Masal al-harraati al-yiteerib
1 Wa battaan Isa gamma yiʼallim al-naas fi khachum al-bahar. Wa naas katiiriin marra waahid lammo foogah achaan yasmaʼo kalaamah. Achaan da, hu rikib fi markaba wa gaʼad tihit. Wa l-markaba gaaʼide fi l-bahar wa kulla l-naas gaaʼidiin fi l-turaab fi khachum al-bahar. 2 Wa hajja leehum be amsaal wa allamaahum kalaam katiir. Wa fi taʼliimah, hu gaal : 3 «Asmaʼo ! Yoom min al-ayyaam, harraati waahid marag wa macha fi l-zereʼ achaan yiteerib. 4 Wa wakit hu gaaʼid yichattit teeraabah, teeraab waahid wagaʼ fi l-derib wa tuyuur jo akalooh. 5 Wa teeraab aakhar wagaʼ fi bakaan indah hashas katiir wa turaab chiyya. Wa l-bizre gammat ajala achaan al-turaab chiyya. 6 Wa laakin wakit al-harraay bigat haamiye, taggat al-bizre di wa l-bizre yibsat achaan ma indaha uruug. 7 Wa teeraab aakhar wagaʼ fi ust al-chook wa l-bizre gammat maʼa l-chook sawa wa l-chook khanagaaha wa ma wildat. 8 Wa teeraab aakhar wagaʼ fi turaab adiil wa l-bizre gammat wa wildat wa antajat wa kulli ganduul indah 30 aw 60 aw 100 habba». 9 Wa khalaas gaal leehum : «Ayyi naadum al-indah adaan le l-samaʼ, khalli yasmaʼ !»
10 Wa wakit Isa wa l-naas al-aakhariin al-maʼaayah wa l-talaamiiz al-atnaachar gaaʼidiin wiheedhum, humman saʼalooh min amsaal wa maʼanaathum. 11 Wa Isa gaal : «Leeku intu antooku sirr mamlakat Allah laakin le l-naas al-aakhariin nihajji leehum daayman be amsaal. 12 Wa be misil da, <akiid induhum uyuun wa laakin ma yichiifu. Wa akiid yasmaʼo al-kalaam laakin ma yafhamooh. Wa kan ma misil da, humman yutuubu min zunuubhum wa Allah yakhfir leehum.>»
13 Wa Isa gaal le talaamiizah : «Ma fihimtu masal al-harraati al-yiteerib walla ? Kan ma fihimtuuh, kikkeef tafhamo kulla l-amsaal al-aakhariin ? 14 Fi l-masal da, al-harraati al-yiteerib, hu al-naadum al-yiballikh kalaam Allah. 15 Wa l-teeraab al-wagaʼ fi l-derib, hu yimassil al-naas al-yasmaʼo kalaam Allah wa tawwaali Cheetaan yaji wa yichiil min guluubhum al-kalaam al-ballakhooh leehum. 16 Wa battaan al-teeraab al-teerabooh fi bakaan hashas yimassil al-naas al-yasmaʼo kalaam Allah wa tawwaali yakhbalooh be farha 17 laakin humman misil bizre al-ma indaha uruug. Wa ma yagoodu saabtiin illa le wakit chiyya bas. Wa wakit al-diige taji fooghum walla l-naas yitaʼʼubuuhum be sabab kalaam Allah, al-naas dool, yamurgu ajala min al-derib. 18 Wa naas aakhariin humman misil al-teeraab al-wagaʼ fi ust al-chook. Humman al-naas al-yasmaʼo kalaam Allah 19 wa laakin machaakil al-dunya wa reedithum le l-maal wa chahwaathum yaktulu al-kalaam al-fi guluubhum. Wa be da, kalaam Allah ma yijiib faayde. 20 Wa l-teeraab al-wagaʼ fi l-turaab al-adiil yimassil al-naas al-yasmaʼo kalaam Allah wa yakurbuuh adiil. Wa humman yijiibu intaaj sameh, waahidiin minhum 30 aw 60 aw 100 habba.»
