Josias zyeɓ fahlii syee mor Dǝɓlii
(2 KeeƁ 34:3-72 29-33)1 Fahfal ah goŋ pepee tai zaluu yaŋ Jerusalem ne ma sǝr Yuda daŋ ge pel ahe. 2 So goŋ kal ge ɓǝr yaŋ Masǝŋ ne za sǝr Yuda tǝkine za ma kaara yaŋ Jerusalem ne za joŋzahsyiŋ ne profetoen tǝkine za daŋ daga zaluu ne wee nyee daŋ. So kee ɗerewol gbanzah mai mo lwaara ɓǝr yaŋ Masǝŋ pel za daŋ. 3 Goŋ uu wo waddǝǝ pǝ yaŋ Masǝŋ, gbǝ zah gŋ pel Dǝɓlii mor ka syee mor Dǝɓlii tǝkine syee mor ɓǝ faa ah ne ɓǝ lai ah ne zahzyil ne mazwãhsuu daŋ, mor ka baa ɓǝ gbanzah mai mo ŋwǝǝ ɓo pǝ ɗerewol ahe. Za daŋ gbǝra zah ne ɓǝ ah ta.
4 So goŋ faa nyi pa joŋzahsyiŋ Hilkiija ne za joŋzahsyiŋ ma fahfal ahe, tǝkine za ma byak zahfahe, ka mo woora fan mai mo zyeɓra mor Ba'al ne Astarte tǝkine fan ma mor ŋwǝǝmǝŋgai sǝŋ daŋ ɓǝr yaŋ Masǝŋ ge lalle. Ge ɓaara wii nyi fan ah ra fahfal yaŋ Jerusalem lal pǝ 'wah kah el Kedron. So faa ka mo woora sãh ah ge yaŋ Betel ne ko. 5 Ik za joŋzahsyiŋ masǝŋ ki ra mai za goŋ Yuda mo rǝkra ra ka tǝǝ ɓǝrdi pǝ cok joŋ syiŋ ma tǝgee ah ra pǝ yaŋ sǝr Yuda maluu ah ra mai mo kah Jerusalem daŋ ge lalle. So ik za ma tǝǝ ɓǝrdi wo Ba'al, ne comme, ne fĩi ne ŋwǝǝmǝŋgai maluuri, tǝkine fan ma coksǝŋ daŋ ge lalle. 6 Nǝǝ foto Astarte gin ɓǝr yaŋ Masǝŋ kal ge fahfal yaŋ Jerusalem lal ne ko pǝ 'wah kah el Kedron. Ɓoo wii tǝl ah kah el Kedron, so laŋ bilbil ciŋ tǝgbana sãhe, so woo myah ge tǝ pal za makol ah ra. 7 Dah yaŋ za tǝkoi mai mo no ɓǝr yaŋ Dǝɓlii ge lalle, ŋwǝǝ a kaŋra zyim ɓǝr yaŋ ah ra mor Astarte.
8 So ɗii za joŋzahsyiŋ daga pǝ yaŋ maluu sǝr Yuda daŋ ka mo gera. Ɓeɓ cok ma joŋ syiŋ tǝgee ah mai za joŋzahsyiŋ mo yea tǝ tǝǝra ɓǝrdi gŋ ge lalle, tǝŋ daga Geba ŋhaa ge dai yaŋ Beerseba. So dah cok joŋ syiŋ ma tǝgee mai mo kah zahfah yaŋ Joswa dǝɓlii yaŋ ah ge lalle. Dǝɓ mo tǝ ga yaŋ ɓe, cok ah a kah zahfah nǝjokǝsãhe. 9 Amma za joŋzahsyiŋ ma joŋ syiŋ pǝ cok ma tǝgee sǝŋ ah ka ga joŋra syiŋ pǝ cok joŋ syiŋ Dǝɓlii pǝ yaŋ Masǝŋ ya, amma a renra farel ma bai fan mbǝ̃ǝ kǝsyil wee pa ɓǝǝra.
