Al-lisaan
1 Ya akhwaani, khalli katiiriin minku ma yabgo muʼallimiin achaan taʼarfu kadar Allah yihaasibna aniina al-muʼallimiin chadiid min al-naas al-aakhariin. 2 Ayyi waahid minnina yakhta katiir. Kan naadum abadan ma yakhta fi kalaamah, hu da naadum kaamil wa yagdar fi nafsah.
3 Fakkuru fi l-lijaam al-nidissuuh fi khachum al-juwaad. Al-lijaam sakhayyar wa laakin be sababah, nagdaro niwaddu al-juwaad fi ayyi bakaan al-nidooruuh. 4 Wa fakkuru battaan fi l-safiina. Hi kabiire bilheen wa riih chadiide tilizzaha giddaam wa laakin be uud sakhayyar bas al-sawwaag yuguudha fi l-bakaan al-yidoorah. 5 Wa chiifu al-lisaan ! Hu kula sakhayyar wa laakin yisabbib cheyy kabiir. Wa battaan fakkuru fi l-naar. Naar sakhayre bas tiharrig kulla l-khaaba. 6 Wa l-lisaan, hu kula misil al-naar achaan beyah nuguulu kalaam fasil wa hu yinajjis kulla jilidna. Wa naar al-lisaan di taakul hayaatna min awwalha lahaddi akhiirha. Wa l-naar di jaaye min naar Jahannam zaatah.
7 Wa l-insaan yagdar yidallilhum le kulla nafar hana l-haywaanaat, kan min al-tuyuur walla zawaahif walla huut al-bahar kula. Wa dallalaahum khalaas. 8 Wa laakin ma fi naadum yagdar yidallil lisaanah. Al-lisaan hu cheyy fasil al-ma yagood saakit wa malaan be l-samm al-yaktul. 9 Beyah hu, nachkuru Allah abuuna wa beyah hu battaan, nalʼano al-naas al-Allah khalagaahum fi suurtah. 10 Be khachum al-waahid bas nachkuru wa nalʼano beyah. Ya akhwaani, khalli ma yabga misil da. 11 Hal min biir waahide nalgo almi halu wa almi murr walla ? 12 Ya akhwaani, chadarat al-tiin talda zaytuun walla ? Wa chadarat al-inab talda tiin walla ? La ! Wa abadan ma nagdaro namurgu almi halu min biir almiiha murr.
Al-hikma al-sahiihe
13 Yaatu minku hakiim wa faahim ? Khalli yiwassif amalah be haalah al-samhe be nafas baarid wa hikma. 14 Laakin kan induku fi guluubku husud chadiid wa adaawa, ma tifaachuru beehum achaan be l-sahiih, fachaarku da kidib didd al-hagg. 15 Hikmitku di ma min Allah laakin hi hikmat al-dunya wa maarge min fikir al-insaan wa min Ibliis. 16 Fi ayyi bakaan al-gaaʼidiin foogah al-husud wa l-istikbaar, al-barjaal wa kulla cheyy fasil kula gaaʼidiin foogah.
17 Laakin al-hikma al-min Allah awwalan ke saafiye wa l-naadum al-indah al-hikma yiriid al-salaam wa kalaamah baarid wa raasah ma gawi wa hu hanuun wa yisawwi amal al-kheer wa hu ma indah tafrikha wa la nifaakh. 18 Wa natiijat al-adaala mazruuʼa fi l-salaam le l-naas al-yisawwu amal al-salaam.
