Ləb ko̰ɓee lə Salomo̰ lé
1 Mbai Dabid lé ləbee bula yaa̰ aree ɓuga jɔ-jɔ, lé d’ɔm kubuje dəa’g ya kara rəa nuŋga so el. 2 Kuraje ləa d’ulá pana: Maji kar dee saŋg ŋgoma̰də gə́ gər ŋgaw el d’ar mbai lə sí mba karee la səa ləm, gə ŋgəmee ləma, gə karee to səa na̰’d ləm tɔ, bèe ɓa rɔ mbai lə sí lé a nuŋga ne so ya.
3 Deḛ saŋg ŋgoma̰də gə́ ma̰də yaa̰ mee ɓee gə́ Israɛl’g lai ndá d’iŋga Abisag, ŋgoma̰də gə́ Sunem ɓa ree səa rɔ mbai’g lé. 4 Ŋgoma̰də neelé ma̰də yaa̰. Yeḛ ŋgəm mbai ləm, ra né aree ləm tɔ, nɛ mbai lé gəree gə́ dené el ya saar.
5 Adonija, ŋgolə Dabid gə́ yeḛ ojee gə Agit lé ar beelé ɔs mée aree ḭ gə dɔ rəa pana: Ma nja m’a to mbai. Yeḛ mbo̰ pusu-rɔje gə njérɔ gə kundaje ləm, ar dəwje rɔ-mi d’aiŋgwɔd nea̰’g ləm tɔ . 6 Gə kasee ba lé bɔbeeje ḭ səa dɔ nérea’g ndɔ kára kara el ləm, yeḛ ulá pana: See ban ɓa i ra né togə́bè wa kara el ləm tɔ. Adonija lé kura diŋgam yaa̰, tɔɓəi d’ojee yeḛ goo Absalɔm’g ɓəi tɔ. 7 Deḛ gə Joab, ŋgolə Seruja gə Abiatar njekinjanéməs d’o̰ juma̰ na̰’d ləm, d’ɔm səa na̰’d dɔ’g ləm tɔ. 8 Nɛ Sadɔk, njekinjanéməs ləm, gə Benaja, ŋgolə Jeojoda ləm, gə Natan, njetegginta lə Ala ləm, gə Simei, gə Rei ləma, gə bao-rɔje lə Dabid ləm tɔ lé ndigi gə Adonija el.
Natan gə Bat-Seba nai gə Salomo̰
9 Adonija ra naḭ inja ne badje, gə maŋgje, gə bɔ maŋgje gə́ rɔ dee to ndəb-ndəb gə́ nékinjanéməsje mbɔr mbal’d gə́ Johélet gə́ to dəb gə loo gə́ En-Rogel, ndá yeḛ ɓar ŋgakea̰je lai gə́ to ŋgalə mbai ləm, gə dəwje gə́ Juda lai gə́ ra kula lə mbai ləm tɔ. 10 Nɛ yeḛ ɓar Natan gə́ njetegginta el ləm, Benaja el ləm, bao-rɔje el ləma, gə Salomo̰ gə́ to ŋgokea̰ lé el ləm tɔ.
11 Yen ŋga Natan ula Bat-Seba gə́ to ko̰ Salomo̰je lé pana: Adonija, ŋgolə Agit tel to mbai lal kar mbai ləm Dabid gər lé see i oo taree el wa . 12 Ɓasinè, gə́ ree, m’a kwɔjii ta kəmkàr kari aji ne rɔi ləm, gə aji ne ŋgoni Salomo̰ ləm tɔ. 13 Maji kari aw kəi lə mbai Dabid aw ulá pana: Ǝi mbai ləm, see i man rɔi ar kura ləi gə́ dené pana: Ŋgonəm gə́ Salomo̰ ɓa a si dɔ kalimbai’g gə mba ko̰ ne ɓee tori’g lé, see i pa bèe el wa. Ŋga see gelee ban ɓa Adonija ɓa o̰ ɓee wa.
14 Nɛ aa oo, loo gə́ a gə kula mbai ta ndá ma kara m’a kaw gooi’g gə mba kulá ta dɔ taje’g ləi tɔ.
15 Bat-Seba aw mee kəi-to mbai’g. Yeḛ lé ɓuga yaa̰, ndá Abisag, ŋgoma̰də gə́ Sunem ɓa gə́ njera né karee. 16 Bat-Seba unda barmba dəb kəmee naŋg no̰ mbai’g. Ndá mbai lé dəjee pana: See ɗi ɓa i ndigi wa.
