Al-abu yiwassi wileedah
1 Ya wileedi, ma tansa taʼliimi
wa fi galbak ahfad wasiiyti
2 achaan humman yitawwulu umrak wa siniin hayaatak
wa beehum talga al-salaam.
3 Al-kheer wa l-amaan,
ma tikhalliihum.
Arbuthum fi ragabatak
wa aktibhum fi galbak.
4 Wa be da, talga rida wa najaah sameh
giddaam al-Rabb wa giddaam al-naas.
5 Atwakkal ale Allah be kulla galbak
wa ma titwakkal ale nafsak.
6 Gaddim Allah fi kulla khidimtak
wa hu yisahhil leek derbak.
7 Ma tichiif nafsak hakiim.
Akhaaf Allah wa gabbil min al-charr.
8 Wa da yachfi jismak
wa yigawwi udaamak.
9 Karrim Allah be gaddimiin maalak
wa min awwal intaaj ziraaʼtak.
10 Wa be da, dabangaatak yinmalu maʼaach
wa girabbak yinmalu asiir inab.
11 Ya wileedi, ma taaba adab Allah
wa ma takrah ikhaabah
12 achaan Allah yiʼaakhib al-yihibbah
misil al-abu yiʼaakhib wileedah al-yiriidah.
Al-hikma indaha faayde
13 Mabruuk le l-naadum al-ligi al-hikma
wa l-naadum al-karab al-fihim
14 achaan da akheer min ribih al-fudda
wa akheer min kaseeb al-dahab.
15 Al-hikma khaaliye
min al-dahab al-saafi
wa kulla cheyy al-biriidu
ma yigaadirha.
16 Wa hi chaayle fi iidha al-waahide
tuul al-umur
wa fi iidha al-aakhara,
khuna wa charaf.
17 Duruubha yiwaddu fi l-halu
wa kulla turugha salaam.
18 Al-hikma hi chadarat al-haya le l-yakrubha
wa l-yamsukha yabga mubaarak.
19 Be l-hikma, Allah assas al-ard
wa be ilmah, sabbat al-samaawaat.
20 Be maʼrafatah, almi marag min al-ard
wa l-sahaab kula nazzal matarah.
Al-hakiim yiʼiich bala khoof
21 Ya wileedi, ahfad al-hikma
wa l-raay al-adiil,
wa ma tibaʼʼidhum min eenak
22 achaan humman ruuh jismak
wa ziinat ragabatak.
23 Wa be da khalaas, tamchi be amaan fi derbak
wa ma fi cheyy al-yutugg rijlak.
24 Kan ragadt, targud bala khoof
wa kan numt, noomak yabga halu.
25 Ma tarjif min al-khoof al-mufaaji
wa la min kharaab al-aasiyiin kan yaji.
26 Achaan Allah yasturak
wa yahfad rijlak min al-charak.
Al-zeen wa natiijtah
27 Kan indak gudra le tisawwi al-zeen
ma tamnaʼah le l-naas al-hawjaaniin leyah.
28 Kan indak, ma tuguul le akhuuk :
«Amchi, ambaakir taʼaal nantiik.»
29 Ma tichiil niiye fasle didd jaarak
al-aayich be amaan jambak.
30 Ma tihaarij maʼa naadum bala sabab
kan hu ma sawwa leek cheyy fasil.
31 Ma tahsid siid al-unuf
wa abadan ma tichiil derbah.
32 Achaan al-fasaad,
Allah harramah
wa laakin al-naadum al-adiil,
Allah yantiih sirrah.
33 Beet al-aasiyiin yalga khadab Allah
wa beet al-saalihiin yalga barakatah.
34 Yichchammat le l-chammaatiin
wa laakin yarda le l-masaakiin.
35 Al-hakiim yawris al-charaf
wa l-matmuus yalga illa l-eeb.
Lai wee tǝbanna ka mo laara zahe
1 We ɓe, mo yaŋ ɓǝ mai me cuu ɓo nyi mo ka. Cẽecẽe mo foo ɓǝ fan mai me cuu ɓo nyi mo ka joŋni. 2 Mor fan cuu ɓe, a ga joŋ zah'nan cee ɓo nǝn wo sǝrri. 3 Mo gbǝ ɓǝ masãh tǝkine goŋga pǝ zahzyil ɓo, mo yea ne ɓǝ ahe. 4 Mo joŋ nai ɓe, Masǝŋ ne dǝfuu gwa daŋ ga laa pǝ'nyah ne mo.