10 Goŋ ɓeɓ cok joŋ syiŋ Tofet mai mo pǝ cok tǝforoŋ Hinnom ta, mor ka koo zune mo joŋ syiŋ suŋwii ne wel ah mawor koo ne mawin ah wo masǝŋ Molok gŋ ka. 11 Dah foto pǝr ne muŋta pǝr mai za goŋ Yuda mo nyira ɓo nyi masǝŋ comme. Foto ah ra kan ɓo kah zahfah ma dan ga yaŋ Masǝŋ, kah yaŋ Natan-Melek dǝɓ syẽe mai yaŋ ah mo mgbãa yaŋ Masǝŋ ɓo. 12 Goŋ Josias so dah cok joŋ syiŋ mai mo tǝ yaŋ zahdǝǝ Akas sǝŋ mai za goŋ Yuda mo yea zyeɓra ɓo gŋ, tǝkine cok joŋ syiŋ mai Manasse mo vuu ɓǝr pedǝǝ matǝ gwa mo ɓǝr yaŋ Dǝɓlii gwa daŋ ge lalle, so woo sǝr ah myah ge pǝ el Kedron. 13 Goŋ dah cok joŋ syiŋ ma tǝgee mai mo fah tǝ kǝsǝŋ yaŋ Jerusalem nǝfah morkǝsǝŋ waa Ma Ne Tǝbaakãm ge lalle. Fakol Astarte mǝ Sidonien mai Salomo goŋ Israel mo vuu mor ahe, ne mai mo vuu mor Kemos mǝ Moabien ne Molok mǝ wee Ammon, goŋ dah ge lal daŋ. 14 Dah foto ra ge lalle, cee Astarte ra ge lalle, so woo woiŋ dǝfuu baa ge pǝ cok ɓǝǝra .
15 Dah cok joŋ syiŋ ma tǝgee ma yaŋ Betel mai Jeroboam we Nebat mo vuu mo kǝǝ za Israel joŋ faɓe' gŋ ge lal ta, ɓoo wii tǝl ahe, so laŋ ciŋ tǝgbana sãhe. Ɓoo wii nyi Astarte ta. 16 Ne cok goŋ Josias mo tǝ ẽe cokki, kwo pal ki ra no tǝ waare, so pepee ka mo ge woora woiŋ pǝ pal ah ra ge ne ko. So ge ɓoo wii nyi pǝ cok joŋ syiŋrĩ, ɓeɓ cok ah ne ko. Fan ah joŋ tǝgbana ɓǝ faa Dǝɓlii mai dǝɓ Masǝŋ mo faa a ga joŋ. 17 Goŋ so fifii faa: Fan mai mo vuura ɓo me tǝ kwan mafẽe ah ye ne? Za yaŋ ah zyiira zah ah faa: Pal dǝɓ Masǝŋ mai mo gee sǝr Yuda ge yo, dǝɓ ah ge faa ɓǝ tǝ fan mai mo tǝ joŋ cok joŋ syiŋ yaŋ Betel zǝzǝ̃ǝko. 18 Josias faa: We soɓ ko nooko, dǝɓ mo juu woiŋ ah ka. Soɓra woiŋ dǝɓ ah ne woiŋ profeto Masǝŋ maki ah mai mo gee Samaria ge nooko.
19 Josias dah cok joŋ syiŋ ma tǝgee mai za goŋ Israel mo vuura ɓo kǝsyil yaŋ Samaria ka ɓeɓ zahzyil nyi Dǝɓlii ne ko ge lalle. Joŋ ne cok ah ra tǝgbana mai mo joŋ ne ma yaŋ Betel ta. 20 Ŋgom sol za joŋzahsyiŋ ma joŋ yeɓ pǝ cok joŋ syiŋ ma tǝgee ra daŋ tǝ cok joŋ syiŋrĩ, ɓoo wii nyi woiŋ dǝfuu tǝl ahe. So pii soo kal ge yaŋ Jerusalem.
Fĩi Paska
(2 KeeƁ 35:1-19)21 So goŋ faa nyi za daŋ: We joŋ fĩi Paska mor Dǝɓlii Masǝŋ ɓii tǝgbana mai ɓǝ ah mo ŋwǝǝ ɓo pǝ ɗerewol gbanzah maino. 22 Fĩi Paska ma na mai joŋ taa ya. Daga ne cok zah'nan zaluu mai moo zyeɓra ɓǝ za Israel, tǝkine zah'nan za goŋ Israel ne za goŋ Yuda daŋ fĩi Paska ma na mai joŋ taa ya. 23 Joŋra fĩi Paska mai yaŋ Jerusalem mor Dǝɓlii ka Josias kaa goŋ ɓo syii jemma tǝtǝl nama.
