Al-Yahuud chaalo al-taar
1 Fi yoom 13 hana chahri 12 al-usmah Adaar, fi l-yoom da bas, waajib yitabbugu kharaar al-malik wa gaanuunah wa udwaan al-Yahuud yahsubu yinnasru fooghum. Wa laakin al-cheyy da bigi be l-aks, al-Yahuud annasaro fi l-naas al-kirhoohum. 2 Wa l-Yahuud lammo fi hillaalhum wa fi kulla wulaayaat al-malik Achawiruuch le yugummu didd al-naas al-dawwaro yisawwu leehum al-fasil. Wa naadum ma gidir yagiif giddaamhum achaan kulla l-chaʼab khaayfiin min al-Yahuud. 3 Wa kulla masaaʼiil al-wulaayaat wa l-muhaafiziin wa l-hukkaam wa khaddaamiin al-malik wagafo wara l-Yahuud achaan khaayfiin min Mardakaay 4 fi chaan Mardakaay bigi naadum muhimm fi gasir al-malik wa usmah bigi taaliʼ fi kulla l-wulaayaat. Wa Mardakaay gaaʼid daayman yabga naadum chadiid be ziyaada.
5 Wa l-Yahuud darabo kulla udwaanhum be l-seef wa kataloohum wa dammaroohum. Wa le l-naas al-kirhoohum, humman sawwo fooghum misil yidooruuh. 6 Wa fi madiinat Chuucha al-gawiiye, al-Yahuud katalo wa dammaro 500 raajil. 7 Wa katalo Farchandaata wa Dalfuun wa Asfaata 8 wa Furaata wa Adalya wa Aridaata 9 wa Farmachta wa Arisaay wa Aridaay wa Wayzaata. 10 Dool al-awlaad al-achara hana Hamaan wileed Hamdaata adu al-Yahuud wa humman kataloohum wa laakin ma chaalo khumaamhum misil khaniime. 11 Wa fi nafs al-yoom da, khabbaro al-malik be adad al-naas al-maato fi madiinat Chuucha al-gawiiye.
12 Wa l-malik gaal le Astiir al-malika : «Fi madiinat Chuucha al-gawiiye, al-Yahuud katalo wa dammaro 500 raajil wa ziyaada min da, katalo al-awlaad al-achara hana Hamaan. Wa chunu al-ma sawwooh fi l-wulaayaat al-aakhariin hana l-mamlaka ? Wa battaan chunu talabki ? Achaan yinnaffaz ! Wa battaan chunu munaaki ? Achaan yilhaggag !» 13 Wa Astiir raddat wa gaalat leyah : «Kan bigi leek adiil, ya l-malik, khalli al-Yahuud al-fi Chuucha yalgo izin yisawwu ambaakir kula nafs al-cheyy hasab al-gaanuun misil sawwooh al-yoom. Wa khalli yiʼallugu al-awlaad al-achara hana Hamaan fi l-iidaan.» 14 Wa l-malik amar wa gaal : «Khalli yisawwu misil da.»
Wa marago kharaar fi Chuucha wa allagoohum le l-awlaad al-achara hana Hamaan. 15 Wa l-Yahuud al-gaaʼidiin fi Chuucha lammo battaan fi yoom 14 hana l-chahar Adaar wa katalo 300 raajil fi Chuucha wa laakin ma chaalo khumaamhum misil khaniime.
16 Wa laakin gabul da, al-Yahuud al-aakhariin al-gaaʼidiin fi wulaayaat al-mamlaka lammo le yidaafuʼu le nufuushum min udwaanhum le yalgo al-jumma. Wa katalo 75 000 min al-naas al-kirhoohum wa laakin ma chaalo khumaamhum misil khaniime. 17 Wa da bigi fi yoom 13 hana l-chahar al-usmah Adaar. Wa humman anjammo fi yoom 14 wa sawwo al-yoom da, yoom hana iid wa farha. 18 Wa kan le l-Yahuud al-fi Chuucha al-lammo fi yoom 13 wa 14, humman anjammo yoom 15 wa sawwo al-yoom da, yoom hana iid wa farha. 19 Wa fi chaan da bas, al-Yahuud al-saakniin barra fi l-hillaal yisawwu yoom 14 hana l-chahar Adaar yoom hana farha wa iid wa yoom halu wa ayyi waahid yigaddim hadiiye le jaarah.
