Al-wasaaya al-achara
1 Wa Muusa naada kulla Bani Israaʼiil wa gaal leehum : Asmaʼo, ya Bani Israaʼiil, al-churuut wa l-gawaaniin al-niʼooruuku beehum al-yoom. Allumuuhum wa ahfadoohum wa tabbuguuhum. 2 Allah Ilaahna sawwa maʼaana muʼaahada fi Huuriib. 3 Wa l-muʼaahada di, Allah ma sawwaaha maʼa abbahaatna bas wa laakin sawwaaha maʼaana aniina kula al-gaaʼidiin hayyiin al-yoom. 4 Wa Allah gaabalaaku wa hajja maʼaaku fi l-jabal, min ust al-naar. 5 Wa fi l-wakit daak, ana bigiit wasiit ambeenku intu wa Allah le niʼooriiku be kalaamah. Achaan intu khuftu min al-naar wa ma talaʼtu fi l-jabal.
Wa Allah gaal : 6 «Ana Allah Ilaahak bas al-maragtak min Masir balad al-ubuudiiye.
7 «Ma taʼabud ilaahaat aakhariin illa ana.
8 «Ma tasnaʼ sanam fi ayyi hajim min al-achya al-gaaʼidiin foog fi l-sama aw tihit fi l-ard aw fi lubb al-almi al-fi l-ard. 9 Wa ma tasjud giddaam al-asnaam dool wa la taʼabudhum achaan ana bas Allah Ilaahak. Ana Allah khayyuur yaʼni ma nidoor taʼabud ilaah aakhar. Wa ana niʼaakhib al-iyaal wa iyaal al-iyaal be zunuub abbahaathum lahaddi l-zurriiye al-taalta wa l-raabʼe kan humman yakrahooni. 10 Wa laakin ana nisawwi al-kheer le aalaaf al-zurriiyaat al-yihibbuuni wa yitabbugu wasiiyaati.
11 «Ma tahlif be usmi ana Allah Ilaahak be kidib achaan al-yahlif be usmi be kidib, ana Allah ma najʼalah bari.
12 «Ahfad yoom al-sabt wa ajʼalah yoom mukhaddas misil ana Allah Ilaahak amarak beyah. 13 Inta takhdim le muddit sitte yoom wa tikammil kulla khidimtak. 14 Wa laakin al-yoom al-saabiʼ, hu sabt leyi ana Allah Ilaahak. Fi l-yoom da, ma takhdim ayyi cheyy, wa la inta wa la awlaadak wa la banaatak wa la abiidak wa la khadiimak wa la tiiraanak wa la hamiirak wa la kulla bahaaymak wa la l-ajaanib al-gaaʼidiin maʼaak fi hillitak. Wa da yikhalli abdak wa khaadmak kula yinjammo mislak. 15 Wa azzakkar kadar inta bigiit abid fi balad Masir wa ana Allah Ilaahak maragaak be iid chadiide wa be duraaʼ gawi wa fi chaan da, ana Allah Ilaahak amarak tikarrim yoom al-sabt.
16 «Karrim ammak wa abuuk misil ana Allah Ilaahak amarak beyah achaan umrak yabga tawiil wa talga al-kheer fi l-ard al-nantiiha leek ana Allah Ilaahak.
17 «Ma taktul dimme.
18 «Ma tazna.
19 «Ma tasrig.
20 «Ma tachhad be kidib fi ayyi waahid min jiiraanak.
21 «Ma titmanna marit jaarak. Wa la tatmaʼ fi beet jaarak wa la zerʼah wa la abdah wa la khaadmah wa la toorah wa la humaarah wa la ayyi cheyy hanaayah.»
22 Wa l-kalaam da, Allah gaalah le kulla l-chaʼab fi l-jabal, min ust al-naar wa l-sahaab wa khamaam azrag kurum. Wa kallamaahum be soot aali wa ma zaad foogah cheyy. Wa l-kalaam da, hu katabah fi liihaan itneen hana hajar wa antaahum leyi ana Muusa.
Bani Israaʼiil simʼo kalaam Allah
23 Wa wakit simiʼtu al-hiss min ust al-dalaam wa l-jabal gaaʼid yahrag, intu garrabtu leyi maʼa kulla chuyuukh gabaayilku wa kubaaraatku. 24 Wa intu gultu : «Daahu Allah Ilaahna bayyan leena majdah wa azamatah wa simiʼna hissah min ust al-naar. Wa l-yoom, aniina chifna wa irifna kadar mumkin Allah yihajji le l-insaan wa l-insaan da ma yumuut. 25 Wa hassaʼ maala numuutu be l-naar al-kabiire al-taakulna ? Achaan kan battaan gaaʼidiin nasmaʼo hiss Allah Ilaahna, numuutu. 26 Hal fi insaan misilna simiʼ hiss Allah al-Hayy min ust al-naar wa gaʼad hayy walla ? 27 Wa khalaas hassaʼ da, inta ya Muusa, garrib le Allah Ilaahna wa asmaʼ kulla kalaamah. Wa baʼadeen, hajjiina be kulla l-kalaam al-yuguulah leek Allah Ilaahna. Wa aniina nasmaʼo kalaamah wa nitabbuguuh.»
