Al-iimaan wa l-waajibaat
1 Wa Isa hajja le talaamiizah wa gaal : «Laabudda achya waahidiin yabgo wa be sababhum naas waahidiin yamurgu min al-derib. Wa laakin al-azaab yarja al-naadum al-yisabbib al-achya dool. 2 Aywa, kan naadum yitallif iimaan hana waahid min al-muʼminiin al-dugaag dool, al-azaab al-yarjaah yabga chadiid lahaddi akheer leyah kan rabato murhaaka fi ragabatah wa zagalooh fi lubb al-bahar. 3 Achaan da, khuttu baalku fi nufuusku.
«Kan akhuuk khiti, aharjah. Wa kan hu nidim fi l-cheyy al-sawwaah, saamihah. 4 Kan fi l-yoom al-waahid hu yakhta foogak sabʼa marraat wa yigabbil leek sabʼa marraat wa yuguul : ‹Ana tubt min al-khata da›, waajib tisaamihah.»
5 Wa l-rusul hajjo le l-Rabb Isa wa gaalo : «Ziid leena al-iimaan.» 6 Wa l-Rabb Isa gaal : «Kan iimaanku sakhayyar misil habbat al-kireeb kula, tagdaro taamuru al-chadara al-kabiire di wa tuguulu : ‹Gummi min hini wa maggini nafiski fi l-bahar› wa hi tasmaʼ kalaamku.
7 «Ayyi naadum minku yisawwi chunu kan indah abid al-gaaʼid yahrit leyah walla yasrah ? Wakit abdah yigabbil min al-kadaade, hal siidah yuguul : ‹Taʼaal aakul maʼaayi› ? 8 La, ma ke. Yuguul : ‹Khayyir khalagak wa jahhiz leyi al-acha. Wa akhdim leyi lahaddi naakul wa nachrab. Wa baʼad da bas, inta kula taakul wa tachrab.› 9 Hal hu yachkur abdah fi chaan hu sawwa al-khidme al-amarah beeha walla ? La. 10 Wa nafs al-cheyy intu kula. Wakit sawweetu kulla cheyy al-Allah amaraaku beyah, waajib tuguulu : ‹Aniina abiid bas wa ma sawweena ziyaada min al-khidme al-waajib nisawwuuha.›»
Al-naas al-achara al-induhum jidaam
11 Wa wakit Isa musaafir le Madiinat al-Khudus, hu faat be l-huduud al-been daar al-Saamira wa daar al-Jaliil. 12 Wa dakhal fi hille waahide wa achara rujaal al-induhum jidaam gaabalooh. Wa humman wagafo baʼiid minnah chiyya. 13 Wa sarakho leyah wa gaalo : «Ya Isa ! Ya sayyidna ! Arhamna.» 14 Wa Isa chaafaahum wa gaal : «Amchu wassufu nufuusku le raajil al-diin.»
Wa macho. Wa wakit humman fi l-derib, ligo al-aafe wa bigo taahiriin. 15 Wa wakit waahid minhum irif kadar hu ligi al-aafe, gabbal le Isa wa gamma yachkur Allah be hiss aali. 16 Wa sajad giddaam Isa wa chakarah. Wa l-naadum al-gabbal da, hu Saamiri. 17 Wa Isa gaal : «Al-naas al-ligo al-aafe ma achara walla ? Ween al-tisʼa ? 18 Ma fi naadum aakhar al-yidoor yachkur Allah, illa l-ajnabi da walla ?» 19 Wa gaal le l-Saamiri : «Gumm foog wa amchi fi derbak. Ligiit al-aafe be sabab iimaanak.»
Jayyit mamlakat Allah
20 Wa yoom waahid, al-Fariiziyiin saʼalo Isa fi jayyit mamlakat Allah. Wa hu radda leehum wa gaal : «Mamlakat Allah ma taji be alaamaat al-tichiifuuhum. 21 Wa l-naas ma yuguulu : ‹Chiifu, hi gammat hini› walla ‹Hi hinaak›. Nuguul leeku mamlakat Allah gaaʼide ambeenaatku khalaas.»
22 Wa Isa hajja le talaamiizah wa gaal : «Yaji wakit tabgo garmaaniin le tichiifu yoom waahid min ayyaam Ibn al-Insaan wa laakin ma tichiifuuh. 23 Wa yuguulu leeku : ‹Chiifu hu hini› walla ‹Chiifu hu hinaak› laakin ma tamchu maʼaahum. Ma titaabuʼuuhum. 24 Akiid al-barraaga tabrug fi l-sama min al-nuss al-waahid wa tinchaaf lahaddi fi l-nuss al-aakhar wa jayyit Ibn al-Insaan kula tabga misil da wakit yigabbil. 25 Laakin awwal mukhaddar le Ibn al-Insaan yatʼab taʼab chadiid wa l-naas al-fi wakitna da yaabooh.