Masal al-faanuus
21 Wa Isa gaal battaan : «Kan naadum yijiib faanuus fi beetah, hu yidissah fi tihit doozam walla ? Aw tihit sariirah walla ? La. Hu yukhuttah fi bakaan foog. 22 Achaan ma fi cheyy mulabbad al-baʼadeen ma yinchaaf wa ma fi sirr al-baʼadeen ma yinʼarif. 23 Ayyi naadum al-indah adaan le l-samaʼ, khalli yasmaʼ !»
Masal al-bizre
24 Wa Isa hajja leehum battaan wa gaal : «Al-mikyaal al-intu kiltu beyah le l-aakhariin hu nafas al-mikyaal al-yikiilu leeku beyah wa yiziiduuh leeku aakhar. 25 Achaan yantu al-naadum al-indah. Wa laakin al-naadum al-ma indah al-chiyya al-indah kula yichiiluuh minnah.»
26 Wa Isa gaal : «Mamlakat Allah tabga misil ke. Naadum waahid chattat teeraab fi zerʼah. 27 Wa be leel al-naadum yunuum wa be nahaar yugumm wa l-teeraab yabzur wa yiziid. Wa laakin hu ma yaʼarif al-bizre gaaʼide takbur kikkeef. 28 Fi l-bidaaya, al-ard tigawwim nabaat. Wa baʼad da, al-nabaat yisill ganduul. Wa fi l-aakhir, al-ganduul yanti hubuub. 29 Wa wakit al-hubuub nijdo khalaas, hu yichiil khanjarah achaan da wakt al-gatiʼ.»
Masal al-khardal
30 Wa Isa gaal : «Be chunu nichabbuhu mamlakat Allah ? Wa be chunu nimassuluuha ? 31 Hi misil habba waahide hana kireeb. Wa hi askhar habba min kulla l-teeraab al-yiteerubuuh al-naas fi l-ard. 32 Laakin wakit yiteerubuuha hi tabzur wa tabga kabiire min kulla nabaataat al-jineene. Wa tisawwi furuuʼ kubaar wa daliiliin lahaddi tuyuur al-sama yabnu uchuuchhum foogha.»
33 Wa Isa hajja le l-naas be amsaal katiiriin misil al-amsaal dool wa ballakh leehum kalaam Allah. Wa hajja leehum be kalaam ma gaasi le yafhamooh. 34 Wa hu ma hajja leehum cheyy bala masal. Wa laakin le talaamiizah kamaan hu fassar leehum kulla cheyy wakit hu wa humman gaaʼidiin wiheedhum.
Al-Masiih waggaf al-riih al-chadiide
35 Wa fi nafs al-yoom be makhrib, Isa hajja le talaamiizah wa gaal : «Taʼaalu nagtaʼo al-bahar.» 36 Wa baʼad gammo khallo al-naas, humman rikbo fi l-markaba al-Isa gaaʼid foogha wa macho. Wa fi maraakib aakhariin kula maʼaahum. 37 Wa be khafla riih chadiide marra waahid saagat wa gawwamat challaal wa l-challaal hazza al-markaba wa l-markaba tidoor tinmali almi.
38 Wa Isa raagid wara fi l-markaba wa naayim fi wassaada. Wa talaamiizah gawwamooh min al-noom wa gaalo : «Sayyidna, ma lammaak kan numuutu walla ?» 39 Wa hu gamma wa kachcha le l-riih wa gaal le l-bahar : «Agiif ! Askut !» Wa khalaas al-riih wagafat wa l-wata bigat haadiye marra waahid. 40 Wa hu hajja le talaamiizah wa gaal : «Maala intu khaayfiin ? Lissaaʼ ma induku iimaan walla ?»
41 Wa humman khaafo khoof chadiid wa hajjo ambeenaathum wa gaalo : «Al-naadum da yaatu ? Lahaddi al-riih wa l-bahar kula yasmaʼo kalaamah !»
