Buulus fi madiinat Afasus
1 Wa wakit Abuluus gaaʼid fi Kuruntus, Buulus kammal ruwaakhtah fi l-hillaal al-fi l-jibaal wa khalaas, wisil fi madiinat Afasus. Wa hinaak ligi talaamiiz waahidiin. 2 Wa Buulus saʼalaahum wa gaal : «Al-Ruuh al-Khudduus nazal foogku wakit aamantu walla ?» Wa gaalo : «La. Al-Ruuh al-Khudduus ma naʼarfuuh wa ma simiʼna beyah.» 3 Wa Buulus saʼalaahum wa gaal : «Wakit khattasooku, khattisiinku da kikkeef ?» Wa gaalo : «Khattasoona ale hasab taʼliim Yahya.» 4 Wa Buulus gaal : «Yahya khattas al-naas al-taabo min zunuubhum. Wa gaal le l-naas kadar waajib yiʼaamunu be l-naadum al-jaayi waraayah. Wa l-naadum da, hu Isa.»
5 Wa wakit simʼo kalaam Buulus da, khattasoohum be usum al-Rabb Isa. 6 Wa wakit Buulus khatta iideenah fooghum, al-Ruuh al-Khudduus nazal fooghum wa hajjo be lukhkhaat jadiide wa atnabbaʼo. 7 Wa adadhum 12 raajil.
8 Wa Buulus dakhal fi beet al-sala wa bada yihajji le l-naas bala khoof. Wa muddit talaata chahar, hu yinaakhich maʼaahum fi mamlakat Allah achaan yijiibhum fi l-derib. 9 Wa laakin waahidiin minhum raashum gawi ma dawwaro yiʼaamunu. Wa gammo yiʼayyuru derib Isa al-Masiih giddaam al-naas. Wa be da, Buulus gamma anfarag minhum maʼa talaamiizah wa bada yinaakhich maʼaahum kulla yoom fi madrasa hana naadum usmah Tiiraanuus.
10 Wa Buulus gaaʼid yiballikh al-bichaara di muddit santeen. Wa be misil da, kulla l-naas al-saakniin fi balad Aasiya, min al-Yahuud wa min al-Yuunaaniyiin, simʼo kalaam al-Rabb. 11 Wa Allah sawwa ajaayib kubaar be waasitat Buulus, 12 lahaddi al-naas gaaʼidiin yichiilu minnah misil al-gitʼe aw khalagah hana l-khidme al-limso jildah wa yukhuttuuh fi l-mardaaniin. Wa l-marad yikhalliihum wa l-chawaatiin kula yamurgu minhum.
Awlaad Sakaawa
13 Fi l-balad di, fi Yahuud waahidiin raaykhiin hille le hille wa khidmithum yachfu al-muchootiniin. Wa waahidiin minhum yistaʼmalo usum al-Rabb Isa le yaturdu beyah al-chawaatiin wa yuguulu : «Naamurak be usum Isa, al-Buulus gaaʼid yibachchir beyah.» 14 Wa min al-naas al-sawwo misil da, sabʼa rujaal, awlaad Yahuudi waahid usmah Sakaawa wa kabiir rujaal al-diin. 15 Wa l-cheetaan al-dawwaro yaturduuh radda leehum wa gaal : «Isa naʼarfah wa usum Buulus naʼarfah wa laakin intu yaatumman ?»
16 Wa l-muchootin hajamaahum wa hu chadiid minhum wa ajala annasar fooghum. Hu jarahaahum wa charrat khulgaanhum lahaddi jaro min al-beet aryaaniin. 17 Wa kulla l-naas al-saakniin fi madiinat Afasus min al-Yahuud wa min al-Yuunaaniyiin simʼo al-khabar da wa khoof chadiid dakhal leehum wa karramo usum al-Rabb Isa ziyaada. 18 Wa fi l-bakaan da, katiiriin min al-muʼminiin gammo aʼtarafo be aʼmaalhum al-cheeniin al-sawwoohum be achiir. 19 Wa naas katiiriin minhum al-awwal sawwo al-sihir, lammo kutubhum wa tachchoohum giddaam naas al-hille. Wa hasabo taman al-kutub dool wa bigi misil 50 000 hajar fudda. 20 Wa be misil da, naas al-simʼo kalaam al-Rabb zaado wa gudrat kalaamah zaadat fi usuthum.