17 Yeḛ tel ilá keneŋ pana: Mbai ləm, i man rɔi gə ri Njesigənea̰, Ala ləi ar kura ləi gə́ dené, i pana: Ŋgonəm Salomo̰ ɓa a si dɔ kalimbai’g ləi mba ko̰ ne ɓee tori’g, see i pa bèe el wa. 18 Nɛ ɓasinè lé aa oo, Adonija o̰ ɓee ndá i oo el tɔ. 19 Yeḛ ra naḭ inja ne maŋgje ləm, gə bɔ maŋgje gə́ rɔ dee to ndəb-ndəb ləma, gə badje bula ləm tɔ gə́ nékinjanéməsje, tɔɓəi yeḛ ɓar ŋgalə mbai lai ləm, gə Abiatar gə́ njekinjanéməs ləma, gə Joab gə́ to ɓé-njérɔje ləm tɔ, nɛ Salomo̰ kura ləi ɓa yeḛ ɓaree el. 20 Ǝi mbai ləm, kəm Israɛlje lai to dɔi’g mba kari ar dee gər yeḛ gə́ a si dɔ kalimbai’g tor mbai’g ya. 21 Ɓó lé i ula dee el ndá loo gə́ mbai a godo ndá ma jeḛ gə ŋgonəm Salomo̰ lé d’a koo sí asəna gə njé gə́ ta wa dɔ dee bèe ya.
22 Loo gə́ yeḛ aar wɔji ta gə mbai lé bèe-bèe ndá aa oo, njetegginta Natan ree tɔ. 23 D’ula mbai pana: Aa oo, Natan, njetegginta ree. Yeḛ aw dɔ mbai’g ndá unda barmba dəb kəmee naŋg nea̰’g. 24 Tɔɓəi Natan dəjee pana: Ǝi mbai ləm, see to i ya ɓa un ndui pana: Adonija ɓa a si dɔ kalimbai’g ləm ko̰ ne ɓee torm’g wa. 25 Mbata yeḛ aw ɓogənè inja maŋgje ləm, gə bɔ maŋgje gə́ rɔ dee to ndəb-ndəb ləma, gə badje bula ləm tɔ gə́ nékinjanéməsje, tɔɓəi yeḛ ɓar ŋgalə mbai lai ləm, gə ɓé-njérɔje ləma, gə Abiatar, njekinjanéməs ləm tɔ. Ndá aa oo, deḛ d’usɔ gə d’ai nea̰’g, tɔɓəi deḛ pana: Maji kar dɔ mbai Adonija ai səgərə ya. 26 Nɛ yeḛ ɓarm-ma kura ləi el ləm, gə Sadɔk, njekinjanéməs el ləm, gə Benaja, ŋgolə Jeojoda el ləma, gə Salomo̰ gə́ to kura ləi lé el ləm tɔ. 27 See gə goo torndu mbai ya ɓa ra ne né neelé wa, mbata i ar sí n’gər kura ləi gə́ askəm si kalimbai’g lə mbai tori’g el.
Dabid ɔr Salomo̰ gə́ njetaa toree
28 Mbai Dabid tel ilá keneŋ pana: Ɓar Bat-Seba am.
Ndá yeḛ ree aar tar no̰ mbai’g tɔ. 29 Bèe ɓa mbai lé man ne rəa ndá yeḛ pana: Njesigənea̰ gə́ to njekɔrm dan nékəmndooje’g lai lé to Njesikəmba ya. 30 Togə́bè ɓa ma man rɔm m’ari gə ri Njesigənea̰, Ala lə Israɛlje m’pana: Salomo̰, ŋgoni ɓa a si dɔ kalimbai’g mba ko̰ ne ɓee torm’g, yee ɓa m’a ra togə́bè ɓogənè tɔ.
31 Yen ŋga Bat-Seba dəb kəmee naŋg unda barmba no̰ mbai’g. Ndá yeḛ pana: Maji kar dɔ Dabid, mbai ləm ai səgərə saar-saar gə no̰ ya.
32 Mbai Dabid lé pana: Ɓarje Sadɔk, njekinjanéməs ləm, gə Natan njetegginta ləma, gə Benaja, ŋgolə Jeojoda ləm tɔ amje. Ndá deḛ d’aw dɔ mbai’g lé. 33 Bèe ɓa mbai lé ula dee pana: Arje kuraje lə ɓée síje d’aw sə sí ləm, arje ŋgonəm Salomo̰ uba ko̰ kunda-mulayḛ̀je ləm ləm tɔ ndá awje səa Giho̰ tɔ. 34 Lée neelé ɓa Sadɔk, njekinjanéməs ləm, gə Natan, njetegginta ləm tɔ, d’a kwa dəa gə ubu mba karee to mbai lə Israɛlje. Seḭ a kimje to̰to̰ tɔɓəi seḭ a pajena: Maji kar dɔ mbai Salomo̰ ai səgərə. 35 Seḭ a kawje gée’g, yeḛ a si dɔ kalimbai’g ləm ndá yeḛ a ko̰ɓee torm’g ya. Yeḛ nja gə goo torndum lé a to mbai dɔ Israɛlje ləm, gə mbai dɔ Judaje ləm tɔ.
36 Benaja, ŋgolə Jeojoda tel ila mbai’g pana: Maji karee to togə́bè ya. Njesigənea̰, Ala lə mbai ləm pa togə́bè ya. 37 Maji kar Njesigənea̰ nai gə Salomo̰ to gə́ yeḛ nai ne gə mbai bèe ya, maji karee ar kalimbai ləa ur dɔ kalimbai’g lə mbai Dabid tɔ.
