Al-damiin bikaffi
1 Ya wileedi, kan dimint rafiigak
aw anteet kalaam le naadum ma maʼruuf
2 wa kan wagaʼt fi charak be sabab khachmak
aw ankarabt be sabab lisaanak
3 khalaas, ya wileedi, sawwi misil da
achaan inta wagaʼt fi iideen siid al-deen.
Le tinajji nafsak,
amchi achhadah yikhalliik.
4 Amchi ajala !
Wa la targud wa la tunuum.
5 Anbalis minnah misil al-khazaal min al-charak
aw misil al-teer min iid al-gannaasi.
Al-kaslaan fi l-khidme
6 Ya l-kaslaan, fakkir fi l-nimle
wa chiif khidmitha wa abga hakiim.
7 Hi ma indaha khaayid
wa la muraakhib wa la siid.
8 Laakin tilimm maʼaachha fi wakt al-gatiʼ
wa takhzin akilha fi wakt al-darat.
9 Ya l-kaslaan, le mata tunuum
wa mata tugumm min noomak ?
10 Inta tuguul tunuum chiyya
wa tinjamm chiyya
wa titabbig iideenak
wa targud chiyya.
11 Wa be da, al-fagur yajiik
misil al-sarraag
wa l-taʼab yakurbak
misil rabbaat al-duruub.
Al-kaddaab wa natiijat amalah
12 Al-naadum al-fasil ma naafiʼ
wa khachmah yuguul daayman al-kidib.
13 Hu yisawwi ichaara be uyuunah wa rijileenah wa iideenah
wa da, le yukhuchch al-naas.
14 Galbah malaan be l-khachch
wa yikhattit al-charr
wa daayman yazraʼ
illa l-huraaj been al-naas.
15 Be l-sabab da,
damaarah yaji ajala.
Yinrahik marra waahid
wa battaan ma yalga ilaaj.
Al-achya al-Allah yakrahhum
16 Fiyah sitte achya Allah yakrahhum.
Wa doolhumman al-sabʼa
al-Allah harramhum.
17 Al-een al-gawiiye
wa l-lisaan al-yakdib be niiye
wa l-iid al-taktul bala hinniiye
18 wa l-galib al-yanwi al-khiyaana
wa l-rijil al-tajri le l-fasaala
19 wa l-naadum al-yachhad be l-kidib al-hawaan
wa l-yigawwim al-fitne ambeenaat al-akhwaan.
Angariʼ min al-zina
20 Ya wileedi, ahfad wasiiyat abuuk
wa ma taaba taʼliim ammak.
21 Ahfadhum adiil fi galbak
wa arbuthum gawi fi ragabatak.
22 Achaan wakit tamchi, humman yuguuduuk
wa wakit tunuum, yahfadook
wa wakit tugumm min noomak, yiwassuuk.
23 Al-wasiiye hi misil faanuus
wa l-taʼliim misil nuur
wa l-adab wa ikhaabah yiwadduuk
fi tariig al-haya.
24 Wa humman yahfadook
min al-mara al-fasle
wa min al-lisaan al-khachchaach hana l-ajnabiiye.
25 Ma titmanna fi galbak jamaalha
wa ma tikhalliiha tasharak be uyuunha.
26 Achaan al-charmuuta talgaaha rakhiise
misil al-khubza
wa laakin mart al-raajil
tiwaddir hayaatak al-khaaliye.
27 Tagdar tahdin naar fi sadrak
wa ma tiharrig khulgaanak walla ?
28 Aw tamchi fi jamur
wa ma yutuchch rijileenak walla ?
29 Nafs al-cheyy al-naadum
al-yamchi le marit jaarah.
Kan yalʼab maʼaaha,
ma yajʼalooh bari.
30 Al-naas ma yakraho al-sarraag
wakit yasrig le yachbiʼ nafsah.
31 Laakin wakit yakurbuuh,
yikaffi sabʼa marraat
wa da yikammil kulla khumaam beetah.
32 Wa laakin al-zaani ma indah fihim
wa be l-zina yidammir nafsah.
33 Yalga al-dagg wa l-hugra
wa eebah ma yiwaddir abadan.
34 Achaan al-nindili yilizz al-raajil
fi l-zaʼal al-haarr
wa ma yarham al-zaani
wakit yilkaffa foogah al-taar.
35 Ma yakhbal gurus al-zaani
al-yikaffiih leyah
wa kan yiziid hadaaya kula,
ma yarda beyah.
Lai tǝ ɓǝ vǝǝkoi ne vǝrvǝrri
1 We ɓe, mo nyiŋ ɓǝ val dǝɓ ki kan ge tǝtǝl ɓo ka soo tǝl ah ɓe ne? 2 Ɓǝ faa ɓo gbǝ mo ɓe ne? Ɓǝ faa zah ɓo mo faa ɓo saa mǝmmǝǝ pel ɓo ɓe ne? 3 We ɓe, ɓǝ ah mo no nai ɓe, ka amo mor jol dǝɓ ki, amma fan mai ka mo joŋ: mo hǝǝ ge wol ah gwari, mo pǝǝ ko ka mo wǝǝko ɓǝ ah gin mor ɓo. 4 Mo nǝnǝm ne ɓǝ ah ka, mo soɓ suu ɓo 'yak ka ta. 5 Mo ǝ̃ǝ suu ɓo gin zah mǝmmǝǝ ah tǝgbana juu wala nǝǝmin moo ǝ̃ǝ suu ah pel gao.
