Muusa yiʼarrif al-chaʼab be amal Allah
1 Hibbu Allah Ilaahku wa daayman ahfado wasiiyaatah wa churuutah wa gawaaniinah. 2 Intu al-yoom ma misil iyaalku al-ma chaafo cheyy wa la simʼo cheyy. Wa laakin intu taʼarfuuh. Allah Ilaahku darrasaaku wa iriftu azamatah wa iidah al-chadiide wa duraaʼah al-gawi.
3 Wa iriftu ajaaybah wa aʼmaalah al-sawwaahum fi lubb Masir didd Firʼoon malik Masir wa didd kulla baladah. 4 Wa intu chiftu al-sawwaah fi deech Masir wakit gaaʼidiin yitaaruduuku. Hu galab almi al-bahar al-Ahmar fi kheelhum wa arabaathum. Wa Allah dammaraahum damaar kaamil lahaddi l-yoom humman ma fiihum.
5 Wa intu chiftu al-sawwaah leeku min al-sahara lahaddi jiitu hini. 6 Wa intu chiftu al-sawwaah fi Dataan wa Abiraam iyaal Aliyaab min gabiilat Raʼuubiin giddaam kulla Bani Israaʼiil, wakit al-ard fatahat khachumha wa zaratathum, humman wa aayilaathum wa khiyamhum wa kulla l-naas al-taabʼiin leehum.
7 Aywa, be uyuunku chiftu kulla l-amal al-kabiir al-sawwaah Allah. 8 Wa be da, tabbugu kulla l-wasaaya al-nantiihum leeku al-yoom achaan tabgo chudaad wa tadkhulu fi l-balad wa tichiiluuha warasa. 9 Wa be da, taskunu mudda tawiile fi l-balad al-Allah halaf yantiiha le juduudku wa le zurriiyithum. Wa di l-balad al-malaane be l-laban wa l-asal.
Mustakhbal al-chaʼab
10 Achaan al-balad al-tamchu leeha wa tichiiluuha warasa, di ma misil balad Masir al-intu maragtu minha. Fi balad Masir intu titeerubu ziraaʼitku wa tazguuha be nagiliin almi misil jineene hana khudrawaat. 11 Wa laakin al-balad al-tamchu foogha wa tichiiluuha warasa di, hi balad al-indaha jibaal wa wudyaan mazgiiye be matar al-sama. 12 Wa l-balad di, Allah Ilaahku gaaʼid yarʼaaha wa yiraakhibha min bidaayit al-sana lahaddi aakhirha.
13 Wa kan tasmaʼo wasiiyaati al-nantiihum leeku al-yoom wa tihibbu Allah Ilaahku wa takhdumu leyah be kulla guluubku wa kulla fikirku, 14 khalaas hu yinazzil matar fi l-wakit al-muwaafig fi bidaayit al-khariif wa l-richaach. Wa baʼadah, yaji al-darat al-foogah tilimmu gamehku wa khamarku wa dihinku. 15 Wa hu yigawwim gechch fi ziraaʼitku le bahaayimku wa intu taakulu wa tachbaʼo.
16 Angarʼu ma tikhallu guluubku yinkhachcho wa taʼabudu ilaahaat aakhariin wa tasjudu giddaamhum. 17 Wa da achaan, Allah yakhdab leeku wa khalaas yadhar al-sama ma tinazzil matar wa l-ard ma tigawwim maʼaach. Wa khalaas, tingachcho tawwaali min al-balad al-adiile al-hu antaaha leeku.
18 Wa Allah gaal : «Kalaami da ahfadooh fi guluubku wa khuttuuh fi fikirku wa sawwuuh misil alaama al-tarbutuuha fi iideeku wa misil hilaal al-tiʼalluguuh fi jabhaatku ambeenaat uyuunku. 19 Wa allumuuh le iyaalku wa kallumu beyah fi l-beet wa fi l-safar wa wakit raagdiin wa gaaymiin. 20 Wa aktubuuh fi iidaan biibaan buyuutku wa fi madkhal hillaalku. 21 Wa be da, ayyaam umurku wa umur iyaalku yabgo tuwaal fi l-balad al-ana Allah halaft wa gult nantiiha le juduudku. Wa da misil umur al-sama min foog le l-ard.»
22 Achaan kan tahfado kulla l-wasaaya al-naamurku beehum wa titabbuguuhum wa tihibbu Allah Ilaahku wa tichiilu derbah wa titmassako beyah, 23 khalaas Allah yatrud giddaamku al-umam al-kubaar wa chudaad minku. Wa intu tichiilu arduhum. 24 Wa ayyi bakaan al-rijilku tafjakhah yabga hanaaku. Wa huduudku yabgo min al-sahara fi l-wati lahaddi Lubnaan fi l-munchaakh wa min bahar al-Furaat fi l-sabaah lahaddi l-bahar al-Abyad fi l-kharib. 25 Wa ma fi ayyi naadum yagdar yagiif giddaamku. Wa misil Allah Ilaahku gaalah fi ayyi balad al-tamchu foogha hu yidiss al-ruʼub wa l-khoof fi chaʼabha wa humman yakhaafo minku.
