yaŋ juupel o. Amma awe joŋ yaŋ ah ɓo tǝgbana yii za kaafuu.
47 Yesu a cuu ɓǝ pǝ yaŋ Masǝŋ zah'nan daŋ. Zaluu za joŋzahsyiŋ ne za cuu ɓǝ lai tǝkine zaluu ma tǝsal ɓǝ pel zan a kyeɓra fahlii ka in ko pǝ wulli. 48 Amma ka tanra yella ah ra joŋ ɗǝne ya, mor zan a syiira sok mor ɓǝ faa ah pǝlli.