In zah goŋ Josias
24 So Josias cak ɓǝ za ma faa ɓǝ ne wulli, ne za ma ẽe ciŋ, ne ɓǝ masǝŋ ki ma zyeɓ rǝk yaŋ ne masǝŋ maki ah ra, tǝkine ɓǝ fan kol mai mo pǝ sǝr Yuda ne yaŋ Jerusalem daŋ, mor ka baa ɓǝ mai mo ŋwǝǝ ɓo pǝ ɗerewol Ɓǝ Lai mai pa joŋzahsyiŋ Hilkiija mo lwaa ɓǝr yaŋ Dǝɓlii.
25 Koo kǝpel Josias, goŋ ma na ko mai mo pii soo ge wo Dǝɓlii ne zahzyil vaŋno ne mazwãhsuu ah ne swah suu ah daŋ tǝgbana mai ɓǝ lai Mosus mo faa ɓo kǝka, koo fahfal ah laŋ kǝka. 26 Amma Dǝɓlii soɓ ɓaŋ kpãh ah malii mai mo ɓaŋ ɓo tǝ Yuda ya, mor ɓeɓ zahzyil mai Manasse mo ɓeɓ ɓo nyi. 27 Dǝɓlii faa: Me ga ɓaŋ Yuda pel ɓe ga lal tǝgbana me ɓaŋ Israel pel ɓe ge lalle. Me ga ɓoo Jerusalem yaŋ malii mai me nǝǝ ɓo me faa tǝɗii ɓe ga yea gŋ ga lalle.
Wul Josias
(2 KeeƁ 35:20–36:1)28 Tǝcoŋ ɓǝ Josias ŋwǝǝ ɓo pǝ ɗerewol Ɓǝ Za Goŋ Yuda. 29 Ne zah'nan goŋ ahe, Farao-Neko goŋ sǝr Egiɓ pǝ̃ǝ ka ruu sal ne goŋ Asiria kah el Efrat. Goŋ Josias ge zyaŋ tǝl ah ne salle. Amma ne cok Neko mo ge kwo ko, i ko pǝ wul Megiddo. 30 Za yeɓ ah ɓaŋra wul ah ne muŋta pǝr daga Megiddo kal ge yaŋ Jerusalem ne ko. Ge ciira ko pǝ pal ahe. Za sǝr ah ɓaŋra Joakas we Josias syee nǝm tǝl ah kan goŋ ne pǝ cok pah ahe.
Joakas kaa goŋ Yuda
(2 KeeƁ 36:2-4)31 Ne cok Joakas mo kaa goŋ, ka joŋ syii ɓo jemma gwa tǝtǝl sai, kaa goŋ yaŋ Jerusalem fĩi sai, a ɗii mah ah ne Hamutal, mǝlaŋ Jeremias ma yaŋ Libna yo. 32 Joakas joŋ fan maɓe' ah pel Dǝɓlii ryakryak tǝgbana pamlii ra mo joŋra. 33 Farao-Neko gbǝ ko gaa ne ŋgǝyam yaŋ Ribla pǝ sǝr Hamat, mor ka mo so kaako goŋ yaŋ Jerusalem kao. So cuu gǝraama nyi za sǝr ah ka mo soora vãm solai kilo 3.000 ne vãm kaŋnyeeri kilo 30. 34 Farao-Neko ɓaŋ Eliakim we Josias kan goŋ ne pǝ cok pah ah Josias. So fer tǝɗii ah ɗii ne Jojakim. Amma ɓaŋ Joakas kal ge sǝr Egiɓ ne ge wǝ gŋ ŋhaako. 35 Jojakim a nyi vãm solai ne vãm kaŋnyeeri nyi Farao. Amma kan gǝraama tǝ za sǝr ah mor ka nyi lak ah na mai Farao mo cuu ɓo. A woo vãm solai ne vãm kaŋnyeeri jol za sǝr ahe, zune daŋ a soo tǝgbana mai mo cuuko ɓo nyi, mor ka nyi nyi Farao-Neko.