Mardakaay assas iid
20 Wa Mardakaay katab kulla l-kalaam da wa rassal jawaabaat le kulla l-Yahuud al-fi kulla wulaayaat al-malik Achawiruuch al-gaaʼidiin gariib aw baʼiid 21 achaan yiʼassusu leehum iid al-yiʼayyuduuh kulli sana fi yoom 14 wa 15 hana l-chahar al-usmah Adaar. 22 Achaan dool al-ayyaam al-Yahuud ligo fooghum al-jumma min udwaanhum wa da l-chahar al-foogah haalithum albaddalat, al-diige be l-farha wa l-hizin be l-iid. Wa waajib yiʼayyudu al-ayyaam dool be farha wa yigaddumu hadaaya ambeenaathum wa yantu hadaaya le l-masaakiin. 23 Wa l-Yahuud khassado be kalaam Mardakaay wa bado yiʼayyudu al-iid wa da bigi leehum aade. 24 Wa Mardakaay zakkaraahum kadar Hamaan wileed Hamdaata al-min zurriiyit Agaag al-adu hana kulla l-Yahuud khattat le yidammir al-Yahuud. Wa hu sawwa amʼiyeedaat al-usumha Fuuriim le yibarjilhum wa yidammirhum. 25 Wa laakin wakit al-kalaam da wassal bakaan al-malik, hu katab kharaar kadar al-khitta al-fasle al-Hamaan dawwar yisawwiiha fi l-Yahuud tigabbil fi raasah wa khalli yiʼalluguuh fi uud, hu wa awlaadah.
26 Wa be sabab da bas, al-ayyaam dool sammoohum ayyaam Fuuriim maʼanaatah amʼiyeedaat. Wa be da bas, al-Yahuud irfo wa fihmo jawaab Mardakaay wa kulla cheyy al-chaafooh wa l-hasal fooghum. 27 Wa l-Yahuud khassado wa assaso leehum aade al-ma tilkhalla leehum humman wa le zurriiyithum wa le l-naas al-sawwo nufuushum Yahuud. Wa humman yiʼayyudu al-yoomeen dool kulli sana fi l-wakit al-muhaddad misil maktuub. 28 Wa l-ayyaam dool, yizzakkaroohum wa yiʼayyuduuhum min zurriiye le zurriiye fi ayyi aayila wa ayyi wulaaya wa ayyi madiina. Wa ayyaam al-Fuuriim dool ma bingachcho le l-Yahuud wa l-zikra di ma tiwaddir min zurriiyithum.
29 Wa l-malika Astiir bineeyit Abihaayil wa Mardakaay al-Yahuudi katabo be kulla izinhum le yihaggugu al-jawaab al-bukhuss iid al-Fuuriim. 30 Wa rassalo jawaabaat al-salaama wa l-amaan le kulla l-Yahuud al-gaaʼidiin fi 127 wulaaya hana mamlakat al-malik Achawiruuch. 31 Wa l-jawaabaat dool yatulbu min al-Yahuud yiʼayyudu iid al-Fuuriim fi l-wakit al-muhaddad leyah hasab al-amur al-antooh Mardakaay al-Yahuudi wa l-malika Astiir le kulla l-Yahuud wa zurriiyithum. Wa da bukhuss kharaar al-siyaam wa l-hizin kula. 32 Wa amur Astiir haggag iid al-Fuuriim. Wa kulla l-cheyy da, katabooh fi l-kitaab.
