Kunda kəi-mbai lə Salomo̰
1 Salomo̰ unda kəi ləa-yeḛ ya tɔɓəi saar as ləb dɔg-giree-munda ɓa yeḛ tɔl kəi ləa lé bém ɓəi. 2 Kédé ndá yeḛ unda kəi gə́ ɓaree Mee-kag-kɔr gə́ Liba̰, ndá ŋgalee as kəmkil dəw tɔl (100) ləm, tadee as kəmkil dəw rɔ-mi ləma, dəree gə́ ḭ gə́ tar as kəmkil dəw rɔ-munda ləm tɔ. Yeḛ unda kəi lé dɔ gajije gə́ gun sɔ ləm, kunda kagje gə́ tɔl dee lé kara to kag-sɛdrəje gə́ to dɔ gajije’g ləm tɔ. 3 Kəije gə́ gaŋg mée gə́ to dɔ gajije’d gə́ d’as rɔ-sɔ giree-mi lé dolè dɔ dee gə kag-sɛdrəje, ar kəije gə́ dɔ maree’g loo kára ndá gaŋg mée gə́ ŋgan kəije dɔg-giree-mi-mi. 4 Kəije to dɔ na̰’d as loo munda ar kəmbolè deeje wɔji dɔ na̰ njoroŋ-njoroŋ. 5 Tarəwkəije lai ləm, gə kunda kag deeje lai ləm tɔ lé ra dee gə kagje gə́ tɔl dee ar dee to dɔmbul, kəije gə́ dɔ maree’g loo munda lé kəmbolè deeje wɔji dɔ na̰ njoroŋ-njoroŋ tɔ.
6 Deḛ ra gel jala gə gajije, ar ŋgalee as kəmkil dəw rɔ-mi ləm, tadee as kəmkil dəw rɔ-munda ləm tɔ ndá yeḛ ra gel jala ta maree’d gə gajije ləm, gə loo kuba ɗao-ɗao gə́ to no̰ dee’g ləm tɔ.
7 Deḛ ra gel jala gə́ wɔji dɔ kalimbai loo gə́ yeḛ a gə gaŋg rəwta gə́ gə dɔ najee, aree to gel jala gə́ ka̰ gaŋg-rəwta’g, deḛ dolè gə kag-sɛdrə, ḭ ne naŋg saar ɔs ne gel kəmpər tɔ.
8 Kəi-siée kara ra d’aree asəna gə maree ya to mee gadloo gə́ gir gel jala’g. Tɔɓəi deḛ ra kəi gə́ raŋg gə́ to kəi-si ŋgolə Parao̰ gə́ yeḛ təa gə́ dené lé aree to asəna gə gel jala neelé tɔ .
9 Kəije lai lé d’unda gə mbalje gə́ maji dum gə́ tɔl gə goo kwɔjee gə́ d’wɔji ləm, tɔl gə siŋga, mée’g ləm giree’g ləm tɔ, un kudee gin kəi’g ya saar teḛ dɔ kəi gə́ tar gə́ teḛ unda mareeje, tɔɓəi aw raga saar gadloo gə́ boo’g tɔ. 10 Gin kəi lé deḛ tum gə mbalje gə́ maji dum gə́ boi-boi, mbalje gə́ na̰je as kəmkil dəw dɔg əsé jinaijoo-joo. 11 Loo gə́ dɔ’g tar lé d’unda mbalje gə́ maji dum gə́ tɔl gə goo kwɔjee gə́ d’wɔji keneŋ ləm, gə kag-sɛdrəje ləm tɔ. 12 Gadloo gə́ tad rəg-rəg gə́ gugu dəa sub lé deḛ tɔs mbalje gə́ tɔl gun munda keneŋ ləm, gə kunda kag-sɛdrəje gun kára ləm tɔ, asəna gə gadloo gə́ to mee kəi’g lə Njesigənea̰ ləm, asəna gə gel jala gə́ to no̰ kəi’g ləm tɔ.
Kula gə́ d’ɔm ji Iram’g
2SgI 2.12-1313 Mbai Salomo̰ ula kula ar dəw kára gə́ ria lə Iram ḭ Tir ree iŋgá. 14 Yeḛ to ŋgolə njekəisiŋga gə́ ginkoji Neptalije’g nɛ bɔbeeje to dəw gə́ Tir ndá yeḛ to njegoso kula léḛ larkas. Iram lé kəmkàr gə gosonégər rusu mée njḭ-njḭ ləm, yeḛ gər rəw ra kulaje ɓəd-ɓəd gə larkas ləm tɔ. Yeḛ ree rɔ mbai Salomo̰’g ndá yeḛ ra kulaje ləa lai aree.