5 Mo soɓ suu ɓo wo Dǝɓlii ne zahzyil ɓo daŋ. Mo uu tǝ ɓǝ fatan suu ɓo ka. 6 Mo foo ɓǝ Dǝɓlii pǝzyil fan daŋ moo joŋni, nai ɓe, a ga cuu fahlii masãh ah nyi mo. 7 Mo kwo suu ɓo tǝgbana mo tǝ fan ɓo ka, sai mo ɗuu Dǝɓlii, mo zyii joŋ faɓe' ka. 8 Mo tǝ joŋ nai ɓe, a ga yea tǝgbana syiŋ maloŋ ah wo ɓo, a ga ruŋ nwãh ɓo, a ga wuu fasyen ɓo mo tǝ laani. 9 Mo yii Dǝɓlii ne nyi fan sãh ɓo nyi tǝkine fakpãhpǝǝ mai daŋ 'wah ɓo mo joŋ ɓo nyi mo. 10 Mo joŋ nai ɓe, mo ga baa cel ɓo ne fakpãhpǝǝ kǝrkǝrri, mo ga lwaa fan ŋhaa mo ka tǝ cok rǝk ah ya.
11 We ɓe, ne cok Dǝɓlii mo lai mo ɓe, mo nyiŋ ɓǝ ah tǝgbana tǝ lim mo ne ko. 12 Mor Dǝɓlii a lai dǝɓ mai mo tǝ 'yah ko, tǝgbana pah wel moo lai wel ah mai moo laa pǝ'nyah ne ki. 13 A pǝ'nyah wo dǝɓ mai mo tǝ fan ɓo tǝkine yella laa mor ɓǝ. 14 Mor a ne reba wol ah kal lak solai tǝkine vãm kaŋnyeeri ɓe. 15 Fatan a pǝyǝk kal fãi masãh lii ah ɓe, fan mai mo ne 'yah ah daŋ ma ɓaŋ lii zahki ne fatan kǝka. 16 Fatan gak joŋ zah'nan ɓo nǝn wo sǝrri, a ga nyi kal tǝ jam tǝkine yǝk nyi mo ta. 17 Fatan gak joŋ mo laa pǝ'nyahre, a gak joŋ mo yea jam ta. 18 Za mai mo tǝra fan ɓo a laara pǝ'nyahre, fatan ga nyi swah ga pel nyi ra.
19 Dǝɓlii ye joŋ sǝr ne fatan ahe, ako ye kan coksǝŋ ɓo pǝ cok ah ne fatan ahe. 20 Fatan ah ye joŋ ka fahlii el mo ɗea, bii mo ɗuu gŋ, fatan ah ye joŋ ka swãh mo hǝǝ bam tǝ ge sǝŋ.
21 We ɓe, mo gbǝ fatan ɓo tǝkine yella ɓo pǝ zahzyil ɓo, mo soɓ ra woŋ ki ne mo ka. 22 Mo joŋ nai ɓe, a ga joŋ mo kaa jam ne laa pǝ'nyah cẽecẽe. 23 Fahlii ɓo moo ga ɓaŋ daŋ, mo ga syee gŋ jam, mo ka ɓee tǝ ɓal a. 24 Ne cok mo ge swǝ sǝŋ ne suŋ ɓe, mo ka ɗuu gal fan ki ya, mo ga nǝnǝm pǝ'nyahre. 25 Mo ka ga swaa ɓǝ ɓeɓ mai mo ga ge tǝ za faɓe' nai sǝ ka muŋ ra ya. 26 Dǝɓlii ga byak mo, ka ga soɓ mo dan pǝ mǝmmǝǝ ya.
27 Mo joŋ fan sãh wo za mai fan mo pee ra ɓo ne cok mai moo gak joŋ sǝ. 28 Moo gak gbah jol jǝk ɓo no ɓe, mo gbah sǝ, mo faa nyi ko ka mo byak ŋhaa dai tǝ'nan ɗao ka. 29 Mo joŋ fan mai moo gak ɓeɓ zahzyil nyi pa jǝk ɓo mai mo kaa ɓo kah ɓo mo gbǝ yǝk ɓǝ ɓo ɓo ka. 30 Dǝɓ mo joŋ ɓǝ ki wo ɓo ya ɓe, mo kyeɓ ɓǝ ne ki tǝkol gakkǝkǝǝ ka. 31 Mo cwaa fan joŋ za maɓea ah wala ka kyeɓ ka so joŋ fan na moo joŋra ta ka. 32 Mor Dǝɓlii a syiŋ za ma joŋra faɓe', amma a gban yǝk ɓǝ za matǝ njaŋ ah ra. 33 Dǝɓlii a ɓoo zahyee tǝ yaŋ za faɓe', amma a ẽe yaŋ za matǝ njaŋ. 34 Dǝɓlii a syẽa za ma yiira suu, amma a joŋ gboŋgboŋ wo za ma wonra suu ɓǝǝra. 35 Za ma ne fatan a ga yeara pǝyǝkki. Amma za ma tǝgwĩi ah a ga lwaara swãare.