6 Za ma vǝǝkoi ah mo feera yeɓ gin jol sǝwǝǝre. 7 Ara ka ne dǝɓlii pel ɓǝǝ ne pa lai ɓǝǝ ne goŋ ya. 8 Amma ne daŋ laŋ gwahl mo joŋ ɓe, a hǝǝ taira farel ɓǝǝ ne ko. 9 Vǝǝkoi ma swan sǝŋ nanǝm a ga kpiŋ gin tǝ nǝm nekẽne? 10 A faa: Nǝm tǝ waa me, me ga swǝ sǝŋ fõo nje ɗao, me ga 'nahm suu zah vaŋno ɗao. 11 A swan sǝŋ nanǝmmi, amma syak a ga cak zah ah gŋ ne fan sal na za kaafuu.
12 Za ma kol ah ne za faɓe' a kyãhra ne berre. 13 A rãhra nahnǝn kpokkokoo, a woŋra ɓal kwaakwaa, a cuura fan ne jol ka zyak mo. 14 Ɓǝ foo ɓea ɓǝǝ tǝkine zahzyil ɓea ɓǝǝ a kǝǝ ɓǝ ur cok daŋ. 15 Mor ah ɓeɓ ga ge tǝ ɓǝǝ pǝ'manne, a ciŋ wul ɓǝǝra. 16-19 Fan no camcam rǝŋ Dǝɓlii syiŋ ɓǝ ah ɓo, ka laa pǝ'nyah ne ya: Cok ẽe ma ẽe ne yii suu, tǝrĩi ma gwah berre, jol mai moo in pa ma bai ɓǝɓe' pǝ wul tǝkol 'wel, zahzyil ma foo ɓǝ maɓea ah ka joŋni, ɓal mai moo ur gaŋ ka ga joŋ ɓǝɓe', pa ma joŋ syedowal berre, dǝɓ ma woo zahpel za juu nyi ki.
Lai tǝ ɓǝ joŋ ɓǝǝ faɗa
20 We ɓe, mo joŋ fan mai pa ɓo mo cuu nyi mo, mo yaŋ ɓǝ mai ma ɓo mo faa ɓo nyi mo ka. 21 Mo gbǝ ɓǝ ah kaa ne cẽecẽe, mo kan ɓǝ ah pǝ zahzyil pǝɗǝkki. 22 Ne cok mo tǝ kyãh ɓe, fan cuu ɓǝǝ a ga zaŋ mo syee ne ko, a ga byak mo ne suŋni, a ga cuu yella nyi mo ne comme. 23 Fan cuu ɓǝǝ a sǝǝ cok pel ɓo tǝgbana pitǝrla, lai ɓǝǝ mo laira mo ɓo ne ko a ga cuu fahlii kal masãh ah nyi mo. 24 A gak byak mo wo ŋwǝǝ maɓea ah ra, a ga byak mo wo ŋwǝǝ za ki moo kǝǝra dǝɓ ne zah 'nyahre. 25 Mo soɓ sãh ɓǝǝ kǝǝ mo ka, mo soɓ cok nǝn ɓǝǝ mo gbǝ mo ka ta. 26 Dǝɓ gak ɓaŋ val matǝkoi nǝn fan lee tǝwaa zahtǝfah vaŋno, amma mawin ma joŋ ɓǝǝ a ga ɓeɓ fan mai daŋ dǝɓ ah mo ne ko.
27 Mo gak ɓaŋ wii ɓoo pǝ dah jiibǝ mbǝro ɓo bai mai ka mo sye ka no ne? 28 Mo gak kan ɓal ga tǝ yakwii ka mo cwah mo ka no ne? 29 Nai ne pa ma swan ne mawin dǝɓ ta, koo zune mo swǝ ne ki ɓe, a ga laa bone. 30 Za ka syẽara nyin mai mo kiŋko farel mor koŋ i ko ɓo ya. 31 Ne daŋ laŋ, mo kal gbǝra ko gŋ ɓe, a ga sosoo nǝn fan ah zahlǝŋ rǝŋ, fan mai mo jol ah daŋ a ga vǝr ga gŋ tǝɗe'. 32 Amma dǝɓ ma joŋ ɓǝǝre, dǝɓ ah ka ne tǝtǝl a. Dǝɓ mo joŋ ɓǝǝ ɓe, ka ɓeɓ suu ah ɓe ta. 33 A ga lwaa nwãh tǝkine swãare, swãa ah ka vǝr a syaŋsyaŋ. 34 Mor tǝwon ɓǝ mawin ga kǝǝ wor ah ɓaŋ kpãhe, mo tǝ faŋ val ah ɓe, ka ga kwo syak gŋ ya. 35 Ka ga zyii 'yah soo tǝ ɓǝ ah ya. Koo mo nyira lak nyi pǝlli laŋ, ka gak wuu kpãh ah ya.
