1 Kan ma yaturduuh kula,
al-aasi yajri wa yinbalis.
Wa laakin al-saalih
fahal misil al-duud.
2 Al-isyaan kan kitir fi l-balad,
hukkaamha yabgo katiiriin
wa l-salaam ma yaji
illa be raajil faahim wa hakiim.
3 Al-raajil al-fagraan al-yazlum al-daʼiifiin
hu misil matara chadiide
al-tidammir kulla cheyy.
Baʼadha ma fi maʼaach.
4 Al-yaabo al-gaanuun,
yachkuru al-aasiyiin
wa l-yahfado al-gaanuun,
yugummu didduhum.
5 Al-fasliin ma yafhamo cheyy fi l-adaala
wa laakin al-yifattuchu Allah yafhamo kulla cheyy.
6 Akheer fagri maachi be sahiih
min khani aayich be kidib.
7 Al-wileed al-faahim yitaabiʼ taʼliim abuuh
wa laakin al-yiraafig al-mukhaalifiin yiʼayyibah.
8 Al-yakhna be l-riba al-katiir
maalah da, Allah yantiih
le l-yihinn fi l-masaakiin.
9 Al-yisidd adaanah min wasaaya Allah,
salaatah kula Allah yajʼalha haraama wa ma yakhbalha.
10 Al-yuguud al-naas al-adiiliin
fi l-derib al-fasil,
hu kula yagaʼ fi l-nugra al-nakatha.
Wa laakin al-naas al-tamaamiin
yawrusu al-kheer.
11 Al-khani kan yichiif nafsah hakiim kula,
al-fagri al-faahim yagdar yaʼarif al-fi galbah.
12 Be nasur al-saalihiin,
al-naas yafraho
wa be najaah al-aasiyiin,
al-naas yillabbado.
13 Al-yilabbid khataayah ma yanjah.
Wa laakin al-yutuub min khataayah wa yikhalliih,
Allah yarhamah.
14 Mabruuk le l-insaan
al-daayman yakhaaf min Allah
wa laakin al-yigawwi raasah
yagaʼ fi l-charr.
15 Al-haakim al-fasil le chaʼabah al-miskiin
hu misil duud al-yikirr
wa nimir al-yifirr.
16 Al-haakim al-ma indah fihim
yikattir zulmah
wa laakin al-yakrah al-maal al-haraam
yutuul umrah.
17 Kaatil al-dimme yajri le l-haawiye.
Khalluuh, ma tiwaggufuuh !
18 Al-yamchi adiil, yanja
wa l-aʼwaj yichiil duruub tineen wa yagaʼ ajala.
19 Al-yahrit ardah yachbaʼ be l-maʼaach
wa laakin al-yitaabiʼ al-hawa yachbaʼ be l-fagur.
20 Al-naadum al-amiin yalga baraka kabiire
wa laakin al-yissaʼjal le l-khuna, ma yajʼalooh bari.
21 Al-gaadi ma waajib yidangis al-chariiʼa
wa laakin be sabab lugma waahide bas, al-insaan yakhta.
22 Al-raajil al-tammaaʼ yajri wara l-khuna
wa ma yaʼarif kadar al-fagur yagaʼ foogah.
23 Al-yuluum akhuuh,
fi l-akhiir yalga ridaayah
wa da akheer min yukhuchchah be kalaam halu.
24 Al-yasrig abuuh wa ammah
wa yuguul : «Da ma khata»,
hu da naadum al-yijiib al-kharaab.
25 Al-tamaʼ yijiib al-huraaj
wa laakin al-yitwakkal ale Allah yalga al-kheer.
26 Al-yitwakkal ale nafsah,
hu da matmuus
wa laakin al-yamchi be hikma,
hu da yanja.
27 Al-yarham al-masaakiin,
cheyy ma yigassir leyah
wa laakin al-aba ma yichiif taʼab al-aakhariin,
yalga laʼana katiire.
28 Wakit al-aasiyiin yanjaho,
al-naas yillabbado.
Wakit al-aasiyiin yiddammaro,
al-saalihiin yaktaro.
1 Za faɓe' sye, za mo ka tǝ nĩi mor ɓǝǝ gan a laŋ, a rǝkra ɗul ga nooko. Amma dǝɓ matǝ njaŋ ah a pǝswah tǝgbana ɓolle. 2 Sǝr mo ne zaluu masãh ma ne tǝtǝl ɓe, a yea pǝswahe, a nǝn ta, amma sǝr ah moo joŋ faɓe' ɓe, a yea ma ne fer zaluu zǝ̃ǝzǝ̃ǝ. 3 Dǝɓ mai mo ne swah jolle, so moo cuu syak nyi za syakke, a tǝgbana bam tan lii mai moo ɓeɓ fakpãhpǝǝ. 4 Mo ka tǝ zyii ɓaŋ syiŋ ɓǝ lai ya ɓe, ka amo ne za maɓea ahe, amma mo tǝ syee mor ɓǝ lai ɓe, ka mo ka ne ra ya.