26 «Wa haalat al-naas fi yoom jayyit Ibn al-Insaan tabga sawa sawa misil haalat al-naas fi zaman Nooh. 27 Humman gaaʼidiin yaakulu wa yacharbo wa l-rujaal yaakhudu awiin wa l-awiin yaakhudan rujaal lahaddi l-yoom al-Nooh dakhal fi l-safiina. Wa khalaas al-almi ja wa akal kulla l-naas.
28 «Wa bigi misil da fi zaman Luut kula. Al-naas gaaʼidiin yaakulu wa yacharbo wa yibiiʼu wa yachru wa yimaggunu chadar wa yabnu buyuut. 29 Laakin yoom al-Luut marag min hillit Saduum, Allah nazzal fooghum naar wa kibriit wa dammaraahum marra waahid. 30 Wa yabga misil da wakit Allah yibayyin Ibn al-Insaan.
31 «Fi l-yoom da, ayyi naadum al-gaaʼid yinjamma fi raas beetah wa khumaamah daakhal fi l-beet, khalli yajri, ma yidalli yichiilah. Wa battaan ayyi naadum al-yakhdim fi l-zereʼ, khalli yajri, ma yigabbil beetah. 32 Fakkuru fi marit Luut. 33 Ayyi naadum al-yifattich yinajji nafsah, yiwaddirha. Laakin al-naadum al-ma yifakkir fi nafsah, yanja. 34 Nuguul leeku kadar fi l-leele diik, fi naaseen fi sariir waahid, al-waahid yinrafiʼ wa l-aakhar ma yinrafiʼ. 35 Wa fi awiin itneen gaaʼidaat sawa yarhakan khalla, al-waahide tinrafiʼ wa l-aakhara ma tinrafiʼ. 36 Wa fi rujaal itneen gaaʼidiin yakhdumu fi nafs al-zereʼ, al-waahid yinrafiʼ wa l-aakhar ma yinrafiʼ.»
37 Wa talaamiizah saʼalooh wa gaalo : «Ya sayyidna, da yabga ween ?» Wa radda leehum wa gaal : «Al-rimme tinaadi al-suguura.»
Faɓe'
(Mt 18:6-7Mt 21-22Mk 9:42)
1 Yesu faa nyi za syee mor ahe: Ɓǝ mai moo joŋ dǝɓ ka lee pǝ faɓe' ka pee bai yea ya, amma ɓǝ gaɓ no tǝ dǝɓ mai ɓǝ ah mo ge ne ki. 2 Pǝram dǝɓ mo baŋ tǝsal malii ah ge sol ah ɓoo ge pǝ mabii ne ki, kal tǝ mai moo joŋ welaŋ gin tǝgǝǝ marai ka lee pǝ faɓe'. We byak suu ɓiiri.
3 Naa pa ɓo mo joŋ faɓe' ɓe, mo lai ko, so mo tooko bii ɓe, mo rõm ko. 4 Koo mo joŋ faɓe' wo ɓo com vaŋno ɓal rǝŋ mo so ge kee ɓǝ ah nyi mo ɓal rǝŋ daŋ mo faa zye toobii ɓe, ka mo rõm ko.
Iŋni
5 Zapee faara nyi ko: Dǝɓlii, mo swaa iŋ ɓuu ge pelle. 6 Dǝɓlii zyii faa: We no ne iŋ tǝgbana nah foo ɓe laŋ, we gak faa nyi kpuu mai: Mo loo ne sǝ̃ǝ ɓo daŋ ge pee suu ɓo pǝ bii, a ga laa zah ɓiiri.
Fan mai dǝɓ yeɓ moo joŋni
7 Dǝɓ mo no ne dǝɓ yeɓ moo pǝpǝǝ nyi ko wala moo pii fanne, ne cok mo pii soo gin 'wahe wala cok pii fanne, a faa nyi ko mo ge kaa zah farel re ne? 8 Ka faa nyi ko nai ya, amma a ga faa nyi ko: Mo ɓoo mbǝro zah syeare, ka mo joŋ farel nyi me ka me re ne zwan fan ah daŋ ɗao, ka mo re ma ɓo ne zwan fan ah ba. 9 Dǝɓ ah a joŋ osoko nyi dǝɓ yeɓ ah tǝ ɓǝ mai mo faa nyi ko so mo joŋko fan ah ge pǝ cok ah ne? Ka joŋ ya. 10 Awe laŋ we nai ta, we joŋ fan makẽne mo faara ɓǝ ah ɓo nyi we daŋ ɓe, pǝram we faa: Aru ye za yeɓ nai to, aru joŋ zah yeɓ mai ru gak joŋ ɓo to.