Yahuduen ikra za syiŋ ɓǝǝra
1 Ne cok zah'nan jemma tǝtǝl sai pǝ fĩi Adar mo ge daini, zah'nan mai goŋ mo kan ɓǝ lai ɓo ka ɓǝ faa goŋ mo joŋ ne ko, zah'nan mai za syiŋ Yahuduen mo lǝŋra ɓo rǝ ga kaa swah tǝ Yahuduen ne yo. Amma so Yahuduen ye jin kaara swah tǝ ɓǝǝ jeertǝ. 2 Pǝ yaŋ maluu camcam mo pǝ sǝr goŋe, dahgbil mai Yahuduen mo gŋ daŋ taira wo ki mor ka ik za mai mo tǝ kyeɓra ka joŋ ɓǝɓe' wo ɓǝǝra. Za daŋ a ɗuura gal ɓǝǝra, dǝɓ ma gak uu pel ɓǝǝ ka kyeɓ ɓǝ ne ra kǝka. 3 So zaluu ma pǝ sǝr ah camcam, ne govener ra, ne zaluu tǝsal ɓǝ, tǝkine za yeɓ goŋ daŋ, gbahra jol Yahuduen, mor ara daŋ a ɗuura gal Mordekai. 4 Mor za sǝr goŋ ne lii ah daŋ laara ɓe, Mordekai ciŋ dǝɓ ma pel ɓo pǝ faadal goŋe, so yǝk ah a ga pel zah'nan Masǝŋ daŋ. 5 So Yahuduen joŋra fan mai zahzyil ɓǝǝ mo 'yah daŋ wo za syiŋ ɓǝǝra. Ceera ra ne kafahe, ikra ra pǝ wulli, vǝrra ra tǝɗe'.
6 Yahuduen ikra za ge lal pǝ wul yaŋ Suusa temere dappe. 7 So ira Parsandata, Dalfon, Aspata, 8 Porata, Adalia, Aridata, 9 Parmasta, Arisai, Aridai, ne Vaizata, 10 za matǝ jemma mai ara ye wee Haman we Hamedata pa syiŋ Yahuduen. Amma woora fan ɓǝǝr a.
11 Com ah ge keera pãa za mai mo ikra ra pǝ wul yaŋ Suusa nyi goŋe. 12 So goŋ faa nyi magoŋ Estar: Yaŋ Suusa syak ah to Yahuduen ikra za pǝ wul temere dappe, ne wee Haman gŋ jemma. Mo 'yah mo joŋra pǝ sǝr ɓe manyeeki ah ra ɗǝne? Mo 'yah fẽe faɗa ne? Ka mo faa ɓǝ ah nyi me, mo ga lwaa fan ahe. 13 Estar zyii zah goŋ faa: Goŋ mo zyii ɓe, mo soɓ Yahuduen mo joŋra fan mai mo joŋra ɓo tǝ'nah yaŋ Suusa tǝ'nan ɗao faɗa. So ka mo woora wul wee Haman matǝ jemma laŋ rao ge tǝ kpuu sǝŋ. 14 So goŋ faa mo joŋra nooko, cuura ɓǝ lai ah yaŋ Suusa, so woora wee Haman matǝ jemma rao ge tǝ kpuu. 15 Ne zah'nan fĩi Adar jemma tǝtǝl nai ah Yahuduen mai mo yaŋ Suusa taira faɗa, ikra za pǝ wul yaŋ ah temere sai kpǝ. Amma woora fan ɓǝǝr a.
16 Yahuduen mai mo pǝ sǝr goŋ Ahasverus camcam daŋ taira wo ki, mor ka camra tǝtǝl suu ɓǝǝra. Joŋra ki ne za syiŋ ɓǝǝ ikra za kǝsyil ɓǝǝ pǝ wul 75.000. 17 Fan ah joŋ ne zah'nan jemma tǝtǝl sai pǝzyil fĩi Adar. Tǝ'nan ah ne zah'nan jemma tǝtǝl nai ah ikra za pǝ wul ne yao, joŋra zah'nan ah na zah'nan laa pǝ'nyah tǝkine joŋ fĩi. 18 Amma Yahuduen mai mo yaŋ Suusa daŋ joŋra zah'nan jemma tǝtǝl dappe ah na zah'nan malii, mor ikra za syiŋ ɓǝǝ ne zah'nan jemma tǝtǝl nai, ira zah ah ne zah'nan jemma tǝtǝl dappe ahe. 19 Mor ah Yahuduen mai mo kaara ɓo pǝ yaŋ manyee ah ma lal mai mo ka ne ɓaale ya daŋ, gbǝra zah'nan jemma tǝtǝl nai pǝ fĩi Adar ɓo na zah'nan malii, ne zah'nan joŋ fĩi tǝkine pea facokkol wo ki.
