Al-farah zaayil
1 Wa ana gult le nafsi :
«Yalla ! Nijarribki be l-farah
wa tichiifi al-kheer.»
Wa khalaas, da kula zaayil saakit.
2 Wa fi l-dihik, ana gult :
«Da jahal !»
Wa fi l-farah, ana gult :
«Da yanfaʼ chunu ?»
3 Wa ana kharrart
nifarrih nafsi be l-khamar.
Wa nuguud nafsi be l-hikma
wa ninrabit fi l-tamaasa kula.
Be da, nichiif kikkeef
waajib al-insaan yiʼiich adiil fi tihit al-sama,
fi kulla muddit ayyaam hayaatah.
4 Wa ana sawweet achya kubaar.
Baneet buyuut
wa maggant jineenaat inab.
5 Wa sawweet jineenaat
wa ziraaʼa kubaar.
Wa fooghum, maggant kulla nafar hana chadar
al-indah fawaakih.
6 Wa sawweet khazzaanaat
achaan be almiihum,
nazgi magan al-chadar.
7 Ana chareet abiid wa khadiim
wa humman wildo iyaalhum fi beeti.
Indi battaan bagar wa khanam be katara,
ziyaada min kulla l-hakamo gubbaali fi Madiinat al-Khudus.
8 Ana lammeet battaan fudda wa dahab
wa kanz min muluuk wa buldaan.
Ligiit khannaayiin wa khannaayaat
wa indi sirriiyaat be katara le chahwaati
wa da misil chahwat kulla l-rujaal.
9 Ana bigiit aziim wa khani ziyaada
min kulla l-hakamo gubbaali
fi Madiinat al-Khudus
wa ana gaaʼid daayman be hikmati.
10 Ana chilt kulla l-cheyy al-wagaʼ fi eeni
wa ma abeet ayyi cheyy al-yifarrih galbi.
Aywa, galbi firih be kulla khidimti.
Wa da bas gismi al-ligiitah
min kulla khidimti di.
11 Wa ana fakkart le kulla cheyy al-sawwooh iideeni,
fakkart le l-khidme al-tiʼibt foogha.
Wa da kula zaayil saakit
misil al-jari wara l-riih
wa ma indah faayde fi l-ard.
Nihaayat al-hikma wa l-tamaasa
12 Wa ana gabbalt wa fakkart fi l-hikma
wa l-jahal wa l-tamaasa.
Khalaas, chunu yisawwi al-raajil
al-yidarruju malik baʼadi ?
Yisawwi misil al-sawwooh awwal bas !
13 Daahu al-ana iriftah.
Al-hikma indaha faayde ziyaada min al-tamaasa
misil al-nuur indah faayde ziyaada min al-dalaam.
14 Al-hakiim yichiif baʼiid
wa l-matmuus yuruukh fi l-dalaam.
Wa laakin be da kula, ana naʼarif kadar
nafs al-cheyy yukuun leehum humman al-itneen.
15 Wa ana gult fi nafsi :
«Al-yukuun le l-matmuus,
yukuun leyi ana kula.
Wa kan misil da,
chunu faaydit hikmati ?»
Wa khalaas, ana gult :
«Da kula zaayil saakit.»
16 Achaan al-hakiim,
ma yizzakkarooh daayman.
Hu kula misil al-matmuus.
Fi l-mustakhbal,
humman al-itneen, yansoohum !
Wa khalaas, al-hakiim wa l-matmuus
yumuutu nafs al-moot !
Al-khidme zaayle
17 Khalaas, ana kiriht al-haya
achaan khidmit al-insaan fi l-ard di,
ana nichiifha fasle.
Achaan da kula zaayil saakit
misil al-jari wara l-riih.
18 Wa ana kiriht kulla l-khidme
al-ana sawweetha fi l-ard.
Wa di l-khidme al-nikhalliiha
le l-naadum al-yaji min baʼadi.
19 Wa yaatu yaʼarif kan al-naadum da
yukuun hakiim
aw fikrah mahduud ?
Be da kula, hu yabga siid al-khidme
al-ana sawweetha be hikma fi l-ard.
Wa da kula zaayil saakit.
20 Ana nidimt wa achami angataʼ
fi chaan kulla l-khidme al-sawweetha fi l-ard.
21 Achaan fi naadum khadam
be hikma wa maʼrafa wa najaah.
