Al-Masiih abooh fi hillitah
1 Wa Isa gamma min hinaak wa macha fi hillitah. Wa talaamiizah macho maʼaayah. 2 Wa yoom al-sabt hu bada yiʼallim al-naas fi beet al-sala. Wa naas katiiriin simʼo kalaamah wa kulluhum alʼajjabo minnah bilheen. Wa gaalo : «Haay ! Al-naadum da ligi kalaamah da min ween ? Wa l-hikma al-indah di min ween ? Wa kikkeef be iideenah bas yisawwi ajaayib ? 3 Da ma al-najjaar walla ? Hu ma wileed Mariyam bas wa akhuuhum le Yaakhuub wa Yuusi wa Yahuuza wa Simʼaan ? Wa akhwaatah kula gaaʼidaat hini maʼaana. Wa khalaas ziʼilo wa ma aamano beyah». 4 Wa Isa hajja leehum wa gaal : «Kulla l-naas yikarrumu ayyi nabi, illa naas hillitah wa akhwaanah wa naas beetah ma yikarrumuuh».
5 Wa ma gidir yisawwi ajaayib fi l-bakaan da, illa khatta iideenah fi mardaaniin waahidiin wa daawaahum. 6 Wa hu alʼajjab minhum achaan ma induhum iimaan. Wa gamma yuruukh fi l-hillaal wa yiʼallim al-naas.
Isa rassal talaamiizah
7 Wa Isa naada talaamiizah al-atnaachar wa rassalaahum itneen itneen. Wa antaahum sulta achaan yaturdu al-chawaatiin. 8 Wa amaraahum wa gaal : «Ma tichiilu maʼaaku cheyy le l-safar illa asa. Ma tichiilu akil wa la mukhla wa la juzlaan. 9 Albaso naʼaal wa ma tichiilu maʼaaku khulgaan hana khiyaar». 10 Wa gaal leehum : «Wakit tidallu fi beet hana naadum, agoodu foogah lahaddi tamurgu min al-hille. 11 Wa ayyi bakaan al-ma yakhbalooku foogah wa yaabo kalaamku, amurgu minnah wa hittu al-ajaaj min rijleeku. Wa da yabga leeku chahaada.»
12 Wa khalaas gammo yiballukhu kadar waajib al-naas yutuubu min zunuubhum. 13 Wa tarado chawaatiin katiiriin. Wa sabbo dihin fi naas mardaaniin katiiriin wa chafoohum.
Moot al-nabi Yahya
14 Wa l-malik Hiruudus simiʼ khabar Isa achaan fi kulla bakaan al-naas gaaʼidiin yihajju beyah. Wa waahidiin gaaʼidiin yuguulu : «Yahya al-Mukhattis baʼas min ust al-maytiin. Achaan da bas, indah al-gudra le yisawwi al-ajaayib.» 15 Wa naas aakhariin gaaʼidiin yuguulu : «Hu al-nabi Iliyaas gabbal». Wa battaan aakhariin yuguulu : «Hu nabi misil anbiya hana l-zaman al-faat.» 16 Wa wakit Hiruudus zaatah simiʼ khabarah, gaal : «Da Yahya al-Mukhattis. Ana gataʼt raasah laakin hu baʼas min ust al-maytiin.»
17 Wa gabul da, Hiruudus rassal askarah wa karabo Yahya wa rabatooh wa dassooh fi l-sijin fi chaan martah Hiruudiiya. Wa awwal Hiruudiiya hi marit Filibbus akhu Hiruudus wa baʼad da, Hiruudus zaatah akhadha. 18 Wa fi l-wakit daak, Yahya gaaʼid yuguul le Hiruudus : «Marit akhuuk ma halaala leek.» 19 Wa achaan da, Hiruudiiya ma tiriid Yahya wa tidoor taktulah. Laakin ma gidrat tisawwi foogah cheyy fasil 20 achaan Hiruudus khaayif min Yahya. Hu irif Yahya naadum saalih wa naadum hana Allah. Wa hu gaaʼid yahfadah min kulla cheyy fasil. Be l-sahiih, kalaam Yahya barjalah bilheen laakin Hiruudus yiriid yasmaʼah kula.
