Amsaal aakhariin hana Suleymaan
1 Wa dool kula amsaal Suleymaan al-lammoohum rujaal Hizkhiiya malik Yahuuza.
2 Majd al-Rabb gaaʼid fi sirrah
wa majd al-muluuk gaaʼide fi l-sirr al-yakchufuuh.
3 Al-sama baʼiide wa l-ard ariide
wa fikirt al-muluuk kula ma akiide.
4 Amrug al-wasakh min al-fudda
wa be da, al-sayyaakhi yasnaʼ beeha maaʼuun sameh.
5 Amrug al-aasi min jamb al-malik
wa be da, mulkah yasbit fi l-adaala.
6 Ma tikoolif giddaam al-malik
wa ma tiwassif nafsak fi ust al-kubaaraat.
7 Akheer yuguulu leek : «Taʼaal foog hini»
min yiʼayyubuuk giddaam al-masʼuul.

8 Ma tissaʼjal wa tikallim fi l-chariiʼa
be l-chaafatah eenak.
Tisawwi chunu
kan fi l-akhiir khasiimak yikhajjilak ?
9 Hill muchkiltak maʼa jaarak
wa laakin ma tamrug achiir al-aakhariin.
10 Achaan kan simʼooh,
yiʼayyubuuk.
Wa kalaamak al-marag min khachmak,
ma yigabbil.
11 Al-kalaam al-naafiʼ al-hajjooh fi waktah,
da misil barraad hana dahab
fi sufra hana fudda.
12 Luwaamit al-hakiim
fi adaan al-yasmaʼ al-kalaam
akheer min chinif aw khaatim
hana dahab saafi.
13 Al-mursaal al-indah amaan le l-yirassuluuh
hu misil al-buruuda fi wakt al-gatiʼ.
Hu yibarrid jisim siyaadah.
14 Al-gaal kalaam wa ma tammaah
misil al-matar al-chaal wa ma sabba.
15 Tuul al-ruuh, yikhayyir fikir al-masʼuul
wa l-kalaam al-halu, yaksir al-adum.
16 Kan ligiit asal, aakul minnah al-yitimmak
achaan ma tachbaʼ minnah ziyaada wa baʼadeen yigaddifak.
17 Ma tikattir machiik le beet rafiigak
achaan hu yachbaʼ minnak wa baʼadeen yakrahak.
18 Al-yachhad be kidib fi akhuuh
hu misil safaroog aw seef aw nuchchaab tariin.
19 Amaan al-khaayin fi yoom al-diige
hu misil sinn al-machguuga wa l-rijil al-maksuura.
20 Al-khine jamb al-haznaan
misil taglaʼ khalag al-naadum al-bardaan
wa tusubb fi l-uwaara taʼaam.
21 Kan aduuk jiiʼaan, antiih yaakul
wa kan atchaan, antiih yachrab.
22 Wa be da, al-eeb yakurbah
wa yabga misil jamur al-sabbooh fi raasah
wa Allah yikaafiik be l-kheer.
23 Al-zaggaay al-taji min al-wati
tijiib al-matar
wa l-lisaan al-yakchif al-sirr
yijiib al-khatar.
24 Akheer taskun wiheedak fi raas beetak
min tiʼiich maʼa l-mara al-tikhaalifak.
25 Al-khabar al-halu al-jaayi min baʼiid
misil al-almi al-baarid
fi lisaan al-ayyaan.
26 Kan al-saalih yikhassid be haal al-aasi,
da misil rahad almi al-yatlaf
wa een almi al-tiʼaffin.
27 Ma waajib taakul al-asal be katara
wa ma waajib tidoor al-naas yicharrufuuk fi kulla wakit.
28 Al-raajil al-ma yamluk nafsah,
hu misil madiina al-ma indaha durdur yahmiiha.
Ɓǝ tǝɓoroo Salomo manyeeki ah faɗa
1 Ɓǝ tǝɓoroo Salomo marai za ma haira zahɓel Ezekias goŋ Yuda ye ŋwǝǝra ɓǝ ahe. 2 Yǝk Masǝŋ ako ye fan mai moo muŋ ma zoŋ, yǝk za goŋ ako ye mai moo faara ɓǝ fan daŋ gin lal taŋraŋ. 3 Dǝɓ ka tan ɓǝ foo mai goŋ mo tǝ foo ya, ɓǝ foo ah kal tǝ ma man ɓe, a pǝwah tǝgbana coksǝŋ mo sǝŋ kǝraɓ, wala a pǝɗǝk ɓoroo tǝgbana paŋ malii.
4 Mǝrcwak mo hǝǝ ge lal mo soɓ vãm ɓe, ka pa cwak lwaa vãm ma coo fan masãh ah ɓe. 5 Nai ta, za ma gbah jol maɓea ah mo ka wo goŋ ya ɓe, goŋ ah ga yea pǝsãhe.
