Danyaal riʼi be l-haywaanaat al-arbaʼa
1 Wa fi awwal sana hana hukum Balchaasar malik Baabil, Danyaal chaaf ruʼya wakit hu naayim fi furaachah. Wa baʼad da, hu katab al-ruʼya di. Wa di hi ruʼyat Danyaal.
2 Wakit ana naayim be l-leel, ana chift fi l-ruʼya di riih badat tusuug min al-jiihaat al-arbaʼa wa hazzat al-bahar al-kabiir. 3 Wa khalaas, arbaʼa haywaanaat kubaar nafarhum chig chig marago min al-bahar da. 4 Wa l-haywaan al-awwalaani, hu misil al-duud wa indah janaahe hana sagur. Wa wakit ana gaaʼid nichiif foogah, mallato janaaheeh wa gawwamooh wa waggafooh be rijileenah misil naadum wa antooh agul hana insaan. 5 Wa l-haywaan al-taani, hu misil marfaʼiin. Gamma gaʼad be nussah. Wa chaayil fi khachmah talaata udaam hana saff ambeenaat sunuunah wa gaalo leyah : «Gumm. Amchi aktul wa aakul laham katiir.» 6 Wa baʼad da, chift battaan haywaan aakhar taalit wa hu misil al-nimir wa indah janaahe arbaʼa fi daharah misil janaahe al-tuyuur. Wa l-haywaan da indah arbaʼa raas wa antooh sulta le yahkim.
7 Wa baʼad da fi nafs al-ruʼya di, chift al-haywaan al-raabiʼ. Hu yabhat wa yikhawwif wa indah gudra chadiide. Wa indah sunuun kubaar hana hadiid wa beehum yaakul wa yicharrit wa l-fadle yifajjikhha be rijileenah. Wa l-haywaan da bigi chig min al-haywaanaat al-talaata al-awwalaaniyiin. Wa hu indah achara guruun. 8 Wa wakit ana gaaʼid nichiif fi l-guruun dool, chift garin aakhar sakhayyar gamma ambeenaathum wa talaata guruun min al-achara al-awwalaaniyiin maragoohum le yikhallu leyah al-bakaan. Wa l-garin al-sakhayyar da indah uyuun misil uyuun al-insaan wa indah khachum al-yihajji be istikbaar.
Mamlakat Allah taji
9 Wa battaan ana chift karaasi
al-khattoohum le majlas al-gudiya.
Wa chaayib waahid kabiir sinn ja
wa gaʼad fi archah
wa khalagah abyad karr
misil al-gamar
wa chaʼar raasah
misil gutun al-nadiif.
Wa archah naar amlahiib
wa rijle archah naar mugargire.
10 Wa bahar hana naar jaari
wa faayit giddaamah.
Wa uluuf al-aalaaf yakhdumu leyah
wa malaayiin waagfiin giddaamah.
Wa naas majlas al-gudiya gaʼado
wa fataho al-kutub.
11 Wa ana chift wa simiʼt al-garin al-sakhayyar gaaʼid yihajji be istikbaar. Wa chift al-haywaan al-raabiʼ al-gaaʼid foogah al-garin da, katalooh wa gattaʼo jismah wa harragooh fi l-naar. 12 Wa kan le l-haywaanaat al-talaata al-aakhariin kamaan, chaalo minhum sultithum. Wa laakin zaado leehum umurhum le wakit muhaddad.
13 Wa be l-leel fi ruʼyiti,
ana chift waahid bichaabih ibn al-insaan
jaayi fi lubb al-sahaab.
Wa wassal bakaan al-chaayib kabiir al-sinn
wa gaddamooh leyah.
14 Wa anto le ibn al-insaan da
sulta wa majd wa muluk
achaan yaʼabuduuh
kulla l-naas min al-chuʼuub
wa l-umam wa l-lukhkhaat.
Wa sultitah hi sulta daayme
wa mamlakatah abadan ma tiddammar.
