1 Ma tachkur nafsak
fi l-tisawwiih ambaakir
achaan fi l-yoom da,
inta ma taʼarif chunu yukuun.
2 Ma tachkur nafsak,
khalli al-aakhariin yachkuruuk
wa ma tamdah nafsak,
khalli al-naas yamdahook.
3 Sahiih, al-hajar tagiil
wa chuwaal al-turaab kula tagiil
wa laakin machaakil al-munaafikh
tugaal minhum.
4 Al-zaʼal yikhawwif
wa l-khadab yaglib misil al-seel.
Wa laakin yaatu yagdar yagiif
giddaam al-husud ?
5 Akheer al-rafiig al-yuluumak
min al-yilabbid reedtah leek.
6 Juruuh al-rafiig, induhum amaan
wa laakin hubb al-adu, khachchaach.
7 Al-chabʼaan yifajjikh al-asal al-saafi
wa laakin al-jiiʼaan, al-hamdal kula halu leyah.
8 Al-raajil al-jara min beetah
misil al-teer al-khalla uchchah.
9 Al-itir wa l-bakhuur yifarruhu al-galib
wa hubb al-rafiig yinlagi fi wasiiytah al-naafiʼ.
10 Ma tikhalli rafiigak wa la rafiig abuuk
wa fi wakt al-diige ma tamchi fi beet akhuuk.
Jaar gariib akheer min akhu baʼiid.
11 Ya wileedi, abga hakiim wa farrih galbi
wa be da, nagdar nurudd le l-yuluumuuni.
12 Al-aagil yichiif al-charr wa yibaariih
wa laakin al-jaahil yagaʼ foogah wa yiʼaaziih.
13 Al-yadman naadum ma maʼruuf,
chiil khalagah
wa kan yadman ajnabiiye,
akrub minnah damaan.
14 Al-yibakkir le yisallim akhuuh be awwa,
barakatah di, yajʼalooha leyah laʼana.
15 Al-mara al-daayman mukhaalife,
khilaafha ma yagiif
misil tchaktchaak al-iine.
16 Ma tinkarib misil al-riih
wa misil al-dihin fi batun al-iid.
17 Al-hadiid yitarrig al-hadiid
wa l-insaan yitarrig al-insaan.
18 Al-yirayyis zereʼ al-tamur
yaakul min tamrah.
Wa l-khaddaam al-yifakkir fi siidah
yalga charaf.
19 Fi l-almi, yinchaaf wijh al-insaan
wa fi galbah, tinchaaf nafsah.
20 Chahwat al-insaan abadan ma tachbaʼ
misil al-moot wa l-halaak abadan ma yachbaʼo.
21 Be l-naar, al-sayyaakhi yakchif al-dahab wa l-fudda
wa laakin al-insaan yinʼarif be simʼitah.
22 Kan tudugg al-munaafikh
misil daggiin al-khalla
been al-fundug wa l-amuud kula,
abadan ma yikhalli nifaakhah.
23 Aʼarif khanamak adiil
wa rayyis door bahaaymak.
24 Achaan al-khuna ma yuduum ila l-abad
wa l-taaj ma yinhafid min zurriiye le zurriiye.
25 Wakit al-gechch al-yaabis yikammil,
agtaʼ al-haya al-akhdar
wa limm gechch al-gooz.
26 Min suuf al-khurfaan, talbas khalag
wa be taman al-tuyuus, tachri zereʼ.
27 Wa laban inzeek, yitimm le iichtak
wa le iichit beetak wa le khaddaamaatak.
1 Mo yii suu ɓo ne ɓǝ fan mai mo ga joŋ tǝ'nan ka, mor mo tǝ fan ma ga joŋ kǝsyil tǝ'nah ne tǝ'nan a. 2 Mo soɓ za ki ye mo yiira mo, mo yii suu ɓo ne suu ɓo ka.
3 Tǝsal a yea pǝyǝkki, tǝkuu laŋ a yea pǝyǝkki, amma gaɓ mai tǝgwĩi moo gin ne ko, yǝk ah kal fan marai ɓe. 4 Kpãh sye a pǝgaɓɓe, a gak muŋ dǝɓɓi, amma fan ma ɓaŋ lii zahki ne tǝwon ɓe' kǝka.