Gaji kagje gə́ ra gə larkas
2SgI 3.15-1715 Iram lé léḛ larkas gə́ gajeeje joo. Yee gə́ doŋgɔr lé ŋgalee as kəmkil dəw dɔg-giree-jinaijoo ləm, gə kúla gə́ as kəmkil dəw dɔg-giree-joo lé d’wɔji ne guburee ləm tɔ. 16 Yeḛ léḛ larkasje joo gə́ mburṵ tula dɔ gajije’g lé, yee gə́ doŋgɔr lé ŋgal as kəmkil dəw mi ləm, yee gə́ njekɔm’g joo lé kara ŋgalee as kəmkil dəw mi ya ləm tɔ. 17 Yeḛ ṵji kúla larje to gə́ ba̰də bèe ndá yeḛ tuga ta dee na̰’d asəna gə yeŋgəreje bèe mbata mburṵje gə́ to dɔ gajije’g lé, siri gə mbata mburṵ gə́ doŋgɔr ləm, siri gə mbata mburṵ gə́ njekɔm’g joo ləm tɔ. 18 Yeḛ léḛ né ndaji ne kandə dḭ tɔs goo na̰’d gun joo gugu ne gir kúla lar gə́ d’ṵji gə́ ba̰də kára mba ko̰ ne dɔ mburṵ gə́ to dɔ gaji gə́ kára’g, yeḛ ra togə́bè mbata mburṵ gə́ njekɔm’g joo ya tɔ. 19 Mburṵje gə́ to dɔ gajije gə́ tar gə́ to gel jala’g lé deḛ ndaji né asəna gə pudu nduja-kuruje keneŋ ləm, ŋgal dee as mbuna ko̰ ji dəw gə ŋgon jia loo sɔ ləm tɔ. 20 Mburṵje gə́ d’unda dee dɔ gajije’d gə́ joo lé deḛ ndaji né asəna gə kandə dḭ tɔl-joo (200) gugu ne dɔ dee par gə́ tar mbɔr loo gə́ tad gə́ to ul ba̰də gə́ raga, deḛ ndaji né asəna gə kandə dḭ lé as tɔl-joo (200) gugu ne gir mburṵ gə́ njekɔm’g joo lé tɔ. 21 Deḛ d’ur gaji kagje lé gel jala’d gə́ wɔji dɔ kəi-si-Ala gə́ to gə kəmee lé, gaji gə́ kel dɔkɔl ndá yeḛ unda ria lə Jakḭ. Tɔɓəi gaji gə́ kel dɔgel ndá yeḛ unda ria lə Boaj tɔ. 22 Loo gə́ dɔ gajije gə́ tar lé deḛ ndaji nduja-kuruje keneŋ bèe ya.
Yee gə́ bèe ɓa Iram tɔl ne kulaje gə́ wɔji dɔ gajije lé bém tɔ.
Larkas gə́ léḛ gə́ bai-togo-rɔ gə́ boi
2SgI 4.2-523 Iram léḛ larkas gə́ bai-togo-rɔ gə́ boi. Tea tad as kəmkil dəw dɔg ləm, d’uba d’aree guburu yir-yir ləm, dəree as kəmkil dəw mi ləma, kúla gə́ d’wɔji ne boi ləa as kəmkil dəw rɔ-munda ləm tɔ. 24 Loo gə́ mbɔree gə́ to gelee’g lé deḛ léḛ larkas ndaji ne koso-girbaije gugu ne dəa sub, kəmkil dəw kára ndá ndaji né keneŋ as dɔg-dɔg bèe gugu ne dɔ bai-togo-rɔ gə́ boi lé sub, néndaji koso-girbaije lé tɔs dee goo na̰’d gun joo ndá deḛ léḛ d’aree to asəna gə né gə́ kára ba bèe. 25 Bai-togo-rɔ gə́ boi lé d’unda dɔ néndaji bɔ maŋgje’g dɔg-gir-dee-joo gə́ ndaji dee gə larkas lé, njé gə́ munda kəm dee to par gə́ dɔgel ləm, njé gə́ munda kəm dee to par gə́ dɔ-gó ləm, njé gə́ munda kəm dee to par gə́ dɔkɔl ləma, njé gə́ munda kəm dee to par gə́ bər ləm tɔ, bai-togo-rɔ lé to dɔ dee’g ndá kudu deḛ lai to gə́ gel bai-togo-rɔ’g lé tɔ. 26 Ndər lə bai-togo-rɔ gə́ boi lé as dabla ji dəw kára ləm, mbi bai-togo-rɔ gə́ boi gə́ to asəna gə ŋgo-dɔ-mán lé deḛ ndaji pudu nduja-kuruje keneŋ ləm tɔ. Bai-togo-rɔ gə́ boi lé mée as litər tɔl-dɔg-loo rɔ-jinaijoo (8.000) keneŋ.