Tafsiir al-ruʼya al-Danyaal chaafha
15 Wa ana Danyaal hammeet ziyaada. Wa l-ruʼya al-chiftaha di barjalatni. 16 Wa garrabt le waahid min al-naas al-waagfiin fi l-bakaan da wa saʼaltah chunu al-maʼana al-akiid hana kulla cheyy al-ana chiftah. Wa hu antaani al-tafsiir wa gaal : 17 «Al-haywaanaat al-kubaar al-arbaʼa dool yimassulu muluuk arbaʼa al-yaju baʼadeen. 18 Wa laakin al-saalihiin naas Allah al-Aali yalgo al-mamlaka wa yichiiluuha marra waahid ila l-abad.»
19 Wa ana Danyaal dawwart naʼarif hagiigat maʼana al-haywaan al-raabiʼ. Hu chig min al-haywaanaat al-aakhariin. Hu bikhawwif marra waahid wa indah sunuun hana hadiid wa khanaafir hana nahaas wa yaakul wa yicharrit wa l-fadle yifajjikhha be rijileenah. 20 Wa dawwart battaan naʼarif maʼana hana l-guruun al-achara al-gaaʼidiin fi raasah. Wa dawwart naʼarif maʼana hana l-garin al-sakhayyar al-gamma wa l-guruun al-talaata al-maragoohum le yikhallu leyah al-bakaan. Wa da l-garin al-indah uyuun wa indah khachum al-yihajji be istikbaar wa binchaaf chadiid ziyaada min al-aakhariin. 21 Wa ana chift al-garin da gamma yihaarib al-saalihiin naas Allah wa annasar fooghum. 22 Laakin al-chaayib kabiir al-sinn ja wa hakam wa saaʼad al-saalihiin naas Allah al-Aali. Wa misil da khalaas, wakt al-saalihiin ja wa humman chaalo al-mamlaka.
23 Wa l-naadum da fassar leyi al-maʼana wa gaal : «Al-haywaan al-raabiʼ da, hu yimassil al-mamlaka al-raabʼe fi l-ard. Wa hi chig min al-mamaalik al-aakhariin wa tichiil kulla l-ard wa tifajjikhha wa ticharritha. 24 Wa l-guruun al-achara kamaan, humman yimassulu achara muluuk al-yamurgu min al-mamlaka di. Wa yaji baʼadhum malik aakhar chig min al-muluuk al-jo gubbaalah wa yarmi al-muluuk al-talaata dool. 25 Wa hu yuguul kalaam didd Allah al-Aali wa yidaayig naasah al-saalihiin wa yidoor yikhayyir ayyaam al-aʼyaad wa Tawraat Allah. Wa l-saalihiin yagaʼo fi iideenah muddit talaata sana wa nuss. 26 Wa laakin majlas al-gudiya yilimm wa yichiilu min al-malik da sultitah wa yikassuru mamlakatah wa yidammuruuha marra waahid. 27 Wa l-muluk wa l-sulta wa l-azama hana kulla l-mamaalik al-gaaʼidiin fi l-ard, yantuuhum le l-chaʼab al-saalihiin hana Allah al-Aali. Wa mamlakat Allah tagood ila l-abad wa kulla l-naas al-induhum sulta yaʼabudu Allah wa yasmaʼo kalaamah.»
28 Wa khalaas, al-ruʼya di kammalat. Wa ana Danyaal afkaari khawwafooni marra waahid wa wijhi alkhayyar wa gaaʼid nifakkir fi l-ruʼya di.