5 Pǝram lai dǝɓ tǝ ɓǝ fan joŋ ah lal taŋraŋ kal mai moo fooko mo ka tǝ ɓaŋ syiŋ 'min a ɓe. 6 Bai 'yah ɓo mo kan syim wo ɓo laŋ, a pǝsãhe, amma pa syiŋ ɓo mo haozah wo ɓo ne vǝrvǝr pǝ zahzyil ɓe, a pǝɓe'. 7 Ne cok dǝɓ mo re farel kǝ̃ǝ ɓo ɓe, koo tǝnjwǝǝ laŋ ka zyii 'yah yao, amma mo ne koŋ ɓe, koo farel maɓea ah laŋ a yea zah ah pǝ'nyahre.
8 Dǝɓ mo ka yaŋ ah ya ɓe, a tǝgbana juu mo ka pǝ kol ah ya moo yea ma lalle. 9 Nǝm tǝkine ɓǝrdi a joŋ dǝɓ laa pǝ'nyahre. Nai ta, bai masãh ah a joŋ moo laa suu ɓo pǝswahe. 10 Mo yaŋ ɓǝ bai ɓo ra wala bai pa ɓo ra ka. Ne cok mo dan gaɓ ɓe, mo fii naa pa ɓo ka gbah jol ɓo to ka, mor jǝk ɓo matǝ gwari a gak gbah jol ɓo kal naa pa ɓo mai mo ka wo ɓo gwari ya.
11 We ɓe, mo yea ne fatanne, me ga laa pǝ'nyahre, me ga lwaa ɓǝ ka zyii zah za mai mo tǝ faara ɓǝɓe' tǝ ɓe mor ɓǝ ɓo. 12 Dǝɓ ma ne tǝtǝl a kwan gaɓ mo tǝ gin pel ah a ɗuu muŋni, amma dǝɓ ma bai tǝtǝl ah a syee ga haihai, a ga dan pǝ gaɓ ahe. 13 Dǝɓ ma tǝgwĩi ah a nyiŋ ɓǝ val dǝɓ ki kan ga tǝ suu ah ka sooni, a soɓ ɓǝ kyeɓ ma ka syak ah ka sooni. 14 Dǝɓ mo haozah wo bai ah ne kyaŋ lii ne zah'nan pim ɓe, a ga yea tǝgbana tǝǝ ko ɓo tǝǝre.
15 Mawin mai mo yea ma ne kyãh ɓǝ nyee mgbǝrẽe mgbǝrẽe a tǝgbana bam pyak mai moo zyer zah zãa yaŋ. 16 Mo ka gak cak zah ah ka mo kaako 'wa ya. Mo cak zah ah ɓe, ka mo yee zah zyakke, wala mo gak gbǝ nǝm ne jol ta.
17 Dǝfuu feera fan gin wo ki tǝgbana vãm moo yee syel vãm ki. 18 Dǝɓ mai mo zyeɓ mor kpuu maŋgo ah pǝsãh ɓe, a ga lwaa lee ah re. Dǝɓ yeɓ mai moo joŋ yeɓ nyi pah yaŋ ah pǝsãhe, a ga lwaa yǝkki. 19 Tǝgbana moo kwan cee zahpel ɓo ga mor bii mo jur mo ɓo, mo kwan suu ɓo pǝ zahzyil suu ɓo nai ta.
20 Fan 'yah zahzyil dǝfuu a tǝgbana palle, ka kǝ̃ǝ kpee ya. 21 Wii a lii vãm kaŋnyeeri ne vãm solai, fan ma lii zahzyil dǝfuu laŋ a no ta. 22 Koo mo i tǝgwĩi kan zah wul taa laŋ, a ga yea pǝ tǝgwĩi katãako.
23 Mo byak faɓal ɓo ra pǝsãhe. 24 Mor joŋ ka nǝn ga lii ya, koo goŋ sǝr laŋ ma nen ga lii kǝka. 25 Amo saŋ wom ne hah goo pǝ̃ǝ ma tǝgee ah laŋ gin yaŋ ne ko, zah ah a so zyeeni. 26 Amo gak cuŋ mbǝro ne syiŋ pǝsǝ̃ǝ ɓo, mo gak lee 'wah ne lak tǝ mǝ sǝgwii ɓo mo lea fan ɓo ne ko. 27 Tǝcoŋ ah mo coŋ ɓo mo ga ŋhǝǝ won ah zwǝ ne za yaŋ ɓo tǝkine za yeɓ ɓo maŋwǝǝ daŋ.