Jojakim kaa goŋ Yuda
(2 KeeƁ 36:5-8)36 Ne cok Jojakim mo kaa goŋ, ka joŋ syii ɓo jemma gwa tǝtǝl dappe, kaa goŋ yaŋ Jerusalem syii jemma tǝtǝl vaŋno. A ɗii mah ah ne Zebuda mǝlaŋ Pedaja ma Ruuma yo. 37 Joŋ fan maɓe' ah pel Dǝɓlii ryakryak tǝgbana pamlii ra mo joŋra.
Josiyas mi hulong zlap darigïd’a kAlona
(Gol 2 Sun hAm 34.29-32)1 Ata yi máma na wat, amulâ Josiyas mi yï suma nglo suma Juda-na ki suma Jerusalem-ma pet gevemu. 2 Amulâ ki suma Juda-na pet ki suma a nga kaka avo Jerusalem-ma, suma ngat buzuna, suma djok vun Alona kablaud’a pet suma nglona ki kemba a tchuk krovo kur gulumuna hi gong nga kud’ora hi Ma didinid’a. Mi ndum zla d’a kur mbaktum mba Alona mi djin vunam kurut ta a fat kur gong mambid’a avorozi pet. 3 Amulâ mi ar tchola akulo ata yam ata yima nding ma a minim á de zlad’ina, mi djin vunam ki Ma didina á tit yam vun ma he mama, yam gat mam mba tetenga ki hurun tu ki tam pet mi, á tit yam zlad’a hi vun ma djin mam ma a b’irim kur mbaktum ndatina mi. Suma pet a djin vunazi yam zla ndata mi.
Josiyas mi d’el Juda-na á kud’or alo ma hawa ya’â
(Gol 2 Sun hAm 34.3-5)4 Bugola, amulâ mi he vuna mi ma ngol ma ngat buzuna Hilkiya ki suma avunama ki suma ngat buzu suma a nga ngom vun gong nga kud’ora hi Ma didinid’ina ala a yo ahle suma kur gonga hi Ma didinid’a suma a nga le ki sunda mi Bäl ki Asera kahle suma akulona woi pet. A i ngalazi sä woi bugol azì ma Jerusalem-ma avun toliyon nda Kedron-nda, a yo butna, a im sä woi Betel.
5 Josiyas mi dik suma ngat buzuna mi fileina suma amulei suma Juda-na a tinizi á ngal dubang ma his djivid’ina yam yima nding ma kur azì ma Juda-na ki yima go ki Jerusalem-ma woyo, mi dik suma a nga ngal dubang ma his djivid’ina mi Bäl kafata ki tilâ ki tchitchiu d’a tetenga kahlena pet suma akulonina woi mi. 6 Mi pat agu ma murguli ma a pum malo d’a a yat ala Asera-d’a na woi kur gong nga kud’ora hi Ma didinid’a á i ngalam mbei bugol Jerusalem avun toliyon nda Kedron-nda, mi i b’lagam mbei a mired’em bud’um kä kaseziya, a yom a yagam sä woi yam asud’a hi suma houd’ina. 7 Josiyas mi to gongîyona hi suma gaulangâ suma a nga kur gulumuna hi gong nga kud’ora hi Ma didinid’ina woyo. Ni gongîyo suma aropma a nga tchil baru d’a a le ki sunda malo d’a a yat ala Asera-d’a kuana. 8 Bugola, Josiyas mi yï suma ngat buzuna pet suma kur azì ma ngol ma Juda-nina, mi to yima nding ma azi nga ngal dubang ma his djivid’ina kama woyo, tinï ad’ud’a avo Geba dei gak mba Berseba. Mi to yima nding ma avun agrek ma tetengâ ki ma avun agre’â hi Josue ma ngol ma hur azina ma nga avun agrek ma kala abo ma gulanina woi mi. 9 Wani suma ngat buzu suma yam yima nding mámina, mi arazi nga lovota á hahle suma ngat buzuna yam yima ngal ahle suma ngat buzuna hi Ma didinina avo Jerusalem mbi, wani a nga te navungô ma a lum bei angufina zlapa ki b’oziyozina.