Daniel kee ɓǝ fakwan ahe
Daniel kwo nǝǝ camcam nai
1 Ne syii patǝ vaŋno ah Belsazar mo kaa goŋ sǝr Babilon ɓo, ame Daniel, me lolom ne suŋni, pǝ lom ɓe me kwo fanne, me so ŋwǝǝ ɓǝ lom ahe. 2 Fan mai me kwo pǝ lom ɓe ne suŋ a naiko:
Zyak nǝǝ gin laa sǝr nai daŋ ge kuu tǝ mabii malii. 3 Nǝǝ maluu nai pǝ̃ǝra gin pǝ mabii malii, nǝǝ ah ra daŋ jur ki ya, ara camcam. 4 Patǝ vaŋno ah jur ɓol ɓo, amma a ne yee tǝgbana yee vakke. Ne cok me tǝ ẽere, dǝɓ ki ge nǝǝ yee ah ge lalle, so ɓaŋ nǝǝ ah ge sǝŋ, soɓ uu ne ɓal tǝgbana mǝ dǝfuu, so nyira ɓǝ foo dǝfuu nyi nǝǝ ahe.
5 Patǝ gwa nǝǝ ah jur swãhtǝkeekee ɓo, nǝǝ ah ur uu ne ɓal ma kǝfalle. Woiŋ gǝǝzyii sai no pǝ zah ah kǝsyil syel ahe. Dǝɓ ki faa ɓǝ nyi ko: Mo gyo, mo ge re nǝǝ pǝ'man tǝgbana mai mo 'yahe!
6 Ne cok me tǝ ẽere, nǝǝ maki ah so ge, jur kpiŋ ɓo, amma a ne yee ciciifal nai, tǝgbana yee juu, so a ne tǝtǝl nai ta. A ne swah tǝ sǝr ne lii ah daŋ.
7 Ne cok me tǝ ẽere, nǝǝ patǝ nai ah so ge, nǝǝ ah a pǝswahe, a pǝgaɓ no cam, a ren gal dǝɓɓi, nǝǝ ah ne syel ma ne vãmme, soŋ nǝǝ manyeeki ah ra ne ko, so dah ra ne ɓalle. Nǝǝ ah jur ki ne nǝǝ ma kǝpel ra ya, a ne ciŋ jemma. 8 Ne cok me tǝ ẽe ciŋ ah ra, me so kwo ciŋ malaŋ ah tǝ ciŋ kǝsyil ciŋ maki ah ra. Hah ciŋ ma kǝpel mo yea gŋ ge lal sai. Ciŋ ah a ne nahnǝn tǝgbana dǝfuu, a ne zah ka faa ɓǝ yii suu ne ta.
Daniel kwo dǝɓ mai mo ne cee daga ɓaaɓe
9 Ame tǝ ẽe cokki, me kwo fakal rǝk ɓo. Dǝɓ mai mo ne cee daga ɓaaɓe, kaa tǝ fakal ah vaŋno, mbǝro ah pǝfãi na lok mbǝro, rĩi tǝtǝl ah ra tǝgbana suu ooluu masãh ahe, fakal goŋ ah a tǝgbana tǝrĩi wii, uu ɓo tǝtǝl ɓal ah mo gǝrlǝŋ gǝrlǝŋ ko. 10 Wii tǝgbana bii a pǝ̃ǝ pel ah ɗuu gin lalle. Za ujenere, ujenere tǝ yiira ko, so za million, million uura ɓo pel ahe. Za ma ŋgoŋra kiita tǝŋra ŋgoŋ ahe, ɗerewol gbǝrri.
11 Ne cok me tǝ ẽe cokki, me laa ciŋ malaŋ kŋ tǝŋ faa ɓǝ maɓea ah yii suu ne ko. So me kwo ira nǝǝ patǝ nai ah pǝ wulli, so ɓaŋra wul ah ɓoo ge pǝ mabǝlaowii mai moo syen fan nahmnahm. 12 So swah nǝǝ manyeeki ah ra vǝr ta, amma ne daŋ laŋ nyira fahlii nyi ra ka mo yeara ne cee zah'nan nje.
13 Ne cok fakwan ɓe me kwo ne suŋni, me kwo fan na dǝfuu, tǝɓ ge wo ɓe gwari, swãh bam ryaŋ ko ɓoo ɓo kǝsyilli, so syee kal ge wo dǝɓ mai mo ne cee daga ɓaaɓe, ge uu pel ahe. 14 So dǝɓ ah nyi swah ne yǝk ne goŋ nyi ko, ka za sǝr daŋ, zahban camcam, za ma faara zah camcam daŋ mo juura pel wol ahe. A ga yea ne swah ga lii ga lii, goŋ ah ka ga vǝr a syaŋsyaŋ.