21 Wa laakin fi l-akhiir, Hiruudiiya ligat fursa. Fi yoom iid mawlid Hiruudus hu sawwa aazuuma wa azam jamaaʼtah wa kubaaraat al-askar wa kubaaraat hana daar al-Jaliil. 22 Wa bineeyit Hiruudiiya jaat wa liʼibat giddaamhum wa Hiruudus wa diifaanah farhaaniin bilheen minha. Wa l-malik hajja le l-bineeye wa gaal : «Atulbi minni ayyi cheyy al-tidooriih». 23 Wa halaf wa gaal : «Atulbi ayyi cheyy al-tidooriih minni nantiiki lahaddi nuss hana mamlakati kula». 24 Wa l-bineeye maragat wa saʼalat ammaha. Wa gaalat : «Natlub minnah chunu ?» Wa ammaha gaalat : «Atulbi raas Yahya al-Mukhattis».
25 Wa tawwaali hi gabbalat le l-malik wa talabat wa gaalat : «Nidoor tantiini raas Yahya al-Mukhattis hassaʼ hini fi sufra». 26 Wa l-malik nidim nadaama chadiide be sabab al-haliife al-awwal halafha giddaam diifaanah. Wa laakin hu ma dawwar yafchul al-haliife di. 27 Wa tawwaali al-malik rassal askari wa anta izin achaan yijiib leyah raas Yahya. Wa l-askari macha wa gataʼ raas Yahya fi lubb al-sijin. 28 Wa jaab raasah fi sufra wa antaaha le l-bineeye. Wa khalaas al-bineeye antatha le ammaha.
29 Wa wakit talaamiiz Yahya simʼo al-khabar da, humman jo wa chaalo janaaztah wa dafanooha.
Al-Masiih anta akil le 5 000 naas
30 Wa l-rusul gabbalo le Isa wa khabbarooh be kulla cheyy al-sawwooh wa allamooh le l-naas. 31 Wa Isa gaal leehum : «Taʼaalu maʼaayi wiheedku wa namchu fi bakaan ma indah naas wa anjammo chiyya». Achaan al-naas al-yaju le Isa wa yamchu bigo katiiriin marra waahid lahaddi Isa wa jamaaʼtah kula ma gidro yaakulu.
32 Wa khalaas gammo min hinaak be markaba wa macho wiheedhum fi l-khala. 33 Wa wakit maachiin, naas katiiriin chaafoohum wa irfoohum. Wa naas min kulla l-hillaal gammo jaro be rijleehum le l-bakaan al-hu yidoor yamchi foogah. Wa wassalo gubbaalah. 34 Wa wakit Isa dalla min al-markaba, hu chaaf naas katiiriin marra waahid gaaʼidiin yarjooh. Wa hu hanna fooghum achaan humman misil khanam al-ma induhum raaʼi. Wa hu bada yiʼallimhum kalaam katiir. 35 Wa fi l-achiiye talaamiizah jo leyah wa gaalo : «Al-bakaan da khala wa l-makhrib gariib. 36 Khalli al-naas yamchu fi l-furgaan wa l-hillaal al-mujaawiriin wa yachru le nufuushum akil». 37 Wa laakin Isa radda leehum wa gaal : «La ! Intu bas antuuhum akil». Wa humman gaalo leyah : «Haay ! Tidoor aniina niʼakkulu kulla l-naas dool walla ? Tidoor aniina namchu nachru akil hana 200 diinaar walla ?» 38 Wa Isa saʼalaahum wa gaal : «Induku kam khubza ? Amchu chiifu». Wa chaafo wa gaalo : «Indina khamsa khubza wa huut itneen bas».