Al-baraka wa l-laʼana
26 Wa chiifu daahu al-yoom ana nukhutt giddaamku al-baraka wa l-laʼana. 27 Wa talgo al-baraka kan simiʼtu wasaaya Allah Ilaahku al-naamurku beehum al-yoom. 28 Wa talgo al-laʼana kan ma tasmaʼo wasaaya Allah Ilaahku wa tikissu baʼiid min al-derib al-naamurku beyah al-yoom wa titaabuʼu leeku ilaahaat aakhariin al-awwal ma taʼarfuuhum.
29 Wa wakit Allah Ilaahku yiwaddiiku fi l-balad al-tamchu leeha wa tichiiluuha warasa, atlaʼo fi raas jabal Gariziim wa ballukhu be l-baraka wa atlaʼo fi raas jabal Ibaal wa ballukhu be l-laʼana. 30 Wa l-jibaal dool gaaʼidiin khaadi le bahar al-Urdun ale jiihat al-kharib fi balad al-Kanʼaaniyiin al-saakniin fi l-Araba mugaabiliin Gilgaal jamb chadar al-kubaar hana Muura.
31 Wa tagtaʼo bahar al-Urdun wa tamchu tichiilu al-balad al-Allah Ilaahku antaaha leeku warasa. Intu tichiiluuha wa taskunu foogha. 32 Wa intu tahfado wa titabbugu kulla l-churuut wa l-gawaaniin al-nantiihum leeku al-yoom.
Yǝk Dǝɓlii
1 We 'yah Dǝɓlii Masǝŋ ɓiiri, cẽecẽe we syee mor ɓǝ lai ah ra daŋ. 2 We foo ɓǝ fan mai Dǝɓlii mo cuu ɓo nyi we tǝ'nahko. Wee ɓii tǝra ɓǝ ah ya, kwora ya, amma ma ɓii we kwo yǝk Dǝɓlii, ne swah ahe, 3 tǝkine dǝǝbǝǝri ah daŋ. Awe kwo fan mai mo joŋko wo goŋ sǝr Egiɓ ne za sǝr ah daŋ ɓe. 4 So we kwo fan mai Dǝɓlii mo joŋ, mo vǝr za sal sǝr Egiɓ tǝɗe', ne pǝr ɓǝǝ ne muŋta sal ɓǝǝ mo soɓ mabii Syẽ jǝŋ ge tǝtǝl ɓǝǝ ne cok mai mo tǝ foora mor ɓii ɓe. 5 We tǝ fan mai Dǝɓlii mo joŋ mor ɓii kǝsyicok ka we ɓah gin dai nyee ya ba ɓe. 6 We foo ɓǝ fan mai mo joŋko wo Datan, ne Abiram wee Eliaɓ ma morsǝ̃ǝ ban Ruben. Sǝr ǝǝ zah sǝ̃ǝ ra ne za yaŋ ɓǝǝ ne jul ɓǝǝra, ne za yeɓ ɓǝǝ tǝkine faɓal ɓǝǝra, ne nahnǝn za pãa daŋ. 7 Oho, awe ye za mai we kwo fan mayǝk ah ra daŋ mai Dǝɓlii mo joŋni.
Eẽ Masǝŋ tǝ sǝr masãh lii ko
8 We syee mor ɓǝ mai daŋ me faa ɓo nyi we tǝ'nahko. We joŋ nai ɓe, we gak ga re sǝr mai we tǝ ga gŋ. 9 We ga nǝn pǝ sǝr masãh mai Dǝɓlii mo faa ɓǝ ah nyi pa ɓii lii ra, ne morsǝ̃ǝ ɓǝǝra. 10 Sǝr mai we tǝ ga gŋ ka renne, ka tǝgbana sǝr Egiɓ mai we yea kaa ɓo gŋ ya. Pǝ sǝr Egiɓ, ne cok we ruu fakpãhpǝǝ ge sǝŋ ɓe, we sah bii nyi 'wah ɓii pǝgaɓɓe. 11 Amma sǝr mai we tǝ ga dan gŋ ka renne, sǝr ah ne waa tǝkine cok tǝforoŋ daŋ, sǝr ah bam tan gŋ pǝsãhe. 12 Dǝɓlii Masǝŋ ɓii tǝ byak sǝr ahe, nahnǝn ah a yea ma tǝl ah syii daŋ.