Fĩi Purim
20 Mordekai ŋwǝǝ ɓǝ fan mai daŋ. So pea leetǝr ge nyi Yahuduen mai mo pǝ sǝr goŋ Persia matǝ gwari ah ne maɗǝk ah daŋ. 21 Faa nyi ra, pǝzyil syii daŋ mo joŋra zah'nan fĩi Adar jemma tǝtǝl nai ne jemma tǝtǝl dappe na zah'nan malii. 22 Mor ne zah'nan ah ra Yahuduen lwaara 'yak ne wo za syiŋ ɓǝǝra. Pǝzyil fĩi ah ɓǝ swaa ɓǝǝ so fer ciŋ ɓǝ joŋ fĩi. Mordekai faa, mo joŋra zah'nan ah na zah'nan joŋ fĩi ne zah'nan laa pǝ'nyahre, ne zah'nan pea facokkol wo ki, tǝkine nyi fan nyi za syakke. 23 So Yahuduen syeera mor ɓǝ mai Mordekai mo ŋwǝǝ wo ɓǝǝra. Tǝŋ joŋra na mooko, so ɓǝ ah ciŋ zahsyiŋ ɓǝǝ ɓo pǝzyil syii daŋ.
24 Haman we Hamedata dǝɓ morsǝ̃ǝ Agag kyeɓ kǝnah ka ik Yahuduen ga lal pǝ wulli, i cahcah ma ɗii Purim, mor ka ik ra, ka vǝr ra tǝɗe'. 25 Amma ne cok goŋ mo laa ɓǝ ahe, so nyi fahlii ŋwǝǝ leetǝr pea cok daŋ faa: Ɓǝɓe' mai Haman mo foo ɓo ka joŋni, ɓǝ ah mo pii so ge tǝtǝl ahe. Goŋ faa mo raora Haman ne wee ah daŋ ge tǝ kpuu sǝŋ. 26 Mor ah Yahuduen ɗiira zah'nan ah ne Purim mor ɓǝ leetǝr Mordekai mo pee tǝkine ɓǝ fan mai daŋ mo joŋ wo ɓǝǝra. 27 Yahuduen joŋra ɓǝ ah na ɓǝ lai mor suu ɓǝǝ ne morsǝ̃ǝ ɓǝǝ tǝkine za daŋ mai moo syeera mor ɓǝ iŋ Yahuduen, ka syii daŋ mo joŋra fĩi pǝ zah'nan matǝ gwa raiko, tǝgbana mai Mordekai mo faa ɓo nyi ra. 28 Ka mo foora ɓǝ zah'nan ah mo gbǝra ɓǝ ah pǝ zahŋhǝǝtǝ̃ǝ daŋ. Piicel dǝɓ Yahuduyo daŋ, koo mo pǝ sǝr makẽne, ne yaŋ makẽne daŋ, mor ka ɓǝ zah'nan Purim mo muŋ kǝsyil Yahuduen ka, ka ɓǝ foo ah mo muŋ wo wee ɓǝr ɓǝǝ ka ta.
29 So magoŋ Estar mǝlaŋ Abihail ŋwǝǝ leetǝr patǝ gwa ah ne Mordekai Yahuduyo, mor ka swaa ɓǝ tǝ ɓǝ leetǝr ma kǝpel mai Mordekai mo ŋwǝǝ tǝ ɓǝ Purim, 30 leetǝr ah ŋwǝǝ wo Yahuduen daŋ, so peara ɓǝ ah ge pǝ sǝr goŋ Ahasverus matǝ temere ne jemma gwa tǝtǝl rǝŋ daŋ ta. Pǝ leetǝr ah haozah wo Yahuduen, ka mo yeara jam tǝkine goŋga. 31 So gbah jol ɓǝǝ gŋ ka mo gbǝra ɓǝ zah'nan Purim, mo joŋra fĩi ah ne cok ahe, tǝgbana ara ne suu ɓǝǝ mo nyiŋra ɓǝ zah'nan ah ɓo ne suu ɓǝǝ na ɓǝ lai mor ka syẽe fan ne ko, tǝkine yeyee tǝgbana mai Mordekai ne magoŋ Estar mo faara ɓǝ ahe. 32 Estar swaa ɓǝ lai Purim, so ŋwǝǝra ɓǝ ah ge pǝ ɗerewol macẽe ahe.