10 Josiyas mi b’lak yima Tofet ma nga avun hor ra Hinom-mba, kayam sa mi ngal gorom mandjuf foze gorom mba atcha kakud’a á he ngola malo ma Molo’â d’uo d’a. 11 Mi yo akulumei suma amulei suma Juda-na a tinizi irazi vazi á le sunda mafatina woyo. Azi ni kur gongîyo suma go ki vun gonga hi Ma didinid’a go ki hur gonga hi Netan-Melek ma sundina. Mi ngal pus ma a tinim iram vam á le sunda mafatina woyo.
12 Mi to yima ngal ahle suma ngat buzu ma teteng ma amulei suma Juda-na a minim akulo yam gonga hi Ahas-sina ki ma Manase mi minim kur atrang nga mbà d’a avun gonga hi Ma didinid’ina, mi pleyêzi woi ndjandjap. Ata yi máma, mi yozi mi tchuguzi sä woi kur toliyon nda Kedron-nda. 13 Mi b’lak yima nding ma Salomon amul ma Israel-lâ mi minim avor Jerusalem d’ar abo ma ndjufâ hahina d’a B’lak sumid’a mi Astarte alo d’a ndjendjed’a hi suma Sidon-nid’a, Kemos alo ma ndjendjed’a hi suma Mowap-mina, mi Milkom alo ma ndjendjed’a hi suma Amon-nina mi. 14 Mi to ahina d’a tcheta woyo, mi kus agu ma murguli ma a pum mi Asera-na kä woyo, mi oî asok suma yam yi máma mi.
Josiyas mi d’el Israel-lâ á kud’or alo ma hawa ya’â
(Gol 2 Sun hAm 34.6-7)15 Josiyas mi b’lak yima ngal ahle suma ngat buzuna ki yima nding ma Jerobowam Nebat goroma mi minim avo Betel á zut ki Israel-lâ á le tchod’ina woyo, mi ngal yima nding máma woyo, mi mbud’um butna, mi ngal agu ma murguli ma a pum mi Asera-na woi mi.
16 Ata yi máma Josiyas mi pret iram blogom mi we asud’a yam yima ndingâ akulo, mi ge sunda a yoï asok suma kur zul ndatina, a ngalam yam yima ngal ahle suma ngat buzu máma á mbud’um ndjendjed’a d’igi ma djok vuna hi Ma didinina mi de woi avok na. 17 Josiyas mi djop ala: Ahina d’a an wat sä mola wanda ni d’a me ge?
Suma kur azì mámina a hulong dum ala: Nasud’a hi ma djok vun Alona ma tcholï Juda-na, ni sama de zlad’a yam ahlena pet suma ang ndagazi ini yam yima ngal ahle suma ngat buzu mámina.
18 Ata yi máma Josiyas mi dazi ala: Agi aragi asu ndata! Ar sa mi do aso’â hi ma djok vun Alona máma d’i! Kayam ndata, azi ar asok máma woi zlapa kaso’â hi ma djok vun Alona ma tcholï Samari-na mi.
19 Josiyas mi to gongîyo suma ata yima nding suma a minizi kur azì ma nglo ma Samari-na suma amulei suma Israel-lâ a minizi á zal hur Ma didina woi hina dedege d’igi mi to suma Betel-lâ woi na mi. 20 Mi ngat suma ngat buzu suma a nga le sunda yam yima nding ma teteng mámina, mi ngalazi akulo yam yima ngal ahle suma ngat buzu ma teteng máma, mi ngal asok suma dingâ yam yi máma mi. Bugola, mi hulong avo Jerusalem.
Juda-na a le vun til ma Pa’â
(Gol 2 Sun hAm 35.12 18-19)21 Amulâ Josiyas mi he vuna mi suma pet ala: Agi lagi vun til ma Pa’â á he ngola mi Ma didina Alo magina d’igi mbaktum mba Alona mi djin vunam kura ti de na. 22 Tinï ad’ud’a kur atchogoid’a hi nglo suma a nga tak lovota mi Israel-lîna d’oze dedei d’a amuleina a nga te yam Israel-lîd’a kamulei suma a nga te yam suma Juda-nid’a, suma Juda-na a le nga vun til ma Pak ma hina na yazi tu d’i. 23 A le vun til ma Pak máma á he ngola mi Ma didina avo Jerusalem, ni kur biza d’a dogo yam klavandi d’a Josiyas nga mi tamulid’a.