5 Za faɓe' tǝra goŋga sye a naino ya, amma za mai moo ɗuura Dǝɓlii tǝra mor ah ɓe. 6 Pǝram yea pa syak tǝkine joŋ fan tǝ goŋga kal ma yea pa joŋ so fahlii ɓo moo yea vǝrvǝr ɓe. 7 We tǝbanna mai moo syee mor ɓǝ lai ka a ne tǝtǝlli, amma mai moo gbah bai ne za ma kaa karelle, ka tǝ kyeɓ swãa lwaa pam ne ko. 8 Mo ɓoo joŋ ɓo ge pel ne fahlii reba maɓea ah tǝkine nyiŋ fan jol za mai mo ɓaŋra val jol ɓo ne ɓǝ nyiŋ bii ah gai mo gŋ ɓe, joŋ ɓo ga pii soo ga jol za mai moo kwanra syak tǝ za syakke.
9 Mo ka tǝ syee mor ɓǝ lai ya ɓe, Masǝŋ ka ga laa juupel ɓo pǝ'nyahr a. 10 Dǝɓ mo kǝǝ za matǝ njaŋ ah zyak fahlii ɓe, ɓǝɓe' ah ga pii soo ga tǝ suu ahe. Amma dǝɓ ma bai faɓe' a ga lwaa faren ahe. 11 Cẽecẽe za joŋ a lǝŋra rǝ tǝ fan ɓo, amma pa syak ma ne tǝtǝl a ga tǝ ɓǝ ɓǝǝra. 12 Ne cok za matǝ njaŋ ah ra mo lwaara swah ɓe, za daŋ a joŋra fĩi ne ɓǝ ahe, amma ne cok za maɓea ah ye mo lwaa swah ge mor jol ɓe, za daŋ a ɗuura galle.
13 Mo muŋ faɓe' ɓo ɓe, mo ka yea ne pejii pǝ fan joŋ ɓo ya. Mo kee faɓe' ɓo mo ɗii marvǝǝ tǝ ɓǝ ah ɓe, Masǝŋ ga kwo syak tǝ ɓo. 14 Mo ɗuu Dǝɓlii cẽecẽe, mo ga laa pǝ'nyahre, amma mo yer zahzyil ɓo ɓe, mo ga muŋ. 15 Za masyak ara ka pǝswah ka faa ɓǝ ka wǝǝ suu ɓǝǝ gin jol goŋ maɓe' ne ya. Mor dǝɓ ah a tǝgbana ɓol mai moo ɓyaŋ ɓǝ, a tǝgbana kpiŋ mai koŋ mo i ɓo. 16 Dǝɓ mai mo kaa goŋ ɓo mo ka ne tǝtǝl a ɓe, a ga ge ne gaɓ tǝ za pǝlli, amma goŋ mai mo syiŋ fahlii maɓe' ah ɓo, goŋ ah ga nǝnni. 17 Dǝɓ mai mo joŋ ɓǝɓe' mo i wul ɓo a cii pal suu ah ne suu ahe, mo yee zah ah ka.
18 Dǝɓ mai moo syee ne goŋga a ga yea jam, amma dǝɓ mai moo syee ne vǝrvǝr a ga leere. 19 Pa pǝpǝǝ mai moo joŋ yeɓ pǝlli, a ga re farel kǝ̃ǝre. Amma za mai moo muŋra cok tǝkolle, a ga yeara pǝsyakke. 20 Dǝɓ matǝ goŋga a ga laa pǝ'nyah pǝ zah'nan cee ahe, amma dǝɓ mo tǝ hǝǝ ka ciŋ pa joŋ ɓe, dǝɓ ah ga lwaa kiita.
21 Joŋ za pǝ cok kiita camcam ka pǝsãh ya, za lakaali manyeeki ah a joŋra faɓe' mor ka lwaa farel maa ga zah ne biŋ nai to. 22 Dǝɓ ma cwaa fan a hǝǝ ka zye lwaa joŋ gwari, ka tan sõone syak tǝ yah gin zyaŋ ne ki ya.
23 Mo lai dǝɓɓi, fahfal ah a ga laa pǝ'nyah ne ɓǝ ah kal ɓǝ faa zah 'nyahre. 24 Dǝɓ mo kiŋ fan jol pah ah wala mah ahe, mo so faa zye joŋ faɓe' ya ɓe, ka a tǝki vaŋno ne za kaafuu. 25 Dǝɓ ma cwaa fan lii a kyeɓ balle. Amma dǝɓ mai mo soɓ suu ah ɓo wo Dǝɓlii a ga yea jam.
26 Tǝgwĩi ye dǝɓ mai moo syee mor ɓǝ foo zahzyil ah to. Sãh ah ye ka dǝɓ mo syee mor ɓǝ fatan za fatanne. 27 Mo nyi fan nyi pa syakke, fan ki ka ga pee mo ya. Amma mo jiŋ fahfal ɓoo nyi ra ɓe, za ga tǝǝra mo. 28 Ne cok za maɓea ah mo kaa goŋ ɓe, za ga ɗuura galle. Amma ne cok mo leera ɓe, za matǝ njaŋ ah a ga kaara goŋ faɗa.