28 Wa Allah simiʼ kulla kalaamku al-gultuuh leyi wa gaal : «Ana simiʼt kulla l-kalaam al-gaalooh leek al-chaʼab wa kalaamhum da kulla ke adiil. 29 Wa nitmanna kulla yoom humman yakhaafo minni wa yitabbugu kulla wasiiyaati. Wa da le yalgo al-kheer, humman wa iyaalhum ila l-abad. 30 Amchi guul leehum : ‹Gabbulu fi khiyamku.› 31 Wa inta kamaan, ya Muusa, agood giddaami hini wa ana nikallimak kulla l-wasaaya wa l-churuut wa l-gawaaniin. Wa allimhum le chaʼabi wa humman yitabbuguuhum fi l-balad al-ana nantiiha leehum warasa.»
32 Wa Muusa gaal battaan : Khalaas ahfado wa sawwu kulla cheyy misil Allah Ilaahku amaraaku beyah. Ma tikissu wa la isra wa la zeene. 33 Chiilu daayman derib Allah Ilaahku al-amaraaku beyah. Wa be da, tahyo wa umurku yabga tawiil wa tiʼiichu adiil fi l-balad al-tichiiluuha warasa.
Ɓǝ lai jemma
(Pǝ̃ǝ 20:1-17)1 Mosus tai za Israel daŋ, faa nyi ra: We laa ɓǝ lai mai me cuu ɓo nyi we tǝ'nah daŋ, we fee ɓǝ ahe, so we syee mor ahe. 2 Dǝɓlii Masǝŋ man gbǝ zah ɓo ne na tǝwaa Sinai. 3 Gbǝ zah ɓo ka ne pa man lii ra to ya, amma gbǝ ɓo ne na za mai daŋ na no nyee ne cee tǝ'nahko. 4 Dǝɓlii faa ɓǝ nyi we tǝ waa pǝzyil wii pel ki pel ki. 5 Ne cok ah me uu kǝsyil ɓii ne Dǝɓlii, ka faa ɓǝ mai mo tǝ faako nyi we, mor we ɗuu gal wii ahe, we zyii ka yee ga tǝwaa ya.
Dǝɓlii faa: 6 Ame ye Dǝɓlii Masǝŋ ɓii mai mo pǝ̃ǝ ne we gin sǝr Egiɓ pǝ cok mai we yea tǝ joŋ byak gŋ.
7 Mo juupel wo masǝŋ maki ah ka, sai me to.
8 Mo zyeɓ masǝŋ maki ah mor suu ɓo ka, koo ka jur fan makẽne mo tǝlǝǝ sǝŋ ka ta, koo ne fan ma tǝ sǝr sǝŋ ka, koo ne fan ma mor bii sǝŋ laŋ ka ta. 9 Mo kea ge sǝŋ pel fan ah ra ka, mo so joŋ yeɓ mor fan ah ra ka ta. Mor ame ye Dǝɓlii Masǝŋ ɓo, me ye Masǝŋ ma ne tǝwonni, me faŋ val faɓe' tǝtǝl za ma syiŋra me ne tǝtǝl wee ɓǝr ɓǝǝ ŋhaa dai zahŋhǝǝtǝ̃ǝ patǝ sai ah tǝkine patǝ nai ahe. 10 Me ga joŋ gboŋgboŋ wo zahŋhǝǝtǝ̃ǝ ujenere, tǝ za ma 'yahra me tǝkine gban ɓǝ lai ɓe ra.
11 Mo ɗii tǝɗii Dǝɓlii Masǝŋ ɓo pǝ zah haihai ka, mor Dǝɓlii ka ga soɓ dǝɓ ma ɗii tǝɗii ah pǝ zah haihai bai ŋgoŋ kiita tǝl ah ya. 12 Mo foo ɓǝ zah'nan com 'yakke, mo gbǝ pǝsãhe, tǝgbana mai ame Dǝɓlii Masǝŋ ɓo me faa ɓo nyi mo. 13 Tǝgǝǝ zah'nan yea mo joŋ yeɓɓe, mo joŋ yeɓ ɓo ne daŋ. 14 Amma zah'nan rǝŋ ah com 'yak mǝ Dǝɓlii Masǝŋ ɓo yo, com ah mo joŋ koo yeɓ fẽene ka, amo, we ɓo, mǝlaŋ ɓo, byak ɓo mawor ne mawinni, koo faɓal ɓo, koo gwǝǝ mo no tǝgǝǝ ɓii laŋ mo joŋra ka. Koo byak ɓii ra laŋ mo 'yakra tǝgbana we ta. 15 Mo foo ɓǝ mai we yea pǝ byak sǝr Egiɓ. Dǝɓlii Masǝŋ ɓii pǝ̃ǝ ne we gin gŋ ne swah ah malii. Mor maiko, me faa ka mo yaŋ zah'nan com 'yak ka.
