Al-churuut al-bukhussu al-abiid
1 «Wa dool al-churuut al-tantiihum le Bani Israaʼiil. 2 Kan chareetu abid Ibraani, khalli yakhdim leeku sitte sana wa fi l-sana al-saabʼe, yukuun hurr wa da bala ma yikaffi leeku cheyy. 3 Wa kan jibtuuh wiheedah, tikhalluuh yamchi wiheedah. Wa kan jibtuuh be mara, tikhalluuh yamchi maʼaaha sawa. 4 Wa kan jibtuuh wa intu bas anteetuuh mara wa wildat leyah awlaad aw banaat, al-iyaal wa ammuhum yifaddulu leeku wa abuuhum kamaan yamchi wiheedah. 5 Wa laakin kan al-abid gaal : ‹Ana niriid siidi wa marti wa iyaali wa ma nidoor nabga hurr›, 6 fi l-bakaan da siidah yichiil al-abid wa yiwaddiih giddaam al-Rabb wa yigarribah le l-baab aw le uud al-baab wa yigidd adaanah be mukhras. Wa yagood yakhdim leyah ila l-abad.
7 «Wa kan raajil baaʼ bineeytah misil khaadim hi ma yatulguuha hurra misil al-raajil al-abid. 8 Wa kan al-bineeye di ma ajabat siidha al-charaaha le tabga leyah mara, hu ma yibiiʼha le l-ajaanib achaan da misil hu khaanha. Khalli ahalha yafdooha. 9 Wa kan charaaha le yijawwizha le wileedah, da khalli yiʼaamilha misil bineeytah. 10 Wa kan siidha akhad mara aakhara, khalli ma yangus akilha wa la lubaasha wa la leelitha. 11 Wa kan waahid min al-achya al-talaata dool nagas, hi tamchi hurra min duun tikaffi cheyy.
Al-jaraayim al-yijiibu al-moot
12 «Wa kan naadum darab insaan wa katalah, waajib hu kula yaktuluuh. 13 Wa laakin kan katalah bala raayah wa l-cheyy da l-Rabb bas jaʼalah leyah, khalli yamchi fi l-bakaan al-ana Allah nihaddidah le yaljaʼ foogah. 14 Wa kan naadum yugumm be niiytah didd jaarah wa yaktulah be najaada, hu da yichiiluuh wa yaktuluuh hatta kan lajaʼ fi madbahi kula.
15 «Wa kan naadum darab ammah aw abuuh, waajib yaktuluuh.
16 «Wa kan naadum khataf insaan wa baaʼah aw ligooh makruub fi beetah, al-khaatif da waajib yaktuluuh.
17 «Wa kan naadum ayyar ammah aw abuuh, waajib yaktuluuh.
Gaanuun al-jaraayim al-aakhariin
18-19 «Kan rujaal itneen alhaarajo wa l-waahid darab al-aakhar be hajar aw be iidah wa ma katalah laakin hu ragad mardaan wa ma yagdar yugumm barra illa be asa, fi l-bakaan da al-naadum al-darab da, ma yiʼaakhubuuh. Laakin waajib yikaffi le l-mardaan muddit al-ayyaam al-hu ragadaahum wa yikaffi al-ilaaj kula.
20 «Wa kan naadum darab abdah aw khaadmah be asa wa katalah, waajib yiʼaakhubuuh. 21 Laakin kan gaʼad yoom aw yoomeen hatta maat, al-siid ma yiʼaakhubuuh achaan al-abid aw al-khaadim da hu charaah be gursah.
22 «Wa kan naaseen addaawaso wa wagaʼo foog mara khalbaane wa hi ramat sakhiirha laakin hi aafe, fi l-bakaan da al-naadum al-wagaʼ foogha yikaffi al-diiye al-raajilha yatulbah minnah be muwaafagat al-gaadi. 23 Wa laakin kan al-mara di maatat aw hassat, sawwi hasab al-gaanuun al-buguul al-nafis be l-nafis 24 wa l-een be l-een wa l-sinn be l-sinn wa l-iid be l-iid wa l-rijil be l-rijil 25 wa l-haraag be l-haraag wa l-jiraah be l-jiraah wa l-darbe be l-darbe.
26 «Wa kan naadum salla een abdah aw khaadmah, waajib yikhalliih yamchi hurr achaan hu salla eenah. 27 Wa kan kasar sinn abdah aw khaadmah, waajib yikhalliih yamchi hurr achaan hu kasar sinnah.