Al-barjaal fi Afasus
21 Wa baʼad da, Buulus chaal niiye achaan yamchi fi Madiinat al-Khudus. Wa gubbaal ma yamchi hinaak, dawwar yamchi fi Magiduuniya wa Akhaaya wa gaal : «Namchi fi Madiinat al-Khudus wa baʼad da, waajib namchi fi madiinat Rooma kula.» 22 Wa Buulus azal naaseen min al-akhwaan al-gaaʼidiin yakhdumu maʼaayah wa rassalaahum fi Magiduuniya achaan yamchu giddaamah. Wa humman Timuutaawus wa Rastus. Wa Buulus zaatah gaʼad battaan mudda gisayre fi balad Aasiya.
23 Wa fi l-wakit da, barjaal kabiir gamma fi Afasus be sabab derib Isa al-Masiih. 24 Fiyah sayyaakhi waahid usmah Dimitri. Khidimtah yasnaʼ min al-fudda buyuut dugaag bichaabuhu beet al-ibaada hana l-ilaaha Artaamiis achaan yibiiʼhum. Hu wa l-naas al-yisawwu nafs al-sinaaʼa ligo min al-tijaara di faayde katiire. 25 Wa hu lamma kulla l-sinaaʼiyiin wa khaddaamiinhum.
Wa kallam leehum wa gaal : «Ya l-akhwaan, taʼarfu maalna jaayi min al-khidme di. 26 Wa chiftu wa simiʼtu kikkeef Buulus da khachcha naas katiiriin. Wa ma khachcha naas hana Afasus bas laakin gariib kulla l-naas al-gaaʼidiin fi balad Aasiya. Buulus gaal leehum kadar al-ilaahaat al-naas sanaʼoohum ma ilaahaat be l-sahiih. Wa jaab naas katiiriin fi derbah. 27 Wa l-kalaam da ma yitallif tijaaritna bas laakin yijiib eeb fi beet al-ibaada hana Artaamiis kula wa hi ilaahitna al-aziime ! Akuun al-naas yuguulu beetha ma yanfaʼ. Wa akuun usum Artaamiis al-aziim yiwaddir ! Wa di bas al-ilaaha al-kulla naas Aasiya wa kulla naas al-dunya yaʼabuduuha.»
28 Wa wakit simʼo al-kalaam da, ziʼilo zaʼal chadiid. Wa gammo aato wa gaalo : «Artaamiis hana naas Afasus, hi ilaaha aziime.» 29 Wa bigi barjaal fi kulla l-hille. Wa naas katiiriin bilheen lammo wa karabo Khaayus wa Aristaarkus rufgaan Buulus al-itneen. Humman min Magiduuniya wa macho maʼaayah fi safarah. Wa l-naas jaro beehum fi l-nagaʼa al-kabiire.
30 Wa Buulus dawwar yadkhul yihajji le l-naas al-lammo wa laakin al-talaamiiz daharooh. 31 Wa waahidiin min kubaaraat balad Aasiya rufgaan Buulus rassalo leyah wa talabo minnah ma yadkhul fi l-nagaʼa.
32 Wa kalaam al-naas al-fi l-nagaʼa bigi mukhalbat. Waahidiin minhum gaalo cheyy waahid wa naas aakhariin gaalo cheyy aakhar lahaddi katiiriin minhum ma fihmo fi chaan chunu humman lammo. 33 Al-Yahuud lazzo naadum waahid usmah Iskandar giddaam al-naas. Wa naas waahidiin dawwaro hu yikallim le l-naas. Hu sawwa ichaara be iidah achaan al-naas yaskutu wa dawwar yidaafiʼ le akhwaanah. 34 Laakin wakit al-naas al-laammiin irfo hu Yahuudi, gammo aato kulluhum be hiss waahid wa gaalo : «Artaamiis hana naas Afasus, hi ilaaha aziime.» Wa gaaʼidiin yiʼiitu be l-kalaam da wa ma sakato lahaddi muddit saaʼteen.