39 Wa Isa amaraahum kulluhum achaan yilimmu fi majmuuʼaat wa yagoodu tihit fi l-gechch al-akhdar. 40 Wa l-naas gaʼado fi majmuuʼaat hana 100 wa hana 50. 41 Wa Isa chaal al-khamsa khubza wa l-huut al-itneen. Wa rafaʼ raasah ale l-sama wa chakar Allah wa kassar al-khubza wa antaahum le talaamiizah achaan yigassumuuhum le l-naas. Wa gassam al-huut kula ambeenaathum. 42 Wa kulla l-naas akalo lahaddi chibʼo. 43 Wa khalaas al-talaamiiz lammo al-akil al-faddal min al-khubza wa l-huut wa malo beyah 12 guffa. 44 Wa adad al-naas al-akalo min al-khubza tamma 5 000 raajil.
Al-Masiih raakh fi raas al-almi
45 Wa tawwaali, Isa amar talaamiizah yarkabo fi l-markaba achaan yagtaʼo al-bahar wa yamchu giddaamah fi hillit Beet Seeda. Wa hu zaatah yuguul le l-naas khalli yamchu. 46 Wa wakit Isa sallam al-naas khalaas, talaʼ fi raas al-hajar le yisalli.
47 Wa baʼad al-makhrib al-markaba gaaʼide fi ust al-bahar wa Isa gaaʼid wiheedah fi l-hajar. 48 Wa hu chaaf kadar al-talaamiiz maachiin giddaam be taʼab achaan al-riih gaaʼide tusuug aleehum min giddaam. Wa be waradde Isa ja leehum raayikh min foog le l-almi. Wa hu sawwa misil yibaariihum wa yufuut. 49 Laakin humman chaafooh raayikh min foog le l-almi wa fi fikirhum chaafo dull hana naadum wa sarakho. 50 Kulluhum chaafooh wa khaafo khoof chadiid. Wa tawwaali hu hajja leehum wa gaal : «Chiddu heelku, da ana bas. Ma takhaafo !» 51 Wa Isa rikib fi l-markaba, khalaas al-riih wagafat. Wa humman alʼajjabo marra waahid. 52 Awwal humman chaafo Isa zaad al-khubza laakin ma fihmo maʼanaatah achaan guluubhum mugaffaliin.
Al-Masiih daawa al-naas fi Ginneesarat
53 Wa wakit gataʼo al-bahar khalaas, nazalo fi balad Ginneesarat wa rabato al-markaba fi khachum al-bahar. 54 Wa wakit dallo min al-markaba, tawwaali al-naas irfo Isa. 55 Wa tawwaali gammo macho fi ayyi bakaan fi baladhum. Achaan yijiibu leyah al-mardaaniin ayyi waahid chaayliinah fi furaachah fi ayyi bakaan al-simʼo kadar Isa gaaʼid foogah. 56 Wa ayyi bakaan al-macha foogah, kan hille aw madiina aw fariig, al-naas yijiibu leyah al-mardaaniin wa yukhuttuuhum fi l-aswaag wa yachhado Isa achaan al-mardaaniin yigarrubu leyah wa yalmaso taraf khalagah. Wa kulli naadum al-limisah ligi al-aafe.