28 «Wa kan toor taʼan raajil aw mara wa katalah, al-toor da waajib yarjumuuh. Wa lahamah kula ma yaakuluuh. Wa siid al-toor da yukuun bari. 29 Wa laakin kan al-toor da awwal kula maʼruuf yatʼan al-naas wa l-naas hazzaro siidah wa siidah ma hafadah wa hu taʼan raajil aw mara wa katalah, fi l-bakaan da al-toor yarjumuuh wa siidah kula waajib yaktuluuh. 30 Wa kan talabo minnah diiye le yafda beeha nafsah, waajib yanti al-diiye al-talabooha minnah. 31 Wa nafs al-hukum da yahkumu beyah le l-toor al-taʼan bineeye aw wileed. 32 Wa kan al-toor taʼan abid aw khaadim, siidah yikaffi le siid al-abid aw al-khaadim 30 hajar fudda wa l-toor da, yarjumuuh.
33 «Wa kan naadum fakka biir aw nakat biir wa khallaaha faathe wa wagaʼ foogha toor aw humaar, 34 siid al-biir da yikaffi taman al-toor aw al-humaar le siidah. Wa siid al-biir kamaan yichiil al-bahiime al-mayte.
35 «Kan toor taʼan toor hana naadum aakhar wa katalah, siyaad al-tiiraan al-itneen dool yibiiʼu al-toor al-hayy wa yilgaasamo tamanah wa l-toor al-mayyit kula yilgaasamooh. 36 Wa laakin kan al-toor da awwal maʼruuf yatʼan wa siidah ma hafadah adiil, fi l-bakaan da siid al-toor al-taʼan yikaffi al-toor. Wa hu yichiil al-toor al-mayyit.»
Fahlii ka joŋ fan wo byakke
(CuuƁ 15:12-18)
1 Ɓǝ lai mai ka mo kan pel ɓǝǝ a naiko: 2 Mo lee byak Yahuduyo ɓe, mo joŋko yeɓ byak syii yea. Ne patǝ rǝŋ syii ah mo soɓ fahlii nyi ko pǝ̃ǝ kal tǝkol bai wǝǝ tǝ suu ah ne lakre. 3 Mo geko ɓo syak ah ɓe, mo pǝ̃ǝko syak ah ta. Dǝɓ ah mo ne mawin ɓe, mawin ah mo pǝ̃ǝ ne ki daŋ. 4 Pah yaŋ ah ye mo nyi mawin ɓo nyi kan ɓe, ka mawin ne wee ah mo yea fan pah yaŋ ahe, mo pǝ̃ǝko syak ahe. 5 Amma byak mo faa zye 'yah pah yaŋ 'min ne mawin 'min ne wee 'min daŋ zye ka pǝ̃ǝ kal a ɓe, 6 ka pah yaŋ ah mo ge yaŋ juupel pel Masǝŋ ne ki, mo ge uuko zahfahe, koo zahtǝgǝǝɓelle, pah yaŋ ah mo ɓe' sok nyi ko ne guu, a joŋ byak nyi ko ga lii.
7 Dǝɓ mo lee fan ne mǝlaŋ ah mo ciŋko byak ɓe, ka ga pǝ̃ǝko tǝgbana byak za wǝǝ moo pǝ̃ǝra ya. 8 Ɓǝ ah mo 'nyah suu pah yaŋ ah mo kan ko ya ɓe, mo soɓ za ki wǝǝ tǝl ah ne lakre. Amma ako ka ne fahlii ka lee fan jol za gwǝǝ ne ya, mor joŋ ɓo ka pǝsãh wo mǝlaŋ ah ya. 9 Moo ga soɓ mǝlaŋ kaa ka byak wel ah ka kan ko ɓe, ka mo joŋko fan wol ah tǝgbana dǝɓ moo joŋ fan wo mǝlaŋ ɓo. 10 Mo ɓaŋko mawin maki ah kan ɓe, ka farel mǝlaŋ nyẽe ne fan wo suu ah ne zah fan ŋwǝǝ moo yea ne daŋ mo tǝr ge fal ka. 11 Mo joŋ zah fan tǝ sai rai wol ah ya ɓe, a no ne fahlii ka pǝ̃ǝ kal bai wǝǝ tǝl ah ne lakre.
Ɓǝ lai tǝ faɓe' camcam
12 Koo zune mo i dǝɓ ki pǝ wul ɓe, mo ira ko pǝ wul ta. 13 Amma dǝɓ mo i ko ɓo ka kee ya ɓe, me ga zyeɓ cok mor dǝɓ ah ka mo ɗuuko ge gŋ. 14 So dǝɓ ah mo fõo jǝk ah ɓo ka in ko ɓe' ɓe, koo mo ɗuuko ge swǝ ɓo pǝ cok joŋ syiŋ ɓe laŋ, we ge ɓaŋ ko gŋ i ge lalle.