Kee zah lomme
15 Fan mai me kwo, ɓǝ ah gaɓ me no cam, re gal ɓe pǝlli. 16 Ame kal ge wo dǝɓ mai mo uu ɓo gŋ, me fii ko ka mo keeko mor ɓǝ lom ah daŋ nyi me. So dǝɓ ah kee mor ah nyi me. 17 Faa: Nǝǝ maluu matǝ nai, goŋ maluu camcam mo tǝ yah ur wo sǝr o. 18 Amma za Masǝŋ mayǝk yee ga lwaara swah goŋ ga mor jolle, a ga kaara goŋ ah ga lii ga lii.
19 So me 'yah ka me tǝ mor ɓǝ nǝǝ patǝ nai ahe, mai mo jur nǝǝ maki ah ra ya, amma nǝǝ ah a ren gal dǝɓɓi, a ne syel ma ne vãmme, fyãh ah ra ne vãm syẽ, a cur nǝǝ maki ah ra ne ko, so a dah ra ne ɓalle. 20 Me so 'yah ka me tǝ mor ɓǝ ciŋ matǝ jemma mo tǝtǝl ahe, tǝkine mor ɓǝ ciŋ malaŋ mai mo ciŋ mo so hah ciŋ maki ah ra sai ge lalle. Ciŋ ah a ne nahnǝn ne zahe, faa ɓǝ yii suu ah ne ko, ɓǝ ciŋ ah re gal ɓe kal maki ah ra ɓe.
21 Ne cok me tǝ ẽe cokki, me kwo ciŋ ah tǝ ruu sal ne za Masǝŋ, so kaa kacella tǝ ɓǝǝra. 22 So dǝɓ mai mo no ne cee daga ɓaaɓe ge, zyii ɓǝ ge mor za Masǝŋ mayǝkki. Com mai ka mo lwaara swah ge mor jol ge ɓe.
23 Dǝɓ ah kee zah lom ah nyi me faa: Nǝǝ patǝ nai ahe, a cuu goŋ patǝ nai ah mo tǝ yah ur wo sǝrri, goŋ ah ka ga yea na goŋ maki ah rai ya. A ga re sǝr ne lii ah daŋ, a ga dah ne ɓalle. 24 Ciŋ matǝ jemma laŋ, goŋ camcam jemma mo tǝ yah ur wo sǝr o. So fahfal ah goŋ maki ah ga urri , goŋ ah ka ga yea tǝki ne goŋ ma kǝpel ra ya. A ga jee goŋ matǝ sai ra kŋ. 25 A ga faa ɓǝɓe' tǝ Masǝŋ mayǝkki, a ga cuu bone nyi za Masǝŋ, a ga kyeɓ ka fer ɓǝ lai ma syee mor ɓǝ iŋ ɓǝǝra, ne fahlii joŋ fĩi ɓǝǝ daŋ. Za Masǝŋ ga yeara mor jol ah syii sai ne raita. 26 So kiita ma coksǝŋ ga tǝŋ ŋgoŋni, a ga nǝǝra ko tǝ goŋ ah ga lalle, a ga muŋra ko tǝɗe'. 27 Amma yǝk goŋ wo sǝr tǝkine swah ah daŋ, a ga nyira nyi za Masǝŋ mayǝkki. Goŋ ɓǝǝ ga yea ne swah ga lii ga lii, za goŋ sǝr daŋ ga laara zah ɓǝǝra.
28 Ɓǝ ah vǝr naiko. Ame Daniel, gal re me pǝlli, ŋhaa zahpel ɓe fer cam sǝ. Amma me kan ɓǝ mai daŋ pǝ zahzyil ɓe.