Ɓǝ tǝrĩi
1 Wee pa ɓe, we kyeɓ yeɓ cuu fan ne pãa ɓii daŋ ka, mor we tǝ ɓe, ana za cuu fanne, na ga lwaa kiita pǝgaɓ kal za ki. 2 Mor na daŋ na zyak fahlii ne ɓǝ camcam pǝlli. Dǝɓ mo ka zyak fahlii ne ɓǝ faa ah ya ɓe, ka ako ye dǝɓ matǝ goŋga, ka tǝ gak gban suu ah ne lii ah daŋ. 3 Na maa sǝgǝǝ ga zah pǝr mor ka mo laara zah mana, na ɓaŋ zah ɓǝǝ ne ga pǝ cok mai na 'yah ga gŋ daŋ ne ko. 4 Ɓǝ dah pǝ bii laŋ nai ta. Ara pǝluuri, zyak ma'man ah yee gak ɓaŋ ra kal ne ko, so dǝɓ gak ǝǝ ne tǝfǝn malaŋ tǝ biŋ ah ga cok mai pa ǝǝ ah mo 'yah ga gŋ ne ko. 5 So tǝrĩi laŋ a nai ta. Ako ye fan suu mai mo pǝlaŋne, so a gak faa ɓǝ pǝ'man kal tǝ suu ahe. Sǝgǝǝ zah pǝrri
So we ẽe wii pǝlaŋ biŋ, a gak syen cok pǝ'manne. 6 Tǝrĩi laŋ a na wii ta. Ako ye fan sǝr maɓe' mo tǝgǝǝ fan suu mana, a gak ɓeɓ suu man daŋ, a ɓoo wii mai mo ur gin cok wii Satan nyi suu mana. 7 Mor zahban faɓalle, juu, fan ma ker tǝ sǝr tǝkine fan pǝ bii daŋ dǝfuu gak limra. 8 Amma dǝɓ ma gak lim tǝrĩi kǝka, ako ye faɓe' mai dǝɓ mo ka gak cak zah ah ya, 'naa nãaguu ma in dǝɓ pǝ wul ɓo pǝ'manne. 9 Na joŋ osoko nyi Dǝɓlii Pa man ne ko, so na tǝǝ dǝfuu mai Masǝŋ mo joŋ ra jur ko ɓo ne ta. 10 Pǝ zah tǝ vaŋno, osoko pǝ̃ǝ gŋ tǝkine tǝǝ gwa daŋ. Wee pa ɓe, fan joŋ ma morãi ka pǝsãh ya. 11 Bii ma'nyah ne bii maloŋ ah gak wuura pǝ lak tǝ vaŋno gwa daŋ ne? 12 Wee pa ɓe, kpuu wuu a gak lee tǝbaakãm no ne? Wala nyiŋgyo a gak lee wuu ne? Nai ta, lak bii maloŋ ka gak wuu bii ma'nyahr a.
Fatan ma coksǝŋ
13 Azu ye pa fatan tǝkine yella kǝsyil ɓii ne? Ka mo cuuko ge lal ne yeɓ sãh ah moo joŋ ne wonsuu tǝkine fatanne. 14 Amma we ne tǝwon ɓe' ne ɓǝ bal daŋ pǝ zahzyil ɓii ɓe, ka we yii suu ɓii ne ka, we faa ɓǝɓe' tǝ goŋga ka ta. 15 Fatan ma morãi gee wo Masǝŋ ge ya, amma fatan sǝr o, ɓǝ suu dǝfuu ye ne ɓǝ Satan. 16 Mor pǝ cok mai tǝwon ɓe' tǝkine bal mo gŋ ɓe, fan joŋ tǝ haihai tǝkine ɓǝɓe' camcam daŋ a yea gŋ ta. 17 Amma fatan mai mo gee sǝŋ ge, kǝpel ah daŋ a belbelle, a 'yah ɓǝ tǝ jam, a yea 'wa, a zyeɓ ɓǝ, a rõm dǝɓɓi, tǝkine joŋ yeɓ sãhe, ka zyak dǝɓ ya, ka joŋ za camcam ya ta. 18 Za mai mo tǝ kyeɓra jam kǝsyil zana, ka tǝ ruura nah matǝ jam mai moo ga lee syẽm matǝ njaŋ.