Amul la ted’a dabid’a hi Josiyas-sa
(Gol 2 Sun hAm 35.20-272 36.1)24 Wani Josiyas mi b’lak suma a nga djop ki suma azuleina ki suma a nga de zlad’a yam vama nga mbana ki filei mazi ma a yum ala terafima ki filei ma tetengâ kahle suma ndjendje suma a nga kur ambas sa Juda-d’a ki suma avo Jerusalem-ma woi pet. Ni hina ba, mi ge yam kä ad’u zlad’a hi Gata d’a a b’irit kur mbaktum mba ma ngol ma ngat buzuna Hilkiya mi fat kur gong nga kud’ora hi Ma didinid’id’a. 25 Amul ma avok Josiyas soze ma blogom ma he tam mi Ma didina ki hurum tu ki muzagam pet kad’engêm pet á tit yam Gata hi Moise-sa pet d’igi mam na na nga d’i.
26 Hina pet pî, Ma didina hurum mi zal ngola heî yam suma Juda-na, mi vat nga hurum mbei d’i, kayam ahle suma pet suma amulâ Manase mi lazina a zalam hurum ngola heî. 27 Ma didina mi dala: An mba ni dik suma Juda-na woi avoron d’igi an dik Israel-lâ woi avoron na mi. An mba ni ge Jerusalem azì ma an manama ki gong nga ngol la an djin vunan kat ala: Ni kua ba, an mba ni tak simiyên ndeyo d’a woyo.
28 Sunda hi Josiyas sa ara kahle suma mi lazina pet, a b’irizi nga kä kur Mbaktum mba de zlad’a yam Sunda hAmulei suma Juda-nid’a. 29 Kur atchogoi mamba, Faron Neko amul ma Ezipte-na mi i ki azigar mama avun alum ma Efrat-na á ndjun amul ma Asiri-na. Wani amulâ Josiyas mi min ndi, mi ngavam vunam á durâ. Kid’a Faron mi wumba, mi tchum Megido. 30 Azungeî mama a hlumï mad’am ki pusâ Megido, a mbam Jerusalem, a tozom kur zul mamba. Bugola, suma Juda-na a hle goroma Jowahas, a vom mbulâ kamu, a tinim amula balum abuma.
AMULEI SUMA JUDA SUMA A TAMULA BUGOLÂ
Jowahas mi tamula yam Juda-na
(Gol 2 Sun hAm 36.2-4)31 Kid’a Jowahas mi kak amulid’a, bizamî dok mbà yam hindi. Mi tamula avo Jerusalem tilâ hindi. Asum a yat ala Hamutal ni Jeremi ma Libina-na goromba. 32 Jowahas mi le sun nda tcho d’a lara ge pet avok Ma didina d’igi abuyom ngolo na. 33 Faron Neko mi vum mi djinim ki kindjingâ avo Ribla yam andaga d’a Hamat-ta, kayam mi tamula avo Jerusalem mbuo d’a. Ata yi máma Faron Neko mi tin tara yam suma kur ambasina kawei ma hapma tonna hindi, lora kilona dok hindi mi. 34 Faron Neko mi pat Eliyakim Josiyas goroma, mi vragam amula balum abumu, mi djogom simiyêm ala Jojakim. Wani Jowahas mam i ki sed’em Ezipte, mi mit sä kua. 35 Jojakim nga mi tar kawei ma hapma ki lora kur leu mamba d’igi Faron Neko mi ngazizi kazi na; nge nge pî mi he mamba, Jojakim mi hat mi Neko.
Jojakim mi tamula yam Juda-na
(Gol 2 Sun hAm 36.5-8)36 Kid’a Jojakim mi kak amulid’a, bizamî dok mbà yam vahl. Mi tamula avo Jerusalem bizad’a dogo yam tu. Asum a yat ala Zebuda ni Pedaya ma Ruma-na goromba. 37 Jojakim mi le sun nda tchod’a avok Ma didina d’igi abuyom ngolo na.