13 We syee mor ɓǝ lai mai me nyi ɓo nyi we tǝ'nahko, we 'yah Dǝɓlii Masǝŋ ɓiiri, we joŋ mor ah ne zahzyil ɓii daŋ. 14 We joŋ nai ɓe, a ga pee bam gin tǝ pǝ sǝr ɓii ne cok ahe, bam zah bam ne bam gwahl daŋ, mor ka we lwaa sor ne bii lee kpuu vin, tǝkine nǝm daŋ. 15 Ka we lwaa wom mor faɓal ɓii ra ta. We ga lwaa farel mai we ne 'yah ah daŋ. 16 We joŋ yella, ka dǝɓ mo kǝǝ we ka we soɓ Dǝɓlii ka ga juupel wo masǝŋ ki ra, tǝkine joŋ mor ɓǝǝ ka. 17 We kal joŋ nai ɓe, Dǝɓlii ga ɓaŋ kpãh ne we, ka ga soɓ bam tǝ ya, sǝr ɓii ga yak pǝlli, fakpãhpǝǝ ka joŋ ya. So we ga wuk gwari pǝ sǝr masãh mai mo tǝ ga nyiko nyi we.
18 We gbǝ ɓǝ lai marai pǝ zahzyil ɓii ne pǝ ɓǝ foo ɓiiri, we baŋ ge tǝsol jolle, we rao ge zahpel ɓii ka we foo ɓǝ ahe. 19 We cuu ɓǝ lai ah ra nyi wee ɓiiri. Ne cok we yaŋ ɓiiri, koo we tǝ syee tǝ fahlii, koo we swǝ ɓo sǝŋ, koo we tǝ joŋ yeɓ ɓe daŋ, we yea ne faa ɓǝ ah pǝ zahe. 20 We ŋwǝǝ ge wo kpuu zahfah yaŋ ɓiiri, ne tǝ zahfah yaŋ ɓiiri. 21 Nai ɓe, awe ne wee ɓii we ga nǝn pǝ sǝr mai Dǝɓlii Masǝŋ ɓii mo faa ɓǝ ah ɓo ka nyi nyi pa ɓii lii ra. We ga nǝn gŋ ŋhaa liilii, tǝgbana coksǝŋ mo uu ɓo tǝtǝl sǝr sǝŋ. 22 We syee mor ɓǝ lai mai daŋ me faa ɓǝ ah ɓo nyi we ne goŋga. We 'yah Dǝɓlii Masǝŋ ɓiiri, we joŋ fan mai daŋ mo faako ɓo nyi we, we yea na za tǝ goŋga wol ahe. 23 Nai ɓe, a ga nĩi za mai daŋ pel ɓiiri. We ga re sǝr za mai mo kalra we ɓo ne pãa ne swah daŋ. 24 Sǝr mai we ga kan ɓal ɓii gŋ daŋ, ma ɓii ye ga yea. Sǝr ɓii ga tǝŋ daga kǝsyicok nǝ morkǝsǝŋ, ŋhaa a ga dai waa Liban nǝ fahsǝŋ, so daga kah el Efrat nǝfah kǝmorcomzah'nanne, ŋhaa a ga dai mabii Mediterrania nǝfah kǝmorcomlilli. 25 Pǝ cok mai we ga gŋ pǝ sǝr ah daŋ, Dǝɓlii ga joŋ za ɗuura gal ɓiiri, tǝgbana mai mo faako. Koo dǝɓ vaŋno ka gak uu pel ɓii ya.
26 Tǝ'nahko, me nyi fahlii nyi we, ka we nǝǝ fan vaŋno kǝsyil ẽe ne tǝkẽawãkke. 27 We syee mor ɓǝ lai Dǝɓlii Masǝŋ ɓii mai me nyi nyi we tǝ'nah ɓe, ẽe Masǝŋ ga yea tǝ ɓiiri. 28 Amma we zǝǝ tǝ ɓǝ lai marai we so kal ge tǝ syee mor masǝŋ ki ra mai we syee mor ɓǝǝ taa ya ɓe, tǝkẽawãk ga yea tǝ ɓiiri. 29 Ne cok Dǝɓlii mo zaŋ we ge pǝ sǝr mai we tǝ ga re ne ɓe, ka we uu tǝ waa Garisim faa ɓǝ ẽere, we uu tǝ waa Ebal faa ɓǝ tǝkẽawãkke. 30 Waa matǝ gwa rai a kah el Yordan nǝfah kǝmorcomlilli, pǝ sǝr Kanaanien mai mo kaara ɓo pǝ cok ma tǝforoŋ ah gŋ kah el Yordan. Waa ah ra tǝ fahlii ma ga nǝfah kǝmorcomlilli, ka pǝɗǝk ne kpuu maluu ma pǝ cok More mo kah yaŋ Gilgal a. 31 Awe tǝ ga yee el Yordan gwari, ka ga ren sǝr mai Dǝɓlii Masǝŋ ɓii mo tǝ nyi nyi we. Ne cok we ge nyiŋ sǝr ah ɓe, we kaa gŋ, 32 we joŋ yella, ka we syee mor ɓǝ lai mai daŋ me faa ɓo nyi we tǝ'nahko.