Ɓǝ kikiŋ dǝɓ ma ruu fanne
(Mt 13:1-9Lu 8:4-8)1 Yesu ge zahbii tǝŋ cuu ɓǝ nyi za gŋ faɗa. Za taira wol ah pǝlli, so Yesu yee dah kal ge pǝ bii nje, kaa gŋ. Za daŋ cwãara zahbii. 2 Cuu ɓǝ nyi ra ne ɓǝ kikiŋ pǝlli. Ne cok mo tǝ cuu nyi ra, faa: 3 We laa ɗao. Dǝɓ ma ruu fan kal ge cok ruu fanne. 4 Ne cok mo tǝ ruuni, nah ah manyeeki ah myah kah fahlii, juu ge sǝ̃ǝra. 5 Manyeeki ah myah ge tǝgǝǝ tǝsalle, cok ah sǝr ka gŋ pǝlli ya, ciŋ gwari, mor sǝr ka gŋ pǝlli ya. 6 Amma com mo coo pǝlli o, so rẽeni, yakke, mor ka ne sǝ̃ǝ ya. 7 Manyeeki ah myah pǝ cok mai waa mo gŋ, waa ah jwǝǝ ge lal giŋ cak zah ahe, byaŋ ya. 8 Manyeeki ah myah ge tǝ sǝr masãhe, ciŋ giŋ pǝ'manne, bem pǝsãhe, nǝn ah maki ah jemma sai, maki ah jemma yea, maki ah temere vaŋno. 9 So faa nyi ra: We ne sok laa ɓǝ no ɓe, we laa.
Yesu faa ɓǝ kikiŋ mor fẽene?
(Mt 13:10-17Lu 8:9-10)10 Ka za ki kalra ɓe, za syee mor Yesu jemma tǝtǝl gwa ne tǝcoŋ za ki fiira mor ɓǝ kikiŋ ah zah ahe. 11 Yesu faa nyi ra: Masǝŋ nyi fahlii nyi we ka we tǝ mor ɓǝ tǝsyeɓ Goŋ ahe, amma ɓǝ ah tǝ faa wo za ki ne ɓǝ kikiŋ. 12 Ɓǝ ah joŋ naiko ka mo
Eẽra, ẽera, amma ka mo kwora ɓǝ ah ka,
Ka mo laara, laara, amma ka mo tǝra mor ɓǝ ah ka,
Mor ka mo ferra ɓǝ ɓǝǝ ka Masǝŋ mo rwah faɓe' ɓǝǝ ka.
Yesu kee mor ɓǝ kikiŋ dǝɓ ruu fanne
(Mt 13:18-23Lu 8:11-15)13 So Yesu fii ra faɗa: We tǝ mor ɓǝ kikiŋ mai ya ba ne? Ko we ga tǝ mor ɓǝ kikiŋ manyeeki ah ra ɗǝne? 14 Dǝɓ ma ruu fanne, a ruu Ɓǝ'nyah Masǝŋ. 15 Za ma kah fahlii ah mai ɓǝ ah mo ruu ɓo gŋ, ara ye za mai ɓǝ ah mo cuu ɓo wo ɓǝǝra, a laara ɓǝ ahe, so ne pel sǝ Satan a gin ɓaŋ ɓǝ mai mo ruu ɓo pǝ zahzyil ɓǝǝra. 16 Nai ne za ma ruu pǝ cok tǝsal ta, ara ye za mai mo laara ɓǝ ahe, nyiŋra ɓǝ ah gwari, laara pǝ'nyahre. 17 Amma ɓǝ ah ka ne sǝ̃ǝ pǝ zahzyil ɓǝǝr a. Nǝnra ne ɓǝ ah nje, amma ne cok bone ne syak mo ge lwaa ra mor ɓǝ ahe, so soɓra ɓǝ ah gwari. 18 Za ma ruu pe cok mai waa mo gŋ, ara ye za mai mo laara Ɓǝ'nyah Masǝŋ, 19 amma foo ɓǝ fan sǝr ma tǝ'nahko, kyeɓ lakre, ne cwaa fan sǝr manyeeki ah dan pǝ zahzyil ɓǝǝ ŋhaa a cak ɓǝ faa Masǝŋ, ka lwaa byaŋ ya. 20 Za ma ruu tǝ sǝr masãh ah ara ye za mai moo laara Ɓǝ'nyah Masǝŋ, nyiŋra ɓǝ ahe, byaŋ, nǝn ah maki ah jemma sai, maki ah jemma yea, maki ah temere.