15 Koo zune mo kan jol ge wo pah ah koo mah ahe, a ga ira ko pǝ wulli.
16 Koo zune mo kiŋ dǝfuu, mo lee fan ne ko, wala mo lwaara jol ahe, a ga ira ko pǝ wulli.
17 Koo zune mo tǝǝ pah ah wala mah ahe, a ga ira ko pǝ wulli.
18 Koo za mo tǝ joŋra bal wo ki, dǝɓ ki mo ɓoo dǝɓ ne tǝsal koo mo cẽe jol i ne ko, amma dǝɓ ah mo wǝ ya, mo swǝ sǝŋ ne syem ah to ɓe, ka mo ira pa in ah ge lal kao. 19 So dǝɓ ah mo ur kyãh ne sǝguu ɓe, sai pa in ah mo sooko yeɓ ah mai mo lwaa joŋko ya, mo gbahko jol ah ŋhaa laɓ ahe.
20 Dǝɓ mo i byak ah mawor koo mawin ne kǝndaŋne, mo wǝ mor jol ah ɓe, a ga ŋgoŋra kiita tǝl ahe. 21 So mo wǝko ya, joŋ zah'nan vaŋno koo gwa mo ge wǝ gur baa ɓe, ka ŋgoŋra kiita tǝl ah yao, mor lak ah yo.
22 Za mo tǝ ɗahra ki, mo so woora mawin ma ne ɓil ne ɓe, mo so byaŋ bai cok byaŋ ah mo ge, amma ɓeɓ mo kǝka gŋ ya ɓe, sai pa lah suu mo sooko soo tǝgbana wor mawin ah moo cuu, mo sooko pel za lakaali. 23 Amma ɓǝ ah mo ciŋ wul ɓe, sai mo sooko cee vaŋno zahwaa cee vaŋno. 24 Ɓǝ ɓeɓ maki ahe: nahnǝn mo soo nahnǝnni, syel mo soo syelle, jol mo soo jolle, ɓal mo soo ɓalle, 25 zuu dǝɓ ne wii mo soo ne zuu ne wii, kan syim wo dǝɓ mo soo ne kan syimmi, dǝɓ mo i dǝɓ cok ah mo fuuni, mo ira ko cok ah mo fuu ta.
26 Dǝɓ mo i nahnǝn nyi byak ah mawor koo mawin mo ɓeɓ ɓe, mo soɓko kal zahwaa nahnǝn ahe. 27 Mo haoko syel nyi byak ah mawor koo mawin ɓe, mo soɓko kal zahwaa syel ahe.
28 Ŋgǝǝri mo cuŋ dǝwor koo madǝwin ne ciŋ mo wǝko ɓe, mo ɓaara ŋgǝǝri ah ne tǝsalle, mo rera nǝǝ ah ka ta, amma pah ŋgǝǝri ah ka lwaa kiita ya. 29 Amma ŋgǝǝri ah moo juu suu ɓaa, so mo faara ɓǝ ah nyi pah ahe, pah ah mo saa ko ya ɓe, mo i dǝwor koo madǝwin pǝ wul ɓe, mo ɓaara ŋgǝǝri ah ne tǝsalle, so mo ira pah ah pǝ wulli. 30 Mo cuura soo nyi ko ka wǝǝ tǝ suu ah ɓe, mo sooko daŋ tǝgbana mai mo cuura ɓo nyi ko. 31 Koo mo cuŋko we wor ɓo koo mǝlaŋ win o, mo ŋgoŋra kiita ah tǝl ah tǝgbana maiko. 32 Amma ŋgǝǝri ah mo cuŋ byak maworre koo mawinni, sai dǝɓ ah mo soo vãm solai jemma jemma sai , mo ɓaara ŋgǝǝri ah ne tǝsalle.
33 Dǝɓ mo gbǝr zah lak soɓ ɓo gǝǝ, koo dǝɓ mo cii lak mo so coo zah ah ya ɓe, dǝǝ koo korro mo lee ge gŋ ɓe, 34 pah lak ga sosoo, a soo pa fan ah ne solai. Amma mo ɓaŋko wul fan ahe.
35 Ŋgǝǝri dǝɓ ki mo cuŋ ŋgǝǝri mǝ dǝɓ ki ŋhaa mo wǝ ɓe, ka mo leera fan ne ŋgǝǝri ma ne cee, mo woŋra lak ah kǝsyil ki, mo woŋra wul fan ah ta. 36 Amma mo tǝra ɓǝ juu suu ŋgǝǝri ah ɓo ɓaa ɓe, pah ah mo soo ŋgǝǝri zahwaa ŋgǝǝri, mo ɓaŋko wul fan ah ta.