Pusuje gə́ ra gə larkas
27 Iram lé ra pusu larkas as dɔg: pusu kára ŋgalee as kəmkil dəw sɔ ləm, tadee as kəmkil dəw sɔ ləma, dəree gə́ ḭ gə́ tar as kəmkil dəw munda ləm tɔ. 28 Aa ooje, pusuje neelé ra dee togə́bè. Dəbeeje gə́ sɔ-sɔ tɔ dɔkum dee na̰’d-na̰’d. 29 Dəbeeje gə́ mbuna dɔkum deeje’g lé deḛ ndaji toboḭje gə bɔ maŋgje gə Nékundaje gə́ dara keneŋ, dɔ dɔkum deeje gə́ tar gə njé gə́ gel dee’g lé deḛ ndaji toboḭje gə bɔ maŋgje keneŋ ləm, deḛ pḛdé néndajije gə́ kura yaa̰ keneŋ ləm tɔ. 30 Pusu kára ndá ra gɔleeje gə larkas as loo sɔ ləm, gə ŋgawlar ga̰dèje ləm tɔ, tɔɓəi dɔkum looje gə́ sɔ lé négəd bai-togo-rɔje gə́ léḛ lé to keneŋ gel bai-togo-rɔ gə́ boi’g no̰ néndajije gə́ pḛdé gə́ kédé lé tɔ. 31 Dɔ pusu gə́ tar lé təa gə́ ḭ gə́ tar as kəmkil dəw kára bèe to keneŋ, təa lé guburu el nɛ to dɔmbul ar dɔ kumeeje as na̰ ndá tadee as kəmkil dəw kára gə gesee, deḛ tɔl néndajije keneŋ tɔ. 32 Gɔl pusuje gə́ sɔ lé to gel debeeje’g ndá ŋgawlar ga̰dèje wa dee gel pusu’g, gɔl pusuje kára-kára lai lé ndər dee as kəmkil dəw kára gə gesee-gesee. 33 Gɔl pusuje lé ra dee asəna gə ka̰ pusu-rɔ bèe. Ŋgawlarje lə dee ləm, gə nénduburuje lə dee ləm, gə kúla larje gə́ keneŋ ləma, gə kidata deeje ləm tɔ lé to néje gə́ léḛ dee gə́ lèḛ. 34 Pusuje kára-kára lai lé négəd bai-togo-rɔje gə́ léḛ gə pusuje na̰’d lé to dɔkum dee’g dɔkum dee’g. 35 Dɔ pusuje gə́ tar lé guburu ar dər dee as ges kəmkil dəw ləm, négəd deeje gə dəb deeje gə́ léḛ d’ar dee to d’asəna gə́ né kára ba bèe ya ləm tɔ. 36 Màma̰-larje gə́ gəd dee ləm, gə dəb deeje ləm tɔ lé dee ndaji Nékundaje gə́ dara gə toboḭje gə kam tumburje keneŋ gə goo pə̰ looje ləm, ar népḛdéje gugu ne dɔ dee sub ləm tɔ. 37 Yee ɓa yeḛ ra ne pusuje gə́ dɔg lé, né gə́ léḛ dee ne ləm, gə boi lə dee ləma, gə kuburu dee ləm tɔ lé asəna kára ba ya.