Wa be da kula, daahu yantu natiijat khidimtah
le naadum al-ma khadam cheyy !
Wa da kula zaayil saakit
wa di masiibe kabiire.
22 Wa kan misil da, chunu al-yalgaah al-insaan
min kulla juhdah
wa khidimtah al-sawwaaha fi l-ard ?
23 Achaan ayyaam hayaatah kulluhum taʼab
wa chakhalatah kullaha hizin.
Hatta be leel kula,
galbah ma raagid.
Wa da kula zaayil saakit.
24 Wa l-adiil le l-insaan
yaakul wa yachrab
wa yichiif al-halu fi khidimtah.
Wa ana chift da kula
yaji min al-Rabb.
25 Wa bala izin al-Rabb,
yaatu yagdar yaakul
wa yitmattaʼ fi hayaatah ?
26 Achaan al-Rabb yanti al-hikma wa l-maʼrafa wa l-farah le l-naadum al-adiil giddaamah. Wa laakin le l-muznib, al-Rabb yantiih chakhala hana fattichiin wa lammiin le yijiibah wa yantiih le l-naadum al-adiil giddaam al-Rabb. Wa da kula zaayil saakit misil al-jari wara l-riih.
1 Me faa nyi suu ɓe: Sai me ga kyeɓ ka laa pǝ'nyah pǝ dunia tǝkine kaa jam. So mai laŋ ɓǝ kol ye daŋ. 2 Syesyakke, ɓǝ tǝgwĩi yo, so laa pǝ'nyah laŋ ka ga cok ki ne dǝɓ ya. 3 Me faa: Sai me ga laa 'nyah zwan yimmi, so ka me kor kal za bai tǝtǝlli, amma ka ma ɓee me gbǝ tǝtǝl suu ɓe pǝsãhe. Me kyeɓ ka me tǝ fan mai dǝfuu moo gak joŋra pǝsãh kal fan maki ah daŋ pǝ zah'nan cee ɓǝǝ wo sǝrri.
4 Me woo yeɓ maluu ah joŋni. Me vuu yaŋ mor suu ɓe tǝkine pea kpuu vin. 5 Me zyeɓ 'wah nãa tǝkine 'wah kpuu ne zahban kpuu ma lelee ah camcam daŋ gŋ. 6 Me gea lak bii mor sah bii nyi wee kpuu. 7 Me lea byak mawǝǝ ne maŋwǝǝ tai mai mo jol ɓe ne ko. Ame ne faɓal maluu ne manyee ah daŋ kal za mai daŋ mo kaara Jerusalem kǝpel ɓe ɓe. 8 Me tai joŋ vãm solai ne vãm kaŋnyeeri mai za goŋ matǝ sǝr ɓe moo peara gin nyi me. Za wǝǝ ne ŋwǝǝ ma ɗǝǝ lǝŋ gin ɗǝǝra lǝŋ nyi me, so me woo ŋwǝǝ pǝpãa na mai zahzyil za wǝǝ daŋ moo 'yahe.
9 Me ciŋ dǝɓ malii ah kal za mai mo kaara yaŋ Jerusalem kǝpel nyi me daŋ . Amma ne cok ah me gbǝ tǝtǝl suu ɓe pǝsãhe. 10 Fan mai zahzyil ɓe mo tǝ 'yah daŋ me jiŋ nyi ya. Me cak suu ɓe gin tǝ fan mai moo joŋ me laa pǝ'nyah koo vaŋno ya. Oho, me re reba yeɓ mai me joŋ daŋ pǝlli, me laa pǝ'nyah pǝzyil yeɓ ɓe me joŋ daŋ, reba ɓe kooko. 11 So me kaa ẽe yeɓ rai me joŋni, tǝkine gaɓ mai me gaɓ ne joŋ ahe, me i zah ne faa: Fan mai daŋ a tǝkol tǝgbana ɓǝ nĩi zyak ka gbanne. Dǝfuu ka lwaara fan masãh matǝ goŋga ah koo vaŋno laŋ pǝ zah'nan cee ɓǝǝ wo sǝr a. 12 Me kyeɓ ka tanne: Pa tan ɓǝ sye kal tǝgwĩi wala dǝɓ bai tǝtǝl ɓo ne fẽene? Me so foo ne ɓǝr ɓe: Dǝɓ mai moo gin kaa pǝ cok ɓe, a ga joŋ fan cam ne za goŋ ma kǝpel ne?