Nyiŋra Yesu yaŋ Nazaret ya
(Mt 13:53-58Lu 4:16-30)1 Yesu ur gin gŋ ge sǝr ahe, za syee mor ah gera ne ki ta. 2 Ne cok ah com 'yak mo ge dai o, tǝŋ cuu ɓǝ nyi za ɓǝr yaŋ kee ɓǝ Masǝŋ. Za pǝlli mo laara ɓǝ faa ah o, so kaara tǝ ɓǝ ah gǝriŋ faara: Dǝɓ mai lwaa fan ma morãi kẽne? Azu ye nyi fatan mai nyi ko ne? Joŋ yeɓ matǝ gǝriŋ ah ra ne jol ah ta. 3 Pa zyeɓ kpuu ye ka ne? Ka ɗii mam ne Maria ya ne? Wee mah ah ye ka Yakuɓ ne Yoses, Yudas ne Simon ya ne? Wee mah ah maŋwǝǝ laŋ ka kǝsyil man nyee ya ne? Syẽara ko ne ɓǝ ah naiko. 4 Amma Yesu faa nyi ra: Ka syẽara profeto Masǝŋ pǝ cok ki ya, sai a syẽara ko pǝ sǝr ah tǝgǝǝ zum ah tǝkine yaŋ ahe. 5 Gak joŋ dǝǝbǝǝri maki ah gŋ ya, sai kan jol ah tǝ za syem nje, laɓ ra. 6 Yesu kaa tǝ ɓǝ ɓǝǝ gǝriŋ, mor nyiŋra ɓǝ ah ya. So kal ge kyãh tǝluɓ lal cuu ɓǝ nyi za gŋ.
Yesu pee za syee mor ah jemma tǝ gwa
(Mt 10:5-15Lu 9:1-6)7 Yesu ɗii za syee mor ah matǝ jemma tǝ gwa, so tǝŋ pee ra gwa gwa. Nyi swah nyi ra tǝ coksyiŋrĩ, 8 faa nyi ra: We ɓaŋ fan mor fahlii ka, we ɓaŋ farel ka, we ɓaŋ dah ka, we ɓaŋ solai pǝ jiibǝ ka ta, sai we ɓaŋ kǝndaŋ to. 9 We maa sǝɓalle, we woo mbǝro gwa gwa ka. 10 So Yesu faa nyi ra: We ge yaŋ ki ɓe, yaŋ mai we ge ɗǝr gŋ kǝpelle, we kaa gŋ ŋhaa we zol gin gŋ ne sõo. 11 Koo zune mo nyiŋ we ya, wala mo laara ɓǝ faa ɓiir a ɓe, ka we pǝ̃ǝ gin yaŋ ɓǝǝ ɓe, we kǝ̃ǝ ɓǝm ɓal ɓii ka joŋ syedowal tǝ ɓǝǝra. 12 So za syee mor Yesu matǝ jemma tǝtǝl gwa kalra ge cuu ɓǝ fer ɓǝ zahzyil nyi zana. 13 Nĩira coksyiŋ tǝtǝl za pǝlli, sõmra nǝm tǝ za syem pǝlli, laɓra ra.
Wul Yohana ma joŋ baptisma
(Mt 14:1-12Lu 9:7-9)14 Goŋ Herodes laa ɓǝ Yesu, mor tǝɗii ah myah cok daŋ. A faara: Yohana ma joŋ baptisma ur gin kǝsyil za mai mo wuk ɓo ɓe, mor ah a ne swah ka joŋ dǝǝbǝǝri. 15 Amma za ki faara: Elias yo. Za ki faara faɗa: Profeto Masǝŋ ye ko tǝgbana profetoen ma kǝpelle.
16 Amma Herodes mo laa ɓǝ Yesu so faa: Yohana mai me ŋgoŋ tǝtǝl ah ur gin pǝ wul ɓe. 17 Mor Herodes ne suu ah pepee ge gbǝ Yohana baŋ ko, so ɓoo ge daŋgai tǝ ɓǝ Herodias mawin naa mah ah Filip, mor Herodes ɓaŋ kan ɓo. 18 Mor Yohana a faa nyi ko: Mo kii nǝn pǝkoŋ ka ɓaŋ mawin naa ma ɓo kan a. 19 Mor ah Herodias syiŋ Yohana tǝ ɓǝ ah kpǝtǝtǝ, a kyeɓ ka in ko pǝ wulli, amma lwaa fahlii ah ya, 20 mor Herodes a ɗuu gal Yohana, mor tǝ ɓe, dǝɓ matǝ njaŋ yo, a daŋdaŋ, so byak ko pǝsãhe. Ne cok moo so laa ɓǝ faa Yohana, ɓǝ ah gaɓ ko pǝlli, ne daŋ laŋ a laa ɓǝ faa ah pǝ'nyahre.