16 Mo kee pa ɓo ne ma ɓo, tǝgbana ame Dǝɓlii Masǝŋ ɓo me faa ɓo nyi mo, ka pǝ fan daŋ mo yea gŋ jam, so ka mo nǝn pǝ sǝr mai Dǝɓlii Masǝŋ ɓo mo nyi ɓo nyi mo.
17 Mo i wul ka. Ro 13:9; Yak 2:11
18 Mo joŋ ɓǝǝ ka.
19 Mo kiŋ nyin ka.
20 Mo gwah ber zah dǝɓ ki ka.
21 Mo cwaa mawin dǝɓ ki ka, mo cwaa koo yaŋ ahe, 'wah ahe, byak ah ra, dǝǝ ahe, korro ahe, koo fẽene mo jol ah daŋ mo cwaa ka.
22 Mai ɓǝ lai mai Dǝɓlii mo nyi nyi we daŋ, ne cok mai we tai ɓo tǝ waar o, nyi ɓǝ lai ah ra ne cok mo tǝ faa ɓǝ ne kyaŋ ma'man ah daga pǝzyil wii, ne pǝzyil swãh bam mafuu tǝ piɓpiɓɓa ahe, faa ɓǝ maki ah ge gŋ ya. So ŋwǝǝ ɓǝ lai ah ra tǝ waa tǝ wee tǝsal ma'ah gwa, so nyi nyi me.
Za ɗuura galle
(Pǝ̃ǝ 20:18-21)23 Ne cok ah waa ne lii ah daŋ mo tǝ syen wii, we laa kyaŋ pǝ̃ǝ gin pǝzyil cokfuu ahe, zaluu ma kǝsyil zahban ɓii ra, ne zaluu tǝsal ɓǝ daŋ gera wo ɓe, 24 faara: Dǝɓlii Masǝŋ man cuu yǝk ah mo ne nyi na, ne cok mai na laa kyaŋ ah tǝ faa ɓǝ gin pǝzyil wii. Tǝ'nahko ru kwo ɓe, Masǝŋ faa ɓǝ nyi dǝfuu, so ne daŋ laŋ dǝfuu no ne cee kpǝ. 25 Amma ru ɗuu galle, ru 'yah ru wuk ya, wii magaɓ mai a yah ka syen ru. Ru tǝ ɓe, ru so laa kyaŋ Dǝɓlii Masǝŋ man mo faa ɓǝ nyi ru faɗa ɓe, ru ga wukki. 26 Dǝɓ mai mo laa kyaŋ Masǝŋ ma ne cee mo faa ɓǝ nyi ko, daga pǝzyil wii, ka fahfal ah dǝɓ ah mo so yea ne cee na ma ɓuu tǝ'nah a no ne? 27 Mosus, mo jin o, mo ge laa ɓǝ mai Dǝɓlii Masǝŋ man moo ga faako nyi mo daŋ, ka mo so pii soo ge kee ɓǝ mai mo faako ɓo nyi mo daŋ nyi ru, so ru ga laa ɓǝ ahe, ru ga syee mor ahe.
28 Ne cok Dǝɓlii mo laa naiko, so faa nyi me: Ame laa ɓǝ mai zai mo faara ɓe, faara ɓo pǝsãhe. 29 Me 'yah cẽecẽe ɓǝ ah mo yea pǝ zahzyil ɓǝǝ naiko. Mo ɗuura me cẽecẽe, so mo syeera mor ɓǝ lai ɓe daŋ, a ga yeara ne pejii pǝ fan daŋ ga lii ga lii. 30 Mo ge faa nyi ra, mo pii soora ge pǝ jul ɓǝǝ o. 31 Amma Mosus, ma ɓo mo kaa nyee ne me, me ga cuu ɓǝ lai ɓe ne ɓǝ faa ɓe daŋ nyi mo, ka mo cuu nyi zana, ka mo syeera mor ah pǝ sǝr mai me nyi ɓo nyi ra.
32 Za Israel, we joŋ yella, ka we joŋ fan mai daŋ Dǝɓlii Masǝŋ ɓii mo faa ɓo nyi we. We zǝǝ tǝ ɓǝ lai ah ra koo vaŋno ka. 33 We syee mor ɓǝ lai ah ra daŋ. Nai ɓe, we ga nǝn pǝ sǝr mai we tǝ ga re.