38 Yeḛ léḛ larkas gə́ bai-gel gə́ ka̰ togo rɔ as dɔg. Bai-gel gə́ ka̰ togo rɔ kára ndá mée as litər tɔl-dɔg gə dəa tɔl-misa̰ (1.600) ləm, təa as kəmkil dəw sɔ ləma, d’unda bai-gel gə́ ka̰ togo rɔ kára dɔ pusu gə́ kára-kára as gel dee gə́ dɔg ləm tɔ . 39 Yeḛ unda pusuje mi par gə́ dɔkɔl lə kəi ləm, gə pusuje mi par gə́ dɔgel lə kəi ləm tɔ. Bai-togo-rɔ gə́ boi lé yeḛ unda par gə́ dɔkɔl lə kəi par gə́ bər.
Nékulaje ɓəd-ɓəd gə́ ra gə larkas
2SgI 4.7–5.140 Iram léḛ larkas gə́ bai-girje ləm, gə əb-kuba-pərje ləma, gə baije ləm tɔ. Togə́bè ɓa Iram tɔl ne kulaje lai gə́ mbai Salomo̰ aree ra mbata lə kəi lə Njesigənea̰ lé tɔ .
41 Gajije joo
Mburṵje joo gə́ dɔ dee to tusum gə́ tula dɔ gajije gə́ tar lé,
Ba̰də larje joo mba ko̰ ne dɔ mburṵje’d
Gə́ joo gə́ dɔ dee to tusum-tusum dɔ gajije’g lé,
42 Néndaji gə́ to asəna gə kandə dḭ tɔl-sɔ (400)
Mbata ba̰də larje gə́ joo,
Néndaji kandə dḭje gun joo-joo
Mbata lə ba̰də lar kára-kára
Mba ko̰ ne dɔ mburṵje gə́ joo gə́ dɔ dee to tusum-tusum dɔ gajije’g lé tɔ,
43 Pusuje dɔg gə bai-gelje gə́ ka̰ togo rɔ dɔg
Gə́ to dɔ pusuje’g lé,
44 Bai-togo-rɔ gə́ boi kára,
Gə néndaji bɔ maŋgje dɔg-gir-dee-joo
Gə́ to gel bai-togo-rɔ gə́ boi’g neelé.
45 Bai-girje gə əb-kuba-pərje gə baije tɔ.
Nékulaje lai gə́ mbai Salomo̰ ar Iram léḛ dee mbata lə kəi lə Njesigənea̰ neelé, to néje gə́ léḛ dee gə larkas gə́ ndɔḭ ləd-ləd ya. 46 Mbai lé ar dee léḛ dee ndag-loo’d gə́ wɔji dɔ Jurdɛ̰, dɔ naŋg a̰ji gə́ to mbuna Sukot’d gə Sartan’g tɔ. 47 Salomo̰ taa nékulaje lai neelé gə́ taa lal kwɔji kwɔi lə larkas mbata bula yaa̰.
48 Salomo̰ ra nékulaje gə́ raŋg lai ya tɔɓəi mbata kəi lə Njesigənea̰:
Loo-nékinjaməs gə́ ra gə larlɔr,
Tablə gə́ ra gə larlɔr mba kunda muru gə́ to gə kəmee dɔ’g ,
49 Kag pərndɔje gə́ ra gə larlɔr gə́ àr ŋgad-ŋgad ndá,
Mi dɔ jikɔl ləm, mi dɔ jigel ləm tɔ no̰ kəi-si-Ala gə́ to gə kəmee’g,
Néndaji puduje gə néndogóje gə kɔgəlɔ kun ne né pər’d gə́ ra dee gə larlɔr tɔ ,
50 Bai-gelje gə́ ka̰ togo rɔ gə kiaje
Gə baije gə ka-larje gə əb-pər gə́ ra gə larlɔr gə́ àr ŋgad-ŋgad,
Kula larje gə́ ka̰ tɔ tabidi-rəwkəije gə́ ra gə larlɔr
Mbata mée gə́ kəi gə́ to tarəwkəi gə́ to gə kəmee doi ləm,
Gə mbata tabidi rəw-kəi gə́ to tarəwkəi lə kəi-si-Ala gə́ to gə kəmee ləm tɔ.
51 Bèe ɓa kulaje lai gə́ mbai Salomo̰ ar dee ra mbata kəi lə Njesigənea̰ lé deḛ tɔlee bém. Yen ŋga yeḛ odo larnda gə larlɔr gə nékulaje gə́ bɔbeeje Dabid unda dee gə kəmee lé aw ɔm dee mee kəi-nébao’d gə́ to mee kəi’g lə Njesigənea̰ ya .
© Ngambai Bible © Alliance Biblique du Tchad 1989, 2015.