21 Amma comki Herodias lwaa fahlii ahe. Zah'nan byaŋ Herodes ge dai, so Herodes joŋ fĩi byaŋ ahe, ɗii zaluu ah ra, ne za swah salle, tǝkine zaluu sǝr Galile daŋ. 22 Mǝlaŋ Herodias dan ge ɓǝr yaŋ dǝdaa pel ɓǝǝra. Daa ah 'nyah suu Herodes ne za mai mo kaara ɓo tǝ ren farel ne ki. Goŋ faa nyi mǝlaŋ ahe: Mo fii fan makẽne mo 'yah daŋ, me ga nyi nyi mo. 23 Haa zah nyi ko faa: Koo mo fii fẽene daŋ me ga nyi nyi mo, koo raita goŋ ɓe laŋ mo lwaa. 24 Mǝlaŋ pǝ̃ǝ ge lal fii mah ah faa: Me fii fẽene? Mam zyii zah ah faa: Mo fii tǝtǝl Yohana ma joŋ baptisma. 25 Mǝlaŋ ɗuu kal ge wo goŋ ne pel gwari, pǝǝ ko faa: Me 'yah mo ŋgoŋ tǝtǝl Yohana ma joŋ baptisma nyi me pǝ tahsah zǝzǝ̃ǝko. 26 Ɓǝ ah nǝǝ zahzyil goŋ pǝlli, amma mor haazah ah mo haa ɓo, tǝkine za mai mo kaara ɓo tǝ ren farel ne ki, so gak faa sõone zye zyii ya ya. 27 Ne pel sǝ goŋ pee sooje ma byak ko, faa nyi ko: Mo ge ŋgoŋ tǝtǝl Yohana ge ne ko. 28 Sooje kal ge ŋgoŋ tǝtǝl Yohana pǝ daŋgai ɓaŋ kan ge pǝ tahsah ge nyi mǝlaŋ ahe, so mǝlaŋ ge nyi mah ahe. 29 Ne cok za syee mor Yohana mo laara ɓǝ ah o, so ge ɓaŋra wul ah cii.
Yesu nyi farel nyi za ujenere dappe
(Mt 14:13-21Lu 9:10-17Yoh 6:1-14)30 Zapee taira ge wo Yesu, keera ɓǝ yeɓ mai mo joŋra tǝkine ɓǝ mai mo cuura daŋ nyi ko. 31 Yesu faa nyi ra: We ge na ge pǝ cok mai za mo ka gŋ ya, ka na kaa 'yak gŋ biŋ ɗao. Mor za ginra wo ɓǝǝ pǝlli, so za pii soo kal pǝlli ta, ŋhaa ka lwaara cok ren farel a. 32 Yeera dah syak ɓǝǝra, kalra ge pǝ cok mai za mo ka gŋ ya.
33 Za kwo ra tǝ ganne, za pǝlli tǝra Yesu ye ne za syee mor ahe, so ɗuura ne ɓal daga tǝgǝǝ yaŋ daŋ hǝǝ kalra ge pel ɓǝǝ pǝ cok mai mo tǝ gara gŋ. 34 Ne cok Yesu mo pǝ̃ǝ gin pǝ dah kwo za gŋ pǝlli, so yee syak tǝ ɓǝǝra, mor ara tǝgbana pǝsǝ̃ǝ mai mo ka ne pakǝpii ya. So cuu fan nyi ra camcam pǝlli. 35 Ka com tǝ yah dan o, za syee mor ah gera wol ah faara nyi ko: Cok mai lal o, com laŋ tǝ yah dan o, 36 mo soɓ ra ge tǝgǝǝ yaŋ tǝkine yaŋ ma kah ah ra daŋ ka mo leara farel ka renne. 37 Yesu zyii zah ɓǝǝ faa: Awe ye we nyi farel nyi ra re. Faara nyi ko: Ru ge lee farel ne solai temere gwa ka nyi nyi ra ren ne? 38 Yesu faa nyi ra: We ne zahtǝfah kǝɗǝne? We ge ẽe ɗǝ. Mor tǝra ɓe, so faara nyi ko: A zahtǝfah dappe ne syiŋ gŋ gwa.