35 Wa fi l-akhiir, kaatib hana majlas al-hille gidir sakkat al-naas wa kallam leehum. Wa hu gaal : «Ya naas Afasus, ma fi naadum al-yagdar yankur madiinat Afasus hi bas haafde beet al-ibaada hana Artaamiis. Wa hi al-ilaaha al-aziime wa sanamha al-wagaʼ min al-sama. 36 Wa kan sahiih naadum waahid ma yankur al-kalaam da, khalaas agoodu saakit bas ! Angarʼu ma tisawwu cheyy fasil misil ma induku agul. 37 Intu jibtu al-rujaal dool hini wa humman ma sirgo cheyy min beet al-ibaada wa ma ayyaro ilaahatna.
38 «Wa kan Dimitri wa akhwaanah induhum chakwa, indina bakaan hana l-chariiʼa wa indina hukkaam. Khalli yigaddumu chakwithum le l-hukkaam. 39 Wa kan induku muchkila aakhara, nihilluuha fi l-malamma al-rasmiiye. 40 Wa laakin al-yoom aniina gaaʼidiin nijiibu muchkila fi raasna. Wakit al-Roomaaniyiin yasmaʼo be l-barjaal al-bigi al-yoom da, akuun yahkumu foogna. Yuguulu sawweena barjaal fi hillitna. Ma indina sabab fi chaan al-muzaahara di tukuun.» 41 Wa baʼad gaal al-kalaam da, gaal le l-naas khalli yichittu.
Paulus yaŋ Efesus
1 Ne cok ka Apollus no yaŋ Korint, Paulus kyãh pǝ sǝr ah daŋ, so ge dai yaŋ Efesus. Ge lwaa za ma iŋ manyeeki ah gŋ. 2 Fii ra faa: Ne cok we nyiŋ, we lwaa Tǝ'yak Matǝdaŋdaŋ ɓe ne? Zyiira faa nyi ko: Ru laa sõone Tǝ'yak Matǝdaŋdaŋ no laŋ ru laa ya. 3 Paulus so fii ra faɗa: We nyiŋ baptisma mafẽe ɓo ne? Zyiira faa: Baptisma mǝ Yohana yo. 4 Paulus faa nyi ra: Yohana a joŋ baptisma tǝ za mai mo toora bii ɓe, so a faa nyi za Israel ka mo nyiŋra Dǝɓ mai mo tǝ yah gin fahfal ahe, ako ye Yesu. 5 Ne cok mo laara ɓǝ ah naiko, so nyiŋra baptisma pǝ tǝɗii Dǝɓlii Yesu. 6 Paulus kan jol tǝ ɓǝǝra, so Tǝ'yak Matǝdaŋdaŋ ge tǝ ɓǝǝra, tǝŋ faara ɓǝ ne zah camcam tǝkine faa ɓǝ Masǝŋ. 7 Zan ah pãa ɓǝǝ tǝgbana jemma tǝtǝl gwa.
8 Paulus a kyãh ga yaŋ kee ɓǝ Masǝŋ Yahuduen, joŋ nai fĩi sai a faa ɓǝ gŋ bai galle, a cuu ɓǝ Goŋ Masǝŋ nyi ra, a kyeɓ ka ɓoo bii zah za ma laara ɓǝ faa ahe. 9 Amma za ki yerra zahzyil ɓǝǝra, zyii nyiŋra ɓǝ ah ya, so faara ɓǝɓe' tǝ ɓǝ fahlii Dǝɓlii pel zana. So Paulus woŋ ki ne ra ŋgee za syee mor Masǝŋ kal ne ra, a cuu ɓǝ zah'nan daŋ pǝ yaŋ lekol Tiranus. 10 Joŋ nai syii gwa, ŋhaa za mai mo kaara ɓo sǝr Asia, Yahuduen ne za mai mo ye ka Yahuduen a daŋ laara ɓǝ faa Dǝɓlii.