13 Me tǝ ɓe, tan ɓǝ a pǝsãh kal ɓǝ tǝgwĩi ɓe, tǝgbana cokfãi mo pǝsãh kal cokfuu ɓe. 14 Mor pa tan ɓǝ tǝ cok mai mo tǝ gako gŋ ɓe, amma tǝgwĩi a syee ne rǝ̃ǝ cok kpakpa. So me tǝ ɓe ta, in zah ɓǝǝ gwa daŋ a zahki. 15 Me so foo ne ɓǝr ɓe: In zah ɓe ka tǝ ga yea cam ne mǝ tǝgwĩi ya. Ko mo nai ɓe, fatan ɓe me tǝ kal ko ɓo a ga joŋ fẽe mor ɓe ne? Me so faa: Ɓǝ ah daŋ a tǝkolle. 16 Ɓǝ mo joŋ ɓe ka nǝn zah'nan pǝlli ya, ka za yaŋ ɓe. Pa tan ɓǝ a wunni, tǝgbana tǝgwĩi moo wun ta. So za a yaŋra tǝtǝl ɓǝǝ gwa daŋ. Ɓǝ ah a nai mor fẽene? 17 So ɓǝ kal wo sǝr ge kǝ̃ǝ me. Mor fan daŋ mai dǝfuu moo joŋra tǝ sǝr ka 'nyah suu ɓe koo vaŋno ya, mor ɓǝ ah daŋ a tǝkolle, tǝgbana ɓǝ nĩi zyak ka gbanne.
18 Yeɓ tǝkine ɓǝ swaa magaɓ daŋ nyiŋ cok jol ɓe pǝ zah'nan cee ɓe pǝlli, me so syiŋ ɓǝ ahe, mor a na doole me tǝ yah ka soɓ fan mai me joŋ ɓo nyi dǝɓ mai moo ga kaa pǝ cok ɓe. 19 A ga joŋko fan na dǝɓ ma ne tǝtǝl ne? Wala a ga joŋ fan na tǝgwĩi ne? Pa tan ah kǝka. So ne daŋ, fan mai daŋ me tai pǝ zah'nan cee ɓe ne yeɓ ɓe tǝkine fatan ɓe daŋ mǝ ah ye ga yea. Mai daŋ ka ne mor a. 20 Ɓǝ foo gaɓ yeɓ mai me joŋ pǝlli tǝ sǝr joŋ me coŋ biŋ ka dan pǝ ɓǝ swaa malii ahe. 21 Dǝɓ joŋ yeɓ ne yella, ne fatanne, tǝkine ga pel pǝsãhe, so dǝɓ ah tǝ yah ga soɓ fan mai mo joŋko ɓo nyi nyi dǝɓ ki mai mo joŋ yeɓ ki gŋ ya. Ɓǝ mai laŋ ɓǝ bai mor tǝkine bai joŋ fan njaŋ yo. 22 Pǝzyil ɓǝ marai daŋ dǝfuu sye a ne reba fẽe gŋ ka mo gaɓra suu ɓǝǝ ne joŋ fan mai mo tǝ 'yahra joŋ ah ne? 23 Yeɓ ɓǝǝ ka joŋ fan ki nyi ra ya, sai ɓǝ swaa tǝkine gaɓ pǝ zah'nan Masǝŋ daŋ, so ne suŋ laŋ zahzyil ɓǝǝ ka 'yak ya. Mai laŋ ɓǝ bai mor o.
24 Laa pǝ'nyah dǝfuu masãh ah ma kal ren fanne, zwan fanne, tǝkine laa pǝ'nyah pǝzyil yeɓ ɓǝǝ kǝka. Me ẽe ɓǝ ah ɓo ɓe, Masǝŋ ye tǝ nyi laa pǝ'nyah mai nyi ra. 25 Mor dǝɓ ka gak ka ren fan ka mo laa pǝ'nyah ne ya, sai ka Masǝŋ ye nyi fahlii ah ɓo nyi. 26 Mor Masǝŋ a nyi yella, fatanne, tǝkine laa pǝ'nyah nyi dǝɓ mai ɓǝ ah mo 'nyah suu ah ɓo. Amma a joŋ dǝɓ faɓe' tai joŋ nyi dǝɓ mai mo 'nyah suu ah ɓo. Ɓǝ mai laŋ ɓǝ kol ye tǝgbana ɓǝ nĩi zyak ka gbanne.