39 So Yesu faa nyi ra ka mo zyeɓra za kaa ge sǝŋ tǝ fãa pǝ̃ǝ ne kul ɓǝǝ camcam. 40 So za cwãara ge sǝŋ cok camcam, kaara pǝ cok mai temere, kaara pǝ cok mai jemma dappe. 41 Yesu ɓaŋ zahtǝfah dappe ne syiŋ matǝ gwa kŋ, ɓaŋ nahnǝn ge sǝŋ, joŋ osoko tǝl ahe, ɓǝl zahtǝfah ahe, nyi za syee mor ah ka mo womra nyi zana. 42 Rera kǝ̃ǝ daŋ. 43 Woora mai mo myah ɓo tǝ sǝr col jemma tǝtǝl gwa ne syiŋ ah daŋ. 44 Za ma renra farel ah za wǝǝ ujenere dappe.
Yesu syee tǝ bii
(Mt 14:22-33Yoh 6:15-21)45 Ne pel sǝ Yesu nĩi za syee mor ah ka mo yeera dah kalra ge pel ah nǝzakǝŋhaa fah kǝ Betsaida. So nyi fahlii nyi zana. 46 Fahfal mo nyi fahlii nyi zana, so kal ge tǝ waa ka juupel gŋ. 47 Ne cok com mo danne, ka dah kǝsyil mabii, ka Yesu no zahgee ba. 48 Kwo ra tǝ gaɓ ne ǝǝ dahe, mor zyak tǝ kuuni. Yesu ge wo ɓǝǝ ne cok zahmor'nanne, syee tǝ bii ne ɓalle, tǝ yah ka pǝ̃ǝ kah ɓǝǝ kalle. 49 Ne cok mo kwora ko tǝ syee tǝ bii ne ɓalle, lǝŋra mǝǝzuwuŋ bii yo, so ŋwaara ɓǝ, 50 mor kwora ko daŋ, gal re ra pǝlli. So Yesu faa nyi ra: Zahzyil mo nǝǝ we ka, ame yo, we ɗuu gal ka. 51 So Yesu yee kaa ge pǝ dah kah ɓǝǝra, so zyak soɓ kuuni, kaara gǝriŋ pǝlli. 52 Mor tǝra ɓǝ dǝǝbǝǝri mai Yesu mo joŋ ne farel a, mor zahzyil ɓǝǝ yer ɓo.
Yesu laɓ za ma ne syem pǝ sǝr Genesaret
(Mt 14:34-36)53 Ne cok mo yeera ge zakǝŋhaa sǝr Genesaret, ge zyiira dah zahbii. 54 Ne cok mo pǝ̃ǝra gin pǝ dahe, za tǝra Yesu ne pel sǝ. 55 Za ɗuura pǝ sǝr ah daŋ, tǝŋ woora syem ne ɗee ɓǝǝ daŋ ka gin pǝ cok mai moo laara a gŋ. 56 Pǝ cok Yesu moo ga gŋ daŋ, pǝ yaŋ ma lalle ne yaŋ maluuri tǝkine yaŋ mai mo myah ɓo lalle, a gin kanra za syem pǝ cok cõo zana, a pǝǝra ko ka juu mbǝro ahe, za mai mo lwaa juura mbǝro ah daŋ a laɓra.