6 Ne cok mo ge pel goŋ ɓe, mo kyeɓ ka joŋ ko ne swah ka mo kwoko mo na dǝɓ mayǝk ah ka. 7 Pǝram dǝɓ ye mo ge ɗii mo ka mo ge kaa cok kal mayǝk ah kal mai moo ga faa nyi mo, mo soɓ cok kal ɓo nyi dǝɓ mayǝk ah nyẽeno ɓe.
8 Mo hǝǝ ge joŋ walandu dǝɓ cok kiita gwari ka, dǝɓ ah mo ge ɓoo mo ne kiita ɓe, ka mo lwaa swãa ya ba ne?
9 Ɓǝ mo no tǝgǝǝ ɓo ne pa jǝk ɓo ɓe, we zyeɓ ɓǝ ah kǝsyil ɓiiri, mo joo ɓǝ ma tǝsyeɓ ah ge lal pel za ka. 10 Mo joŋ nai ɓe, za daŋ a ga tǝra, mo ka gak rõm kaa ne ɓǝ ma tǝsyeɓ ah ya, so ɓǝ ren swãa laŋ ka ga woŋ tǝtǝl ne mo ya.
11 Ɓǝ faa ma faa pǝ'nyah a tǝgbana bii vãm kaŋnyeeri mai moo ŋwǝǝra ɓǝr tahsah ma ne vãm solai ma ne ko.
12 Lai mai dǝɓ ma ne tǝtǝl mo tǝ lai dǝɓ ne ko, laa ah pǝ'nyah kal vãm kaŋnyeeri wala fãi ma joŋ ne vãm kaŋnyeeri ɓe. 13 We pee masãh ah a wuu zahzyil nyi dǝɓ mai mo pee ko ɓo, ɓǝ ah a tǝgbana bii mawok ma ne zah gwahlle.
14 Dǝɓ mai mo faa ɓǝ nyi fan ɓo mo ka so nyi ya, a tǝgbana swãh bam mai zyak moo ɓaŋ kal ne mo ka tan bam ya. 15 'Yah fan jol zaluu mai dǝɓ moo 'yah ga pel bai zok tǝkine bai ɓǝ kpãh gŋ, dǝɓ ah a ɗǝǝ fan ahe.
16 Mo lwaa tǝnjwǝǝ ɓe, mo re kal tǝ ɓo ka, mor mo re kal tǝ ɓo ɓe, a ga zwǝǝ mo. 17 Mo kyãh ge yaŋ jǝk ɓo cẽecẽe ka, ɓǝ ɓo ga gaɓ ko, a so jin syiŋ mo. 18 Dǝɓ ma joŋ syedowal ber tǝ jǝk ahe, ka mawul jǝk ah yo, a tǝgbana kafahe ne kǝndaŋ zahe, tǝkine guu ma syel tǝ ŋhǝrẽm ahe.
19 Mo soɓ suu ɓo wo dǝɓ matǝ vǝrvǝr ah ne zah'nan gaɓ ɓe, a tǝgbana mo tǝ kyeɓ ka soŋ fan ne syel mai mo tǝ lǝlaŋ tǝkine syee ne ɓal mai mo lem ɓo.
20 Dǝɓ mai moo ɗǝǝ lǝŋ nyi pa ma ne ɓǝ swaa pǝ zahzyilli, a tǝgbana dǝɓ ma wǝǝ mbǝro wo suu ah ga lal ne cok celle, wala kan tǝm ga zah nwãhe.
21 Pa syiŋ ɓo mo ne koŋ ɓe, mo nyi farel nyi ko re, mo ne koŋ bii mo nyi bii nyi zwǝ. 22 Mo joŋ nai ɓe, swãa ga re ko pǝlli, so Dǝɓlii ga soo mo tǝ ɓǝ ah ta.
23 Ɓǝ faa maɓea ah a joŋ dǝɓ ɓaŋ kpãh tǝgbana zyak fahsǝŋ moo ɓaŋ bam gin sǝŋ ne ko. 24 Pǝram ga kaa pǝ sululu kal ma kaa ɓǝr yaŋ tǝ vaŋno ne mawin ma 'yah bal lii ɓe.
25 Ɓǝ 'nyah mai moo gin sǝr ki pǝɗǝk ginni, a tǝgbana bii mawok ah moo yea kyaŋ dǝɓ mai koŋ bii mo i ko ɓo.
26 Dǝɓ matǝ njaŋ ah mo soɓ suu ah nyi dǝɓ ɓe' ɓe, a tǝgbana lak bii maɓe' ah mai bii ah mo ɓeɓ ɓo.
27 Dǝɓ mo re tǝnjwǝǝ kal tǝl ah ɓe, a ga joŋ syem ne ki. Nai ta, dǝɓ mo tǝ 'yah yǝk pǝlli ɓe, ka ga joŋ ko pǝsãh ya. 28 Mo ka gak cak kpãh ɓo mo ɓaŋ ɓo ya ɓe, ka mo tǝgbana yaŋ malii mai ɓaale ah mo lee ge ɓo sǝŋ, sal gin ɗaŋ gwari.