Ɓǝ kikiŋ pitǝrla
(Lu 8:16-18)21 Yesu faa nyi ra faɗa: A kanra pitǝrla mor taabǝl ne? Wala mor col ne? Ka kanra tǝ taabǝl ya ne? 22 Koo dǝɓ mo muŋ fẽene daŋ a pǝ̃ǝni, koo ɓǝ fẽene mo muŋ ɓo daŋ a jooni. 23 We ne sok laa ɓǝ no ɓe, we laa.
24 So faa nyi ra faɗa: We joŋ yella ne ɓǝ mai we tǝ laani, a ga liira nyi we ne tahsah mai we lii nyi za ki ne ko, a ga ɓoora gai we gŋ ta. 25 Mor dǝɓ mo no ne fanne, a ɗǝǝ ga gŋ faɗa, dǝɓ mo ka ne fan a ɓe, koo mai mo jol ah laŋ a ga nyiŋra.
Ɓǝ kikiŋ nah fanne
26 So faa nyi ra: Goŋ Masǝŋ laŋ a tǝgbana dǝɓ ma ruu nah fan ga mor sǝrri, 27 a swan sǝŋ ne suŋni, a kpiŋ ne zah'nanne, nah fan ah a ciŋni, a so giŋni, amma tǝ fan ah a giŋ ɗǝne ya. 28 Sǝr a byaŋ fan suu ahe, ciŋ ah a ciŋ kǝpelle, so a byaŋni, fahfal ah a zyen nǝnni. 29 Amma fahfal ah mo zye vǝr ɓe, dǝɓ cenne, mor gwahl ah cee ɓe.
Ɓǝ kikiŋ nah foore
(Mt 13:31-32Mt 34Lu 13:18-19)30 Yesu faa nyi ra: Na ga lii Goŋ Masǝŋ ne fẽene? Na ga lii ne ɓǝ kikiŋ fẽene? 31 A tǝgbana nah foore, nah ah pǝnyee kal nah fan manyeeki ah daŋ. 32 Amma dǝɓ mo ɓaŋ ruu ɓe, a ciŋni, a giŋ pǝ'man kal kpuu daŋ, a ɓer jol pǝluuri, juu ma zoo sǝŋ a cwǝǝra tǝ jol ahe.
33 Yesu faa ɓǝ nyi ra ne ɓǝ kikiŋ pǝlli nǝn mai moo gak laara. 34 Amma ka faa ɓǝ nyi ra bai ɓǝ kikiŋ ya. Ne cok mo kaara ɓo syak ɓǝǝ ɓe, a so cuu mor ɓǝ ah nyi za syee mor ahe.
Yesu lai zyakke
(Mt 8:23-27Lu 8:22-25)35 Com ah ne lilli, Yesu faa nyi za syee mor ahe: Na ge nǝzakǝŋhaa. 36 Nyi fahlii nyi za kal o. So za syee mor ah yeera dah mai Yesu mo kaa ɓo gŋ, so dah maki ah ra no kah ahe. 37 Zyak ur ne kuu pǝ'manne, wea bii ge pǝ dahe, dah kyeɓ ka baa o, 38 ka Yesu swǝ ɓo sǝŋ sǝ̃ǝ dah nǝnǝm ɓo tǝ fakan tǝtǝlli. Kpiŋra ko, faara nyi ko: Pa cuu fanne, mo kan lǝŋ ɓǝ wul ɓuu ru tǝ ga wuk ya ne? 39 Yesu kpiŋ o, lai zyakke, faa nyi bii: Mo laŋ ka, mo kaa 'wa. Zyak yea zahe, cok cõo nyanya. 40 Yesu faa nyi ra: We ɗuu gal mor fẽene? Ɗǝne? We nyiŋ Masǝŋ ya ne? 41 Ɗuura gal pǝlli, faara tǝgǝǝ ki: Azu ye dǝɓ mai ne? Zyak ne bii laŋ a laara zah ahe.