Yesu laɓ tǝkpiŋ jemma
11 Ne cok Yesu mo ɓaŋ fahlii ka ga Jerusalem, ge pǝ̃ǝ kǝsyil sǝr Samaria ne sǝr Galile. 12 Ne cok mo ge dai yaŋ maki ahe, tǝkpiŋ jemma zyaŋ ne ki gŋ, amma uura lal pǝɗǝk ne Yesu. 13 Tǝŋ ɓyaŋra ɓǝ ga sǝŋ faara: Yesu Dǝɓlii, mo kwo syak tǝ ɓuu sa. 14 Yesu ẽe ra so faa nyi ra: We ge cuu suu ɓii nyi za joŋzahsyiŋrĩ. Ne cok mo tǝ gara fahlii, laɓra daŋ.
15 Dǝɓ vaŋno kǝsyil ɓǝǝ kwo zye laɓ ɓe, so pii soo ge yii Masǝŋ ne kyaŋ lii. 16 Ge kea ge sǝŋ mor ɓal Yesu ɗǝŋ tǝtǝl ge sǝŋ joŋ osoko. Dǝɓ ah dǝɓ sǝr Samaria yo. 17 Yesu so faa: Zai laɓra jemma daŋ ya ne? Matǝ doraŋ ah kẽne? 18 Dǝɓ ma foo ɓǝ pii soo gin joŋ osoko nyi Masǝŋ kǝka, sai dǝɓ gwǝǝ mai to ne? 19 Yesu faa nyi ko: Mo ur mo gyo, iŋ ɓo laɓ mo ɓe.
Ɓǝ gin Goŋ Masǝŋ
(Mt 24:23-28Mt 37-41)
20 Farisien fiira Yesu tǝ ɓǝ gin Goŋ Masǝŋ a ga ge nekẽne? Yesu zyii zah ɓǝǝ faa: Goŋ Masǝŋ ka ge ne fahlii mai ka dǝɓ mo gak kwo ne nahnǝn a. 21 Dǝɓ ka ga faa sõone we ẽe ɗǝ a nyeeno wala a ŋhaano ya. Amma we tǝ, Goŋ Masǝŋ a no kǝsyil ɓiiri.
22 Yesu so faa nyi za syee mor ahe: Cok ah no ginni, we ga 'yah ka we kwo zah'nan gin We Dǝfuu vaŋno to, amma we ka gak kwo ya. 23 A ga faara nyi we: We ge ẽe nyeeno, wala a ŋhaano, amma we ge kyeɓ mor ah ka. 24 Tǝgbana bam moo sãh coksǝŋ ŋhaa gin dai sǝŋ, zah'nan gin We Dǝfuu laŋ a ga yea nai ta. 25 Amma kǝpel ah a zwǝ bone pǝlli ɗǝ, za ma zah'nan tǝ'nah mai ka ga 'yahra ko laŋ ya. 26 Tǝgbana fan mai mo joŋ ne cok zah'nan Noa, a ga joŋ ne cok zah'nan We Dǝfuu nai ta. 27 Zan a renra fanne, a zwahra fanne, a kanra ki, za wee a zyeɓra ɓǝ kan ki wee ɓǝǝra, ŋhaa dai com mai Noa mo dan ge pǝ dah ma lii. So bii malii nyiŋ cok daŋ ik ra tǝɗe'. 28 Ɓǝ ah ga yea tǝki vaŋno ne ɓǝ mai mo joŋ ne cok zah'nan Lot ta, zan a renra fanne, a zwahra fanne, a leara fanne, a so woora fan lea fan ne ko, a peara kpuu tǝkine vuu yaŋ. 29 So com mai Lot mo pǝ̃ǝ gin yaŋ Sodoma kalle, wii tǝkine sulfer tǝ gin sǝŋ ge na bam ik ra tǝɗe'. 30 Ɓǝ ah ga joŋ nai ne zah'nan mai We Dǝfuu moo ga ge ta.
31 Ne zah'nan ah dǝɓ mo yee ge ɓo zahdǝǝ yaŋ ah laŋ, ka mo ɗǝrko ge ɓǝr yaŋ ka woo fan ah kao. Nai ta, dǝɓ mo no 'wahe, ka mo pii sooko ge yaŋ ah kao. 32 We foo ɓǝ mawin Lot. 33 Dǝɓ mo tǝ kyeɓ ka ǝ̃ǝ suu ah a ga muŋ, amma dǝɓ mo 'yah suu ah ya a ga yea ne cee. 34 Me tǝ faa nyi we, ne suŋ ah za gwa a swahra ma tǝ faswul vaŋno, a ga ɓaŋra dǝɓ vaŋno soɓ maki ahe. 35 Ŋwǝǝ gwa ga laŋra sum tǝ nin vaŋno, a ga ɓaŋra vaŋno soɓ maki ahe. [36 Za ga yea 'wah gwa, a ga ɓaŋra vaŋno soɓ maki ahe.] 37 Za syee mor ah fiira ko: Dǝɓlii, ɓǝ mai ga joŋ kẽne? Zyii zah ɓǝǝ faa: Cok mai wul fan mo gŋ ɓe, vak taira ga gŋ ta.