D’unda Salomo̰ gə kəmee gə́ mbai
1SgI 29.21-2538 Togə́bè ɓa Sadɔk, njekinjanéməs aw gə Natan, njetegginta ləm, gə Benaja, ŋgolə Jeojoda ləma, gə Keretje gə Peletje ləm tɔ, deḛ d’ar Salomo̰ uba ko̰ kunda-mulayḛ̀je lə mbai Dabid ndá deḛ d’aw səa Giho̰ tɔ. 39 Sadɔk, njekinjanéməs un ku-gaji-da gə́ ubu to keneŋ mee kəi-kubu’g ndá yeḛ wa ne dɔ Salomo̰ tɔ. Tɔɓəi d’im to̰to̰ ndá koso-dəwje lai pana: Maji kar dɔ mbai Salomo̰ ai səgərə. 40 Koso-dəwje lai d’aw gée’g ndá koso-dəwje lé d’im tébé ndam ne, tɔɓəi d’al rɔ dee gə boo-rɔkal tɔ, naŋg yə ɓugu-ɓugu mbata ndu dee gə́ ɓar yi-i-i lé.
Salomo̰ ar mée oso lemsé dɔ Adonija’g
41 Ndu dee gə́ ɓar neelé oso mbi Adonija’g gə mbi deḛ lai gə́ yeḛ ɓar dee gə́ d’isi səa, loo gə́ d’unda ŋgaŋ sɔ né. Joab oo ndu to̰to̰ gə́ ɓar lé ndá yeḛ pana: See ban ɓa ndu koso-dəwje ɓar birim-birim mee ɓee-boo’g bèe wa.
42 Loo gə́ si pata bèe-bèe ndá Jonatan, ŋgolə Abiatar, njekinjanéməs lé ree. Ndá Adonija ulá pana: Maji kari gə́ ree gə́ rɔm’g nee mbata i to bao-rɔ ndá ta gə́ maji ɓa i ree ne ya.
43 Jonatan tel ila Adonija’g pana: Wah! Gel ree ləm tɔ mbata Dabid, mbai lə sí lé ar Salomo̰ to mbai ŋga. 44 Yeḛ ula Sadɔk, njekinjanéməs ləm, gə Benaja, ŋgolə Jeojoda ləma, gə Keretje gə Peletje ləm tɔ ar dee d’aw səa ndá deḛ d’aree uba ko̰ kunda-mulayḛ̀je lə mbai ya. 45 Sadɔk, njekinjanéməs gə Natan, njetegginta d’wa dəa gə ubu d’undá ne gə́ mbai mee ɓee gə́ Giho̰. Lée neelé deḛ d’ḭ keneŋ d’al rɔ dee, tɔɓəi koso-dəwje gə́ mee ɓee-boo’g d’aḭ yao-yao, yee gə́ nee ɓa seḭ ooje ne ndu dee lé tɔ. 46 Salomo̰ kara si dɔ kalimbai ko̰ɓee’g lé ya ŋga. 47 Tɔɓəi kuraje lə mbai lé ree tɔr ndu dee dɔ mbai Dabid’g lé d’ulá pana: Maji kar Ala ləa ar ri Salomo̰ ɓar ur dɔ ria-yeḛ’g ləm, ar kalimbai ləa kara ur dɔ kea̰-yeḛ’g ləm tɔ. 48 Aa ooje, ta gə́ mbai pa ya tɔɓəi pana: Maji kar dɔ ri Njesigənea̰, Ala lə Israɛlje ai səgərə mbata yeḛ am njetaa torm ɓogənè aree si dɔ kalimbai’g ləm ləm, gə ya̰ loo arm m’ée gə kəm ləm tɔ.
49 Deḛ lai gə́ Adonija ɓar dee ɓar nésɔ lé ɓəl unda dee badə gaŋg dee. Deḛ d’uba naŋg d’ḭ d’ar nana kara un rəw ləa-ləa. 50 Adonija ɓəl Salomo̰ kədm-kədm ndá yeḛ kara uba naŋg ḭ aw wa dɔ kum loo-nékinjaməs gə́ ḭta lé. 51 D’aw d’ula Salomo̰ pana: Aa oo, Adonija lé ɓəl mbai Salomo̰ lé ndá yeḛ wa dɔ kum loo-nékinjaməs gə́ ḭta lé pa ne pana: Maji kar mbai Salomo̰ man rəa am ɓogənè gə mba tɔl kura ləa gə kiambas el ɓa.
52 Salomo̰ pana: Ɓó lé yeḛ ra néra gə́ danasur ndá yiŋga dəa gə́ kára mbuna mareeje’g ya kara a koso naŋg el, nɛ ɓó lé némeeyèr to mée’g ndá yeḛ a kwəi ne ya tɔ.
53 Bèe ɓa mbai Salomo̰ lé ula dəwje ar dee d’aree ḭ loo-nékinjaməs’g lé ur naŋg. Yeḛ ree unda barmba dəb kəmee naŋg no̰ mbai Salomo̰’g ndá Salomo̰ ulá pana: Ḭta tel aw kəi ləi tɔ.
© Ngambai Bible © Alliance Biblique du Tchad 1989, 2015.