Wee Sikewas
11 Masǝŋ joŋ dǝǝbǝǝri matǝ gǝriŋ ah ra ne jol Paulus pǝlli, 12 ŋhaa a ɓaŋra mbǝro ah wala zah zyim mai mo mor jol ah ga wo za syem ne ko, syem ɓǝǝ a laɓɓe, coksyiŋ mai mo tǝ ɓǝǝ laŋ a pǝ̃ǝ kalle. 13 Yahuduen manyeeki ah no a kyãhra cok daŋ nĩi coksyiŋ tǝ za ga lalle, so kyeɓra ka ɗii tǝɗii Dǝɓlii Yesu nĩi coksyiŋ ga lal ne ko. Faara nyi coksyiŋrĩ: Me faa nyi mo pǝ tǝɗii Yesu mai Paulus moo cuu ɓǝ ahe, mo pǝ̃ǝ ge lalle! 14 (Za mai moo joŋra fan ah naiko ara rǝŋ, wee pa joŋzahsyiŋ Yahuduen malii ye ra, a ɗii dǝɓ ah ne Sikewas). 15 Amma coksyiŋ zyii faa nyi ra: Me tǝ Yesu ɓe, me tǝ Paulus laŋ ɓe ta, amma ma ɓii we ye za kẽne? 16 Dǝɓ mai coksyiŋ mo tǝl ah zoo tǝ ge tǝ ɓǝǝra, so swah ah kal tǝ ɓǝǝ daŋ joŋ ki ne ra pǝɓeare, ŋhaa zune daŋ ɗuu kal ge fah yaŋ ah ne zahmorkol tǝkine nwãh wo suu. 17 Yahuduen ne za Grek mo kaara ɓo yaŋ Efesus daŋ mo laara ɓǝ fan mai mo joŋ naiko, gal re ra pǝlli, so tǝɗii Dǝɓlii Yesu yii ge pel pǝyǝkki. 18 Za pǝlli kǝsyil za ma iŋ ah zune daŋ a gin kee ɓǝ fan mai mo joŋko daŋ pel za pãare. 19 So za pǝlli kǝsyil za mai mo yea tǝ ẽera ciŋ woora ɗerewol ɓǝǝ ge ne ko ɓaara wii nyi ne nahnǝn za daŋ, keera lak lea ɗerewol ah ra, lwaara pãa lak ah tǝgbana solai ujenere jemma dappe . 20 So ɓǝ faa Dǝɓlii myah cok daŋ, ɓǝ ah ge pel ne swahe.
Ɓǝ ur yaŋ Efesus
21 Fahfal fan mai mo joŋni, Paulus foo ɓǝ ka pǝ̃ǝ ga sǝr Makedonia ne sǝr Grek ka ga Jerusalem, so faa: Me ge gŋ ɓe, me ga ẽe yaŋ Rom ta. 22 Pee za ma gbahra jol ah gwa, Timoteus ne Erastus, kal ge sǝr Makedonia. Suu syak ah so nǝn mǝ ah sǝr Asia nje.
23 Ne cok ah ɓǝ ur tǝ ɓǝ fahlii Dǝɓlii pǝlli. 24 Pacwak vãm syẽ no a ɗii ne Demetrius a ɓaŋ foto yaŋ masǝŋ Artemis ne vãm solai, za yeɓ ah a lwaara lak ne pǝlli. 25 Tai ra tǝkine za ma joŋra zah yeɓ tǝ vaŋno ne mǝ ah daŋ faa nyi ra: Zana, we tǝ ɓe, na tǝ lwaa fan man daŋ ne yeɓ maino. 26 Amma we kwo tǝkine laa ɓǝ fan mai Paulus mo tǝ joŋni, mor a faa masǝŋ mai dǝfuu moo zyeɓra ne jolle, masǝŋ ye ka, ŋhaa kǝǝ zah za pǝlli so laara ɓǝ faa ah ɓo, joŋ ɓo ka yaŋ Efesus nyee to ya, amma coŋ biŋ ka ɓǝ ah mo zyaŋ sǝr Asia ɓo ne lii ah daŋ. 27 Ɓǝ gaɓ ah ye ka mai mo tǝ ga ɓeɓ tǝɗii yeɓ man to ya, amma mai mo so tǝ ga ɓeɓ yaŋ masǝŋ Artemis malii mai za sǝr Asia tǝkine za wo sǝr daŋ mo tǝ juura pel wol ah ta, ka so ciŋ fan kol yǝk ah vǝr ɓe.
28 Ne cok za mo laara ɓǝ ah naiko, ɓaŋra kpãh pǝlli, so ŋwaara ɓǝ zahki daŋ: Artemis Efesien pǝyǝkki. 29 Ɓǝ ŋwaa ɓoo tǝgǝǝ yaŋ ne lii ah daŋ. Ne cok mo so gbǝra Gaiyus ne Aristarkus za sǝr Makedonia mai mo tǝ kyãhra gwǝǝ ne Paulus, taira daŋ kwakra ra kal ge pǝ cok mai za yaŋ ah moo joŋra kyẽm gŋ ne ko. 30 Paulus 'yah kǝnah ka ga wo zana, amma za syee mor Masǝŋ cakra ko. 31 So bai ah mai ara mo kǝsyil zaluu pǝ sǝr ah laŋ peera pee ge nyi, pǝǝra ko ka mo geko wo za pǝ cok tai ka. 32 Ne cok ah za gaŋra ɓǝ pǝlli, za ki faara naino, za ki laŋ faara ga cam, mor ɓǝ ah soo ɓo jol ɓǝǝ daŋ mgbelelle, za pǝlli kǝsyil ɓǝǝ tǝra ru tai ɓo mor fẽene laŋ ya. 33 So za ki kǝsyil za mai mo taira ɓo kalra ge faa ɓǝ ah nyi Aleksandǝr, Yahuduen soɓra ko ka mo ge uuko pel zana. Aleksandǝr kǝ̃ǝ jolle, mor a 'yah ka faa ɓǝ. 34 Amma ne cok mo tǝra ko ako ye Yahuduyo, so ŋwaara ɓǝ tǝ vaŋno zahki ne lii ɓǝǝ daŋ ŋhaa joŋra cok com ne gwa: Artemis Efesien pǝyǝkki.
35 Amma pa ma ŋwǝǝ ɓǝ yaŋ Efesus ge wuu zahzyil nyi za faa nyi ra: Awe Efesien, za daŋ tǝra yaŋ Efesus ɓe, ne mai mo tǝ byak yaŋ juupel Artemis malii tǝkine foto ah mo ɗǝr gin sǝŋ ge daŋ. 36 Dǝɓ ma gak el ɓǝ tǝl ah ka faa ka noo ya kǝka, mor maiko sai we yea zahe, we joŋ fan bai foo ɓǝ ka. 37 Ɗah we gbah za mai ge ɓo nyee ne ko, kiŋra yaŋ juupel man ra ya, faara ɓǝɓe' tǝ masǝŋ man laŋ ya ta. 38 Demetrius ne za yeɓ ah ara mo ne ɓǝ tǝ dǝɓ ka ga cen ko ɓe, zah'nan mai mo kanra ɓo ka ŋgoŋ kiita no, zaluu laŋ no ta, mo 'yahra ɓe mo ge cera ki gŋ o. 39 Amma we no ne ɓǝ maki ah we 'yah ka faa ɓe, a ga zyeɓra ɓǝ ah pel za pãa daŋ. 40 Mor na no pǝ cok magaɓɓe, na dai nǝn mai mo ge cera na tǝ ɓǝ mai na ŋwaa ɓo tǝ'nah ɓe, mor ɓǝ ŋwaa ah laŋ ka ne mor ya, na ka gak kee mor ah goŋga ah a naino laŋ ya ta.
41 Ne cok mo faa ɓǝ ah vǝrri, so nĩi za kalle.
